Compex Sport Elite Handleiding

Type
Handleiding

Deze handleiding is ook geschikt voor

3
Français
Mode d’emploi 11
Programmes et applications spécifiques 20
Tableau de placements des électrodes
et positions du corps 51
Deutsch
Gebrauchsanweisung 63
Programme und spezifische Anwendungen 72
Tabelle zur Elektrodenplatzierung und
Körperposition für die Stimulation 103
Italiano
Istruzioni per l’uso 115
Programmi e applicazioni specifiche 124
Tabella di posizionamento degli elettrodi
e posizioni del corpo 155
English
Directions for use 167
Programmes and specific applications 176
Table with placements of electrodes and
stimulation positions 207
Español
Modo de empleo 219
Programas y aplicaciones específicas 228
Tabla de colocación de los electrodos y
de posición del cuerpo para la estimulación 259
Nederlands
Gebruiksaanwijzing 271
Programma’s en specifieke toepassingen 280
Tabel voor de plaatsing van de elektroden
en de stimulatieposities 311
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:13 Page 3
Nederlands
264
I. WAARSCHUWINGEN 265
1. Contra-indicaties 265
2. Veiligheidsmaatregelen 265
II. WEERGAVE 267
1. Materiaal en accessoires 267
2. Beschrijving van het apparaatl 268
3. Garantie 268
4. Onderhoud 269
5. Opberg- en transportvoorwaarden 269
6. Gebruiksvoorwaarden 269
7. Verwijdering 269
8. Normen 269
9. Patent 270
10. Genormaliseerde symbolen 270
11. Technische eigenschappen 270
III. GEBRUIKSAANWIJZING 271
1. Aansluitingen 271
2. Voorafgaande instellingen van de taal, het contrast en het
geluidsvolume 271
3. Kiezen van een programmacategorie 272
4. Selecteren van een programma 272
5. Individualiseren van een programma 273
6. Tijdens de stimulatiesessie 274
7. Elektrisch verbruik en heropladen 275
8. Problemen en oplossingen 276
IV. HOE WERKT ELEKTROSTIMULATIE 277
V. PRAKTISCHE TOEPASSINGSREGELS 278
1. Plaatsing van de elektroden 278
2. Positie van de persoon 279
3. Instellen van de stimulatie-energie 279
4. Vooruitgang in de niveaus 279
VI. PROGRAMMA’S EN SPECIFIEKE TOEPASSINGEN 280
Categorie Sport 281
Categorie Pijnbestrijding 291
Categorie Vasculair 297
Categorie Massage 301
Categorie Revalidatie 304
Categorie Fitness 308
VII. TABEL VOOR DE PLAATSING VAN DE ELEKTRODEN
EN DE STIMULATIEPOSITIES 311
INHOUDSOPGAVE
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 264
Nederlands
265
I. WAARSCHUWINGEN
1. Contra-indicaties
Belangrijke contra-indicaties
Hartstimulator (pacemaker)
Epilepsie
Zwangerschap (geen elektroden
plaatsen in de buurt van de buik)
Ernstige stoornissen van de bloed-
somloop in de onderste ledematen
Buik- of liesbreuk
Voorzichtigheid bij het gebruik
van de Compex
Na een recente verwonding of chi-
rurgische ingreep (minder dan 6
maanden geleden)
Spieratrofie
Aanhoudende pijnen
Indien spierrevalidatie nodig is
Osteosynthese materiaal
De aanwezigheid van osteosynthese
materiaal (metalen ter hoogte van
de botten: pennen, schroeven, platen,
prothesen, enz.) vormt geen contra-
indicatie voor het gebruik van de
programma's van de Compex. De
elektrische stroom van de Compex is
speciaal ontwikkeld om geen enkel
schadelijk effect uit te oefenen op het
osteosynthese materiaal.
In al deze gevallen is het aanbevolen:
Nooit de Compex gedurende lan-
gere tijd te gebruiken zonder me-
disch advies;
Uw arts te raadplegen bij de minste
twijfel;
Deze handleiding zorgvuldig te
lezen, vooral deel VI, waarin u infor-
matie vindt over de effecten en indi-
caties van elk stimulatieprogramma.
2. Veiligheidsmaatregelen
Wat u niet moet doen met de
Compex
Gebruik de Compex niet in het
water of in een vochtige omgeving
(sauna, hydrotherapie, enz.).
Nooit een eerste stimulatiesessie
uitvoeren op een staande persoon.
De eerste vijf minuten van de stimu-
latie moeten altijd gebeuren terwijl
de persoon zit of ligt. In enkele ge-
vallen, ontwikkelen zich bij uitermate
gevoelige personen vagale reacties.
Deze hebben een psychologische
oorsprong en worden veroorzaakt
door de angst voor de stimulatie of
door de schrik van het zien bewegen
van een spier zonder vrijwillige
controle. Deze vagale reacties uiten
zich in een gevoel van zwakheid met
een syncopale tendens (lipothymie),
een afname van de hartfrequentie en
een verlaging van de arteriële bloed-
druk. In een dergelijke situatie, is het
voldoende de stimulatie stop te zet-
ten en te gaan liggen met de benen
omhoog. Na 5 à 10 minuten zal het
gevoel van zwakte verdwijnen.
Nooit de beweging toelaten die re-
sulteert uit de spiercontractie tijdens
een stimulatiesessie. Er moet altijd
isometrisch gestimuleerd worden; dat
wil zeggen dat de uiteinden van de
ledematen waarvan een spier wordt
gestimuleerd goed tegengehouden
moeten worden om de beweging die
resulteert uit de contractie te blokke-
ren.
De Compex niet gebruiken op min-
der dan 1,5 meter van een kortegolf-
of microgolfapparaat of een chirurgi-
sche uitrusting met hoge frequentie
(H.F.), zoniet bestaat het gevaar dat u
huidirritaties of -verbrandingen onder
de elektroden veroorzaakt. In geval
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 265
Nederlands
266
van twijfel over het gebruik van
Compex in de nabijheid van een
ander medisch apparaat, dient u ad-
vies te vragen aan de fabrikant van
laatst genoemde of aan uw arts.
Gebruik uitsluitend de elektrodeka-
bels die door Compex worden gele-
verd.
De elektrodekabels van de stimula-
tor niet losmaken zolang het apparaat
nog onder spanning staat. Schakel
eerst de stimulator uit.
Nooit de stimulatiekabels aan een
externe elektrische bron aansluiten.
Er bestaat een risico op een elektri-
sche schok.
Nooit een accu gebruiken die niet
door Compex is geleverd.
Nooit het apparaat opladen wan-
neer de kabels nog aan de stimulator
zijn verbonden.
Nooit de accu opladen met een
oplader die niet door Compex is ge-
leverd.
Nooit het apparaat of de oplader
gebruiken als ze beschadigd zijn (sti-
mulator, kabels enz.) of als de batteri-
jen niet zijn beschermd Er bestaat
een kans voor een elektrische ontla-
ding.
Het direct uitschakelen van de
oplader als er het apparaat een door-
lopend geluid maakt, met een niet
normale opwarming, niet normale
geur of rook uit de oplader of de sti-
mulator. Niet opladen in een gesloten
ruimte ( koffertje, enz ) Er is een kans
op brandgevaar of een elektrische
ontlading.
De Compex en de accessoires bui-
ten bereik van kinderen houden.
Let op het niet inbrengen of penetreren
van aarde, water, of metaal enz, in de
oplader en de Compex stimulator.
Plotselinge temperatuurverschillen
kunnen het vormen van condensatie
druppeltjes aan de binnenzijde van
het apparaat veroorzaken. Gebruik
het apparaat alleen indien het de om-
gevingstemperatuur heeft aangeno-
men.
Nooit de Compex gebruiken terwijl
u autorijdt of op een machine werkt.
Het apparaat niet in de bergen
gebruiken op een hoogte boven de
3.000 meter.
Waar mag u de elektroden
nooit aanbrengen…
Ter hoogte van het hoofd.
Op contralaterale wijze: nooit de
twee polen van eenzelfde kanaal aan
beide zijden van de middellijn van
het lichaam gebruiken (bijv: rechte-
rarm / elektrode aangesloten op de
positieve/rode pool en linkerarm /
elektrode aangesloten op de nega-
tieve/zwarte pool).
Ter hoogte van of in de buurt van
huidverwondingen (wonden, ontste-
kingen, brandwonden, irritaties,
eczeem, enz.).
Voorzorgsmaatregelen bij het
gebruik van de elektroden
Gebruik uitsluitend de elektroden
die door Compex worden geleverd.
Andere elektroden kunnen elektri-
sche eigenschappen bezitten die niet
aangepast zijn aan de Compex stimu-
lator.
Indien men de elektroden tijdens
een stimulatie wil verplaatsen of we-
gnemen, moet men eerst het apparaat
uitzetten.
De elektroden niet in het water
onderdompelen.
Oplosmiddelen van welke aard
dan ook mogen niet op de elektro-
den worden aangebracht.
Het wordt aangeraden de huid
voor het opplakken van de elektro-
den te wassen en te ontvetten en
vervolgens te drogen.
Let erop dat de gehele oppervlakte
van de elektrode contact maakt met
de huid.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 266
Nederlands
II. WEERGAVE
1. Materiaal en accessoires
De elektroden mogen niet voor
verschillende personen worden ge-
bruikt. Omwille van de hygiëne is
het heel belangrijk dat elke gebrui-
ker over zijn eigen elektroden be-
schikt.
Gebruik een set elektroden niet
meer dan vijftien sessies, aangezien
het contact tussen de elektrode en
de huid – een belangrijke factor
voor het comfort en de efficiëntie
van de stimulatie – geleidelijk aan
afneemt.
Bij personen met een gevoelige
huid kan na een stimulatiebehande-
ling een lichte roodheid van de huid
optreden onder de elektroden. In het
algemeen is deze roodheid volledig
onschuldig en verdwijnt na 10 à 20
minuten. Aangeraden wordt echter
geen nieuwe stimulatiesessie te be-
ginnen op dezelfde plaats, zolang de
roodheid niet volledig verdwenen is.
267
Uw stimulator wordt geleverd met
– De stimulator
– Een oplader
– Een set elektronenkabels met gekleurde markeringen (blauw, groen, geel, rood)
– Zakjes met elektroden (kleine (5x5 cm) en grote elektroden (5x10 cm))
– Een gebruiksaanwijzing met toepassingen
– Een poster met tekeningen voor de plaatsing van de elektroden en de lichaamshoudingen
– Een gordelklip
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 17/09/08 16:32 Page 267
Nederlands
268
3. Garantie
Zie ingevoegd blad.
A– “Aan/Uit” knop
B – Knop “i”. Maakt het mogelijk de energie op
meerdere kanalen tegelijkertijd te verhogen
F
G
2. Beschrijving van het apparaat
C – Uitgangen van de 4 elektrodenkabels
D – Elektrodenkabels
kanaal 1 = blauw kanaal 2 = groen
kanaal 3 = geel kanaal 4 = rood
E – “+”/“–” knoppen van de 4 stimulatiekanalen
F – Vak met de accumulatoren
G – Ruimte om een gordelklip vast te zetten
B
A
E
C
D
2
3
4
1
3
4
2
1
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 268
Nederlands
269
4. Onderhoud
Gebruik een zachte doek en een reini-
gingsproduct op basis van alcohol, maar
zonder oplosmiddel, om uw apparaat te
reinigen. Oplosmiddelen kunnen het
plastic en vooral de bescherming op het
scherm van uw Compex beschadigen.
Geen enkele reparatie van het apparaat
of één van de accessoires mag door de
gebruiker worden gedaan. Nooit de
Compex, of de oplader, die onder span-
ning staat, openmaken.
Er bestaat een risico op een elektrische
ontlading.
Compex Médical SA neemt geen enkele
verantwoordelijkheid op zich voor
schades die het resultaat zijn van een
poging tot openen, wijzigen of repareren
van het apparaat of een van de
accessoires hiervan door een persoon of
een instantie die niet officieel door
Compex Médical SA is toegelaten.
De Compex stimulatoren hoeven niet ge-
kalibreerd te worden of op functioneren
gecontroleerd te worden. De karakteris-
tieken worden systematisch geverifieerd
en gevalideerd voor elk gefabriceerd ap-
paraat. Deze karakteristieken zijn stabiel
en variëren niet, bij normaal gebruik en
in een standaard omgeving.
Indien het apparaat, voor om het even
welke reden, een disfunctioneren ver-
toont, neem dan contact op met een
door Compex gerenommeerde klanten-
service.
Professionals dienen zich overeen te
stemmen met de wetgeving in het land
betreffende onderhoud van het apparaat.
Met regelmatige intervallen
dienen de prestaties en de veiligheid van
het apparaat gecontroleerd te worden
5. Opberg- en
transportvoorwaarden
De Compex bevat oplaadbare batterijen en
kan daarom het beste bewaard worden in
de opberg- en transportvoorwaarden die de
volgende waarden in acht houdt:
Opberg- en transporttemperatuur: -20°C tot 45°C
Vochtigheidsgraad: 75%
Luchtdruk: 700 hPa tot 1060 hPa
6. Gebruiksvoorwaarden
Gebruikstemperatuur-: 0°C tot 40°C
Vochtigheidsgraad: 30% tot 75%
Luchtdruk: 700 hPa tot 1060 hPa
Nooit de Compex gebruiken in een
zone met risico op explosie.
7. Verwijdering
De richtlijn 2002/96/CEE (AEEA) heeft
als eerste prioriteit de preventie van
afgedankte elektrische of elektronische
apparatuur, evenals hun hergebruik, de
recycling en andere vormen van nuttige
toepassing van dit afval, met als doel het
verminderen van de hoeveelheid te ver-
wijderen afval.
De tekening met de doorgestreepte
afvalbak betekent dat de apparatuur niet
met het gewone huisvuil mag worden
meegegeven, maar gescheiden moet
worden ingezameld. Het materiaal dient
naar het geschikte speciale afval te wor-
den gebracht voor specifieke behande-
ling. Door dit gebaar, draagt u bij aan de
handhaving van het milieu en de be-
scherming van de gezondheid van de
mens.
Voor het wegwerpen van de batterijen
dient u de regels van uw land in be-
schouwing te nemen.
8. Normen
De Compex is direct afgeleid van de
medische techniek.
Om uw veiligheid te waarborgen,
stemmen het concept, de fabricage
en de distributie van de Compex ove-
reen met de eisen van de Europese
Richtlijn 93/42/CEE.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 269
Nederlands
270
11. Technische eigenschappen
Algemeen
Voeding: Oplaadbare accumulator
nikkelmetaal hybride (NIMH) (4,8 V ª
1200 mA/h)
Oplader: Voor het opladen van de Com-
pex kunnen alleen opladers met de vol-
gende referenties gebruikt worden:
Type TR503-02-E-133A03
Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max.
Output 9V / 400mA / 6W
Type TR1509-06-E-133A03
Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max.
Output 9V / 1.4A / 15W
Type TR503-02-A-133A03
Input 90-264 VAC /47-63Hz / 0.5A max.
Output 9V / 400mA / 6W
Type TR1509-06-A-133A03
Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max.
Output 9V / 1.4A / 15W
Type TR503-02-U-133A03
Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max.
Output 9V / 400mA / 6W
Type TR1509-06-U-133A03
Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max.
Output 9V / 1.4A / 15W
Het apparaat voldoet aan de norm op
de algemene veiligheidsregels voor
elektromedische apparaten IEC 60601-
1. Het volgt eveneens de norm op de
elektromagnetische compatibiliteit IEC
60601-1-2 en de norm voor de bijzon-
dere veiligheidsregels voor zenuw- en
spierstimulatoren IEC 60601-2-10.
De geldende internationale normen
(IEC 60601-2-10 AM1 2001) eisen dat
wordt gewaarschuwd tegen het aan-
brengen van de elektroden ter hoogte
van de borstkas (verhoogd gevaar voor
hartfibrillatie).
Richtlijn 2002/96/CEE Betreffende afge-
dankte elektrische en elektronische ap-
paratuur (AEEA).
9. Patent
Snap-elektrode: Patentaanvraag in
behandeling
10. Genormaliseerde
symbolen
LET OP: onder bepaalde condi-
ties kan de effectieve waarde van
de stimulatie impulsen 10 mA of 10 V
hoger liggen. De richtlijnen in deze ge-
bruiksaanwijzing dienen dan ook strikt
te worden nageleefd.
De Compex is een apparaat van
klasse II met interne elektrische bron
en aangebrachte delen van het type BF.
Betreffende afgedankte elektrische
en elektronische apparatuur
(AEEA)
De knop “Aan/Uit” is een multi-
functionele knop:
Functie N° van het symbool (volgens CEI 878)
Aan/Uit (twee vaste posities) 01-03
Wacht (Stand-by) of voorbereidende toets voor
een deel van het apparaat 01-06
Stop (uitschakelen) 01-10
EUROPA
USA
UK
Neurostimulatie
Alle elektrische specificaties worden
gegeven voor een weerstand tussen
500 en 1000 ohm per kanaal..
Uitgangen: Vier onafhankelijke, individueel instelbare
kanalen, elektrisch geïsoleerd van elkaar en de aarde
Impulsvorm. Rechthoekig; gecompenseerde
constante stroom, om elke component van gelijks-
troom uit te sluiten, zodat geen restpolarisatie van
de huid kan voorkomen
Maximale stroomsterkte van een impuls: 120 mA
Stap bij verhoging van de intensiteit:
– Manuele instelling van de stimulatie-intensiteit:
0-999 (energie)
– Minimaal verschil: 0.5 mA
Duur van een impuls: 50 tot 400 microseconden
Maximale hoeveelheid elektriciteit per impuls:
96 microcoulombs (2 x 48 µC gecompenseerd)
Typische stijgtijd van een impuls
3 microseconde (tussen 20 en 80% van de maxi-
male stroomsterkte)
Frequentie van de impulsen
1 tot 150 Hertz
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 270
Nederlands
271
1. Aansluitingen
De door de Compex opgewekte elek-
trische pulsen worden doorgegeven
aan de zenuwen, via zelfklevende elektro-
den.
De keuze van de grootte, de aansluiting en
de correcte plaatsing van deze elektroden
bepaalt hoe efficiënt en comfortabel de sti-
mulatie is. U moet hieraan dan ook de
grootste zorg besteden.
Hiervoor – en ook om de aanbevolen stimu-
latiehoudingen te kennen – verwijzen wij u
naar de tekeningen en pictogrammen op
de poster en de “Tabel voor de plaatsing
van de elektroden en de stimulatieposities”
in hoofdstuk VII. De specifieke toepassingen
in hoofdstuk VI bevatten eveneens belan-
grijke informatie hierover.
aansluitingen van de stimulator te
doen overeenstemmen:
blauw = kanaal 1 geel = kanaal 3
groen = kanaal 2 rood = kanaal 4
Het is belangrijk de elektroden goed vast te
maken aan de connecties van de kabels.
Hiervoor dient u de connectie stevig aan
te drukken op de elektrode, totdat u een
dubbele “klik” hoort.
Aansluiten van de lader
Met de Compex beschikt u over een
grote bewegingsvrijheid. Hij werkt
immers op oplaadbare accu’s. Om
deze opnieuw op te laden, gebruikt u
de bij het apparaat geleverde opla-
der, die u op de voorzijde van het
apparaat aansluit, en daarna in een
stopcontact steekt.
U bent verplicht de kabels van het
apparaat af te halen.
Vóór het eerste gebruik van uw sti-
mulator, is het ten zeerste aanbevo-
len om de accu volledig op te laden,
om zijn werkingsduur en levensduur
te verlengen.
2. Voorafgaande instellingen
van de taal, het contrast en
het geluidsvolume
Voor het eerste gebruik van uw sti-
mulator, dient u de taal van functio-
neren van uw apparaat te selecteren.
Voor meer informatie hierover zie
hieronder.
Eveneens biedt de Compex, voor
een maximaal comfort, de mogelij-
kheid om een reeks instellingen uit
te voeren (keuze van de taal, instel-
len van het schermcontrast en instel-
len van het geluidsvolume).
III. GEBRUIKSAANWIJZING
Voordat u het apparaat gaat gebruiken, is het ten zeerste aanbevolen dat u aan-
dachtig de contra-indicaties en veiligheidsmaatregelen aan het begin van deze
gebruiksaanwijzing leest (zie hoofdstuk I: “Waarschuwingen”). Dit krachtige
apparaat is immers geen speelgoed en geen gadget!
1a Aansluitingen voor de vier elektrodekabels
1b Aansluiting voor de oplader
Aansluiten van de elektroden
en kabels
De elektrodekabels worden aangeslo-
ten op de stimulator via de aanslui-
tingen aan de voorzijde van het
apparaat.
U kunt vier kabels tegelijk aansluiten
op de vier kanalen van het apparaat.
Voor meer gebruiksgemak en een
betere identificatie van de vier
kanalen, raden wij u aan de kleuren
van de elektrodekabels en de
Fig.1 – Voorzijde van het apparaat
1a 1a
1b
1a
1a
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 271
Nederlands
272
4a
4c
4b
Fig.4
4a Om het programma van uw keuze te selec-
teren, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 1
(omhoog/omlaag), tot het gewenste pro-
gramma in witte letters op zwarte achtergrond
verschijnt.
4b Druk op de toets “Aan/Uit” om terug te
keren naar het vorig scherm.
4c Nadat u het programma van uw keuze hebt
geselecteerd, drukt u op de toets “+”/“–” van
kanaal 4 die, afhankelijk van het gekozen pro-
gramma het symbool of .
START
3a Om de gewenste categorie te selecteren,
drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 1 (om naar
links te gaan) of van kanaal 3 (om naar rechts te
gaan), tot de gewenste categorie oplicht.
3b Om uw keuze te bevestigen en naar het pro-
gramma selectiescherm te gaan (zie volgende
rubriek: “Selecteren van een programma“), drukt
u op de toets “+”/“–” van kanaal 4.
3c Om de stimulator uit te schakelen, drukt u op
de toets “Aan/Uit”.
2a Om de taal van uw keuze te selecteren, drukt
u op de toets “+”/“–” van kanaal 1 (om
omhoog/omlaag te gaan), tot de gewenste taal in
witte letters op zwarte achtergrond verschijnt.
2b Om het schermcontrast in te stellen, drukt u
op de toets “+”/“–” van kanaal 2 (“+” om het ge-
wenste percentage te verhogen of “–” om het te
verlagen).
2c Om het geluidsvolume in te stellen, drukt u
op de toets “+”/“–” van kanaal 3 (“+” om het ge-
wenste percentage te verhogen en “–” om het te
verlagen).
2d Om de geselecteerde parameters goed te
keuren, drukt u op de toets “Aan/Uit”. De stimula-
tor registreert uw opties. Nu is hij klaar om te
werken met de instellingen die u hebt bepaald.
3. Kiezen van een
programmacategorie
Om uw stimulator in te schakelen,
drukt u kort op de toets “Aan/Uit”
links op de Compex. U hoort een
muziekje en op het scherm verschij-
nen de verschillende programma
categorieën.
Voordat u het programma van uw
keuze kunt selecteren, moet u uw
categorie selecteren.
3a
3b
3c
Fig.3
4. Selecteren van een
programma
Voor de keuze van het programma,
raadpleeg hoofdstuk VII van deze
gebruiksaanwijzing (“Programma's en
specifieke toepassingen”).
Onafhankelijk van welke categorie u
hebt gekozen in de vorige stap, ver-
schijnt een lijst met een variabel aan-
tal programma's op het scherm.
Hiervoor moet u het desbetreffende
optiescherm oproepen, door de
toets “Aan/Uit” links op de Compex
in te drukken en enkele seconden
ingedrukt te houden terwijl u de
stimulator aanzet.
2a 2b 2c
2d
Fig.2
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 272
Nederlands
273
a) = de stimulatiesessie start
onmiddellijk;
START
5a 5b 5c 5f
5d
5e
Fig.5
Niet alle programma's beschikken
over een personalisatiescherm!
5a U moet in bepaalde programma's manueel de
spiergroep selecteren die u wilt stimuleren. Deze
spiergroep wordt aangeduid door een figuurtje
dat verschijnt boven kanaal 1.
Om zelf een groep te kiezen, drukt u op de toets
“+”/“–” van kanaal 1 (omhoog/omlaag). De zeven
mogelijke spiergroepen worden achtereenvolgens
in het zwart op het figuurtje aangeduid:
De geldende internationale normen
eisen dat wordt gewaarschuwd
tegen het aanbrengen van de elek-
troden ter hoogte van de borstkas (ver-
hoogd gevaar voor hartfibrillatie).
vb
Buik en Onderrug
f
Bilspieren
c
Bovenbenen
j
m
e
td
Borst en Rug
5b De opwarmingsfase, die bij bepaalde pro-
gramma's hoort, is standaard geactiveerd
(warmte stijgt op uit de radiator). Als u deze
fase wilt overslaan, drukt u op de toets “+”/“–”
van kanaal 2.
Opwarmingsfase
Geen opwarmingsfase
5. Individualiseren van een programma
5d Totale duur van het programma in minuten.
5e Druk op de toets “Aan/Uit” om terug te keren
naar het vorige scherm.
5f Om uw keuze te bevestigen en het pro-
gramma te starten, drukt u op de toets “+”/“–”
van kanaal 4.
5c Bepaalde programma's vragen u, het trainingsniveau in te stellen. Hiervoor drukt u op de toets
“+”/“–” van kanaal 3 (omhoog/omlaag) tot het gewenste trainingsniveau wordt afgebeeld.
Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Niveau 5
Bovenbenen en Voeten
Onderarmen en Handen
Schouders en Bovenarmen
b) = = een scherm voor de
parameterinstelling verschijnt.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 273
Nederlands
274
De hieronder afgebeelde
voorbeelden volstaan om de
algemene hoofdregels uit te leggen.
6a De Compex “biept” en de symbolen van de vier
kanalen knipperen en veranderen van “+” in “000”:
de vier kanalen leveren nu 0 energie. U moet de
stimulatie-energie verhogen om de stimulatie te
kunnen starten. Hiervoor drukt u op de “+” van de
toetsten van de betrokken kanalen tot de gewenste
instelling bereikt is.
Als u de energieniveaus op de vier kanalen tegelijk
wilt verhogen, drukt u op de knop “i”, onder de
toets “Aan/Uit”. U kunt ook de energieniveaus op
slechts de eerste drie kanalen verhogen; hiervoor
drukt u tweemaal op de knop “i”, of alleen op de
eerste twee kanalen, door drie keer op de deze
knop te drukken. Indien u de knop “i” inschakelt,
verschijnen de verbonden kanalen in witte letters
op zwarte achtergrond.
6b Duur van het programma in minuten en seconden.
6c De bewegende golven representeren de op-
warmingsfase.
6d Voortgangsbalk van de sessie. Voor details over
de “werking” hiervan, zie de volgende rubriek
(“Verloop van het programma”).
6e Door een druk op de toets “Aan/Uit” kunt u te-
rugkeren naar het vorige scherm.
Verloop van het programma
De stimulatie begint nadat u de
stimulatie-energie hebt verhoogd. De
schermen die verschijnen tijdens het
stimuleren bieden een overzicht van
het verloop van de sessie. Deze
schermen kunnen verschillen
afhankelijk van het programma.
6a
7a
7d
7e
7b
7f
8a
8d
8b
8f
7c
8c
6b
6c
6e
6d
8e
Fig.7
Fig.8
Fig.6
6. Tijdens de stimulatiesessie
Instellen van de stimulatie-
energie
In het begin van het programma,
vraagt de Compex u de stimulatie-
energie, de sleutel voor de efficiëntie
van de stimulatie, te verhogen.
7a-8a Resterende tijd (in minuten en seconden)
vóór het einde van het programma.
7b-8b Bewegend symbool ter aanduiding van de
categorie waartoe het programma behoort.
7c-8c Voortgangsbalk van de sessie:
De voortgangsbalk bestaat uit drie verschillende
delen: het programma bestaat uit drie stimulatie-
fasen, namelijk de opwarming (licht
gearceerd/links), de eigenlijke training (zwarte
zone/midden) en de relaxatie aan het einde van
het programma (zwaar gearceerd/rechts).
De voortgangsbalk kan ook volledig gearceerd zijn:
het programma bestaat dan uit één enkele stimu-
latiesessie.
De cursor net onder de balk verplaatst zich hori-
zontaal en toont hoever het programma precies
gevorderd is (hier: aan het begin van de tweede
fase, de trainingsfase).
7d-8d Balk van de duur van de contractie- en
actieve rusttijd:
Deze balk bevindt zich rechts van de voortgangs-
balk, uitsluitend tijdens de trainingsfase. Hiermee
kunt u de duur van de contractie- en actieve rust-
tijd volgen.
7d De cursor bevindt zich onder het zwarte
deel (links) van de balk: u bent in de spiercon-
tractiefase.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 274
Nederlands
275
8d De cursor bevindt zich onder het gear-
ceerde gedeelte (rechts) van de balk: u bent in
de actieve rustfase.
De stimulatie energie gedurende de
actieve rustfase is automatisch af-
gesteld op 50% van de energie gedurende
de contractiefase.
7e-8e Verticale balken:
7e De spiercontractiefase wordt ook afgebeeld
met behulp van de balken boven de gebruikte
stimulatiekanalen (die zich vullen met zwart
naarmate de contractiefase vordert).
8e De actieve rustfase wordt ook afgebeeld met
behulp van de balken boven de gebruikte stimula-
tiekanalen (die zich vullen met arceringen naar-
mate de actieve rustfase vordert).
7f-8f U kunt het programma tijdelijk onder-
breken ( = “PAUZE”) door op de aan/uit
knop te drukken. Indien u verder wilt gaan met
het programma, is het voldoende op de toets
“+”/“–” van kanaal 4 te drukken.
Na een onderbreking begint de sti-
mulatie opnieuw met een stimula-
tie-energie die 80% bedraagt van de
energie die ingesteld was vóór de .
Aanpassen van de stimulatie-
energie
9a Tijdens de sessie gaat de Compex “biepen”
en er gaan symbolen knipperen boven de ac-
tieve kanalen (bovenop de aangeduide ener-
gieaanduidingen): de Compex stelt u voor het
niveau van de stimulatie-energie te verhogen. Als
u geen hogere energie meer kunt verdragen, ne-
geert u deze boodschap gewoon..
+
STOP
STOP
10a
10b
9a
Fig.9
Fig.10
10a Aan het einde van de sessie, verschijnt een
vlag en klinkt een muziekje.
10b Kunt u de stimulator uitschakelen door op
de toets “Aan/Uit” te drukken ( ).
7. Elektrisch verbruik en
Heropladen
Laad het apparaat nooit op als de
kabels aangesloten zijn op de sti-
mulator. Laadt de accu's nooit op
met een andere oplader dan de oplader
die door Compex wordt geleverd.
De Compex functioneert op oplaad-
bare accu's. Hun autonomie varieert
afhankelijk van de gebruikte pro-
gramma's en stimulatie-energie.
Vóór het eerste gebruik van uw sti-
mulator, is het ten zeerste aanbevo-
len om de accu volledig op te laden,
om zijn werkingsduur en levensduur
te verlengen.
Indien u uw stimulator niet gebruikt
gedurende een langere periode,
raden wij aan regelmatig de batterij
op te laden.
Elektrisch verbruik
Het batterijsymbool duidt het laadni-
veau van het accublok aan.
OFF
11a
11b
Fig.11
Einde van het programma
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 275
Nederlands
276
2) dat de elektroden verlopen en/of versleten
zijn en/of dat het contact slecht is; probeer met
nieuwe elektroden;
3) dat de elektrodekabel defect is: controleer dit
door de kabel op een ander kanaal aan te sluiten.
Vervang de defecte kabel indien het probleem
voortduurt.
Defect van het oplaad systeem
Een probleem kan optreden tijdens
het opladen van de stimulator. De
Compex biept continu en het hieron-
der afgebeelde scherm verschijnt:
Indien dit scherm verschijnt, dient u
de oplader uit te nemen en het appa-
raat uit te schakelen. Neem contact
op met de klantenservice en geef het
nummer van de fout door.
Mocht uw apparaat, om welke reden
ook, een andere defect vertonen dan
de hierboven genoemde problemen,
neem dan contact op met de klanten-
service.
11a Twee streepjes in de kleine batterij knippe-
ren: het laadniveau van de accu's is laag. Beëin-
dig de sessie en laad het apparaat op (zie
volgende rubriek).
11b Het symbool , dat normaal verschijnt
boven de toets “+”/“–” van kanaal 4 is verdwe-
nen ( ) de accu's zijn volledig leeg. U kunt
het apparaat niet meer gebruiken. Laad het on-
middellijk op (zie volgende rubriek).
Opladen
Om de Compex op te laden, moet u
absoluut vooraf de elektrodekabels
van het apparaat losmaken. Stop de
lader vervolgens in het stopcontact
en verbind de stimulator met de lader
(zie rubriek 1: “Aansluiten van de
lader”). Automatisch verschijnt dan
het onderstaande laadmenu.
START
13a
14a
Fig.13
Fig.14
Fig.15
12a De Compex is aan het opladen sinds 3 mi-
nuten en 8 seconden (volledig opladen kan tussen
1h30 en 2 uur duren met de snelle oplader die bij
het apparaat wordt geleverd.
12b Het laden is bezig en het symbool van de
kleine batterij is niet helemaal vol.
Als het opladen beëindigd is, knippert de totale
duur van de lading en is de kleine batterij hele-
maal gevuld. Nu kunt u de oplader uittrekken: de
Compex schakelt automatisch uit.
8. Problemen en
oplossingen
Elektrodefout
13a-14a De Compex “biept” en toont afwis-
selend het symbool van een paar elektroden en
dat van een pijl die wijst naar het kanaal dat een
probleem vertoont. In het voorbeeld hierboven,
heeft de stimulator een elektrodefout gedetec-
teerd op kanaal 2. Deze boodschap kan betekenen:
1) dat geen elektroden zijn aangesloten op dit
kanaal;
12a
12b
Fig.12
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 276
Nederlands
277
IV. HOE WERKT ELEKTROSTIMULATIE ?
Het principe van elektrostimulatie
bestaat uit de stimulatie van de ze-
nuwvezels met behulp van elektri-
sche pulsen die worden overgebracht
door elektroden.
De door de Compex-stimulatoren op-
gewekte elektrische pulsen zijn van
een hoge kwaliteit – ze zijn veilig,
comfortabel en efficiënt – en geschikt
om verschillende types zenuwvezels
te stimuleren:
1) de motorische zenuwen, om spierarbeid op te leg-
gen, waarbij de hoeveelheid en de uitwerking worden
bepaald door de stimulatieparameters; men spreekt
dan over elektrische spierstimulatie (ES).
2) bepaalde types gevoelszenuwen, om pijnver-
schijnselen tegen te gaan.
1. Stimuleren van de
motorische zenuw (ES)
Bij een vrijwillige contractie, komt het
bevel voor de spieractiviteit van de
hersenen, die een bevel naar de ze-
nuwvezels zenden in de vorm van
een elektrisch signaal. Dit signaal
wordt doorgegeven aan de spierve-
zels, die samentrekken.
Het elektrostimulatieprincipe bootst
het proces van de spiersamentrekking
getrouw na. De stimulator zendt een
elektrische stroompuls naar de ze-
nuwvezels, die een prikkeling op
deze vezels veroorzaakt. Deze prik-
keling wordt overgebracht op de
spiervezels, die hierop reageren met
een elementaire mechanische respons
(= spierschok). Deze laatste vormt het
basiselement voor de spiercontractie.
Deze spierrespons is volledig gelijk aan
de spierbeweging die door de hersenen
wordt opgelegd. Met andere woorden, de
spier maakt geen onderscheid tussen een
bevel van de hersenen of een bevel van
de stimulator.
Elektrische
impuls
Gestimuleerd
spier
Elementaire mechanische antwoord = Spierschok
Prikkeling
Voortgeleiding van
de prikkeling
De parameters van de Compex-pro-
gramma's (aantal pulsen per seconde,
contractieduur, rustduur, totale duur
van het programma) maken het moge-
lijk verschillende soorten arbeid aan
de spieren op te leggen, afhankelijk
van het type spiervezel. Er zijn inder-
daad verschillende types spiervezels te
onderscheiden afhankelijk van de
snelheid waarmee ze samentrekken:
langzame, halfsnelle en snelle vezels.
Een sprinter heeft meer snelle vezels,
terwijl een marathonloper meer lang-
zame vezels heeft. Dankzij de kennis
van de menselijke fysiologie en een
perfecte beheersing van de stimulatie-
parameters van de programma's kan
men de spieroefening zeer precies afs-
temmen op het gewenste doel (spier-
versterking, verhoging van de
doorbloeding, versteviging, enz.).
2. Stimuleren van de
gevoelszenuwen
De elektrische impulsen kunnen eve-
neens de gevoelszenuwen prikkelen,
om een pijnstillend effect te verkrij-
gen.
Het stimuleren van de sensibele
zenuwvezels voor tastzin blokkeert
het overbrengen van pijn door het
zenuwstelsel. Het stimuleren van een
Motorische
zenuw
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 277
Nederlands
278
1.Plaatsing van de elektroden
Wij raden u aan de aanbevolen plaat-
singen voor de elektroden te gebruiken.
Hiervoor verwijzen wij u naar de tekeningen
en pictogrammen op de poster en naar de
“Tabel voor de plaatsing van de elektroden en
de stimulatieposities” in hoofdstuk VII.
Een stimulatiekabel heeft twee polen:
een positieve pool (+) = rode connectie
een negatieve pool (–) = zwarte connectie
O
p elk van de twee polen moet een
verschillende elektrode aangesloten
zijn.
Opmerking: bij bepaalde plaatsingen
van de elektroden, is het volstrekt mo-
ander type gevoelszenuwen verhoogt
de productie van endorfine en
vermindert zo de pijn.
Dankzij de pijnstillende programma's
kan de elektrostimulatie plaatselijke
acute of chronische pijnen en spier-
pijn behandelen..
gelijk en normaal dat een elektrode-
uitgang ongebruikt blijft.
Afhankelijk van de kenmerken van
de gebruikte stroom voor elke pro-
gramma, kan de elektrode die is aan-
gesloten op de positieve pool (rode
aansluiting) baat hebben bij een
“strategische” plaatsing.
Voor alle programma's met elektrosti-
mulatie van de spieren, dat wil zeg-
gen voor de programma's die de
spieren doen samentrekken, is het
belangrijk dat de elektrode met de
positieve polariteit wordt geplaatst op
het motorische punt van de spier.
De keuze van de grootte van de elek-
troden (groot of klein) en hun cor-
recte plaatsing op de spiergroep die
De voordelen van de elektrostimulatie
De elektrostimulatie biedt een zeer doeltreffende
manier om uw spieren te oefenen:
met een duidelijke verbetering van de verschil-
lende spierkwaliteiten,
zonder cardiovasculaire of psychische
vermoeidheid,
zonder uw gewrichten en pezen te zwaar te
belasten.
Op deze wijze maakt de elektrostimulatie het
mogelijk meer werk op te leggen aan de spieren
dan met vrijwillige oefeningen.
Om efficiënt te zijn, moet dit werk worden opge-
legd aan een zo groot mogelijk aantal spiervezels.
Het aantal vezels die werken, hangt af van de
V. PRAKTISCHE TOEPASSINGSREGELS
De in deze rubriek uiteengezette gebruiksprincipes gelden als algemene regels.
Voor alle programma’s is het raadzaam de informatie en gebruiksadviezen in
hoofdstuk VI van deze gebruiksaanwijzing (“Programma’s en specifieke toe-
passingen”) aandachtig te lezen.
stimulatie-energie. U moet dus gebruik maken
van de maximaal verdraagbare energie. De ge-
bruiker is zelf verantwoordelijk voor dit aspect
van de stimulatie. Hoe hoger de stimulatie-ener-
gie, hoe meer spiervezels zullen werken en des te
groter de vooruitgang.
Om maximaal van de behaalde resultaten te pro-
fiteren, raadt Compex u aan uw elektrostimulatie
sessies aan te vullen met:
een regelmatige lichamelijke activiteit,
een gezonde en gevarieerde voeding,
een evenwichtig leven.
Opgelet: gebruik de pijnstillende pro-
gramma's niet langdurig zonder een
arts te raadplegen.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 278
Nederlands
279
men wil stimuleren, zijn bepalende en
essentiële factoren voor de doeltref-
fendheid van de elektrostimulatietech-
niek. Houd u dus altijd aan de op de
tekeningen aangeduide grootte van
de elektroden. Behalve bij een bijzon-
der medisch advies, moet u steeds de
op de tekeningen aangeduide plaat-
sing naleven. Indien nodig zoekt u de
beste positie door de positieve elek-
trode lichtjes te verplaatsen, tot u de
beste spiercontractie of de meest
comfortabele plaatsing vindt.
De Groep Compex wijst elke
verantwoordelijkheid af voor andere
positioneringen.
2.Positie van de persoon
Om de stimulatiehouding te bepalen
afhankelijk van de plaatsing van de
elektroden en het gekozen programma, ver-
wijzen wij u naar de tekeningen en picto-
gramman op de poster en naar de “Tabel
voor de plaatsing van de elektroden en de
stimulatieposities” in hoofdstuk VII.
De positie van de persoon hangt af
van de spiergroep die men wil stimu-
leren en van het gekozen programma.
Voor de programma’s die sterke spier-
contracties (tetanische contracties) ve-
roorzaken, is het aanbevolen om de
spier isometrisch te werken. Daarvoor
moet u het uiteinde van de gestimu-
leerde extremiteit(en) stevig vastma-
ken. Zo zorgt u voor een maximale
weerstand tegen de beweging en voor-
komt u dat de spier verkort tijdens de
contractie, en voorkomt u het optreden
van krampen en ernstige spierpijnen
na de sessie. Bijvoorbeeld bij het sti-
muleren van de quadriceps, om te
voorkomen dat de knieën worden ges-
trekt, gaat de persoon zitten, met de
enkels vastgebonden.
Voor de andere programmatypes bij-
voorbeeld de programma's
Pijnbehan-
deling TENS
en het programma
Actieve
recuperatie
, die niet leiden tot krach-
tige spiercontracties, neemt u de
meest comfortabele houding aan.
3.Instellen van de
stimulatie-energie
Voor een gestimuleerde spier, hangt
het aantal van de vezels die werken
af van de stimulatie-energie. Voor de
programma’s die sterke spiercontrac-
ties (tetanische contracties) veroorza-
ken, moet u dus absoluut een
maximale stimulatie-energie gebrui-
ken, namelijk altijd tegen de grens
van wat u kunt verdragen, om zoveel
mogelijk vezels te activeren.
De “Tabel voor de plaatsing van de
elektroden en de stimulatieposities”
in hoofdstuk VII vertelt u hoe hoog
de energie moet zijn, in functie van
het gekozen programma.
4.Vooruitgang in de niveaus
In het algemeen is het niet aan te
raden de niveaus te snel te doorlo-
pen om zo snel mogelijk op niveau 5.
te geraken. De verschillende niveaus
zijn voorzien op een geleidelijke
opbouw van de elektrostimulatietrai-
ning.
Het eenvoudigst en het meest voor-
komend is het, te beginnen met ni-
veau 1 en om naar het volgend
niveau over te gaan zodra men aan
een nieuwe stimulatiecyclus begint.
Aan het einde van een cyclus kunt u
ofwel een nieuwe cyclus beginnen
met het eerstvolgende hogere niveau,
ofwel een onderhoudscyclus volgen
van 1 sessie per week op het laatst
gebruikte niveau.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 279
U kunt zonder meer een andere dan
de voorgestelde spiergroep kiezen,
afhankelijk van de activiteit die u
beoefent of de lichaamszone die u
wilt stimuleren.
De specifieke toepassingen geven u
informatie over de plaatsing van de
elektroden en de lichaamshouding.
Deze informatie wordt gegeven in de
vorm van cijfers (positie van de elek-
troden) en letters (lichaamshouding).
Zij refereren naar de “Tabel voor de
plaatsing van de elektroden en de sti-
mulatieposities” in hoofdstuk VII en
naar de poster met de tekeningen
van de elektroden positie en de pic-
togrammen van de lichaamshouding.
De tabel geeft eveneens een indicatie
betreffende de te gebruiken stimula-
tie energie, afhankelijk van het pro-
gramma.
De spiergroep die u met het apparaat
dient te selecteren wordt aangegeven
door een klein figuurtje. Indien dit fi-
guurtje niet aanwezig is (-), is het niet
nodig een spiergroep te selecteren:
de selectie is automatisch.
VI. PROGRAMMA’S EN SPECIFIEKE
TOEPASSINGEN
De protocollen die volgen zijn voorbeelden. Ze geven een beter idee van de
manier waarop de elektrostimulatiesessies kunnen worden gecombineerd met
een vrijwillige activiteit. Deze protocollen helpen u te bepalen welke proce-
dure u het best kunt volgen afhankelijk van uw behoeften (keuze van het pro-
gramma, spiergroep, duur, plaatsing van de elektroden, lichaamshouding).
Nederlands
280
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 280
Aan het einde van een cyclus kunt u ofwel een nieuwe cyclus beginnen met het
eerstvolgende hogere niveau, ofwel een onderhoudscyclus volgen van 1 sessie per
week op het laatst gebruikte niveau.
Categorie Sport
Nederlands
281
H
e spiervoorbereiding van de competitiesporter, vele
jaren lang verwaarloosd, is tegenwoordig onontbeerlijk ge-
worden. Elektrostimulatie dient zich aan als een aanvullende
trainingstechniek die veel wordt toegepast door een steeds
groter aantal sporters die hun prestaties willen verbeteren. De
maximale kracht van een spier verhogen, het spiervolume
vergroten, het bevorderen van ofwel de explosieve kracht
van een spier, ofwel het vermogen van de spiervezels om
een duurinspanning vol te houden, zijn verschillende doels-
tellingen, waaruit men dient te kiezen afhankelijk van de uit-
geoefende sport. Het optimaal voorbereiden van de spieren
vlak voor de competitie, het combineren van elektrostimula-
tie met een vrijwillige spiertraining, het optimaliseren van de
effecten van een trainingstechniek als stretching, het naboot-
sen van de spierbelasting veroorzaakt tijdens een actieve
pliometrie training, of het onderwerpen van de spieren aan
een "regeneratie" inspanning, is tegenwoordig gemakkelijk
dankzij de zeer specifieke werking van de nieuwe pro-
gramma's van uw Compex. De programma's in de categorie
Sport van de Compex zijn bedoeld om de kwaliteiten van de
spieren van competitiesportbeoefenaars, die vrijwillig mins-
tens vijf uur per week trainen, te verbeteren.
Bovendien is het voor de 4 basistrainingsprogramma's, Ui-
thoudingsvermogen, Weerstand, Kracht en Explosieve kracht,
ten zeerste aan te bevelen de Trainingsplanner op de DVD te
raadplegen. Een interactief vraag-en-antwoordsysteem maakt
het mogelijk een gepersonaliseerd trainingsplan op te stellen.
Het gebruik van de programma's in de categorie Sport is af te
raden voor geatrofieerde spieren die een pathologisch proces
hebben doorstaan. Voor dergelijke spieren moeten de pro-
gramma's in de categorie Revalidatie (zie rubriek "Categorie
Revalidatie").
De protocollen die volgen zijn slechts voorbeelden. Ze geven
een beter idee van de manier waarop de elektrostimulatieses-
sies kunnen worden gecombineerd met de vrijwillige trai-
ning.
Om erachter te komen welk niveau van de sport pro-
gramma’s u moet gebruiken, kunt u terugvallen op de DVD
trainingsplanner.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 281
Programma’s
Effecten
Toepassingen
Potentiatie
Verhoging van de contrac-
tiesnelheid en krachtwinst
Minder zenuwinspanning
om de maximale kracht te
bereiken
Uithoudings-
vermogen
Verbeterde zuurstofop-
name door de gestimu-
leerde spieren
Verbeterde prestaties voor
duursporten
Voor sporters die hun pres-
taties willen verbeteren tij-
dens sportinspanningen van
lange duur
Weerstand
Verbeterde melkzuurcapa-
citeit van de spieren
Verbeterde prestaties voor
weerstandsporten
Te Voor competitiesporters
die hun capaciteit om in-
tense en langdurige inspan-
ningen te leveren willen
vergroten
Hypertrophie
Vergroting van het spiervo-
lume
Verbeterde spierweerstand
Voor competitiesporters die
hun spiermassa willen ver-
groten
Voor body-builders
Kracht
Verhoging van de maxi-
male kracht
Verhoging van de snelheid
van de spiercontractie
Voor competitiesporters die
een discipline beoefenen
die kracht en snelheid
vraagt
Explosieve
kracht
Verkorting van de tijd waa-
rin een bepaalde kracht
wordt bereikt
Grotere efficiëntie van ex-
plosieve bewegingen
(springkracht, shoot, enz.)
Voor sporters die een disci-
pline beoefenen waarin ex-
plosiviteit een belangrijke
factor in de prestatie is
Sport
Nederlands
282
Om de spieren optimaal voor
te bereiden vlak vóór de com-
petitie
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 282
Programma’s
Effecten
Toepassingen
Fartlek
Training en voorbereiding
van de spieren voor alle
soorten spierarbeid (ui-
thoudings-vermogen,
weerstand, kracht, explo-
sieve kracht), dankzij ver-
schillende
arbeidssequenties
Aan het begin van het sei-
zoen, om de spieren op-
nieuw in vorm te brengen
na een rustperiode en vóór
de meer intensieve en spe-
cifieke trainingen
Tijdens het seizoen, voor
diegenen die niet alle aan-
dacht op één soort training
willen richten maar hun
spieren aan verschillende
werkregimes willen onder-
werpen
Stretching
Optimalisatie van de effec-
ten van de vrijwillige stret-
chingtechniek, dankzij de
vermindering van de
spierspanning verkregen
door de specifieke active-
ring van de antagonist van
de gerekte spier (reciproke
inhibitie reflex)
Voor alle sporters die hun
spierelasticiteit willen on-
derhouden of verbeteren
Gebruiken na alle trainings-
sessies of tijdens een speci-
fieke stretching-sessie
Actieve
recuperatie
Sterke stijging van de
bloedstroom
Versnelde afvoer van het
afval van de spiercontrac-
tie
Endorfinisch effect (zie ca-
tegorie Pijnbestrijding)
Relaxerend en ontspan-
nend effect
Om het herstellen van de
spieren te bevorderen na
een intense inspanning
Gebruiken binnen 3 uur na
een intensieve training of
een wedstrijd
Regeneratie
Pijnstillend effect door het
vrijkomen van endorfines
Sterke stijging van de
bloedstroom wat de zuurs-
tofvoorziening en de drai-
nage bevordert
Activering van de oxyda-
tieve stofwisseling
Heractivering van de pro-
prioceptie
Te gebruiken de dag na een
competitie als "regeneratie"
training of als aanvulling op
een dergelijke training, die
zo kan worden verlicht
Sport
Nederlands
283
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 283
Specifieke toepassingen
Gebruik van het programma Potentiatie
om de effecten van de explosiviteit te
optimaliseren (sprint, springen, squash,
voetbal, basketbal, enz.) onmiddellijk vóór
de specifieke training of de competitie
Het programma
Potentiatie
moet worden
gebruikt op de spieren die het meest wor-
den belast in de beoefende sporttak. In dit
voorbeeld, gaat het om de prioritaire spie-
ren van de sprinter (quadriceps). Voor an-
dere disciplines kunnen andere te
stimuleren spieren worden gekozen
(raadpleeg, indien nodig, de Trainings-
planner op de CD-ROM).
Het programma
Potentiatie
is geen ver-
vanging voor de vrijwillige warming-up
die normaal wordt toegepast vóór de
competitie. De sporter voert dan ook zijn
gewoonlijke warming-up uit met activatie
van het cardio-vasculaire systeem, korte
versnellingen die geleidelijk aan sneller
worden, startsprinten en rekken. Een
korte sessie
Potentiatie
(ong. 3 minuten)
wordt uitgevoerd op de quadriceps van
de sprinter onmiddellijk vóór de start van
zijn wedstrijd (of -wedstrijden, in het
geval van kwalificaties). Het bijzondere
regime voor het activeren van de spieren
van het programma
Potentiatie
maakt het
mogelijk een maximale prestatie te berei-
ken vanaf de eerste seconden van de
wedstrijd.
Duur van de cyclus: 1 x
De sessie steeds zo kort mogelijk vóór de
start uitvoeren, in elk geval binnen de 10 mi-
nuten vóór de start. Als de tussentijd langer
dan 10 minuten bedraagt, zwakt het potentia-
tie-effect van de spiervezels immers snel af
Programma:
Potentiatie
8G
c
Sport
Voorbereiding voor een wielrenner die
driemaal per week traint en die zijn
uithoudingsvermogen wil vergroten
Langdurige inspanningen belasten het aë-
robe metabolisme, waarvan de bepalende
factor de hoeveelheid zuurstof is die de
spieren verbruiken. Om het uithoudings-
vermogen te vergroten, moet men dus de
zuurstofvoorziening aan de door dit soort
inspanning belaste spieren maximaal ont-
wikkelen. Aangezien zuurstof vervoerd
wordt door het bloed, is een goedwer-
kend cardio-vasculair systeem noodzake-
lijk, wat mogelijk wordt door een
vrijwillige training onder bepaalde oms-
tandigheden. Maar de capaciteit van de
spier om de aankomende zuurstof op te
nemen (oxydatieve capaciteit) kan ook
worden verbeterd dankzij een specifiek
werkregime.
Het programma
Uithoudingsvermogen
in
de categorie Sport zorgt voor een bedui-
dende verhoging van het zuurstofverbruik
van de spieren. De combinatie van dit
programma met het programma
Capillari-
satie
, dat zorgt voor de ontwikkeling van
het netwerk van de kleine intramusculaire
bloedvaten, is zeer interessant en maakt
het duursporters mogelijk hun prestaties
te verbeteren.
Duur van de cyclus: 8 weken, 5 x/week
Voorbeeld voor 1 week
Ma: Rust
Di: 1 x
Uithoudingsvermogen
8G
c
Wo: Fietstraining 1h30 (matige snelheid),
vervolgens 1 x
Capillarisatie
8
c
Do: 1 x
Uithoudingsvermogen
8G
c
Vr: Rust
Za: Fietstraining 60’ (matige snelheid), ver-
volgens 1 x
Uithoudingsvermogen
8G
c
Di: Fietsrit 2h30 (matige snelheid), vervol-
gens 1 x
Capillarisatie
8
c
Programma’s:
Uithoudingsvermogen
8G en
Capillarisatie
8
c
Nederlands
284
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 284
Voorbereiding van een hardloper die
driemaal per week traint en zijn
uithoudingsvermogen wil vergroten
(halve marathon, marathon)
Zoveel mogelijk kilometers lopen is
onontbeerlijk als men vooruitgang wil
boeken in langeafstandswedstrijden. Maar
iedereen erkent tegenwoordig het trauma-
tiserend effect op de pezen en de gew-
richten van dit type training. Inbouwen
van de elektrostimulatie met de Compex
in de training van de langeafstandsloper
biedt een uitstekend alternatief voor dit
probleem. Het programma
Uithoudingsver-
mogen
, dat de capaciteit van de spieren
om zuurstof te verbruiken verbetert, en
het programma
Capillarisatie
, dat de
kleine bloedvaten in de spieren ontwik-
kelt, maken het mogelijk het uithoudings-
vermogen te vergroten en tegelijk het
aantal kilometers per week en dus het ri-
sico op blessures te verminderen.
Duur van de cyclus: 8 weken, 5 x/week
Voorbeeld voor 1 week
Ma: Rust
Di: 1 x
Uithoudingsvermogen
8G
c
Wo:- Vrijwillige training: warming-up 20’,
vervolgens 1-2 series van 6 x [30’’ snel / 30’
langzaam]
- Langzaam rennen aan het eind van de ses-
sie 10’, vervolgens 1 x
Capillarisatie
8
c
Do: 1 x
Uithoudingsvermogen
8G
c
Vr: Rust
Za: Soepel rennen 60’, vervolgens 1 x
Ui-
thoudingsvermogen
8G
c
Di: Lang parcours 1h30 (matige snelheid),
vervolgens 1 x
Capillarisatie
8
c
Programma’s:
Uithoudingsvermogen
8G en
Capillarisatie
8
c
Voorbereiding in het voorseizoen van de
melkzuurcapaciteit voor een
weerstandsport en met drie actieve
trainingen per week (800m lopen,
wielrennen (baan), enz.)
Voorbeeld van de planning voor het ont-
wikkelen van de melkzuurcapaciteit
(weerstand) van de quadriceps. Voor an-
dere disciplines kunnen andere te stimule-
ren spieren worden gekozen (om deze
spieren te vinden afhankelijk van de
sport, raadpleeg de Trainingsplanner op
de CD-ROM).
Tijdens de voorbereidingsperiode van
sporten die de anaërobe melkzuurketen
zwaar belasten (intense inspanning, zo
lang mogelijk volgehouden), is het van es-
sentieel belang om de specifieke spier-
voorbereiding niet te verwaarlozen. Het
stimuleren van de quadriceps (of een an-
dere belangrijke spiergroep, afhankelijk
van de beoefende sport) met het pro-
gramma
Weerstand
zorgt voor een beter
anaëroob vermogen en een grotere spier-
tolerantie voor hoge melkzuurconcentra-
ties. De voordelen op het terrein zijn
duidelijk: betere prestaties dankzij een be-
tere spierweerstand tegen vermoeidheid
voor inspanningen van het anaërobe
melkzuurtype.
Om de effecten van deze voorbereiding te
optimaliseren, is het aanbevolen ze aan te
vullen met sessies
Capillarisatie
, uitge-
voerd tijdens de laatste week vóór de
competitie (zie Deel IV: "Programma’s en
specifieke toepassingen", "Categorie Vas-
culair", "Aanscherpen voor een competitie
voor weerstandsporten (bijv.: 800 m -
1500 m lopen, enz.)").
Een sessie
Actieve recuperatie
is aanbevo-
len na de meest intensieve trainingen. Zij
verhoogt het herstel van de spieren en
vermindert de vermoeidheid tijdens de
periode van het seizoen waarin het meest
getraind wordt.
Duur van de cyclus: 6-8 weken, 4 x/week.
Voorbeeld voor 1 week
Ma: 1 x
Weerstand
8G
c
Di: Vrijwillige training op de baan
Wo:1 x
Weerstand
8G
c
Do: Intensieve vrijwillige training op de baan,
vervolgens 1 x
Actieve recuperatie
8
c
Vr: Rust
Za: Rust
Di: 1 x
Weerstand
8G
c
, gevolgd door 1
sessie vrijwillige training op de baan
Programma’s:
Weerstand
8G en
Actieve recu-
peratie
8
c
Sport
Nederlands
285
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 285
Voorbereiding voor een wielrenner die
driemaal per week traint en die zijn
kracht wenst te vergroten
Het ontwikkelen van de spierkracht in de
bovenbenen is altijd interessant voor een
wielrenner. Bepaalde vormen van fietstrai-
ning (oefeningen op hellingen) gaan hier-
toe bijdragen. Maar de resultaten zullen
spectaculairder zijn als tegelijk een aan-
vullende training met elektrostimulatie
met de Compex wordt gevolgd.
Het bijzondere regime van spiercontrac-
ties van het programma
Kracht
en de
grote hoeveelheid werk waaraan de spie-
ren worden onderworpen, maken het mo-
gelijk de spierkracht van de bovenbenen
beduidend te vergroten.
Bovendien maakt het programma
Actieve
recuperatie
, uitgevoerd binnen drie uur
volgend op de zwaarste trainingen, het
herstellen van de spieren mogelijk en kan
worden voortgezet met trainingen van
hoge kwaliteit in goede omstandigheden.
Duur van de cyclus: 8 weken, 5 x/week
Voorbeeld voor 1 week
Ma: Rust
Di: 1 x
Kracht
8G
c
Wo: - Fietstraining 45’ (matige snelheid), ver-
volgens 5-10 hellingen van 500-700 m (snel)
- Herstellen in de afdaling
- Tot rust komen 15-20’, vervolgens 1 x
Ac-
tieve recuperatie
8
c
Do: 1 x
Kracht
8G
c
Vr: Rust
Za: Fietstraining 45’ (matige snelheid), ver-
volgens 1 x
Kracht
8G
c
Di: - Fietsrit 2h30-3h (matige snelheid)
- Spierversterking op hellingen (gebruik van
een groot verzet en zittend rijden), vervolgens
1 x
Actieve recuperatie
8
c
Programma’s:
Kracht
8G en
Actieve recupera-
tie
8
c
Voorbereiding voor een zwemmer die
driemaal per week traint en zijn
zwemvermogen wil vergroten
Het ontwikkelen van de spierkracht in de
bovenbenen is altijd interessant voor een
wielrenner. Bepaalde vormen van fietstrai-
ning (oefeningen op hellingen) gaan hier-
toe bijdragen. Maar de resultaten zullen
spectaculairder zijn als tegelijk een aan-
vullende training met elektrostimulatie
met de Compex wordt gevolgd.
Het bijzondere regime van spiercontrac-
ties van het programma
Kracht
en de
grote hoeveelheid werk waaraan de spie-
ren worden onderworpen, maken het mo-
gelijk de spierkracht van de bovenbenen
beduidend te vergroten.
Bovendien maakt het programma
Actieve
recuperatie
, uitgevoerd binnen drie uur
volgend op de zwaarste trainingen, het
herstellen van de spieren mogelijk en kan
worden voortgezet met trainingen van
hoge kwaliteit in goede omstandigheden.
Duur van de cyclus: 8 weken, 5 x/week
Voorbeeld voor 1 week
Ma: Rust
Di: 1 x
Kracht
18C
e
Wo: -Zwemtraining 20-30’ (verschillende
zwemslagen), vervolgens 5-10 maal 100 m
met pull-boy
- Herstel 100 m rugslag
- Rustig worden 15’, vervolgens 1 x
Actieve
recuperatie
18
e
Do: 1 x
Kracht
18C
e
Vr: Rust
Za: Zwemtraining 1h inclusief technisch werk,
vervolgens 1 x
Kracht
18C
e
Di: - - Zwemtraining 20-30’ (verschillende
zwemslagen), vervolgens 5-10 maal 100 m
met paddles
- Herstel 100 m rugslag
- Rustig worden 15’, vervolgens 1 x
Actieve
recuperatie
18
e
Programma’s:
Kracht
18C en
Actieve recupe-
ratie
18
e
Voorbereiding in het voorseizoen voor
een teamsport (voetbal, rugby, handbal,
volleybal, enz.)
Voorbeeld van planning om de kracht van
de quadriceps te vergroten. Afhankelijk
van de sport, eventueel een andere spier-
groep kiezen.
Tijdens de voorbereidende periode van
teamsporten, is het van essentieel belang
de specifieke spiervoorbereiding niet te
verwaarlozen. In de meeste teamsporten,
zijn het snelheid en kracht die het verschil
maken. De stimulatie van de quadriceps
(of een andere belangrijke spier voor de
beoefende sport) met het programma
Sport
Nederlands
286
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 286
Kracht
van de Compex verhoogt de
contractiesnelheid en spierkracht. De
voordelen op het terrein zijn duidelijk:
verhoogde start- en verplaatsingssnelheid,
hogere sprongkracht, verhoogde trap-
kracht, enz.
Een sessie
Actieve recuperatie
, na de
zwaarste trainingen, versnelt het herstel
en vermindert de vermoeidheid die wordt
opgebouwd gedurende het seizoen waa-
rin een grote belasting wordt opgelegd.
Duur van de cyclus: 6-8 weken, 6 x/week
Voorbeeld voor 1 week
Ma: 1 x
Kracht
8G
c
Di: Groepstraining, vervolgens 1 x
Actieve
recuperatie
18
c
Wo: 1 x
Kracht
8G
c
Do: Groepstraining, vervolgens 1 x
Actieve
recuperatie
18
c
Vr: 1 x
Kracht
8G
c
Za: Rust
Di: Groepstraining of vriendschap-pelijke
wedstrijd, vervolgens 1 x
Actieve recupera-
tie
18
c
Programma’s:
Kracht
8G en
Actieve recupe-
ratie
18
c
Behouden van de resultaten van
voorbereiding voor een teamsport tijdens
de competitieperiode (voetbal, rugby,
handbal, volleybal, enz.)
Dit voorbeeld is alleen van toepassing op
sporters die een volledige trainingscyclus
met elektrostimulatie (minstens 6 weken)
hebben uitgevoerd tijdens hun voorberei-
ding in het voorseizoen. De wekelijkse sti-
mulatiesessie met het programma Kracht
moet worden uitgevoerd op dezelfde
spiergroepen die werden gestimuleerd tij-
dens de voorbereidingsperiode (in ons
voorbeeld, de quadriceps).
Tijdens het seizoen, tijdens de periode
waarin regelmatig wedstrijden plaatsvin-
den, moet men erop letten de spieren niet
te overtrainen. Men moet natuurlijk ook
de voordelen van de voorbereiding niet
verliezen door de stimulatietrainingen te
lang uit te stellen. Tijdens deze competi-
tieperiode, moeten de spierkwaliteiten
worden onderhouden middels een weke-
lijkse stimulatiesessie met het programma
Kracht
. Het is ook noodzakelijk een vol-
Sport
Nederlands
287
doende lange interval te laten tussen deze
enige stimulatiesessie van de week en de
dag van de wedstrijd (minimaal 3 dagen).
Het programma
Actieve recuperatie
, dat
moet worden gebruikt binnen de drie uur
volgend op de match en na elke inten-
sieve training, zorgt voor een snellere
herstel van het spierevenwicht.
Duur van de cyclus: Tijdens het sportseizoen, 4
x/week
Voorbeeld voor 1 week
Ma: Rust
Di: Groepstraining, vervolgens 1 x
Actieve
recuperatie
8
c
(bij een intensieve trai-
ning)
Wo: 1 x
Kracht
8G
c
Do: Groepstraining, vervolgens 1 x
Actieve
recuperatie
8
c
(bij een intensieve trai-
ning)
Vr: Rust
Za: Rust
Di: Match, vervolgens 1 x
Actieve recupera-
tie
8
c
(binnen de 3 uur volgend op de
competitie)
Programma:
Actieve recuperatie
8
c
Voorbereiding in het voorseizoen voor de
explosiviteit van de quadriceps bij een
sporter die driemaal per week traint
(ver- of hoogspringen, sprint, enz.)
Voor andere sporttakken kan een andere
te stimuleren spiergroep worden gekozen
(raadpleeg indien nodig de Trainingsplan-
ner op de CD-ROM).
Voor alle sporters voor wie explosieve
spierkracht de essentiële factor van hun
prestatie vomt, is de specifieke spiervoor-
bereiding het hoofdelement van de voor-
bereiding tijdens het voorseizoen. De
explosiviteit van een spier kan worden
omschreven als het vermogen van een
spier om zo snel mogelijk een maximaal
krachtniveau te bereiken. Om deze kwali-
teit te ontwikkelen, berust de vrijwillige
training op vermoeiende en vaak trauma-
tiserende spiertrainingen, aangezien ze
moeten worden uitgevoerd met zware be-
lasting. Het integreren van het programma
Explosieve kracht
in de training, maakt het
mogelijk de spiertrainingen te verlichten,
waarbij tegelijk meer voordeel wordt be-
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 287
Sport
Nederlands
288
haald en er meer tijd overblijft voor het
technische werk.
Duur van de cyclus: 6-8 weken, 4 x/week
Voorbeeld voor 1 week
Ma: 1 x
Explosieve kracht
8G
c
Di: Vrijwillige training in stadium
Wo: 1 x
Explosieve kracht
8G
c
Do: Vrijwillige training, gericht op het tech-
nisch werk op de springbaan
Vr: 1 x
Explosieve kracht
8G
c
Za: Rust
Di: Vrijwillige training in stadium gevolgd door
1 x
Explosieve kracht
8G
c
Programma:
Explosieve kracht
8G
c
Ontwikkelen van de spiermassa voor een
body-builder
Vndanks vele inspanningen tijdens de
vrijwillige trainingen, hebben vele body-
builders problemen om bepaalde spier-
groepen te ontwikkelen. De specifieke
belasting van de spieren met het pro-
gramma
Hypertrophie
zorgt voor een be-
duidende vergroting van het volume van
de gestimuleerde spieren. Bovendien
zorgt het programma
Hypertrophie
van de
Compex, bij een gelijke sessieduur, voor
een grotere volumewinst dan met het vrij-
willige arbeid.
De bijkomende arbeid die het programma
oplegt aan spieren die onvoldoende rea-
geren op de klassieke training vormt de
oplossing voor een harmonieuze ontwik-
keling van alle spiergroepen zonder
weerspannige zones.
Om een optimale vooruitgang te boeken,
is het steeds aanbevolen:
1) de sessies
Hypertrophie
te laten vooraf-
gaan door een korte vrijwillige krachttrai-
ning; bijvoorbeeld, 3 series van 5
herhalingen bij 90% van de maximale
kracht;
2) een sessie
Capillarisatie
uit te voeren di-
rect na de sessie
Hypertrophie
.
Ontwikkelen van de spiermassa voor een
body-builder die dreimaal per week traint
In dit voorbeeld nemen we aan dat de bo-
dybuilder zijn biceps, die hij als zijn
zwakke punt beschouwt, wil laten wer-
ken, maar het is natuurlijk mogelijk om
andere spieren te stimuleren. Bovendien
kan men het programma Hypertrophie op
verschillende spiergroepen tegelijk toe-
passen, dat wil zeggen dezelfde stimula-
tieprocedure toepassen op bijvoorbeeld
de biceps en de kuiten.
Duur van de cyclus: 8 weken, 3 x/week
Vooruitgang in de niveaus
Week1:
Hypertrophie
niveau 1
Weken 2-3:
Hypertrophie
niveau 2
Weken 4-5:
Hypertrophie
niveau 3
Weken 6-8:
Hypertrophie
niveau 4
Voorbeeld voor 1 week
Ma: Rust
Di: Vrijwillige training gericht op de spieren
van de onderste ledematen, gevolgd door een
actieve training van de biceps: 3 series van 5
herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens
1 x
Hypertrophie
20D
m
gevolgd door 1 x
Capillarisatie
20
m
Wo: Rust
Do: Vrijwillige training gericht op de spieren
van de romp, gevolgd door een actieve trai-
ning van de biceps: 3 series van 5 herhalin-
gen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1x
Hypertrophie
20D
m
gevolgd door 1 x
Capillarisatie
20
m
Vr: Rust
Za: Vrijwillige training gericht op de spieren
van de bovenste ledematen, gevolgd door een
actieve training van de biceps: 3 series van 5
herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens
1 x
Hypertrophie
20D
m
gevolgd door 1 x
Capillarisatie
20
m
Di: Rust
Programma’s:
Hypertrophie
20D en
Capillari-
satie
20
m
Ontwikkelen van de spiermassa voor een
body-builder die minimaal zes keer per
week traint
In dit voorbeeld veronderstellen we dat
de bodybuilder zijn kuiten, die hij als zijn
zwak punt beschouwt, wil laten werken,
maar het is natuurlijk mogelijk om andere
spieren te stimuleren. Bovendien kan men
het programma Hypertrophie op verschil-
lende spiergroepen tegelijk toepassen, dat
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 288
Sport
Nederlands
289
wil zeggen dezelfde stimulatieprocedure
toepassen op bijvoorbeeld de biceps en
de kuiten.
Duur van de cyclus: 12 weken, 5x/week
Vooruitgang in de niveaus
Week1:
Hypertrophie
niveau 1
Weken 2-3:
Hypertrophie
niveau 2
Weken 4-5:
Hypertrophie
niveau 3
Weken 6-8:
Hypertrophie
niveau 4
Weken 9-12:
Hypertrophie
niveau 5
Voorbeeld voor 1 week
Ma: Vrijwillige training gericht op de spieren
van de onderste ledematen, gevolgd door een
actieve training van de kuiten: 3 series van 5
herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens
1 x
Hypertrophie
4A
j
gevolgd door 1 x
Capillarisatie
4
j
Di: Vrijwillige training gericht op de spieren
van de bovenste ledematen, gevolgd door een
actieve training van de kuiten: 3 series van 5
herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens
1 x
Hypertrophie
4A
j
gevolgd door 1 x
Capillarisatie
4
j
Wo: Rust
Do: Vrijwillige training gericht op de spieren
van de onderste ledematen, gevolgd door een
actieve training van de kuiten: 3 series van 5
herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens
1 x
Hypertrophie
4A
j
gevolgd door 1 x
Capillarisatie
4
j
Vr: Vrijwillige training gericht op de spieren
van de bovenste ledematen, gevolgd door een
actieve training van de kuiten: 3 series van 5
herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens
1 x
Hypertrophie
4A
j
gevolgd door 1 x
Capillarisatie
4
j
Za: Vrijwillige training gericht op de spieren
van de romp, gevolgd door een actieve trai-
ning van de kuiten: 3 series van 5 herhalingen
bij 90% van de Fmax., vervolgens 1 x
Hyper-
trophie
4A
j
gevolgd door 1 x
Capillarisa-
tie
4
j
Di: Rust
Programma’s:
Hypertrophie
4A en
Capillarisa-
tie
4
j
Hervatten van activiteit na onderbreking
van de training: veelzijdige
spiervoorbereiding
In dit voorbeeld veronderstellen we dat
de sporter vooral zijn latissimus dorsi wil
trainen, maar het is natuurlijk ook moge-
lijk om andere spieren te stimuleren. Bo-
vendien kan men het programma Fartlek
op meerdere spiergroepen tegelijk gebrui-
ken, dat wil zeggen dezelfde stimulatie-
procedure toepassen op bijvoorbeeld de
quadriceps en de kuiten.
Fartlek
is afkomstig uit de Scandinavische
landen. Het is een gevarieerde training,
uitgevoerd in de natuur. Tijdens deze trai-
ning worden verschillende werkregimes
afgewisseld en verschillende spieren ge-
traind. Zo wordt een rustige jogging ge-
volgd door een reeks versnellingen,
vervolgens enkele sprongen, waarna weer
een trage loop komt, enz. De bedoeling is
te werken aan de verschillende spierkwa-
liteiten zonder er één te bevoordelen. Dit
type activiteit wordt ofwel vaak aan het
begin van het seizoen gebruikt voor het
opnieuw in vorm brengen van de spieren,
ofwel regelmatig gebruikt door vrijetijds-
sporters die niet één bepaalde spierpresta-
tie willen benadrukken, maar hun vorm
willen onderhouden en een correct ni-
veau in alle vormen van spierarbeid wil-
len bereiken.
Aan het begin van het seizoen of na een
lange onderbreking van de training, moet
de fysieke en/of sportieve activiteit op
progressieve wijze en in stijgende lijn van
specificiteit worden hernomen. Zo wor-
den aanvankelijk gewoonlijk enkele ses-
sies uitgevoerd om de spieren aan alle
vormen van oefening te onderwerpen, om
ze voor te bereiden voor daarop volgende
meer intensieve trainingen die meer ge-
richt zijn op een specifieke prestatie.
Dankzij de 8 elkaar automatisch opvol-
gende sequenties, legt het programma
Fartlek
de spieren verschillende belastin-
gen op, zodat de gestimuleerde spieren
gewend raken aan alle types spierarbeid.
Duur van de cyclus: 1-2 weken, 4-6 x/week
Programma:
Fartlek
18C
d
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 289
Sport
Nederlands
290
Voorbereiding voor een voetballer die de
effecten van de actieve stretchsessies
van de hamstrings wil optimaliseren
Het programma
Stretching
stimuleert de
antagonist (dat wil zeggen tegengestelde
spier) van de spier die wordt gerekt,
zodat een welbekend fysiologisch mecha-
nisme in werking treedt: de reciproke
inhibitie reflex. Deze reflex, die de pro-
prioceptieve gevoeligheid van de spieren
aanspreekt, uit zich in een zeer duidelijke
ontspanning van de spier. Dit maakt een
efficiëntere stretching mogelijk, aangezien
de te rekken spier meer ontspannen is.
De stimulatie gebeurt dus op de antago-
nist van de te rekken spier. Deze stimula-
tie bestaat uit een contractie die
progressief opkomt en verdwijnt, met een
volledige rustfase tussen de contracties.
Tijdens de duur van de contractie (die
stijgt naarmate het niveau hoger wordt)
rekt de sporter de gekozen spiergroep
met behulp van een klassieke vrijwillige
stretchingtechniek.
In dit voorbeeld worden de hamstrings
gestimuleerd om het rekken van de hams-
trings tijdens de contractiefasen te verge-
makkelijken.
Duur van de cyclus: Gedurende het hele seizoen,
afhankelijk van het ritme van de vrijwillige stret-
chingsessies
Afhankelijk van de gebruikelijke rekkingsduur
(die verschilt voor verschillende opleidings-
scholen en ieders gevoeligheid), kiest u het ni-
veau dat het best hierbij past.
De voorgestelde rekduur bedraagt:
10 seconden voor niveau 1
12 seconden voor niveau 2
14 seconden voor niveau 3
16 seconden voor niveau 4
18 seconden voor niveau 5
Programma:
Stretching
8C
m
, Neem de uit-
gangspositie voor de actieve stretchoefening in
Gebruik van het programma Regeneratie
voor het sneller elimineren van de
spiervermoeidheid (veldlopen, voetbal,
basketbal, tennis, enz.) en sneller een
goed spiergevoel terug te vinden
Het programma
Regeneratie
, ook wel
"day after-programma" genoemd, is be-
doeld voor de spieren die het meest wor-
den aangesproken in de beoefende sport.
In dit voorbeeld zijn het de prioritaire
spieren van de veldloper (de quadriceps)
die worden gestimuleerd. Voor andere
disciplines kunnen andere spieren wor-
den gestimuleerd (raadpleeg, indien
nodig, de Trainingsplanner op de CD-
ROM). Merk op dat dit type programma
zeer geschikt is voor alle sporten met een
hoog competitieritme, tijdens de tor-
nooien en bekerwedstrijden van de ver-
schillende sporten.
De stimulatiesessie met het programma
Regeneratie
moet worden uitgevoerd de
dag na een competitie ter vervanging of
ter aanvulling van de actieve "zuiverings"-
training, die zo kan worden verlicht. In te-
genstelling tot het programma
Actieve
recuperatie
dat geen tetanische contracties
veroorzaakt en dat binnen de drie uur
volgend op de competitie of een inten-
sieve training wordt uitgevoerd, zorgt het
programma
Regeneratie
voor een lichte
training, die, naast een pijnstillend effect
en een verhoging van de bloedstroom,
gericht is op een kleine aërobe training,
die lichte tetanische contracties veroor-
zaakt, die niet vermoeiend zijn en de pro-
prioceptie heractiveren. De stofwisseling
wordt ook licht aangesproken om zo snel
weer een evenwicht terug te vinden.
De sessie omvat 6 stimulatiefasen die el-
kaar automatisch opvolgen:
1ste fase: pijnstillend effect
2ste fase: sterke verhoging van de bloeds-
troom
3ste fase: tetanische contracties om de
spiergewaarwording te herstellen
4ste fase: activeren van de oxydatieve
stofwisseling
5ste fase: sterke verhoging van de bloeds-
troom
6ste fase: ontspanning
Duur van de cyclus: Te gebruiken gedurende het
hele seizoen, volgens het ritme van de competi-
tie; de dag na elke competitie
Programma:
Regeneratie
8G
m
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 290
Nederlands
291
Categorie Pijnbestrijding
F
ysieke pijn is een abnormale en onaange-
name gewaarwording, veroorzaakt door een ver-
wonding, een storing of een slechte werking van
een deel van ons organisme. Het is altijd een si-
gnaal dat ons lichaam ons geeft. Een signaal dat
men niet mag negeren en dat altijd de raad van
een arts vraagt als het niet snel verdwijnt.
D
e benadering van pijn door de geneeskunde
heeft de laatste jaren grondige wijzigingen onder-
gaan. De behandeling van de oorzaak is altijd
fundamenteel, maar de pijn zelf moet ofwel weg-
genomen worden of tenminste duidelijk afgez-
wakt en voor de patiënt draaglijk gemaakt
worden. De middelen om pijn te bekampen heb-
ben een grote ontwikkeling doorgemaakt en mo-
menteel aarzelt men niet meer om krachtige
pijnstillers te gebruiken om de levenskwaliteit van
de patiënten te verbeteren.
Het is in deze context dat de vraag naar elektro-
therapie zich ontwikkeld heeft. Het stimuleren
van de gevoelszenuwvezels met behulp van elek-
trische micro-impulsen is een uitgelezen techniek
gebleken in de pijnbestrijding. Deze pijnwerende
elektrotherapie wordt momenteel veel toegepast,
met name in de revalidatie en in de gespeciali-
seerde centra’s voor pijnbehandeling.
De precisie van de stroomstoten maakt perfect
richten van de pijnstillende actie mogelijk, afhan-
kelijk van het pijntype. Het is aan de gebruiker
om het programma te kiezen dat het best past bij
zijn pijntype en om de praktische aanbevelingen
te volgen om de behandeling efficiënter te
maken.
Als de pijn ernstig is en/of blijft duren, bent u genoodzaakt een arts te raadplegen.
Hij is als enige bevoegd om een precieze diagnose te stellen en de therapeutische
maatregelen te treffen om de pijn te doen verdwijnen.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 291
Pijnbestrijding
Nederlands
292
Pathologieën
Programma's
Referenties
Neuralgie in de bovenste
ledematen
(neuralgie brachialis)
TENS
gemoduleerd
Zie toepassing
bladzijde 294
Chronische spierpijn
(polymyalgie)
Endorphine
Zie toepassing
bladzijde 294
Contractuur
(bijv.: plaatselijke pijn in het bui-
tenste deel van de kuit)
Acute pijn
Zie toepassing
bladzijde 294
Chronische spierpijn in
de nek
(nekpijn))
Nekpijn
Zie toepassing
bladzijde 294
Spierpijn in de rug op
thoracaal niveau
(hoge rugpijn)
Hoge rugpijn
Zie toepassing
bladzijde 295
Tabel van de pathologieën
Chronische elleboogpijn
(epicondylitis)
Epicondylitis
Zie toepassing
bladzijde 296
Scherpe acute spierpijn
in een spier van de lage
rug
(lumbago)
Lumbago
Zie toepassing
bladzijde 295
Spierpijn in de rug op
lumbair niveau
(lage rugpijn)
Lage rugpijn
Zie toepassing
bladzijde 295
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 292
Pijnbestrijding
Nederlands
293
Programmen
Effecten
Gebruik
TENS
gemoduleerd
Blokkeren van het doorge-
ven van de pijn via het ze-
nuwstelsel
Tegen alle felle of chroni-
sche plaatselijke pijn
Endorphine
Pijnstillende werking door
het vrijkomen van endor-
fines
Verhoging van de bloeds-
troom
Tegen chronische spierpij-
nen
Hoge rugpijn
Pijnstillende werking door
het vrijkomen van endor-
fines
Verhoging van de bloeds-
troom
Pijnstillende stroom, speci-
fiek geschikt voor rugpijn
(midden van de rug)
Acute pijn
Vermindering van de
spierspanning
Relaxerend en anti-
contractuur effect
Tegen recente en lokale
spierpijn
Nekpijn
Pijnstillende werking door
het vrijkomen van endor-
fines
Verhoging van de bloeds-
troom
Pijnstillende stroom, speci-
fiek geschikt voor nekpij-
nen
Tabel van de Antipijn programma’s
Nooit de programma’s
TENS gemoduleerd, Endorphin
en
Acute pijn
gedurende
langere tijd gebruiken zonder medisch advies.
Epicondylitis
Blokkeren van het doorge-
ven van de pijn via het ze-
nuwstelsel
Pijnstillende stroom, speci-
fiek geschikt voor aanhou-
dende pijn in de elleboog
Lumbago
Vermindering van de
spierspanning
Relaxerend en anti-
contractuur effect
Vermindering van de spiers-
panning
Relaxerend en anti-contrac-
tuur effect
Lage rugpijn
Pijnstillende werking door
het vrijkomen van endor-
fines
Verhoging van de bloeds-
troom
Pijnstillende stroom, speci-
fiek geschikt voor aanhou-
dende lage rugpijn
(lendenstreek
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 293
Pijnbestrijding
Nederlands
294
Neuralgie in de bovenste
ledematen(neuralgie brachialis)
Bepaalde personen lijden aan artrose in
de gewrichten van de nekwervels, aan ar-
tritis of periartritis van de schouder. Dit
gaat vaak gepaard met pijn die afdaalt in
een arm en die "neuralgie brachialis"
wordt genoemd. Deze armpijn die vanuit
de schouder of de nek komt, kan worden
verminderd met het programma
TENS ge-
moduleerd
van de Compex als de vol-
gende praktische aanbevelingen worden
toegepast.
Duur van de cyclus: 1 week, minimaal 1 x/dag,
vervolgens aanpassen afhankelijk van de evolutie
van de pijn
Naargelang van de behoefte, kan het
programma
TENS gemoduleerd
meermaals
worden herhaald op dezelfde dag
Programma:
TENS gemoduleerd
35
Chronische spierpijn
(polymyalgie)
Bepaalde personen lijden aan spierpijnen
die vaak optreden in meerdere spieren of
delen van de spier tegelijk. De plaats van
deze chronische pijnen kan variëren door
de tijd. Deze aanhoudende en gespreide
spierpijnen zijn het resultaat van chroni-
sche spierverkrampingen waarin zich
zuren en gifstoffen opstapelen die de ze-
nuwen irriteren en de pijn opwekken. Het
programma
Endorphine
is bijzonder ge-
schikt voor deze pijnen. Naast zijn pijnstil-
lend effect, verhoogt het immers de
bloedstroom in de spierzones met
contracturen en bevrijdt ze van de opges-
tapelde zuren en gifstoffen.
Voorbeeld: de pijn bevindt zich ter
hoogte van de biceps
De pijn kan ook andere zones treffen. De
praktische toepassing hieronder blijft gel-
den, maar het is dan nodig de elektroden
op de betrokken spier te plaatsen.
Duur van de cyclus: 4 weken, 2 x/dag, met 10
minuten pauze tussen de 2 sessies
Als na de eerste week van behandeling met de
stimulator geen enkele verbetering optreedt, is
het raadzaam een arts te raadplegen
Programma:
Endorphine
20
Contractuur (bijv.: plaatselijke pijn in het
buitenste deel van de kuit)
Na een vermoeiende spierarbeid, een in-
tense training of een sportwedstrijd, ge-
beurt het vaak dat bepaalde spieren of
delen van de spier gespannen blijven en
licht pijn doen. Het gaat dan om spierver-
krampingen die binnen enkele dagen
moeten verdwijnen met rust, een goede
hydratering, een voeding met een even-
wichtig aandeel aan minerale zouten en
de toepassing van het programma
Acute
pijn
. Dit verschijnsel, contractuur ge-
noemd, doet zich vaak voor in de spieren
van de kuit, maar kan ook andere spieren
treffen. In dat geval volgt men dezelfde
praktische aanbevelingen als hieronder,
maar plaatst men de elektroden op de be-
trokken spier.
Duur van de cyclus: 1 week, 1 x/dag
Als na de eerste week van behandeling geen
enkele verbetering optreedt, is het raadzaam
een arts te raadplegen
Programma:
Acute pijn
24
Chronische spierpijn in de nek
(cervicalgie)
Posities waarbij de spieren van de nek
lange tijd gespannen blijven, bijvoorbeeld
bij het werken voor een computerscherm,
kunnen verantwoordelijk zijn voor het
verschijnen van pijnen in de nek of aan
beide zijden van de onderzijde van de
nek, bovenaan in de rug. Deze pijnen zijn
te wijten aan een contractuur van de spie-
ren, waarbij de langdurige spanning de
bloedvaten dichtdrukt dat het bloed de
spiervezels voedt en van zuurstof voor-
ziet. Als dit fenomeen blijft aanhouden,
gaat zich zuur opstapelen en de bloedva-
ten atrofiëren. De pijn wordt dan perma-
nent of verschijnt reeds na een paar
minuten werk in een ongunstige positie.
Deze chronische nekpijn kan doeltreffend
worden behandeld met het programma
Nekpijn
Nekpijn dat de circulatie heracti-
veert, de opgestapelde zuren afvoert, de
spieren van zuurstof voorziet, de bloedva-
ten ontwikkelt en de verkrampte spieren
ontspant.
Specifieke toepassingen
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 294
Pijnbestrijding
Nederlands
295
Duur van de cyclus: 4 weken, 2 x/dag, met 10
minuten pauze tussen de 2 sessies
Als na de eerste week van behandeling geen
enkele verbetering optreedt, is het raadzaam
een arts te raadplegen
Programma:
Nekpijn
15
Spierpijn in de rug op thoracaal niveau
(hoge rugpijn)
Artrose van de wervels en posities waar
de spieren van de wervelkolom langdurig
onder spanning staan, zijn vaak verant-
woordelijk voor het verschijnen van pij-
nen in het midden van de rug die erger
worden naarmate de vermoeidheid toe-
neemt. Drukken met de vingers op de
spieren langs weerszijden van de wervel-
kolom veroorzaakt dan vaak een felle
pijn.
Deze pijn is te wijten aan een contractuur
van de spieren. De langdurige spanning
drukt de bloedvaten dicht en verhindert
dat het bloed de spiervezels voedt en van
zuurstof voorziet. Als het fenomeen aan-
houdt, stapelt zich zuur op en de bloedva-
ten atrofiëren. De pijn wordt dan
permanent of verschijnt na slechts enkele
minuten werken in een ongunstige hou-
ding.
Deze chronische rugpijnen kunnen doel-
treffend worden behandeld met het pro-
gramma
Hoge rugpijn
dat de circulatie
heractiveert, de opgestapelde zuren af-
voert, de spieren van zuurstof voorziet, de
bloedvaten ontwikkelt en de verkrampte
spieren ontspant.
Duur van de cyclus: 4 weken, 2 x/dag, met 10
minuten pauze tussen de 2 sessies
Als na de eerste week van behandeling geen
enkele verbetering optreedt, is het raadzaam
een arts te raadplegen
Programma:
Hoge rugpijn
13
Spierpijn in de rug op lumbair niveau
(lage rugpijn, lombalgie)
Lage rugpijn (lombalgie) is de meest
voorkomende pijn. Als men rechtop staat,
concentreert al het gewicht van de romp
zich op de gewrichten tussen de laatste
wervels en het sacrum. De onderkant van
de rug wordt dus zwaar belast. De tussen-
wervelschijven worden platgedrukt en de
lendenspieren raken verkrampt en gaan
pijn doen.
Er zijn talloze behandelingen om patiën-
ten met lage rugpijn te helpen; een daar-
van is het programma
Lage rugpijn
van de
Compex, dat een duidelijke verbetering
en zelfs een volledige herstelling van het
probleem mogelijk maakt als het voorna-
melijk vanuit de spieren komt.
Duur van de cyclus: 4 weken, 2 x/week, met 10
minuten pauze tussen de 2 sessies
Als na de eerste week van behandeling geen
enkele verbetering optreedt, is het raadzaam
opnieuw een arts te raadplegen
Programma:
Lage rugpijn
12
Scherpe en recente spierpijn in een spier
van de lage rug
(lumbago)
Bij een beweging met de rug, bijvoor-
beeld als men iets opheft, zich omdraait
of als men rechtstaat na lange tijd gebukt
te hebben gestaan, kan een brutale pijn
opduiken in de lage rug. De persoon die
te maken krijgt met dit probleem, heeft
een verkramping van de spieren van de
lage rug en voelt een hevige pijn op die
hoogte; aangezien hij zich niet volledig
kan oprichten, blijft hij naar een kant
overleunen. Al deze symptomen wijzen
op een lumbago, die voornamelijk veroor-
zaakt wordt door een acute en intense sa-
mentrekking van de lage rugspieren
(lumbair gebied).
In een dergelijke situatie, altijd eerst een
arts raadplegen om een gepaste behande-
ling te beginnen.
Daarnaast is het specifieke programma
Lumbago
van de Compex ook doeltref-
fend in het helpen ontspannen van de
spieren en het wegnemen van de pijn.
Duur van de cyclus: 4 weken, 3 x/week
Als na de eerste week van behandeling geen
enkele verbetering optreedt, is het raadzaam
opnieuw een arts te raadplegen
Programma:
Lumbago
33
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 295
Nederlands
296
Pijnbestrijding
Chronische elleboogpijn
(epicondylitis = tenniselleboog)
Ter hoogte van het botknobbeltje aan het
uiteinde van de elleboog (epicondylis) zit-
ten alle pezen bevestigd van de spieren
die het openen van de hand, de pols en
de vingers mogelijk maken. De bewegin-
gen van hand en vingers brengen dus
spanningen over die worden geconcen-
treerd op het uiteinde van de pezen ter
hoogte van dit botknobbeltje.
Als de handbewegingen repetitief zijn,
zoals bij schilders, tennisspelers of zelfs
personen die voortdurend met een com-
putermuis werken, kunnen zich kleine le-
sies, gepaard met ontsteking en pijn,
ontwikkelen ter hoogte van de epicondy-
lis. Men spreekt dan van "epicondylitis",
die wordt gekenmerkt door een plaatse-
lijke pijn ter hoogte van de botknobbel op
het uiteinde van de elleboog, als men
erop drukt of als men de spieren van de
onderarm spant.
Het programma
Epicondylitis
van de Com-
pex zorgt voor specifieke stromen die dit
type pijn bestrijden. Het is doeltreffend als
aanvulling op rust.
Duur van de cyclus: 1 week, miniaal 2 x/ dag, ver-
volgens aanpassen afhankelijk van de evolutie van
de pijn
Als na de eerste week van behandeling geen
enkele verbetering optreedt, is het raadzaam
opnieuw een arts te raadplegen
Programma:
Epicondylitis
36
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 296
Nederlands
297
Categorie Vasculair
D
e stroom met lage frequentie die wordt ge-
bruikt in de programma's van de categorie Vascu-
lair van de Compex zorgt voor een beduidende
verbetering van de bloedcirculatie in de gestimu-
leerde zone.
V
ele personen, en vooral vrouwen die langdurig
rechtop moeten staan, hebben immers last van
circulatieproblemen. Deze doen zich vooral voor
in de benen en bestaan uit een stagnatie van het
bloed en de lymfe die zich uiten in een gevoel
van “zware benen”, opzwellen of uitzetten van de
aan het huidoppervlak liggende aderen. De ge-
volgen zijn talrijk: vermoeidheid, spanning, pijn,
gebrek aan zuurstoftoevoer naar het weefsel en
verschijning van spataderen en oedeem.
Afhankelijk van het gebruikte programma, zullen
de spierschokken min of meer snel en geïndivi-
dualiseerd zijn, en volgen ze elkaar op in verschil-
lende ritmes. Hieruit volgt een specifieke actie
voor elk programma en daarom is het aanbevolen
de aanwijzingen voor de verschillende behande-
lingen goed te volgen om de beste resultaten te
verkrijgen.
Als de symptomen ernstig en/of langdurig zijn, dient men een arts te raadplegen.
Hij is de enige die bevoegd is om een precieze diagnose op te stellen en alle
therapeutische maatregelen te nemen om de problemen te doen verdwijnen.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 297
Vasculair
Nederlands
298
Effecten
Toepassingen
Programma's
Capillarisatie
Sterke verhoging van de
bloedstroom
Ontwikkeling van de capil-
lairen
In het voorseizoen, voor
beoefenaars van duur- of
weerstandsporten
Als aanvulling op een pro-
gramma van de categorie
Esthetiek
Om het uithoudingsvermo-
gen van weinig getrainde
personen te verbeteren
Zware benen
Verhoging van de veneuze
terugvoer
Vergroting van de zuurstof-
toevoer naar de spieren
Verlaging van de spiers-
panning
Onderdrukking van de
krampneigingen
Onderdrukking van de
krampneigingen
Om het zware gevoel uit de
benen te doen verwijderen,
dat optreedt in ongewone
omstandigheden (langdurig
rechtop staan, hitte, hormo-
nale storing verbonden met
de maandelijkse cyclus,
enz.)
Kramp
preventie
Verbetering van de bloed-
somloop om het verschij-
nen van nachtelijke
krampen of inspannings-
krampen te vermijden
De krampen komen vooral
voor in de spieren van de
onderste ledematen, meer
bepaald de spieren van de
kuiten
Lymphe
drainage
Diepe massage van de ges-
timuleerde zone
Activering van de terugke-
rende lymfecirculatie
Om occasionele opzwelling
van de voeten en enkels
tegen te gaan
Als aanvulling op presso-
therapie of manuele lym-
fendrainage
Niet toepassen zonder me-
disch advies voor oedemen
als gevolg van een patholo-
gisch probleem
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 298
Nederlands
299
Voorbereiding op een seizoen
duuractiviteit(bijv.: wandeltochten,
wielertoerisme)
Sportieve fysieke activiteiten van lange duur
(wandelen, fietsen, langlaufen, enz.) vergen
spieren met uithoudingsvermogen en voor-
zien van een goede haarvatendoorbloeding,
zodat de spiervezels goed doorbloed wor-
den. Als men nooit of niet regelmatig fysieke
duuractiviteiten uitvoert, verliezen de spieren
hun vermogen om efficiënt zuurstof te ver-
bruiken en dunt het capillaire netwerk uit.
Dit gebrek aan spierkwaliteit beperkt het
comfort tijdens de oefening en de herstels-
nelheid, en is verantwoordelijk voor talrijke
ongemakken, zoals zware benen, contractu-
ren, krampen en zwellingen.
Om de spieren hun uithoudingsvermogen te
geven en het capillaire netwerk uitgebreid te
houden, biedt de Compex een specifiek en
zeer efficiënt stimulatieprogramma.
Duur van de cyclus: 6-8 weken, vóór het begin van
de wandeltocht, 3 x/week, en wissel de spiergroe-
pen.
Programma:
Capillarisatie
8
c
en 25
j
Aanscherpen voor een competitie voor
weerstandsporten
(bijv.: 800 m – 1500 m lopen,
mountainbiken, bergetappes per fiets,
wielrennen-baan, 200 m zwemmen,
slalom).
Sporten die een maximale inspanning van
30 seconden tot 5 minuten vergen, worden
weerstandsporten genoemd. De snelle ve-
zels moeten tegen hun maximale vermogen
aan werken en in staat zijn dit intensieve
werk vol te houden gedurende de hele ins-
panning zonder te verzwakken. De snelle
vezels moeten dus over een grote weerstand
beschikken.
Het programma
Capillarisatie
, dat de bloeds-
troom in de spieren sterk verhoogt, zorgt
voor de ontwikkeling van de capillairen in
de spieren (capillarisatie). Deze groei van de
capillairen doet zich vooral rond de snelle
vezels voor. Op die manier vergroot het op-
pervlak voor de uitwisseling met het bloed,
zodat meer glucose kan worden aange-
voerd, de zuurstof beter wordt verspreid en
het melkzuur sneller wordt afgevoerd. De
capillarisatie zorgt dus voor een grote weers-
tand van de snelle vezels die hun optimale
capaciteit langer behouden.
Langdurige of te frequente toepassing van
dit programma kan echter leiden tot het ve-
randeren van snelle vezels in trage vezels,
wat de prestaties voor kracht- en snelheids-
sporten zou kunnen verminderen. Het is dus
van belang de onderstaande aanwijzingen
voor de specifieke toepassing goed te vol-
gen om de positieve effecten van deze be-
handeling te ondervinden.
Duur van de cyclus: 1 week vóór de competitie, 2
x/dag, met 10 minuten rust tussen de 2 sessies
Programma:
Capillarisation
8
c
Voorkomen van contracturen in de
nekspieren voor wielrenners
Tjdens vrijwillige trainingen of wedstrijden,
hebben bepaalde sporters problemen met
contracturen in de steunspieren (zoals de
nek bij wielrenners). Het gebruik van het
programma
Capillarisatie
kan dit probleem
verminderen en zelfs oplossen. De sterke
verhoging van de bloedstroom en de ont-
wikkeling van het capillaire netwerk zorgen
immers voor een betere zuurstofvoorziening
van de vezels en een betere uitwisseling met
het bloed. Zo wordt de spier duidelijk min-
der gevoelig voor contracturen.
Duur van de cyclus: 3 weken, 1 x/dag
Programma:
Capillarisation
15
e
Bestrijden van het gevoel van zware
benen
Een zwaar gevoel in de benen is te wijten
aan een tijdelijke vermindering van de ve-
neuze terugvoer, en niet aan zware organi-
sche laesies. Het stagneren van de
bloedmassa in de benen wordt bevorderd
door bepaalde situaties: langdurig rechtop
staan, langdurig zitten, grote hitte, enz. Het
gebrek aan zuurstoftoevoer naar de vezels,
en meer bepaald de spieren, zorgt voor een
zwaar en oncomfortabel gevoel in de benen.
Het gebruik van het programma
Zware
benen
zorgt voor een betere veneuze terug-
voer uit de aderen en heeft een duidelijk
ontspannend effect op de pijnlijke spieren.
Duur van de cyclus: Gebruik deze behandeling
zodra een zwaar gevoel in de benen optreedt
Programma:
Zware benen
25 JL
j
Specifieke toepassingen
Vasculair
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 299
Vasculair
Nederlands
300
Voorkomen van krampen in de kuiten
Talrijke personen lijden aan kuitkrampen die
tijdens de nachtrust of na een langere spie-
rinspanning spontaan kunnen optreden. Dit
krampverschijnsel kan gedeeltelijk het ge-
volg zijn van een slecht evenwicht in de
bloedsomloop van de spieren.
Om de bloedsomloop te verbeteren en het
verschijnen van de krampen te voorkomen,
beschikt de Compex over een specifiek sti-
mulatieprogramma. Door het programma te
gebruiken zoals hieronder beschreven, kunt
u positieve resultaten bereiken en het ver-
schijnen van de krampen verminderen.
Duur van de cyclus: 5 weken, 1 x/dag, op het einde
van de dag of 's avonds
Programma:
Kramp preventie
25
j
Bestrijden van het occasioneel zwellen
van voeten en enkels
Een onvoldoende bloeddoorstroming van
de aderen zorgt vaak, in ongewone oms-
tandigheden, voor een ophoping van
bloed en lymfevocht in de uiteinden van
de onderste ledematen.
Dit fenomeen, dat zich uit door het opz-
wellen van enkels en voeten, veroorzaakt
een ongemakkelijk gevoel van zwaarte en
spanning in de betrokken zones. De
diepe massage van het programma
Lymphe drainage
activeert op een effi-
ciënte wijze de terugkerende lymfecircula-
tie en helpt zo deze problemen op te
lossen.
Duur van de cyclus: 8 weken, 3 x/week
Gebruik deze behandeling zodra een occasio-
nele zwelling van de voeten en enkels op-
treedt
Programma:
Lymphe drainage
25
j
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 300
Nederlands
301
Categorie Massage
D
e programma's van de categorie Massage van
de Compex leggen aan de spieren van de gesti-
muleerde streek een gematigde activiteit op, met
een weldoende invloed op het verbeteren van het
fysiek comfort en het zich goed voelen.
H
et lang aanhouden van dezelfde werkhouding
(zoals, bijvoorbeeld, voor een computerscherm),
stress, lang ter plaatse blijven staan, onvoldoende
spiervoorbereiding vóór een fysieke activiteit, zijn
evenveel zeer vaak voorkomende situaties die lei-
den tot onaangename gewaarwordingen in het li-
chaam.
De automatische opeenvolging van de verschil-
lende stimulatiefasen, eigen aan elk programma
van de categorie Massage zorgt ervoor dat de ef-
fecten van de stimulatie worden aangepast aan de
noden en doelstellingen van elkeen.
Als de pijn aanhoudt, mag u de programma's van de categorie Massage nooit
langdurig blijven gebruiken zonder medisch advies.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 301
Nederlands
302
Programma's
Effecten
Toepassingen
Relaxerende
massage
Vermindering van de span-
ning van de spieren
Afvoer van de afvalstoffen
die een overmatige verho-
ging van de spiertonus ve-
roorzaken
Gevoel van welbehagen
en ontspanning
Om een oncomfortabel of
pijnlijk gevoel, veroorzaakt
door een overmatige verho-
ging van de spiertonus, weg
te nemen
Regenererende
massage
Beduidende verhoging van
het bloedstroom in de ges-
timuleerde streek
Verbetering van de zuurs-
toftoevoer in het weefsel
Verwijdering van de vrije
radicalen
Om een plaatselijk gevoel
van moeheid en zwaarheid
efficiënt te bestrijden
Tonische
massage
Activeren van de bloed-
somloop
Opwekken van de
contractie-eigenschappen
van de spieren
Krachtgevend effect
Om de spieren optimaal
voor te bereiden vóór een
ongewone/eenmalige fy-
sieke activiteit
Massage
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 302
Massage
Nederlands
303
Bestrijden van oncomfortabele
spierspanningen in de nek
Lang stil zitten, in combinatie met repeti-
tieve bewegingen van de bovenste lede-
maten (zoals vaak het geval is voor een
computerscherm), leidt vaak tot een on-
comfortabele – tot zelfs pijnlijke – verho-
ging van de spanning in de nekspieren.
Ook alle andere stressvolle omstandighe-
den kunnen leiden tot een toestand van
overmatige spierspanning, vaak met pijn-
lijke of oncomfortabele gevoelens als re-
sultaat.
De diepgaande effecten van het pro-
gramma
Relaxerende massage
zorgen voor
een efficiënte bestrijding van dergelijke
lastige gevoelens, met een opmerkelijk
ontspannend resultaat.
Duur van de cyclus: Te gebruiken op de nekspie-
ren, zodra u occasioneel een pijnlijk gevoel van
spierspanning ondervindt; indien nodig herhalen,
als een overmatige spierspanning optreedt.
Programma:
Relaxerende massage
15
d
Bestrijden van een plaatselijk zwaar
gevoel of een occasionele toestand van
vermoeidheid
De talloze lasten van het dagelijks leven
leiden vaak tot oncomfortabele, en zelfs
pijnlijke fysieke gevoelens. Vaak leidt een
tekort aan fysieke activiteit tot een vertra-
ging van de bloedsomloop, die nog wordt
versterkt door de noodzaak om in zijn be-
roep urenlang dezelfde positie vol te hou-
den (bijvoorbeeld zittend op een
bureaustoel).
Hoewel deze gewone vertraging van de
bloedsomloop volstrekt niet ernstig is,
leidt ze toch vaak tot onaangename ge-
voelens (bijvoorbeeld: zwaar gevoel, vaak
in de onderste ledematen, maar soms ook
in een ander lichaamsdeel).
Het programma
Regenererende massage
zorgt, in alle comfort, voor een bedui-
dende reactivering van de bloedsomloop,
die leidt tot een snellere zuurstofverzor-
ging van het weefsel en het verdwijnen
van de onaangename gevoelens die het
gevolg zijn van een onvoldoende fysieke
training.
Duur van de cyclus: Te gebruiken op de kuitspie-
ren, zodra een occasioneel gevoel van zwaarte
optreedt; eventueel herhalen als het oncomforta-
bel gevoel blijft aanhouden.
Programma:
Regenererende massage
25
j
In conditie brengen van de spieren en de
bloedsomloop vóór een fysieke activiteit
Fanatieke sportbeoefenaars zijn goed ver-
trouwd met de, vaak onaangename, over-
gang tussen een rustactiviteit en een
herhaalde fysieke training.
De normale opwarmingstechnieken zijn
gericht op deze noodzaak om de fysiolo-
gische functies die worden aangesproken
bij plotse fysieke trainingen geleidelijk
aan te activeren. Deze fysiologische nood-
zaak geldt ook voor gematigde, maar on-
gewone fysieke belastingen, zoals vaak
het geval is voor de meeste onder ons
(wandeltochten, fietsen, jogging, enz.).
Het programma
Tonische massage
is
ideaal voor het optimaal in conditie bren-
gen van de spieren en de bloedsomloop
vóór elke fysieke inspanning. Het voor-
komt oncomfortabele gevoelens – die ge-
woonlijk optreden tijdens de eerste
minuten van de ongewone fysieke ins-
panning – en beperkt de secundaire ge-
volgen van een onvoldoende
voorbereiding (spierpijnen, enz.).
Duur van de cyclus: Te gebruiken op de meest be-
laste spieren tijdens de beoogde fysieke activiteit
(in dit voorbeeld: de quadriceps), tijdens de
laatste dertig minuten vóór de fysieke activiteit
Programma:
Tonische massage
8
c
Specifieke toepassingen
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 303
Nederlands
304
Categorie Revalidatie
Opmerking: Osteosynthesemateriaal
De aanwezigheid van osteosynthesemateriaal (metalen ter hoogte van de botten:
pennen, schroeven, platen, prothesen, enz.) vormt geen contra-indicatie voor het gebruik
van de programma's van de Compex. De elektrische stromen van de Compex zijn er
speciaal ontwikkeld om geen enkel schadelijk effect uit te oefenen op het
osteosynthesemateriaal.
D
e gevolgen voor de spieren van alle pathologische pro-
blemen moeten worden behandeld met specifieke pro-
gramma's. Het verbeteren van de kwaliteiten van een gezonde
spier vraagt immers om een ander werkregime dan het herop-
bouwen van het potentieel van een "herstellende" spier. Om
een herstellende spier te "herontwikkelen", dient u de pro-
gramma's van de categorie Revalidatie gebruiken.
N
a een verwonding van een bot of gewricht vermindert het
spiervolume snel, vooral als de verwonding wordt behandeld
met een immobilisatie en/of een chirurgische ingreep.
Dit verminderen van het spiervolume (spieratrofie of amyotro-
fie) kan veel geleidelijker gebeuren in het geval van een dege-
neratieve beschadiging (zoals artrose). De vermindering van
de spieractiviteit verloopt dan vaak in een langzaam stijgende
lijn die overeenkomt met de evolutie van het ziektebeeld.
Het verschijnsel van spieratrofie gaat gepaard met een vermin-
dering van de spierkracht; deze storingen zijn het gevolg van
verschillende veranderingen ter hoogte van de spiervezels.
In een proces van revalidatie, is het in eerste instantie noodza-
kelijk, de spieratrofie te behandelen (dat wil zeggen een nor-
maal spiervolume op te bouwen) alvorens de spierkracht op
te bouwen met het programma Spierversterking.
Het gebruik van de programma's van de categorie Revalidatie
mag zeker niet de plaats innemen van de revalidatiesessies in
aanwezigheid van een fysiotherapeut of kinesitherapeut. Ook
als is het herstellen van de oorspronkelijke spierkwaliteiten
een sleutelelement van het revalidatieproces, er zijn andere as-
pecten (beweeglijkheid van de gewrichten, restpijnen, enz.)
die alleen efficiënt kunnen worden aangepakt door een be-
voegde specialist uit de gezondheidszorg.
Bepaalde ziektebeelden en bepaalde postoperatoire revalida-
ties vergen bijzondere voorzorgsmaatregelen bij het gebruik.
Het is dus altijd aanbevolen het advies van zijn arts of fysiothe-
rapeut in te winnen vóór elk gebruik van de programma's van
de categorie Revalidatie.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 304
Revalidatie
Nederlands
305
Programma's
Effecten
Toepassingen
Amyotrophie
Heractiveren van de trofi-
citeit van de spiervezels
die veranderingen onder-
gingen tijdens een proces
van spieratrofie
Eerste behandeling voor
elke vermindering van
spiervolume:
- ten gevolge van een
trauma die om een immobi-
lisatie vraagt
- gepaard gaande met dege-
neratieve gewrichtswonden
Spiertoename
Vergroting van de diameter
en capaciteit van de spier-
vezels die veranderingen
ondergingen tijdens een
verminderde activiteit of
inactiviteit als gevolg van
een pathologisch pro-
bleem
Herstellen van het spiervo-
lume
Na een periode van behan-
deling met het programma
Amyotrofie
, zodra de spier
licht aan volume of tonus
heeft gewonnen
Tot een zo goed als volledig
herstel van het spiervolume
Spierverster-
king
Vergroting van de kracht
van een spier die eerder
geatrofieerd was
Vergroting van de kracht
van een spier die een pa-
thologisch proces onder-
ging maar niet geatrofieerd
is
Aan het einde van de revali-
datie, als de spier een nor-
maal volume heeft bereikt
Vanaf het begin van de re-
validatie voor niet-geatro-
fieerde spieren
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 305
Nederlands
306
Revalidatie
Spieratrofie van de quadriceps na een
trauma
De quadriceps is een volumineuze spier
aan de voorzijde van het bovenbeen. Het
is de voornaamste spier waarmee de knie
wordt gestrekt; ze speelt dus een essen-
tiële rol bij het lopen, rennen, trappen
lopen, enz. Elke verwonding van één van
de onderste ledematen veroorzaakt een
atrofie van deze spier, waarbij de vermin-
dering van het spiervolume groter of klei-
ner is afhankelijk van de periode van
inactiviteit.
Deze spieratrofie is gewoonlijk groot als
ze het gevolg is van een trauma van de
knie, vooral als ten gevolge van het
trauma een chirurgische ingreep nodig is
geweest.
De programma's van de categorie
Revali-
datie
zijn speciaal geschikt voor het be-
handelen van de verandering in de
spiervezels die op een dergelijk proces
volgt. Bepalend voor het verkrijgen van
optimale resultaten is dat het door de ver-
schillende programma's opgelegde werk
geleidelijk aan wordt opgebouwd.
Duur van de cyclus: 10 weken
Weken 1-2: 1 x/dag
Amyotrophie
8G
c
Weken 3-8: 1 x/dag
Spiertoename
8G
c
Weken 9-10: 1 x/dag
Spierversterking
8G
c
Programma’s:
Amyotrophie, Spiertoename
en
Spierversterking
8G
c
Spieratrofie van de bilspieren ten gevolge
van een heupartrose (coxartrose)
De pijn en het stijf worden als gevolg van
een heupartrose leidt vaak tot een vermin-
derd gebruik van de bilspieren, zodat hun
volume en kwaliteit gaat dalen.
Het voornaamste gevolg van deze spiera-
trofie is een instabiliteit van het bekken,
zodat men mank gaat lopen en de pijnen
verergeren, waardoor de druk op het
gewricht toeneemt. De beschadigingen
van het kraakbeen zijn jammer genoeg
onomkeerbaar. Maar het verhelpen van de
atrofie van de bilspieren maakt een betere
stabiliteit van het gewricht mogelijk, zodat
de heup minder pijn gaat doen en een
voldoende mechanische werking bewaard
blijft.
Duur van de cyclus: 10 weken, daarna onderhoud
Weken 1-2: 1 x/dag
Amyotrophie
9ABL
f
Weken 3-8: 1 x/dag
Spiertoename
9ABL
f
Weken 9-10: 1 x/dag
Spierversterking
9ABL
f
Weken 11 en volgende: 1 x/dag
Spierverster-
king
9ABL
f
Programma’s:
Amyotrophie, Spiertoename
en
Spierversterking
9ABL
f
Ontwikkelen van de latissimus dorsi om
de pijn veroorzaakt door de
schouderpezen te behandelen en te
voorkomen
(syndroom van het rotatorenmanchet)
De schouder is een complex gewricht dat
grote bewegingen mogelijk maakt (bijv.
het omhoog steken van de armen). Tij-
dens bepaalde van die bewegingen, kun-
nen de pezen van de schouder gaan
wrijven of gekneld raken tegen de gew-
richtsbeenderen. Als dit verschijnsel zich
vaak voordoet, of optreedt bij personen
met een ongunstige anatomische constitu-
tie, kan dit de pezen doen ontstekken en
verdikken, zodat ze veel meer samenge-
drukt worden. De pijn kan dan zeer erg
worden en elke beweging van de schou-
der onmogelijk maken; hij kan zelfs 's
nachts optreden en de slaap ernstig ver-
storen.
Het zoeken van een gepaste medische be-
handeling kan alleen door een arts te
raadplegen. De elektrostimulatie van de
latissimus dorsi met de specifieke pro-
gramma's van de Compex kan echter de
pijn van de pezen verminderen door ze
meer ruimte te geven ter hoogte van het
schoudergewricht.
Duur van de cyclus: 6 weken, daarna onderhoud
Weken 1-2: 1 x/dag
Amyotrophie
18C
e
Weken 3-6: 1 x/dag
Spiertoename
18C
e
Weken 6 en volgende: 1 x/dag
Spiertoename
18C
e
Programma’s:
Amyotrophie
en
Spiertoename
18C
e
Specifieke toepassingen
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 306
Nederlands
307
Revalidatie
Ontwikkelen van de buikspieren om pijn
in de lage rug te voorkomen
(lage rugpijn)
Pijn in de lage rug treedt meestal op bij
personen die niet beschikken over vol-
doende spieren in de buikstreek.
Deze spieren vormen immers een echt
natuurlijk "korset", dat de lage rug be-
schermt tegen allerhande overbelastingen.
Daarom heeft men het vaak over de
buikspier-"gordel". Na een periode van
lage rugpijn, wanneer de pijn opgehou-
den is (zie Rubriek "Categorie Pijn" in
Deel IV van deze gebruiksaanwijzing), is
het vaak raadzaam de doelmatigheid van
de buik- en lage rug spieren te verbeteren
om een herhaling te voorkomen. Het pro-
gramma
Amyotrophie
laat de buikspieren
hard werken, zonder dat daarom lastige of
zelfs gevaarlijke posities nodig zijn, zoals
vaak het geval is tijdens onjuist uitge-
voerde vrijwillige oefeningen. De buiks-
pieren winnen aan kracht en
uithoudingsvermogen en kunnen hun rol
van beschermer van de lage rug correct
vervullen.
Duur van de cyclus: 4 weken, daarna onderhoud
Weken 1-4: 1 x/dag
Amyotrophie
10I
v
Weken 5 en volgende: 1 x/dag
Amyotrophie
10I
v
Programma:
Amyotrophie
10I
v
Ontwikkelen van de lumbaire spieren om
pijn in de lage rug te voorkomen
(lage rugpijn)
Net als de spieren van de buikstreek, spe-
len de spieren in de lage rug (lumbaire
spieren) een beschermende rol voor het
lumbaire gebied. Personen met onvol-
doende efficiënte lendenspieren lopen
veel risico op lage rugpijn. Eens de pijn in
de lage rug verdwenen is, is het vaak
raadzaam de lombale spieren te verster-
ken om te voorkomen dat dit pijnlijke fe-
nomeen opnieuw opduikt. Het uitvoeren
van vrijwillige rugoefeningen is echter
vaak problematisch voor personen die
aan lombalgie lijden. Daarom vormt de
elektrostimulatie van de lumbaire spieren
met het programma
Amyotrofie
een ge-
schikte techniek om de efficiëntie van
deze spieren te verbeteren.
Duur van de cyclus: 4 weken, daarna onderhoud
Weken 1-4: 1 x/dag
Amyotrophie
14L
b
Weken 5 en volgende: 1 x/dag
Amyotrophie
14L
b
Programma:
Amyotrophie
14L
b
Versterking van de peroneusspieren na
een enkelverstuiking
De peroneusspieren dienen om de stabili-
teit van het enkelgewricht te bewaren en
te verhinderen dat het naar binnen draait.
Na een verstuiking verliezen deze spieren
hun reflexmatig contractievermogen en
een groot deel van hun kracht. Het herop-
bouwen van goed functionerende pero-
neus spieren na een verstuiking is van
fundamenteel belang, aangezien anders
zeer waarschijnlijk opnieuw een verstui-
king zal optreden. Om goed te kunnen
presteren, moeten de peroneusspieren
voldoende sterk zijn om een verdraaiing
van de voet naar binnen te voorkomen,
maar ze moeten ook reflexmatig samen-
trekken exact op het moment waarop de
enkel naar binnen kantelt. Om deze twee
aspecten, kracht en contractiesnelheid, te
ontwikkelen, gebruikt men het pro-
gramma
Spierversterking
dat de pero-
neusspieren opnieuw efficiënt maakt en
zo een recidief van de verstuiking voor-
komt.
Duur van de cyclus: 4 weken, daarna onderhoud
Weken 1-4: 1 x/dag
Spierversterking
2A
j
Weken 5 en volgende: 1 x/dag
Spierverster-
king
2A
j
Programma:
Spierversterking
2A
j
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 307
Nederlands
308
De behandelingen van de categorie Fitness zijn bedoeld voor gezonde spieren, ze
zijn niet geschikt voor geatrofieerde spieren die hebben geleden onder een of ander
pathologisch proces. Dergelijke spieren zijn meer gebaat bij het gebruik van de
programma's in de categorie Revalidatie (zie deze rubriek verderop in dit hoofdstuk).
Categorie Fitness
H
et aantal fitness-fanaten neemt met de dag toe.
Met uitzondering van enkelingen die werkelijk
aan competitie willen doen, heeft de overweldi-
gende meerderheid van de beoefenaars slechts
één doel: het herstellen of behouden van een
goede fysieke vorm van hun lichaam.
Z
o worden oefeningen voor het hart en de bloed-
somloop (cardiotraining) afgewisseld met meer
specifieke oefeningen om de kwaliteit van de
spieren te ontwikkelen of te behouden.
Het nagestreefde doel kan verschillen volgens de
boefenaar: het spiervolume vergroten om een in-
drukwekkende figuur op te bouwen (body-buil-
ding) of het verkrijgen van een beter
uithoudingsvermogen in de spieren om het fy-
sieke comfort tijdens duurinspanningen te verbe-
teren. In combinatie met een vrijwillige
lichamelijke activiteit (aërobe oefeningen in een
fitnesszaal, joggen, wielrennen, zwemmen, enz.)
maken de programma’s van de categorie Fitness
het mogelijk vrijwillige inspanning aangenamer
en efficiënter te maken en bovendien een tonisch
en harmonieus lichaam te verkrijgen.
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 308
Fitness
Nederlands
309
Programma’s
Effecten
Toepassingen
Start
spiertraining
Verbetering van de stofwis-
seling en van het contrac-
tievermogen van de
spieren
Herstellen en/of verbete-
ren van de celuitwisseling
ter hoogte van de gestimu-
leerde spieren
Spiertraining
Hypertrofie
Verhoging van de diameter
van de spiervezels
Voor personen die het
spiervolume en de spier-
massa willen vergroten
Aëroob
Verbetering van het ver-
mogen van de spieren om
lange duur inspanningen
vol te houden
Verbetering van het zuurs-
tofverbruik van de gesti-
muleerde spieren
Om het lichamelijke com-
fort tijdens aërobe inspan-
ningen te verbeteren
Om het optreden spierver-
moeidheid bij langdurige
activiteiten te vertragen
Om het welzijn te verbete-
ren tijdens de verschillende
dagelijkse activiteiten
Om de spieren van inactieve
personen te heractiveren en
fysiologische spierkwaliteiten
te herstellen
Als efficiënte aanvulling op
een vrijwillige fysieke ins-
panning met als doel het
verkrijgen van een goede li-
chamelijke conditie
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 309
Fitness
Nederlands
310
Voorbereiden van de bovenbenen vóór
een skivakantie voor inactieve personen
Een fysieke seizoensactiviteit zoals skiën
onderwerpt, zelfs als ze alleen ter ontspan-
ning wordt beoefend, het organisme van
inactieve personen aan ongewone belastin-
gen. De bovenbeenspieren (quadriceps)
zijn de spieren die het meest worden aan-
gesproken en daarbij spelen ze een essen-
tiële beschermende rol voor de
kniegewrichten. Daarom wordt vaak het
plezier van de eerste skidagen deels over-
schaduwd door ernstige pijnen in deze
spieren of zelfs, soms zware, blessures van
een knie. De programma's
Start spiertrai-
ning
en
Spiertraining
van de Compex vor-
men een ideale voorbereiding voor de
bovenbenen. Ze zorgen ervoor dat u zon-
der beperkingen kunt skiën, met meer ple-
zier en veiligheid.
Duur van de cyclus: 6-8 weken
Weken 1-3: 2 x
Start spiertraining
8G
c
/week
Weken 4-6/8: 3 x
Spiertraining
8G
c
/week
Vooruitgang in de niveaus
Weken 1-3:
Start spiertraining
:bij elke ses-
sie één niveau hoger
Weken 1-3:
Spiertraining
: bij elke sessie
één niveau hoger
Programma’s:
Start spiertraining
en
Spier-
training
8G
c
Vormen en ontwikkelen van de schouders
bij actieve personen
De meeste vrijwillige fysieke activiteiten,
zoals joggen of fietsen, vergen weinig van
de schouderspieren. Daarom is het bijzon-
der interessant dit gebrek te compenseren
door Compex-sessies in te bouwen in het
vrijwillige trainingsprogramma. Het pro-
gramma
Spiertraining
zorgt ervoor dat de
spieren van het bovenlichaam een grote
hoeveelheid specifiek werk ondergaan,
zodat de schouders aan volume winnen en
zich harmonieus ontwikkelen. In tegenstel-
ling met de vrijwillige oefeningen met
zware lasten die schadelijk zijn voor gew-
richten en pezen, leidt de stimulatie met de
Compex niet, of zeer weinig, tot belastin-
gen van de gewrichten en pezen.
Duur van de cyclus: Minimaal 4 weken, 4 x/ week
Voorbeeld voor 1 week
Specifieke toepassingen
Ma: 45’-1 h vrijwillige lichamelijke inspanning
(jogging, zwemmen, fietsen, fitness, enz.),
vervolgens 1 x
Spiertraining
17H
e
Di: Rust
Wo: 1 x
Spiertraining
18C
e
Do: 45’-1 h vrijwillige lichamelijke inspanning
(joggen, zwemmen, fietsen, fitness, enz.)
Vr: 1 x
Spiertraining
17H
e
Za: SRust
Di: 1 x
Spiertraining
18C
e
Programma’s:
Spiertraining
17H en 18C
e
Verbeteren van het fysieke comfort en
het plezier tijdens activiteiten van
langere duur
(bijv.: joggen, fietsen, zwemmen)
Zonder competitie sporter te zijn, beoefent
een groot aantal personen regelmatig een
lichamelijke aërobe inspanning, dat wil
zeggen, een activiteit die een inspanning
van gemiddelde intensiteit vraagt, die gedu-
rende langere tijd wordt volgehouden. Dit
soort inspanningen worden momenteel ge-
zien als het beste voor de gezondheid: dit
soort inspanning maakt het mogelijk het
cardiovasculaire systeem en de musculatuur
te verbeteren. Het gebruik van het pro-
gramma
Aëroob
(eventueel in combinatie
met het programma
Capillarisatie
) maakt het
mogelijk de capaciteit van de spieren om
de beschikbare zuurstof op te nemen te
verbeteren. Het resultaat is meer plezier,
een groter lichamelijk comfort gedurende
vrijetijdsactiviteiten en gelijktijdig worden,
als bijkomend gevolg, de gewenste resulta-
ten bereikt.
Duur van de cyclus: 8 weken, 4 x/week
Voorbeeld voor 1 week
Ma: Rust
Di: 1 x
Aëroob
8G
c
Wo: 45’-1h vrijwillige aërobe inspanning (jog-
gen, fietsen, zwemmen, enz.), vervolgens 1 x
Capillarisatie
8
c
Do: 1 x
Aëroob
8G
c
Vr: Rust
Za: 45’-1 h vrijwillige aërobe inspanning (jog-
gen, fietsen, zwemmen, enz.)
Di: Indien mogelijk 1h- 1h15 vrijwillige aërobe
inspanning (joggen, fietsen, zwemmen, enz.),
vervolgens afhankelijk van uw mogelijkheden,
en als optie, 1 x
Capillarisatie
8
c
Programma’s:
Aëroob
8G en
Capillarisatie
8
c
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 310
De onderstaande tabel helpt u te bepalen waar u de elektroden moet plaatsen
en welke stimulatiehouding u moet aannemen afhankelijk van het gekozen
programma.
U moet ze lezen in combinatie met de poster:
de nummers in deze tabel verwijzen naar de tekening voor de plaatsing van de elektroden op de poster;
lde letters verwijzen naar de pictogrammen van de overeenkomstige lichaamshoudingen.
D
e tabel geeft eveneens een indicatie betreffende
de te gebruiken stimulatie energie, afhankelijk van
het programma.
VII. TABEL VOOR DE PLAATSING
VAN DE ELEKTRODEN EN DE
STIMULATIEPOSITIES
Voorbeeld:
Uithoudingsvermogen
8
G
c
Nederlands
311
8
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 311
Tabel voor de plaatsing van de elektroden en de stimulatieposities
SPORT
Potentiatie
Uithoudingsvermogen
Weerstand
Kracht
Explosieve kracht
Hypertrophie
Fartlek
Stretching
Verhoog geleidelijk de intensiteit totdat de spier duidelijk waarneembaar gespannen is ( bijv.: 3, 4, 5, 7, 8); Comfortabele positie
Actieve recuperatie
Regeneratie
PIJNBESTRIJDING
TENS gemoduleerd
Het pijnlijke gebied bedekken (bijv.: 26, 35, 36, 37, 38, 39); Comfortabele positie
Endorphine
Positieve elektrode op het pijnlijke punt (bijv.: 12, 13, 15); Comfortabele positie
Acute pijn
Positieve elektrode op het pijnlijke punt (bijv.: 24) of standaard plaatsing (01-23); Comfortabele positie
Nekpijn
Hoge rugpijn
Lage rugpijn
Lumbago
Epicondylitis
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Énergie
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
IL
IL
IL
IL
IL
IL
IL
IL
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
E
G
G
G
G
G
G
G
G
ABL
ABL
ABL
ABL
ABL
ABL
ABL
ABL
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
H
H
H
H
H
H
H
H
C
C
C
C
C
C
C
C
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
F
F
F
F
F
F
F
F
F
F
F
F
F
F
F
F
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
312
Énergie
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 312
PIJNBESTRIJDING
TENS gemoduleerd
Het pijnlijke gebied bedekken (bijv.: 26, 35, 36, 37, 38, 39); Comfortabele positie
Endorphine
Positieve elektrode op het pijnlijke punt (bijv.: 12, 13, 15); Comfortabele positie
Acute pijn
Positieve elektrode op het pijnlijke punt (bijv.: 24) of standaard plaatsing (01-23); Comfortabele positie
Nekpijn
Hoge rugpijn
Lage rugpijn
Lumbago
Epicondylitis
Énergie
SPORT
Potentiatie
Uithoudingsvermogen
Weerstand
Kracht
Explosieve kracht
Hypertrophie
Fartlek
Stretching
Verhoog geleidelijk de intensiteit totdat de spier duidelijk waarneembaar gespannen is ( bijv.: 3, 4, 5, 7, 8); Comfortabele positie
Actieve recuperatie
Regeneratie
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
C
C
C
C
C
C
C
C
I
I
I
I
I
I
I
I
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Énergie
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
= Maximaal verdraagbare energie
= SDuidelijke spierschokken
= Tintelend gevoel
= Comfortabele positie
-
= Niet van toepassing
De letters in de tabel verwijzen naar
de pictogrammen met de
lichaamshouding zoals op de poster
313
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 313
= Maximaal verdraagbare energie
= SDuidelijke spierschokken
= Tintelend gevoel
= Comfortabele positie
-
= Niet van toepassing
De letters in de tabel verwijzen naar
de pictogrammen met de
lichaamshouding zoals op de poster
315
REVALIDATIE
Amyotrophie
Spiertoename
Spierversterking
Énergie
VASCULAIR
Capillarisatie
Zware benen
Kramp preventie
Lymphe drainage
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Énergie
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
FITNESS
Start spiertraining
Spiertraining
Aëroob
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
C
C
C
I
I
I
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Énergie
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
MASSAGE
Relaxerende massage
Regenererende massage
Tonische massage
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Énergie
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
C
C
C
I
I
I
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:18 Page 315

Documenttranscriptie

Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:13 Page 3 Français Mode d’emploi Programmes et applications spécifiques Tableau de placements des électrodes et positions du corps 11 20 51 Deutsch Gebrauchsanweisung Programme und spezifische Anwendungen Tabelle zur Elektrodenplatzierung und Körperposition für die Stimulation 63 72 103 Italiano Istruzioni per l’uso Programmi e applicazioni specifiche Tabella di posizionamento degli elettrodi e posizioni del corpo 115 124 155 English Directions for use Programmes and specific applications Table with placements of electrodes and stimulation positions 167 176 207 Español Modo de empleo Programas y aplicaciones específicas Tabla de colocación de los electrodos y de posición del cuerpo para la estimulación 219 228 259 Nederlands Gebruiksaanwijzing Programma’s en specifieke toepassingen Tabel voor de plaatsing van de elektroden en de stimulatieposities 271 280 311 3 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 264 INHOUDSOPGAVE Nederlands 264 I. WAARSCHUWINGEN 1. Contra-indicaties 2. Veiligheidsmaatregelen 265 265 265 II. WEERGAVE 1. Materiaal en accessoires 2. Beschrijving van het apparaatl 3. Garantie 4. Onderhoud 5. Opberg- en transportvoorwaarden 6. Gebruiksvoorwaarden 7. Verwijdering 8. Normen 9. Patent 10. Genormaliseerde symbolen 11. Technische eigenschappen 267 267 268 268 269 269 269 269 269 270 270 270 III. GEBRUIKSAANWIJZING 1. Aansluitingen 2. Voorafgaande instellingen van de taal, het contrast en het geluidsvolume 3. Kiezen van een programmacategorie 4. Selecteren van een programma 5. Individualiseren van een programma 6. Tijdens de stimulatiesessie 7. Elektrisch verbruik en heropladen 8. Problemen en oplossingen 271 271 IV. HOE WERKT ELEKTROSTIMULATIE 277 V. PRAKTISCHE TOEPASSINGSREGELS 1. Plaatsing van de elektroden 2. Positie van de persoon 3. Instellen van de stimulatie-energie 4. Vooruitgang in de niveaus 278 278 279 279 279 VI. PROGRAMMA’S EN SPECIFIEKE TOEPASSINGEN Categorie Sport Categorie Pijnbestrijding Categorie Vasculair Categorie Massage Categorie Revalidatie Categorie Fitness 280 281 291 297 301 304 308 VII. TABEL VOOR DE PLAATSING VAN DE ELEKTRODEN EN DE STIMULATIEPOSITIES 311 271 272 272 273 274 275 276 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 265 1. Contra-indicaties 2. Veiligheidsmaatregelen Belangrijke contra-indicaties Wat u niet moet doen met de Compex ■ Hartstimulator (pacemaker) ■ Epilepsie ■ Zwangerschap (geen elektroden plaatsen in de buurt van de buik) ■ Ernstige stoornissen van de bloedsomloop in de onderste ledematen ■ Buik- of liesbreuk Voorzichtigheid bij het gebruik van de Compex ■ Na een recente verwonding of chi- rurgische ingreep (minder dan 6 maanden geleden) ■ Spieratrofie ■ Aanhoudende pijnen ■ Indien spierrevalidatie nodig is Osteosynthese materiaal De aanwezigheid van osteosynthese materiaal (metalen ter hoogte van de botten: pennen, schroeven, platen, prothesen, enz.) vormt geen contraindicatie voor het gebruik van de programma's van de Compex. De elektrische stroom van de Compex is speciaal ontwikkeld om geen enkel schadelijk effect uit te oefenen op het osteosynthese materiaal. In al deze gevallen is het aanbevolen: ■ Nooit de Compex gedurende lan- gere tijd te gebruiken zonder medisch advies; ■ Uw arts te raadplegen bij de minste twijfel; ■ Deze handleiding zorgvuldig te lezen, vooral deel VI, waarin u informatie vindt over de effecten en indicaties van elk stimulatieprogramma. ■ Gebruik de Compex niet in het water of in een vochtige omgeving (sauna, hydrotherapie, enz.). ■ Nooit een eerste stimulatiesessie uitvoeren op een staande persoon. De eerste vijf minuten van de stimulatie moeten altijd gebeuren terwijl de persoon zit of ligt. In enkele gevallen, ontwikkelen zich bij uitermate gevoelige personen vagale reacties. Deze hebben een psychologische oorsprong en worden veroorzaakt door de angst voor de stimulatie of door de schrik van het zien bewegen van een spier zonder vrijwillige controle. Deze vagale reacties uiten zich in een gevoel van zwakheid met een syncopale tendens (lipothymie), een afname van de hartfrequentie en een verlaging van de arteriële bloeddruk. In een dergelijke situatie, is het voldoende de stimulatie stop te zetten en te gaan liggen met de benen omhoog. Na 5 à 10 minuten zal het gevoel van zwakte verdwijnen. ■ Nooit de beweging toelaten die resulteert uit de spiercontractie tijdens een stimulatiesessie. Er moet altijd isometrisch gestimuleerd worden; dat wil zeggen dat de uiteinden van de ledematen waarvan een spier wordt gestimuleerd goed tegengehouden moeten worden om de beweging die resulteert uit de contractie te blokkeren. ■ De Compex niet gebruiken op minder dan 1,5 meter van een kortegolfof microgolfapparaat of een chirurgische uitrusting met hoge frequentie (H.F.), zoniet bestaat het gevaar dat u huidirritaties of -verbrandingen onder de elektroden veroorzaakt. In geval Nederlands I. WAARSCHUWINGEN 265 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 Nederlands 266 31/01/08 van twijfel over het gebruik van Compex in de nabijheid van een ander medisch apparaat, dient u advies te vragen aan de fabrikant van laatst genoemde of aan uw arts. ■ Gebruik uitsluitend de elektrodekabels die door Compex worden geleverd. ■ De elektrodekabels van de stimulator niet losmaken zolang het apparaat nog onder spanning staat. Schakel eerst de stimulator uit. ■ Nooit de stimulatiekabels aan een externe elektrische bron aansluiten. Er bestaat een risico op een elektrische schok. ■ Nooit een accu gebruiken die niet door Compex is geleverd. ■ Nooit het apparaat opladen wanneer de kabels nog aan de stimulator zijn verbonden. ■ Nooit de accu opladen met een oplader die niet door Compex is geleverd. ■ Nooit het apparaat of de oplader gebruiken als ze beschadigd zijn (stimulator, kabels enz.) of als de batterijen niet zijn beschermd Er bestaat een kans voor een elektrische ontlading. ■ Het direct uitschakelen van de oplader als er het apparaat een doorlopend geluid maakt, met een niet normale opwarming, niet normale geur of rook uit de oplader of de stimulator. Niet opladen in een gesloten ruimte ( koffertje, enz ) Er is een kans op brandgevaar of een elektrische ontlading. ■ De Compex en de accessoires buiten bereik van kinderen houden. ■ Let op het niet inbrengen of penetreren van aarde, water, of metaal enz, in de oplader en de Compex stimulator. ■ Plotselinge temperatuurverschillen kunnen het vormen van condensatie druppeltjes aan de binnenzijde van het apparaat veroorzaken. Gebruik het apparaat alleen indien het de om- 15:17 Page 266 gevingstemperatuur heeft aangenomen. ■ Nooit de Compex gebruiken terwijl u autorijdt of op een machine werkt. ■ Het apparaat niet in de bergen gebruiken op een hoogte boven de 3.000 meter. Waar mag u de elektroden nooit aanbrengen… ■ Ter hoogte van het hoofd. ■ Op contralaterale wijze: nooit de twee polen van eenzelfde kanaal aan beide zijden van de middellijn van het lichaam gebruiken (bijv: rechterarm / elektrode aangesloten op de positieve/rode pool en linkerarm / elektrode aangesloten op de negatieve/zwarte pool). ■ Ter hoogte van of in de buurt van huidverwondingen (wonden, ontstekingen, brandwonden, irritaties, eczeem, enz.). Voorzorgsmaatregelen bij het gebruik van de elektroden ■ Gebruik uitsluitend de elektroden die door Compex worden geleverd. Andere elektroden kunnen elektrische eigenschappen bezitten die niet aangepast zijn aan de Compex stimulator. ■ Indien men de elektroden tijdens een stimulatie wil verplaatsen of wegnemen, moet men eerst het apparaat uitzetten. ■ De elektroden niet in het water onderdompelen. ■ Oplosmiddelen van welke aard dan ook mogen niet op de elektroden worden aangebracht. ■ Het wordt aangeraden de huid voor het opplakken van de elektroden te wassen en te ontvetten en vervolgens te drogen. ■ Let erop dat de gehele oppervlakte van de elektrode contact maakt met de huid. Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 ■ De elektroden mogen niet voor verschillende personen worden gebruikt. Omwille van de hygiëne is het heel belangrijk dat elke gebruiker over zijn eigen elektroden beschikt. ■ Gebruik een set elektroden niet meer dan vijftien sessies, aangezien het contact tussen de elektrode en de huid – een belangrijke factor voor het comfort en de efficiëntie van de stimulatie – geleidelijk aan afneemt. 17/09/08 16:32 Page 267 ■ Bij personen met een gevoelige huid kan na een stimulatiebehandeling een lichte roodheid van de huid optreden onder de elektroden. In het algemeen is deze roodheid volledig onschuldig en verdwijnt na 10 à 20 minuten. Aangeraden wordt echter geen nieuwe stimulatiesessie te beginnen op dezelfde plaats, zolang de roodheid niet volledig verdwenen is. II. WEERGAVE 1. Materiaal en accessoires Uw stimulator wordt geleverd met – De stimulator – Een oplader – Een set elektronenkabels met gekleurde markeringen (blauw, groen, geel, rood) – Zakjes met elektroden (kleine (5x5 cm) en grote elektroden (5x10 cm)) – Een gebruiksaanwijzing met toepassingen – Een poster met tekeningen voor de plaatsing van de elektroden en de lichaamshoudingen Nederlands – Een gordelklip 267 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 268 2. Beschrijving van het apparaat A– “Aan/Uit” knop C – Uitgangen van de 4 elektrodenkabels B – Knop “i”. Maakt het mogelijk de energie op meerdere kanalen tegelijkertijd te verhogen D – Elektrodenkabels kanaal 1 = blauw kanaal 2 = groen kanaal 3 = geel kanaal 4 = rood E – “+”/“–” knoppen van de 4 stimulatiekanalen F – Vak met de accumulatoren G – Ruimte om een gordelklip vast te zetten E F A B C 1 D 3. Garantie Z ie Nederlands 268 ingevoegd blad. 2 3 4 G 31/01/08 15:17 Page 269 4. Onderhoud Opberg- en transporttemperatuur: -20°C tot 45°C Gebruik een zachte doek en een reini- Luchtdruk: 700 hPa tot 1060 hPa gingsproduct op basis van alcohol, maar zonder oplosmiddel, om uw apparaat te reinigen. Oplosmiddelen kunnen het plastic en vooral de bescherming op het scherm van uw Compex beschadigen. Geen enkele reparatie van het apparaat of één van de accessoires mag door de gebruiker worden gedaan. Nooit de Compex, of de oplader, die onder spanning staat, openmaken. Er bestaat een risico op een elektrische ontlading. Compex Médical SA neemt geen enkele verantwoordelijkheid op zich voor schades die het resultaat zijn van een poging tot openen, wijzigen of repareren van het apparaat of een van de accessoires hiervan door een persoon of een instantie die niet officieel door Compex Médical SA is toegelaten. De Compex stimulatoren hoeven niet gekalibreerd te worden of op functioneren gecontroleerd te worden. De karakteristieken worden systematisch geverifieerd en gevalideerd voor elk gefabriceerd apparaat. Deze karakteristieken zijn stabiel en variëren niet, bij normaal gebruik en in een standaard omgeving. Indien het apparaat, voor om het even welke reden, een disfunctioneren vertoont, neem dan contact op met een door Compex gerenommeerde klantenservice. Professionals dienen zich overeen te stemmen met de wetgeving in het land betreffende onderhoud van het apparaat. Met regelmatige intervallen dienen de prestaties en de veiligheid van het apparaat gecontroleerd te worden 5. Opberg- en transportvoorwaarden De Compex bevat oplaadbare batterijen en kan daarom het beste bewaard worden in de opberg- en transportvoorwaarden die de volgende waarden in acht houdt: Vochtigheidsgraad: 75% 6. Gebruiksvoorwaarden Gebruikstemperatuur-: 0°C tot 40°C Vochtigheidsgraad: 30% tot 75% Luchtdruk: 700 hPa tot 1060 hPa Nooit de Compex gebruiken in een zone met risico op explosie. 7. Verwijdering De richtlijn 2002/96/CEE (AEEA) heeft als eerste prioriteit de preventie van afgedankte elektrische of elektronische apparatuur, evenals hun hergebruik, de recycling en andere vormen van nuttige toepassing van dit afval, met als doel het verminderen van de hoeveelheid te verwijderen afval. De tekening met de doorgestreepte afvalbak betekent dat de apparatuur niet met het gewone huisvuil mag worden meegegeven, maar gescheiden moet worden ingezameld. Het materiaal dient naar het geschikte speciale afval te worden gebracht voor specifieke behandeling. Door dit gebaar, draagt u bij aan de handhaving van het milieu en de bescherming van de gezondheid van de mens. Voor het wegwerpen van de batterijen dient u de regels van uw land in beschouwing te nemen. 8. Normen De Compex is direct afgeleid van de medische techniek. Om uw veiligheid te waarborgen, stemmen het concept, de fabricage en de distributie van de Compex overeen met de eisen van de Europese Richtlijn 93/42/CEE. Nederlands Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 269 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 Het apparaat voldoet aan de norm op Algemeen Oplaadbare accumulator nikkelmetaal hybride (NIMH) (4,8 V ª 1200 mA/h) Oplader: Voor het opladen van de Compex kunnen alleen opladers met de volgende referenties gebruikt worden: EUROPA Voeding: UK behandeling LET OP: onder bepaalde condi- Nederlands ties kan de effectieve waarde van de stimulatie impulsen 10 mA of 10 V hoger liggen. De richtlijnen in deze gebruiksaanwijzing dienen dan ook strikt te worden nageleefd. De Compex is een apparaat van klasse II met interne elektrische bron en aangebrachte delen van het type BF. Betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) De knop “Aan/Uit” is een multifunctionele knop: Functie N° van het symbool (volgens CEI 878) Aan/Uit (twee vaste posities) Stop (uitschakelen) 270 01-03 Wacht (Stand-by) of voorbereidende toets voor een deel van het apparaat 01-06 01-10 Type TR503-02-A-133A03 Input 90-264 VAC /47-63Hz / 0.5A max. Output 9V / 400mA / 6W Type TR1509-06-A-133A03 Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max. Output 9V / 1.4A / 15W Patentaanvraag in 10. Genormaliseerde symbolen Type TR503-02-E-133A03 Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max. Output 9V / 400mA / 6W Type TR1509-06-E-133A03 Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max. Output 9V / 1.4A / 15W 9. Patent S nap-elektrode: Page 270 11. Technische eigenschappen USA de algemene veiligheidsregels voor elektromedische apparaten IEC 606011. Het volgt eveneens de norm op de elektromagnetische compatibiliteit IEC 60601-1-2 en de norm voor de bijzondere veiligheidsregels voor zenuw- en spierstimulatoren IEC 60601-2-10. De geldende internationale normen (IEC 60601-2-10 AM1 2001) eisen dat wordt gewaarschuwd tegen het aanbrengen van de elektroden ter hoogte van de borstkas (verhoogd gevaar voor hartfibrillatie). Richtlijn 2002/96/CEE Betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA). 15:17 Type TR503-02-U-133A03 Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max. Output 9V / 400mA / 6W Type TR1509-06-U-133A03 Input 90-264 VAC / 47-63Hz / 0.5A max. Output 9V / 1.4A / 15W Neurostimulatie A lle elektrische specificaties worden gegeven voor een weerstand tussen 500 en 1000 ohm per kanaal.. Uitgangen: Vier onafhankelijke, individueel instelbare kanalen, elektrisch geïsoleerd van elkaar en de aarde Impulsvorm. Rechthoekig; gecompenseerde constante stroom, om elke component van gelijkstroom uit te sluiten, zodat geen restpolarisatie van de huid kan voorkomen Maximale stroomsterkte van een impuls: 120 mA Stap bij verhoging van de intensiteit: – Manuele instelling van de stimulatie-intensiteit: 0-999 (energie) – Minimaal verschil: 0.5 mA Duur van een impuls: 50 tot 400 microseconden Maximale hoeveelheid elektriciteit per impuls: 96 microcoulombs (2 x 48 µC gecompenseerd) Typische stijgtijd van een impuls 3 microseconde (tussen 20 en 80% van de maximale stroomsterkte) Frequentie van de impulsen 1 tot 150 Hertz Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 271 III. GEBRUIKSAANWIJZING Voordat u het apparaat gaat gebruiken, is het ten zeerste aanbevolen dat u aandachtig de contra-indicaties en veiligheidsmaatregelen aan het begin van deze gebruiksaanwijzing leest (zie hoofdstuk I: “Waarschuwingen”). Dit krachtige apparaat is immers geen speelgoed en geen gadget! 1. Aansluitingen aansluitingen van de stimulator te doen overeenstemmen: De door de Compex opgewekte elektrische pulsen worden doorgegeven aan de zenuwen, via zelfklevende elektroden. De keuze van de grootte, de aansluiting en de correcte plaatsing van deze elektroden bepaalt hoe efficiënt en comfortabel de stimulatie is. U moet hieraan dan ook de grootste zorg besteden. Hiervoor – en ook om de aanbevolen stimulatiehoudingen te kennen – verwijzen wij u naar de tekeningen en pictogrammen op de poster en de “Tabel voor de plaatsing van de elektroden en de stimulatieposities” in hoofdstuk VII. De specifieke toepassingen in hoofdstuk VI bevatten eveneens belangrijke informatie hierover. blauw = kanaal 1 geel = kanaal 3 groen = kanaal 2 rood = kanaal 4 1a 1a 1a 1a Fig. 1 – Voorzijde van het apparaat 1a Aansluitingen voor de vier elektrodekabels 1b Aansluiting voor de oplader Aansluiten van de elektroden en kabels De elektrodekabels worden aangesloten op de stimulator via de aansluitingen aan de voorzijde van het apparaat. U kunt vier kabels tegelijk aansluiten op de vier kanalen van het apparaat. V oor meer gebruiksgemak en een betere identificatie van de vier kanalen, raden wij u aan de kleuren van de elektrodekabels en de Aansluiten van de lader M et de Compex beschikt u over een grote bewegingsvrijheid. Hij werkt immers op oplaadbare accu’s. Om deze opnieuw op te laden, gebruikt u de bij het apparaat geleverde oplader, die u op de voorzijde van het apparaat aansluit, en daarna in een stopcontact steekt. U bent verplicht de kabels van het apparaat af te halen. V óór het eerste gebruik van uw stimulator, is het ten zeerste aanbevolen om de accu volledig op te laden, om zijn werkingsduur en levensduur te verlengen. 2. Voorafgaande instellingen van de taal, het contrast en het geluidsvolume V oor het eerste gebruik van uw stimulator, dient u de taal van functioneren van uw apparaat te selecteren. Voor meer informatie hierover zie hieronder. E veneens biedt de Compex, voor een maximaal comfort, de mogelijkheid om een reeks instellingen uit te voeren (keuze van de taal, instellen van het schermcontrast en instellen van het geluidsvolume). Nederlands 1b Het is belangrijk de elektroden goed vast te maken aan de connecties van de kabels. Hiervoor dient u de connectie stevig aan te drukken op de elektrode, totdat u een dubbele “klik” hoort. 271 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 moet u het desbetreffende optiescherm oproepen, door de toets “Aan/Uit” links op de Compex in te drukken en enkele seconden ingedrukt te houden terwijl u de stimulator aanzet. 15:17 Page 272 H iervoor 3c 3a 3b Fig. 3 3a Om de gewenste categorie te selecteren, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 1 (om naar links te gaan) of van kanaal 3 (om naar rechts te gaan), tot de gewenste categorie oplicht. 2d 2a 2b 2c Fig. 2 3b Om uw keuze te bevestigen en naar het programma selectiescherm te gaan (zie volgende rubriek: “Selecteren van een programma“), drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 4. 2a Om de taal van uw keuze te selecteren, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 1 (om omhoog/omlaag te gaan), tot de gewenste taal in witte letters op zwarte achtergrond verschijnt. 3c Om de stimulator uit te schakelen, drukt u op de toets “Aan/Uit”. 2b Om het schermcontrast in te stellen, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 2 (“+” om het gewenste percentage te verhogen of “–” om het te verlagen). 4. Selecteren van een programma 2c Om het geluidsvolume in te stellen, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 3 (“+” om het gewenste percentage te verhogen en “–” om het te verlagen). 2d Om de geselecteerde parameters goed te keuren, drukt u op de toets “Aan/Uit”. De stimulator registreert uw opties. Nu is hij klaar om te werken met de instellingen die u hebt bepaald. Voor de keuze van het programma, raadpleeg hoofdstuk VII van deze gebruiksaanwijzing (“Programma's en specifieke toepassingen”). O nafhankelijk van welke categorie u hebt gekozen in de vorige stap, verschijnt een lijst met een variabel aantal programma's op het scherm. 3. Kiezen van een programmacategorie Om Nederlands 272 uw stimulator in te schakelen, drukt u kort op de toets “Aan/Uit” links op de Compex. U hoort een muziekje en op het scherm verschijnen de verschillende programma categorieën. V oordat u het programma van uw keuze kunt selecteren, moet u uw categorie selecteren. 4b Fig. 4 4a 4c 4a Om het programma van uw keuze te selecteren, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 1 (omhoog/omlaag), tot het gewenste programma in witte letters op zwarte achtergrond verschijnt. 4b Druk op de toets “Aan/Uit” om terug te keren naar het vorig scherm. 4c Nadat u het programma van uw keuze hebt geselecteerd, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 4 die, afhankelijk van het gekozen programma het symbool START of . Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 273 b) = = een scherm voor de parameterinstelling verschijnt. a) START = de stimulatiesessie start onmiddellijk; 5. Individualiseren van een programma 5b De opwarmingsfase, die bij bepaalde programma's hoort, is standaard geactiveerd (warmte stijgt op uit de radiator). Als u deze fase wilt overslaan, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 2. Niet alle programma's beschikken over een personalisatiescherm! 5d 5e 5b 5c Opwarmingsfase 5f 5a U moet in bepaalde programma's manueel de spiergroep selecteren die u wilt stimuleren. Deze spiergroep wordt aangeduid door een figuurtje dat verschijnt boven kanaal 1. Om zelf een groep te kiezen, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 1 (omhoog/omlaag). De zeven mogelijke spiergroepen worden achtereenvolgens in het zwart op het figuurtje aangeduid: vb f c j Buik en Onderrug Bilspieren Bovenbenen Geen opwarmingsfase De geldende internationale normen eisen dat wordt gewaarschuwd tegen het aanbrengen van de elektroden ter hoogte van de borstkas (verhoogd gevaar voor hartfibrillatie). m e Onderarmen en Handen td Borst en Rug Bovenbenen en Voeten Schouders en Bovenarmen 5c Bepaalde programma's vragen u, het trainingsniveau in te stellen. Hiervoor drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 3 (omhoog/omlaag) tot het gewenste trainingsniveau wordt afgebeeld. Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 5d Totale duur van het programma in minuten. 5e Druk op de toets “Aan/Uit” om terug te keren naar het vorige scherm. Niveau 4 Niveau 5 Nederlands 5a Fig. 5 5f Om uw keuze te bevestigen en het programma te starten, drukt u op de toets “+”/“–” van kanaal 4. 273 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 274 6. Tijdens de stimulatiesessie Instellen van de stimulatieenergie I n het begin van het programma, vraagt de Compex u de stimulatieenergie, de sleutel voor de efficiëntie van de stimulatie, te verhogen. 6b 6c De hieronder afgebeelde voorbeelden volstaan om de algemene hoofdregels uit te leggen. 7d 7e 7b 6d 6a 6e 7c 7a 7f Fig. 7 Fig. 6 6a De Compex “biept” en de symbolen van de vier kanalen knipperen en veranderen van “+” in “000”: de vier kanalen leveren nu 0 energie. U moet de stimulatie-energie verhogen om de stimulatie te kunnen starten. Hiervoor drukt u op de “+” van de toetsten van de betrokken kanalen tot de gewenste instelling bereikt is. Als u de energieniveaus op de vier kanalen tegelijk wilt verhogen, drukt u op de knop “i”, onder de toets “Aan/Uit”. U kunt ook de energieniveaus op slechts de eerste drie kanalen verhogen; hiervoor drukt u tweemaal op de knop “i”, of alleen op de eerste twee kanalen, door drie keer op de deze knop te drukken. Indien u de knop “i” inschakelt, verschijnen de verbonden kanalen in witte letters op zwarte achtergrond. 6b Duur van het programma in minuten en seconden. 6c De bewegende golven representeren de opwarmingsfase. Nederlands 274 6d Voortgangsbalk van de sessie. Voor details over de “werking” hiervan, zie de volgende rubriek (“Verloop van het programma”). 6e Door een druk op de toets “Aan/Uit” kunt u terugkeren naar het vorige scherm. Verloop van het programma De stimulatie begint nadat u de stimulatie-energie hebt verhoogd. De schermen die verschijnen tijdens het stimuleren bieden een overzicht van het verloop van de sessie. Deze schermen kunnen verschillen afhankelijk van het programma. 8a 8b 8d 8c 8e 8f Fig. 8 7a-8a Resterende tijd (in minuten en seconden) vóór het einde van het programma. 7b-8b Bewegend symbool ter aanduiding van de categorie waartoe het programma behoort. 7c-8c Voortgangsbalk van de sessie: De voortgangsbalk bestaat uit drie verschillende delen: het programma bestaat uit drie stimulatiefasen, namelijk de opwarming (licht gearceerd/links), de eigenlijke training (zwarte zone/midden) en de relaxatie aan het einde van het programma (zwaar gearceerd/rechts). De voortgangsbalk kan ook volledig gearceerd zijn: het programma bestaat dan uit één enkele stimulatiesessie. De cursor net onder de balk verplaatst zich horizontaal en toont hoever het programma precies gevorderd is (hier: aan het begin van de tweede fase, de trainingsfase). 7d-8d Balk van de duur van de contractie- en actieve rusttijd: Deze balk bevindt zich rechts van de voortgangsbalk, uitsluitend tijdens de trainingsfase. Hiermee kunt u de duur van de contractie- en actieve rusttijd volgen. 7d De cursor bevindt zich onder het zwarte deel (links) van de balk: u bent in de spiercontractiefase. 31/01/08 8d De cursor bevindt zich onder het gearceerde gedeelte (rechts) van de balk: u bent in de actieve rustfase. 15:17 Einde van het programma De stimulatie energie gedurende de actieve rustfase is automatisch afgesteld op 50% van de energie gedurende de contractiefase. 7e-8e Verticale balken: 7e De spiercontractiefase wordt ook afgebeeld met behulp van de balken boven de gebruikte stimulatiekanalen (die zich vullen met zwart naarmate de contractiefase vordert). 8e De actieve rustfase wordt ook afgebeeld met behulp van de balken boven de gebruikte stimulatiekanalen (die zich vullen met arceringen naarmate de actieve rustfase vordert). 7f-8f U kunt het programma tijdelijk onderbreken ( STOP = “PAUZE”) door op de aan/uit knop te drukken. Indien u verder wilt gaan met het programma, is het voldoende op de toets “+”/“–” van kanaal 4 te drukken. Na een onderbreking begint de stimulatie opnieuw met een stimulatie-energie die 80% bedraagt van de energie die ingesteld was vóór de STOP . Aanpassen van de stimulatieenergie 9a Fig. 9 9a Tijdens de sessie gaat de Compex “biepen” en er gaan + symbolen knipperen boven de actieve kanalen (bovenop de aangeduide energieaanduidingen): de Compex stelt u voor het niveau van de stimulatie-energie te verhogen. Als u geen hogere energie meer kunt verdragen, negeert u deze boodschap gewoon.. Page 275 10a 10b Fig. 10 10a Aan het einde van de sessie, verschijnt een vlag en klinkt een muziekje. 10b Kunt u de stimulator uitschakelen door op de toets “Aan/Uit” te drukken ( OFF ). 7. Elektrisch verbruik en Heropladen Laad het apparaat nooit op als de kabels aangesloten zijn op de stimulator. Laadt de accu's nooit op met een andere oplader dan de oplader die door Compex wordt geleverd. D e Compex functioneert op oplaadbare accu's. Hun autonomie varieert afhankelijk van de gebruikte programma's en stimulatie-energie. V óór het eerste gebruik van uw stimulator, is het ten zeerste aanbevolen om de accu volledig op te laden, om zijn werkingsduur en levensduur te verlengen. Indien u uw stimulator niet gebruikt gedurende een langere periode, raden wij aan regelmatig de batterij op te laden. Elektrisch verbruik H et batterijsymbool duidt het laadniveau van het accublok aan. Nederlands Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 11a Fig. 11 11b 275 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 11a Twee streepjes in de kleine batterij knipperen: het laadniveau van de accu's is laag. Beëindig de sessie en laad het apparaat op (zie volgende rubriek). 11b Het symbool START , dat normaal verschijnt boven de toets “+”/“–” van kanaal 4 is verdwenen ( ) de accu's zijn volledig leeg. U kunt het apparaat niet meer gebruiken. Laad het onmiddellijk op (zie volgende rubriek). Page 276 13a Fig. 13 Opladen Om de Compex op te laden, moet u absoluut vooraf de elektrodekabels van het apparaat losmaken. Stop de lader vervolgens in het stopcontact en verbind de stimulator met de lader (zie rubriek 1: “Aansluiten van de lader”). Automatisch verschijnt dan het onderstaande laadmenu. 12a 14a Fig. 14 2) dat de elektroden verlopen en/of versleten zijn en/of dat het contact slecht is; probeer met nieuwe elektroden; 3) dat de elektrodekabel defect is: controleer dit door de kabel op een ander kanaal aan te sluiten. Vervang de defecte kabel indien het probleem voortduurt. 12b Defect van het oplaad systeem Fig. 12 12a De Compex is aan het opladen sinds 3 minuten en 8 seconden (volledig opladen kan tussen 1h30 en 2 uur duren met de snelle oplader die bij het apparaat wordt geleverd. 12b Het laden is bezig en het symbool van de kleine batterij is niet helemaal vol. Als het opladen beëindigd is, knippert de totale duur van de lading en is de kleine batterij helemaal gevuld. Nu kunt u de oplader uittrekken: de Compex schakelt automatisch uit. Nederlands 276 8. Problemen en oplossingen Elektrodefout 13a-14a De Compex “biept” en toont afwisselend het symbool van een paar elektroden en dat van een pijl die wijst naar het kanaal dat een probleem vertoont. In het voorbeeld hierboven, heeft de stimulator een elektrodefout gedetecteerd op kanaal 2. Deze boodschap kan betekenen: 1) dat geen elektroden zijn aangesloten op dit kanaal; E en probleem kan optreden tijdens het opladen van de stimulator. De Compex biept continu en het hieronder afgebeelde scherm verschijnt: Fig. 15 I ndien dit scherm verschijnt, dient u de oplader uit te nemen en het apparaat uit te schakelen. Neem contact op met de klantenservice en geef het nummer van de fout door. M ocht uw apparaat, om welke reden ook, een andere defect vertonen dan de hierboven genoemde problemen, neem dan contact op met de klantenservice. Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 277 IV. HOE WERKT ELEKTROSTIMULATIE ? H et 1) de motorische zenuwen, om spierarbeid op te leggen, waarbij de hoeveelheid en de uitwerking worden bepaald door de stimulatieparameters; men spreekt dan over elektrische spierstimulatie (ES). 2) bepaalde types gevoelszenuwen, om pijnverschijnselen tegen te gaan. 1. Stimuleren van de motorische zenuw (ES) B ij een vrijwillige contractie, komt het bevel voor de spieractiviteit van de hersenen, die een bevel naar de zenuwvezels zenden in de vorm van een elektrisch signaal. Dit signaal wordt doorgegeven aan de spiervezels, die samentrekken. H et elektrostimulatieprincipe bootst het proces van de spiersamentrekking getrouw na. De stimulator zendt een elektrische stroompuls naar de zenuwvezels, die een prikkeling op deze vezels veroorzaakt. Deze prikkeling wordt overgebracht op de spiervezels, die hierop reageren met een elementaire mechanische respons (= spierschok). Deze laatste vormt het basiselement voor de spiercontractie. D eze spierrespons is volledig gelijk aan de spierbeweging die door de hersenen wordt opgelegd. Met andere woorden, de spier maakt geen onderscheid tussen een bevel van de hersenen of een bevel van de stimulator. Elektrische impuls Prikkeling Voortgeleiding van de prikkeling Motorische zenuw Gestimuleerd spier Elementaire mechanische antwoord = Spierschok De parameters van de Compex-programma's (aantal pulsen per seconde, contractieduur, rustduur, totale duur van het programma) maken het mogelijk verschillende soorten arbeid aan de spieren op te leggen, afhankelijk van het type spiervezel. Er zijn inderdaad verschillende types spiervezels te onderscheiden afhankelijk van de snelheid waarmee ze samentrekken: langzame, halfsnelle en snelle vezels. Een sprinter heeft meer snelle vezels, terwijl een marathonloper meer langzame vezels heeft. Dankzij de kennis van de menselijke fysiologie en een perfecte beheersing van de stimulatieparameters van de programma's kan men de spieroefening zeer precies afstemmen op het gewenste doel (spierversterking, verhoging van de doorbloeding, versteviging, enz.). 2. Stimuleren van de gevoelszenuwen De elektrische impulsen kunnen eveneens de gevoelszenuwen prikkelen, om een pijnstillend effect te verkrijgen. H et stimuleren van de sensibele zenuwvezels voor tastzin blokkeert het overbrengen van pijn door het zenuwstelsel. Het stimuleren van een Nederlands principe van elektrostimulatie bestaat uit de stimulatie van de zenuwvezels met behulp van elektrische pulsen die worden overgebracht door elektroden. D e door de Compex-stimulatoren opgewekte elektrische pulsen zijn van een hoge kwaliteit – ze zijn veilig, comfortabel en efficiënt – en geschikt om verschillende types zenuwvezels te stimuleren: 277 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 ander type gevoelszenuwen verhoogt de productie van endorfine en vermindert zo de pijn. D ankzij de pijnstillende programma's kan de elektrostimulatie plaatselijke acute of chronische pijnen en spierpijn behandelen.. 15:17 Page 278 Opgelet: gebruik de pijnstillende programma's niet langdurig zonder een arts te raadplegen. De voordelen van de elektrostimulatie De elektrostimulatie biedt een zeer doeltreffende manier om uw spieren te oefenen: ■ met een duidelijke verbetering van de verschillende spierkwaliteiten, ■ zonder cardiovasculaire of psychische vermoeidheid, ■ zonder uw gewrichten en pezen te zwaar te belasten. Op deze wijze maakt de elektrostimulatie het mogelijk meer werk op te leggen aan de spieren dan met vrijwillige oefeningen. Om efficiënt te zijn, moet dit werk worden opgelegd aan een zo groot mogelijk aantal spiervezels. Het aantal vezels die werken, hangt af van de stimulatie-energie. U moet dus gebruik maken van de maximaal verdraagbare energie. De gebruiker is zelf verantwoordelijk voor dit aspect van de stimulatie. Hoe hoger de stimulatie-energie, hoe meer spiervezels zullen werken en des te groter de vooruitgang. Om maximaal van de behaalde resultaten te profiteren, raadt Compex u aan uw elektrostimulatie sessies aan te vullen met: ■ een regelmatige lichamelijke activiteit, ■ een gezonde en gevarieerde voeding, ■ een evenwichtig leven. V. PRAKTISCHE TOEPASSINGSREGELS De in deze rubriek uiteengezette gebruiksprincipes gelden als algemene regels. Voor alle programma’s is het raadzaam de informatie en gebruiksadviezen in hoofdstuk VI van deze gebruiksaanwijzing (“Programma’s en specifieke toepassingen”) aandachtig te lezen. 1. Plaatsing van de elektroden gelijk en normaal dat een elektrode- Nederlands Wij raden u aan de aanbevolen plaatsingen voor de elektroden te gebruiken. Hiervoor verwijzen wij u naar de tekeningen en pictogrammen op de poster en naar de “Tabel voor de plaatsing van de elektroden en de stimulatieposities” in hoofdstuk VII. E en een negatieve pool (–) = zwarte connectie Op 278 stimulatiekabel heeft twee polen: een positieve pool (+) = rode connectie elk van de twee polen moet een verschillende elektrode aangesloten zijn. O pmerking: bij bepaalde plaatsingen van de elektroden, is het volstrekt mo- uitgang ongebruikt blijft. A fhankelijk van de kenmerken van de gebruikte stroom voor elke programma, kan de elektrode die is aangesloten op de positieve pool (rode aansluiting) baat hebben bij een “strategische” plaatsing. V oor alle programma's met elektrostimulatie van de spieren, dat wil zeggen voor de programma's die de spieren doen samentrekken, is het belangrijk dat de elektrode met de positieve polariteit wordt geplaatst op het motorische punt van de spier. D e keuze van de grootte van de elektroden (groot of klein) en hun correcte plaatsing op de spiergroep die 31/01/08 men wil stimuleren, zijn bepalende en essentiële factoren voor de doeltreffendheid van de elektrostimulatietechniek. Houd u dus altijd aan de op de tekeningen aangeduide grootte van de elektroden. Behalve bij een bijzonder medisch advies, moet u steeds de op de tekeningen aangeduide plaatsing naleven. Indien nodig zoekt u de beste positie door de positieve elektrode lichtjes te verplaatsen, tot u de beste spiercontractie of de meest comfortabele plaatsing vindt. De Groep Compex wijst elke verantwoordelijkheid af voor andere positioneringen. 2. Positie van de persoon Om de stimulatiehouding te bepalen afhankelijk van de plaatsing van de elektroden en het gekozen programma, verwijzen wij u naar de tekeningen en pictogramman op de poster en naar de “Tabel voor de plaatsing van de elektroden en de stimulatieposities” in hoofdstuk VII. De positie van de persoon hangt af van de spiergroep die men wil stimuleren en van het gekozen programma. V oor de programma’s die sterke spiercontracties (tetanische contracties) veroorzaken, is het aanbevolen om de spier isometrisch te werken. Daarvoor moet u het uiteinde van de gestimuleerde extremiteit(en) stevig vastmaken. Zo zorgt u voor een maximale weerstand tegen de beweging en voorkomt u dat de spier verkort tijdens de contractie, en voorkomt u het optreden van krampen en ernstige spierpijnen na de sessie. Bijvoorbeeld bij het stimuleren van de quadriceps, om te voorkomen dat de knieën worden gestrekt, gaat de persoon zitten, met de enkels vastgebonden. Voor de andere programmatypes bijvoorbeeld de programma's Pijnbehandeling TENS en het programma Actieve 15:17 Page 279 recuperatie, die niet leiden tot krach- tige spiercontracties, neemt u de meest comfortabele houding aan. 3. Instellen van de stimulatie-energie V oor een gestimuleerde spier, hangt het aantal van de vezels die werken af van de stimulatie-energie. Voor de programma’s die sterke spiercontracties (tetanische contracties) veroorzaken, moet u dus absoluut een maximale stimulatie-energie gebruiken, namelijk altijd tegen de grens van wat u kunt verdragen, om zoveel mogelijk vezels te activeren. D e “Tabel voor de plaatsing van de elektroden en de stimulatieposities” in hoofdstuk VII vertelt u hoe hoog de energie moet zijn, in functie van het gekozen programma. 4. Vooruitgang in de niveaus I n het algemeen is het niet aan te raden de niveaus te snel te doorlopen om zo snel mogelijk op niveau 5. te geraken. De verschillende niveaus zijn voorzien op een geleidelijke opbouw van de elektrostimulatietraining. H et eenvoudigst en het meest voorkomend is het, te beginnen met niveau 1 en om naar het volgend niveau over te gaan zodra men aan een nieuwe stimulatiecyclus begint. A an het einde van een cyclus kunt u ofwel een nieuwe cyclus beginnen met het eerstvolgende hogere niveau, ofwel een onderhoudscyclus volgen van 1 sessie per week op het laatst gebruikte niveau. Nederlands Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 279 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 280 VI. PROGRAMMA’S EN SPECIFIEKE TOEPASSINGEN De protocollen die volgen zijn voorbeelden. Ze geven een beter idee van de manier waarop de elektrostimulatiesessies kunnen worden gecombineerd met een vrijwillige activiteit. Deze protocollen helpen u te bepalen welke procedure u het best kunt volgen afhankelijk van uw behoeften (keuze van het programma, spiergroep, duur, plaatsing van de elektroden, lichaamshouding). kunt zonder meer een andere dan de voorgestelde spiergroep kiezen, afhankelijk van de activiteit die u beoefent of de lichaamszone die u wilt stimuleren. D e specifieke toepassingen geven u informatie over de plaatsing van de elektroden en de lichaamshouding. Deze informatie wordt gegeven in de vorm van cijfers (positie van de elektroden) en letters (lichaamshouding). Zij refereren naar de “Tabel voor de plaatsing van de elektroden en de stimulatieposities” in hoofdstuk VII en U Nederlands 280 naar de poster met de tekeningen van de elektroden positie en de pictogrammen van de lichaamshouding. De tabel geeft eveneens een indicatie betreffende de te gebruiken stimulatie energie, afhankelijk van het programma. D e spiergroep die u met het apparaat dient te selecteren wordt aangegeven door een klein figuurtje. Indien dit figuurtje niet aanwezig is (-), is het niet nodig een spiergroep te selecteren: de selectie is automatisch. Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 281 H e spiervoorbereiding van de competitiesporter, vele jaren lang verwaarloosd, is tegenwoordig onontbeerlijk geworden. Elektrostimulatie dient zich aan als een aanvullende trainingstechniek die veel wordt toegepast door een steeds groter aantal sporters die hun prestaties willen verbeteren. De maximale kracht van een spier verhogen, het spiervolume vergroten, het bevorderen van ofwel de explosieve kracht van een spier, ofwel het vermogen van de spiervezels om een duurinspanning vol te houden, zijn verschillende doelstellingen, waaruit men dient te kiezen afhankelijk van de uitgeoefende sport. Het optimaal voorbereiden van de spieren vlak voor de competitie, het combineren van elektrostimulatie met een vrijwillige spiertraining, het optimaliseren van de effecten van een trainingstechniek als stretching, het nabootsen van de spierbelasting veroorzaakt tijdens een actieve pliometrie training, of het onderwerpen van de spieren aan een "regeneratie" inspanning, is tegenwoordig gemakkelijk dankzij de zeer specifieke werking van de nieuwe programma's van uw Compex. De programma's in de categorie Sport van de Compex zijn bedoeld om de kwaliteiten van de spieren van competitiesportbeoefenaars, die vrijwillig minstens vijf uur per week trainen, te verbeteren. B ovendien is het voor de 4 basistrainingsprogramma's, Uithoudingsvermogen, Weerstand, Kracht en Explosieve kracht, ten zeerste aan te bevelen de Trainingsplanner op de DVD te raadplegen. Een interactief vraag-en-antwoordsysteem maakt het mogelijk een gepersonaliseerd trainingsplan op te stellen. H et gebruik van de programma's in de categorie Sport is af te raden voor geatrofieerde spieren die een pathologisch proces hebben doorstaan. Voor dergelijke spieren moeten de programma's in de categorie Revalidatie (zie rubriek "Categorie Revalidatie"). D e protocollen die volgen zijn slechts voorbeelden. Ze geven een beter idee van de manier waarop de elektrostimulatiesessies kunnen worden gecombineerd met de vrijwillige training. O m erachter te komen welk niveau van de sport programma’s u moet gebruiken, kunt u terugvallen op de DVD trainingsplanner. Aan het einde van een cyclus kunt u ofwel een nieuwe cyclus beginnen met het eerstvolgende hogere niveau, ofwel een onderhoudscyclus volgen van 1 sessie per week op het laatst gebruikte niveau. Nederlands Categorie Sport 281 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 282 Sport Effecten Toepassingen Potentiatie Verhoging van de contractiesnelheid en krachtwinst Minder zenuwinspanning om de maximale kracht te bereiken Om de spieren optimaal voor te bereiden vlak vóór de competitie Uithoudingsvermogen Verbeterde zuurstofopname door de gestimuleerde spieren Verbeterde prestaties voor duursporten Voor sporters die hun prestaties willen verbeteren tijdens sportinspanningen van lange duur Verbeterde melkzuurcapaciteit van de spieren Verbeterde prestaties voor weerstandsporten Te Voor competitiesporters die hun capaciteit om intense en langdurige inspanningen te leveren willen vergroten Kracht Verhoging van de maximale kracht Verhoging van de snelheid van de spiercontractie Voor competitiesporters die een discipline beoefenen die kracht en snelheid vraagt Explosieve kracht Verkorting van de tijd waarin een bepaalde kracht wordt bereikt Grotere efficiëntie van explosieve bewegingen (springkracht, shoot, enz.) Voor sporters die een discipline beoefenen waarin explosiviteit een belangrijke factor in de prestatie is Vergroting van het spiervolume Verbeterde spierweerstand Voor competitiesporters die hun spiermassa willen vergroten Voor body-builders Programma’s Weerstand Hypertrophie Nederlands 282 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 283 Effecten Toepassingen Training en voorbereiding van de spieren voor alle soorten spierarbeid (uithoudings-vermogen, weerstand, kracht, explosieve kracht), dankzij verschillende arbeidssequenties Aan het begin van het seizoen, om de spieren opnieuw in vorm te brengen na een rustperiode en vóór de meer intensieve en specifieke trainingen Tijdens het seizoen, voor diegenen die niet alle aandacht op één soort training willen richten maar hun spieren aan verschillende werkregimes willen onderwerpen Stretching Optimalisatie van de effecten van de vrijwillige stretchingtechniek, dankzij de vermindering van de spierspanning verkregen door de specifieke activering van de antagonist van de gerekte spier (reciproke inhibitie reflex) Voor alle sporters die hun spierelasticiteit willen onderhouden of verbeteren Gebruiken na alle trainingssessies of tijdens een specifieke stretching-sessie Actieve recuperatie Sterke stijging van de bloedstroom Versnelde afvoer van het afval van de spiercontractie Endorfinisch effect (zie categorie Pijnbestrijding) Relaxerend en ontspannend effect Om het herstellen van de spieren te bevorderen na een intense inspanning Gebruiken binnen 3 uur na een intensieve training of een wedstrijd Regeneratie Pijnstillend effect door het vrijkomen van endorfines Sterke stijging van de bloedstroom wat de zuurstofvoorziening en de drainage bevordert Activering van de oxydatieve stofwisseling Heractivering van de proprioceptie Te gebruiken de dag na een competitie als "regeneratie" training of als aanvulling op een dergelijke training, die zo kan worden verlicht Programma’s Fartlek Nederlands Sport 283 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 284 Sport Specifieke toepassingen Gebruik van het programma Potentiatie om de effecten van de explosiviteit te optimaliseren (sprint, springen, squash, voetbal, basketbal, enz.) onmiddellijk vóór de specifieke training of de competitie H et programma Potentiatie moet worden gebruikt op de spieren die het meest worden belast in de beoefende sporttak. In dit voorbeeld, gaat het om de prioritaire spieren van de sprinter (quadriceps). Voor andere disciplines kunnen andere te stimuleren spieren worden gekozen (raadpleeg, indien nodig, de Trainingsplanner op de CD-ROM). H et programma Potentiatie is geen vervanging voor de vrijwillige warming-up die normaal wordt toegepast vóór de competitie. De sporter voert dan ook zijn gewoonlijke warming-up uit met activatie van het cardio-vasculaire systeem, korte versnellingen die geleidelijk aan sneller worden, startsprinten en rekken. Een korte sessie Potentiatie (ong. 3 minuten) wordt uitgevoerd op de quadriceps van de sprinter onmiddellijk vóór de start van zijn wedstrijd (of -wedstrijden, in het geval van kwalificaties). Het bijzondere regime voor het activeren van de spieren van het programma Potentiatie maakt het mogelijk een maximale prestatie te bereiken vanaf de eerste seconden van de wedstrijd. Duur van de cyclus: 1 x Nederlands 284 De sessie steeds zo kort mogelijk vóór de start uitvoeren, in elk geval binnen de 10 minuten vóór de start. Als de tussentijd langer dan 10 minuten bedraagt, zwakt het potentiatie-effect van de spiervezels immers snel af Programma: Potentiatie 8G c Voorbereiding voor een wielrenner die driemaal per week traint en die zijn uithoudingsvermogen wil vergroten L angdurige inspanningen belasten het aë- robe metabolisme, waarvan de bepalende factor de hoeveelheid zuurstof is die de spieren verbruiken. Om het uithoudingsvermogen te vergroten, moet men dus de zuurstofvoorziening aan de door dit soort inspanning belaste spieren maximaal ontwikkelen. Aangezien zuurstof vervoerd wordt door het bloed, is een goedwerkend cardio-vasculair systeem noodzakelijk, wat mogelijk wordt door een vrijwillige training onder bepaalde omstandigheden. Maar de capaciteit van de spier om de aankomende zuurstof op te nemen (oxydatieve capaciteit) kan ook worden verbeterd dankzij een specifiek werkregime. H et programma Uithoudingsvermogen in de categorie Sport zorgt voor een beduidende verhoging van het zuurstofverbruik van de spieren. De combinatie van dit programma met het programma Capillarisatie, dat zorgt voor de ontwikkeling van het netwerk van de kleine intramusculaire bloedvaten, is zeer interessant en maakt het duursporters mogelijk hun prestaties te verbeteren. Duur van de cyclus: 8 weken, 5 x/week Voorbeeld voor 1 week Ma: Rust Di: 1 x Uithoudingsvermogen 8G c Wo: Fietstraining 1h30 (matige snelheid), vervolgens 1 x Capillarisatie 8◊ c Do: 1 x Uithoudingsvermogen 8G c Vr: Rust Za: Fietstraining 60’ (matige snelheid), vervolgens 1 x Uithoudingsvermogen 8G c Di: Fietsrit 2h30 (matige snelheid), vervolgens 1 x Capillarisatie 8◊ c Programma’s: Uithoudingsvermogen 8G en Capillarisatie 8◊ c Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 285 Sport Z oveel mogelijk kilometers lopen is onontbeerlijk als men vooruitgang wil boeken in langeafstandswedstrijden. Maar iedereen erkent tegenwoordig het traumatiserend effect op de pezen en de gewrichten van dit type training. Inbouwen van de elektrostimulatie met de Compex in de training van de langeafstandsloper biedt een uitstekend alternatief voor dit probleem. Het programma Uithoudingsvermogen, dat de capaciteit van de spieren om zuurstof te verbruiken verbetert, en het programma Capillarisatie, dat de kleine bloedvaten in de spieren ontwikkelt, maken het mogelijk het uithoudingsvermogen te vergroten en tegelijk het aantal kilometers per week en dus het risico op blessures te verminderen. Duur van de cyclus: 8 weken, 5 x/week Voorbeeld voor 1 week Ma: Rust Di: 1 x Uithoudingsvermogen 8G c Wo:- Vrijwillige training: warming-up 20’, vervolgens 1-2 series van 6 x [30’’ snel / 30’’ langzaam] - Langzaam rennen aan het eind van de sessie 10’, vervolgens 1 x Capillarisatie 8◊ c Do: 1 x Uithoudingsvermogen 8G c Vr: Rust Za: Soepel rennen 60’, vervolgens 1 x Uithoudingsvermogen 8G c Di: Lang parcours 1h30 (matige snelheid), vervolgens 1 x Capillarisatie 8◊ c Programma’s: Uithoudingsvermogen 8G en Capillarisatie 8◊ c sport, raadpleeg de Trainingsplanner op de CD-ROM). T ijdens de voorbereidingsperiode van sporten die de anaërobe melkzuurketen zwaar belasten (intense inspanning, zo lang mogelijk volgehouden), is het van essentieel belang om de specifieke spiervoorbereiding niet te verwaarlozen. Het stimuleren van de quadriceps (of een andere belangrijke spiergroep, afhankelijk van de beoefende sport) met het programma Weerstand zorgt voor een beter anaëroob vermogen en een grotere spiertolerantie voor hoge melkzuurconcentraties. De voordelen op het terrein zijn duidelijk: betere prestaties dankzij een betere spierweerstand tegen vermoeidheid voor inspanningen van het anaërobe melkzuurtype. O m de effecten van deze voorbereiding te optimaliseren, is het aanbevolen ze aan te vullen met sessies Capillarisatie, uitgevoerd tijdens de laatste week vóór de competitie (zie Deel IV: "Programma’s en specifieke toepassingen", "Categorie Vasculair", "Aanscherpen voor een competitie voor weerstandsporten (bijv.: 800 m 1500 m lopen, enz.)"). E en sessie Actieve recuperatie is aanbevolen na de meest intensieve trainingen. Zij verhoogt het herstel van de spieren en vermindert de vermoeidheid tijdens de periode van het seizoen waarin het meest getraind wordt. Duur van de cyclus: 6-8 weken, 4 x/week. Voorbeeld voor 1 week Ma: 1 x Weerstand 8G c Di: Vrijwillige training op de baan Wo:1 x Weerstand 8G c Do: Intensieve vrijwillige training op de baan, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 8◊ c Vr: Rust Voorbereiding in het voorseizoen van de melkzuurcapaciteit voor een weerstandsport en met drie actieve trainingen per week (800m lopen, wielrennen (baan), enz.) V oorbeeld van de planning voor het ont- wikkelen van de melkzuurcapaciteit (weerstand) van de quadriceps. Voor andere disciplines kunnen andere te stimuleren spieren worden gekozen (om deze spieren te vinden afhankelijk van de Za: Rust Di: 1 x Weerstand 8G c, gevolgd door 1 sessie vrijwillige training op de baan Programma’s: Weerstand 8G en Actieve recuperatie 8◊ c Nederlands Voorbereiding van een hardloper die driemaal per week traint en zijn uithoudingsvermogen wil vergroten (halve marathon, marathon) 285 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 286 Sport Voorbereiding voor een wielrenner die driemaal per week traint en die zijn kracht wenst te vergroten H et ontwikkelen van de spierkracht in de bovenbenen is altijd interessant voor een wielrenner. Bepaalde vormen van fietstraining (oefeningen op hellingen) gaan hiertoe bijdragen. Maar de resultaten zullen spectaculairder zijn als tegelijk een aanvullende training met elektrostimulatie met de Compex wordt gevolgd. Het bijzondere regime van spiercontracties van het programma Kracht en de grote hoeveelheid werk waaraan de spieren worden onderworpen, maken het mogelijk de spierkracht van de bovenbenen beduidend te vergroten. B ovendien maakt het programma Actieve recuperatie, uitgevoerd binnen drie uur volgend op de zwaarste trainingen, het herstellen van de spieren mogelijk en kan worden voortgezet met trainingen van hoge kwaliteit in goede omstandigheden. Duur van de cyclus: 8 weken, 5 x/week Voorbeeld voor 1 week Duur van de cyclus: 8 weken, 5 x/week Voorbeeld voor 1 week Ma: Rust Di: 1 x Kracht 18C e Wo: -Zwemtraining 20-30’ (verschillende zwemslagen), vervolgens 5-10 maal 100 m met pull-boy - Herstel 100 m rugslag - Rustig worden 15’, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 18◊ e Ma: Rust Do: 1 x Kracht 18C e Di: 1 x Kracht 8G c Vr: Rust Wo: - Fietstraining 45’ (matige snelheid), vervolgens 5-10 hellingen van 500-700 m (snel) - Herstellen in de afdaling - Tot rust komen 15-20’, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 8◊ c Do: 1 x Kracht 8G c Vr: Rust Za: Fietstraining 45’ (matige snelheid), vervolgens 1 x Kracht 8G c Nederlands 286 vullende training met elektrostimulatie met de Compex wordt gevolgd. Het bijzondere regime van spiercontracties van het programma Kracht en de grote hoeveelheid werk waaraan de spieren worden onderworpen, maken het mogelijk de spierkracht van de bovenbenen beduidend te vergroten. B ovendien maakt het programma Actieve recuperatie, uitgevoerd binnen drie uur volgend op de zwaarste trainingen, het herstellen van de spieren mogelijk en kan worden voortgezet met trainingen van hoge kwaliteit in goede omstandigheden. Di: - Fietsrit 2h30-3h (matige snelheid) - Spierversterking op hellingen (gebruik van een groot verzet en zittend rijden), vervolgens 1 x Actieve recuperatie 8◊ c Programma’s: Kracht 8G en Actieve recuperatie 8◊ c Voorbereiding voor een zwemmer die driemaal per week traint en zijn zwemvermogen wil vergroten H et ontwikkelen van de spierkracht in de bovenbenen is altijd interessant voor een wielrenner. Bepaalde vormen van fietstraining (oefeningen op hellingen) gaan hiertoe bijdragen. Maar de resultaten zullen spectaculairder zijn als tegelijk een aan- Za: Zwemtraining 1h inclusief technisch werk, vervolgens 1 x Kracht 18C e Di: - - Zwemtraining 20-30’ (verschillende zwemslagen), vervolgens 5-10 maal 100 m met paddles - Herstel 100 m rugslag - Rustig worden 15’, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 18◊ e Programma’s: Kracht 18C en Actieve recuperatie 18◊ e Voorbereiding in het voorseizoen voor een teamsport (voetbal, rugby, handbal, volleybal, enz.) V oorbeeld van planning om de kracht van de quadriceps te vergroten. Afhankelijk van de sport, eventueel een andere spiergroep kiezen. T ijdens de voorbereidende periode van teamsporten, is het van essentieel belang de specifieke spiervoorbereiding niet te verwaarlozen. In de meeste teamsporten, zijn het snelheid en kracht die het verschil maken. De stimulatie van de quadriceps (of een andere belangrijke spier voor de beoefende sport) met het programma Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 287 Sport contractiesnelheid en spierkracht. De voordelen op het terrein zijn duidelijk: verhoogde start- en verplaatsingssnelheid, hogere sprongkracht, verhoogde trapkracht, enz. E en sessie Actieve recuperatie, na de zwaarste trainingen, versnelt het herstel en vermindert de vermoeidheid die wordt opgebouwd gedurende het seizoen waarin een grote belasting wordt opgelegd. Duur van de cyclus: 6-8 weken, 6 x/week Voorbeeld voor 1 week Ma: 1 x Kracht 8G c Di: Groepstraining, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 18◊ c Wo: 1 x Kracht 8G c doende lange interval te laten tussen deze enige stimulatiesessie van de week en de dag van de wedstrijd (minimaal 3 dagen). Het programma Actieve recuperatie, dat moet worden gebruikt binnen de drie uur volgend op de match en na elke intensieve training, zorgt voor een snellere herstel van het spierevenwicht. Duur van de cyclus: Tijdens het sportseizoen, 4 x/week Voorbeeld voor 1 week Ma: Rust Di: Groepstraining, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 8◊ c (bij een intensieve training) Wo: 1 x Kracht 8G c Do: Groepstraining, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 18◊ c Do: Groepstraining, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 8◊ c (bij een intensieve training) Vr: 1 x Kracht 8G c Vr: Rust Za: Rust Za: Rust Di: Groepstraining of vriendschap-pelijke wedstrijd, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 18◊ c Di: Match, vervolgens 1 x Actieve recuperatie 8◊ c (binnen de 3 uur volgend op de competitie) Programma’s: Kracht 8G en Actieve recuperatie 18◊ c Behouden van de resultaten van voorbereiding voor een teamsport tijdens de competitieperiode (voetbal, rugby, handbal, volleybal, enz.) D it voorbeeld is alleen van toepassing op sporters die een volledige trainingscyclus met elektrostimulatie (minstens 6 weken) hebben uitgevoerd tijdens hun voorbereiding in het voorseizoen. De wekelijkse stimulatiesessie met het programma Kracht moet worden uitgevoerd op dezelfde spiergroepen die werden gestimuleerd tijdens de voorbereidingsperiode (in ons voorbeeld, de quadriceps). T ijdens het seizoen, tijdens de periode waarin regelmatig wedstrijden plaatsvinden, moet men erop letten de spieren niet te overtrainen. Men moet natuurlijk ook de voordelen van de voorbereiding niet verliezen door de stimulatietrainingen te lang uit te stellen. Tijdens deze competitieperiode, moeten de spierkwaliteiten worden onderhouden middels een wekelijkse stimulatiesessie met het programma Kracht. Het is ook noodzakelijk een vol- Programma: Actieve recuperatie 8◊ c Voorbereiding in het voorseizoen voor de explosiviteit van de quadriceps bij een sporter die driemaal per week traint (ver- of hoogspringen, sprint, enz.) V oor andere sporttakken kan een andere te stimuleren spiergroep worden gekozen (raadpleeg indien nodig de Trainingsplanner op de CD-ROM). V oor alle sporters voor wie explosieve spierkracht de essentiële factor van hun prestatie vomt, is de specifieke spiervoorbereiding het hoofdelement van de voorbereiding tijdens het voorseizoen. De explosiviteit van een spier kan worden omschreven als het vermogen van een spier om zo snel mogelijk een maximaal krachtniveau te bereiken. Om deze kwaliteit te ontwikkelen, berust de vrijwillige training op vermoeiende en vaak traumatiserende spiertrainingen, aangezien ze moeten worden uitgevoerd met zware belasting. Het integreren van het programma Explosieve kracht in de training, maakt het mogelijk de spiertrainingen te verlichten, waarbij tegelijk meer voordeel wordt be- Nederlands Kracht van de Compex verhoogt de 287 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 288 Sport haald en er meer tijd overblijft voor het technische werk. Duur van de cyclus: 6-8 weken, 4 x/week Voorbeeld voor 1 week Ma: 1 x Explosieve kracht 8G c Di: Vrijwillige training in stadium Wo: 1 x Explosieve kracht 8G c Do: Vrijwillige training, gericht op het technisch werk op de springbaan Duur van de cyclus: 8 weken, 3 x/week Vooruitgang in de niveaus Week1: Hypertrophie niveau 1 Vr: 1 x Explosieve kracht 8G c Weken 2-3: Hypertrophie niveau 2 Za: Rust Weken 4-5: Hypertrophie niveau 3 Di: Vrijwillige training in stadium gevolgd door 1 x Explosieve kracht 8G c Programma: Explosieve kracht 8G c Ontwikkelen van de spiermassa voor een body-builder Nederlands V ndanks vele inspanningen tijdens de vrijwillige trainingen, hebben vele bodybuilders problemen om bepaalde spiergroepen te ontwikkelen. De specifieke belasting van de spieren met het programma Hypertrophie zorgt voor een beduidende vergroting van het volume van de gestimuleerde spieren. Bovendien zorgt het programma Hypertrophie van de Compex, bij een gelijke sessieduur, voor een grotere volumewinst dan met het vrijwillige arbeid. D e bijkomende arbeid die het programma oplegt aan spieren die onvoldoende reageren op de klassieke training vormt de oplossing voor een harmonieuze ontwikkeling van alle spiergroepen zonder weerspannige zones. Om een optimale vooruitgang te boeken, is het steeds aanbevolen: 1) de sessies Hypertrophie te laten voorafgaan door een korte vrijwillige krachttraining; bijvoorbeeld, 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de maximale kracht; 2) een sessie Capillarisatie uit te voeren direct na de sessie Hypertrophie. Weken 6-8: Hypertrophie niveau 4 Voorbeeld voor 1 week Ma: Rust Di: Vrijwillige training gericht op de spieren van de onderste ledematen, gevolgd door een actieve training van de biceps: 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1 x Hypertrophie 20D m gevolgd door 1 x Capillarisatie 20◊ m Wo: Rust Do: Vrijwillige training gericht op de spieren van de romp, gevolgd door een actieve training van de biceps: 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1x Hypertrophie 20D m gevolgd door 1 x Capillarisatie 20◊ m Vr: Rust Za: Vrijwillige training gericht op de spieren van de bovenste ledematen, gevolgd door een actieve training van de biceps: 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1 x Hypertrophie 20D m gevolgd door 1 x Capillarisatie 20◊ m Di: Rust Programma’s: Hypertrophie 20D en Capillarisatie 20◊ m Ontwikkelen van de spiermassa voor een body-builder die minimaal zes keer per week traint I n dit voorbeeld veronderstellen we dat Ontwikkelen van de spiermassa voor een body-builder die dreimaal per week traint I n dit voorbeeld nemen we aan dat de bo- dybuilder zijn biceps, die hij als zijn zwakke punt beschouwt, wil laten wer- 288 ken, maar het is natuurlijk mogelijk om andere spieren te stimuleren. Bovendien kan men het programma Hypertrophie op verschillende spiergroepen tegelijk toepassen, dat wil zeggen dezelfde stimulatieprocedure toepassen op bijvoorbeeld de biceps en de kuiten. de bodybuilder zijn kuiten, die hij als zijn zwak punt beschouwt, wil laten werken, maar het is natuurlijk mogelijk om andere spieren te stimuleren. Bovendien kan men het programma Hypertrophie op verschillende spiergroepen tegelijk toepassen, dat Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 289 wil zeggen dezelfde stimulatieprocedure toepassen op bijvoorbeeld de biceps en de kuiten. Hervatten van activiteit na onderbreking van de training: veelzijdige spiervoorbereiding Duur van de cyclus: 12 weken, 5x/week I n dit voorbeeld veronderstellen we dat Vooruitgang in de niveaus Week1: Hypertrophie niveau 1 Weken 2-3: Hypertrophie niveau 2 Weken 4-5: Hypertrophie niveau 3 Weken 6-8: Hypertrophie niveau 4 Weken 9-12: Hypertrophie niveau 5 Voorbeeld voor 1 week Ma: Vrijwillige training gericht op de spieren van de onderste ledematen, gevolgd door een actieve training van de kuiten: 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1 x Hypertrophie 4A j gevolgd door 1 x Capillarisatie 4◊ j Di: Vrijwillige training gericht op de spieren van de bovenste ledematen, gevolgd door een actieve training van de kuiten: 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1 x Hypertrophie 4A j gevolgd door 1 x Capillarisatie 4◊ j Wo: Rust Do: Vrijwillige training gericht op de spieren van de onderste ledematen, gevolgd door een actieve training van de kuiten: 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1 x Hypertrophie 4A j gevolgd door 1 x Capillarisatie 4◊ j Vr: Vrijwillige training gericht op de spieren van de bovenste ledematen, gevolgd door een actieve training van de kuiten: 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1 x Hypertrophie 4A j gevolgd door 1 x Capillarisatie 4◊ j Za: Vrijwillige training gericht op de spieren van de romp, gevolgd door een actieve training van de kuiten: 3 series van 5 herhalingen bij 90% van de Fmax., vervolgens 1 x Hypertrophie 4A j gevolgd door 1 x Capillarisatie 4◊ j Di: Rust Programma’s: Hypertrophie 4A en Capillarisatie 4◊ j de sporter vooral zijn latissimus dorsi wil trainen, maar het is natuurlijk ook mogelijk om andere spieren te stimuleren. Bovendien kan men het programma Fartlek op meerdere spiergroepen tegelijk gebruiken, dat wil zeggen dezelfde stimulatieprocedure toepassen op bijvoorbeeld de quadriceps en de kuiten. Fartlek is afkomstig uit de Scandinavische landen. Het is een gevarieerde training, uitgevoerd in de natuur. Tijdens deze training worden verschillende werkregimes afgewisseld en verschillende spieren getraind. Zo wordt een rustige jogging gevolgd door een reeks versnellingen, vervolgens enkele sprongen, waarna weer een trage loop komt, enz. De bedoeling is te werken aan de verschillende spierkwaliteiten zonder er één te bevoordelen. Dit type activiteit wordt ofwel vaak aan het begin van het seizoen gebruikt voor het opnieuw in vorm brengen van de spieren, ofwel regelmatig gebruikt door vrijetijdssporters die niet één bepaalde spierprestatie willen benadrukken, maar hun vorm willen onderhouden en een correct niveau in alle vormen van spierarbeid willen bereiken. A an het begin van het seizoen of na een lange onderbreking van de training, moet de fysieke en/of sportieve activiteit op progressieve wijze en in stijgende lijn van specificiteit worden hernomen. Zo worden aanvankelijk gewoonlijk enkele sessies uitgevoerd om de spieren aan alle vormen van oefening te onderwerpen, om ze voor te bereiden voor daarop volgende meer intensieve trainingen die meer gericht zijn op een specifieke prestatie. D ankzij de 8 elkaar automatisch opvolgende sequenties, legt het programma Fartlek de spieren verschillende belastingen op, zodat de gestimuleerde spieren gewend raken aan alle types spierarbeid. Duur van de cyclus: 1-2 weken, 4-6 x/week Programma: Fartlek 18C d Nederlands Sport 289 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 290 Sport Voorbereiding voor een voetballer die de effecten van de actieve stretchsessies van de hamstrings wil optimaliseren H et programma Stretching stimuleert de antagonist (dat wil zeggen tegengestelde spier) van de spier die wordt gerekt, zodat een welbekend fysiologisch mechanisme in werking treedt: de reciproke inhibitie reflex. Deze reflex, die de proprioceptieve gevoeligheid van de spieren aanspreekt, uit zich in een zeer duidelijke ontspanning van de spier. Dit maakt een efficiëntere stretching mogelijk, aangezien de te rekken spier meer ontspannen is. D e stimulatie gebeurt dus op de antagonist van de te rekken spier. Deze stimulatie bestaat uit een contractie die progressief opkomt en verdwijnt, met een volledige rustfase tussen de contracties. Tijdens de duur van de contractie (die stijgt naarmate het niveau hoger wordt) rekt de sporter de gekozen spiergroep met behulp van een klassieke vrijwillige stretchingtechniek. I n dit voorbeeld worden de hamstrings gestimuleerd om het rekken van de hamstrings tijdens de contractiefasen te vergemakkelijken. Duur van de cyclus: Gedurende het hele seizoen, afhankelijk van het ritme van de vrijwillige stretchingsessies Afhankelijk van de gebruikelijke rekkingsduur (die verschilt voor verschillende opleidingsscholen en ieders gevoeligheid), kiest u het niveau dat het best hierbij past. De voorgestelde rekduur bedraagt: 10 seconden voor niveau 1 12 seconden voor niveau 2 14 seconden voor niveau 3 Nederlands 16 seconden voor niveau 4 18 seconden voor niveau 5 Programma: Stretching 8C m, Neem de uitgangspositie voor de actieve stretchoefening in Gebruik van het programma Regeneratie voor het sneller elimineren van de spiervermoeidheid (veldlopen, voetbal, basketbal, tennis, enz.) en sneller een goed spiergevoel terug te vinden H et programma Regeneratie, ook wel "day after-programma" genoemd, is bedoeld voor de spieren die het meest worden aangesproken in de beoefende sport. In dit voorbeeld zijn het de prioritaire spieren van de veldloper (de quadriceps) die worden gestimuleerd. Voor andere disciplines kunnen andere spieren worden gestimuleerd (raadpleeg, indien nodig, de Trainingsplanner op de CDROM). Merk op dat dit type programma zeer geschikt is voor alle sporten met een hoog competitieritme, tijdens de tornooien en bekerwedstrijden van de verschillende sporten. D e stimulatiesessie met het programma Regeneratie moet worden uitgevoerd de dag na een competitie ter vervanging of ter aanvulling van de actieve "zuiverings"training, die zo kan worden verlicht. In tegenstelling tot het programma Actieve recuperatie dat geen tetanische contracties veroorzaakt en dat binnen de drie uur volgend op de competitie of een intensieve training wordt uitgevoerd, zorgt het programma Regeneratie voor een lichte training, die, naast een pijnstillend effect en een verhoging van de bloedstroom, gericht is op een kleine aërobe training, die lichte tetanische contracties veroorzaakt, die niet vermoeiend zijn en de proprioceptie heractiveren. De stofwisseling wordt ook licht aangesproken om zo snel weer een evenwicht terug te vinden. De sessie omvat 6 stimulatiefasen die elkaar automatisch opvolgen: 1ste fase: pijnstillend effect 2ste fase: sterke verhoging van de bloedstroom 3ste fase: tetanische contracties om de spiergewaarwording te herstellen 4ste fase: activeren van de oxydatieve stofwisseling 5ste fase: sterke verhoging van de bloedstroom 6ste fase: ontspanning Duur van de cyclus: Te gebruiken gedurende het hele seizoen, volgens het ritme van de competitie; de dag na elke competitie 290 Programma: Regeneratie 8G m Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 291 F ysieke pijn is een abnormale en onaangename gewaarwording, veroorzaakt door een verwonding, een storing of een slechte werking van een deel van ons organisme. Het is altijd een signaal dat ons lichaam ons geeft. Een signaal dat men niet mag negeren en dat altijd de raad van een arts vraagt als het niet snel verdwijnt. D e benadering van pijn door de geneeskunde heeft de laatste jaren grondige wijzigingen ondergaan. De behandeling van de oorzaak is altijd fundamenteel, maar de pijn zelf moet ofwel weggenomen worden of tenminste duidelijk afgezwakt en voor de patiënt draaglijk gemaakt worden. De middelen om pijn te bekampen hebben een grote ontwikkeling doorgemaakt en momenteel aarzelt men niet meer om krachtige pijnstillers te gebruiken om de levenskwaliteit van de patiënten te verbeteren. H et is in deze context dat de vraag naar elektrotherapie zich ontwikkeld heeft. Het stimuleren van de gevoelszenuwvezels met behulp van elektrische micro-impulsen is een uitgelezen techniek gebleken in de pijnbestrijding. Deze pijnwerende elektrotherapie wordt momenteel veel toegepast, met name in de revalidatie en in de gespecialiseerde centra’s voor pijnbehandeling. D e precisie van de stroomstoten maakt perfect richten van de pijnstillende actie mogelijk, afhankelijk van het pijntype. Het is aan de gebruiker om het programma te kiezen dat het best past bij zijn pijntype en om de praktische aanbevelingen te volgen om de behandeling efficiënter te maken. Nederlands Categorie Pijnbestrijding Als de pijn ernstig is en/of blijft duren, bent u genoodzaakt een arts te raadplegen. Hij is als enige bevoegd om een precieze diagnose te stellen en de therapeutische maatregelen te treffen om de pijn te doen verdwijnen. 291 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 292 Pijnbestrijding Tabel van de pathologieën Pathologieën Neuralgie in de bovenste ledematen (neuralgie brachialis) Programma's Referenties TENS gemoduleerd Zie toepassing bladzijde 294 Endorphine Zie toepassing bladzijde 294 Acute pijn Zie toepassing bladzijde 294 Nekpijn Zie toepassing bladzijde 294 Hoge rugpijn Zie toepassing bladzijde 295 Lage rugpijn Zie toepassing bladzijde 295 Lumbago Zie toepassing bladzijde 295 Epicondylitis Zie toepassing bladzijde 296 Chronische spierpijn (polymyalgie) Contractuur (bijv.: plaatselijke pijn in het buitenste deel van de kuit) Chronische spierpijn in de nek (nekpijn)) Spierpijn in de rug op thoracaal niveau (hoge rugpijn) Spierpijn in de rug op lumbair niveau (lage rugpijn) Nederlands 292 Scherpe acute spierpijn in een spier van de lage rug (lumbago) Chronische elleboogpijn (epicondylitis) Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 293 Pijnbestrijding Tabel van de Antipijn programma’s Effecten Gebruik TENS gemoduleerd Blokkeren van het doorgeven van de pijn via het zenuwstelsel Tegen alle felle of chronische plaatselijke pijn Endorphine Pijnstillende werking door het vrijkomen van endorfines Verhoging van de bloedstroom Tegen chronische spierpijnen Vermindering van de spierspanning Relaxerend en anticontractuur effect Tegen recente en lokale spierpijn Acute pijn Nekpijn Pijnstillende werking door het vrijkomen van endorfines Verhoging van de bloedstroom Hoge rugpijn Pijnstillende werking door het vrijkomen van endorfines Verhoging van de bloedstroom Pijnstillende stroom, specifiek geschikt voor rugpijn (midden van de rug) Lage rugpijn Pijnstillende werking door het vrijkomen van endorfines Verhoging van de bloedstroom Pijnstillende stroom, specifiek geschikt voor aanhoudende lage rugpijn (lendenstreek Lumbago Epicondylitis Vermindering van de spierspanning Relaxerend en anticontractuur effect Blokkeren van het doorgeven van de pijn via het zenuwstelsel Pijnstillende stroom, specifiek geschikt voor nekpijnen Vermindering van de spierspanning Relaxerend en anti-contractuur effect Pijnstillende stroom, specifiek geschikt voor aanhoudende pijn in de elleboog Nooit de programma’s TENS gemoduleerd, Endorphin en Acute pijn gedurende langere tijd gebruiken zonder medisch advies. Nederlands Programmen 293 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 294 Pijnbestrijding Specifieke toepassingen Neuralgie in de bovenste ledematen(neuralgie brachialis) Contractuur (bijv.: plaatselijke pijn in het buitenste deel van de kuit) B epaalde personen lijden aan artrose in de gewrichten van de nekwervels, aan artritis of periartritis van de schouder. Dit gaat vaak gepaard met pijn die afdaalt in een arm en die "neuralgie brachialis" wordt genoemd. Deze armpijn die vanuit de schouder of de nek komt, kan worden verminderd met het programma TENS gemoduleerd van de Compex als de volgende praktische aanbevelingen worden toegepast. N a een vermoeiende spierarbeid, een in- Duur van de cyclus: 1 week, minimaal 1 x/dag, vervolgens aanpassen afhankelijk van de evolutie van de pijn Naargelang van de behoefte, kan het programma TENS gemoduleerd meermaals worden herhaald op dezelfde dag Programma: TENS gemoduleerd 35◊ Chronische spierpijn (polymyalgie) B epaalde personen lijden aan spierpijnen Nederlands die vaak optreden in meerdere spieren of delen van de spier tegelijk. De plaats van deze chronische pijnen kan variëren door de tijd. Deze aanhoudende en gespreide spierpijnen zijn het resultaat van chronische spierverkrampingen waarin zich zuren en gifstoffen opstapelen die de zenuwen irriteren en de pijn opwekken. Het programma Endorphine is bijzonder geschikt voor deze pijnen. Naast zijn pijnstillend effect, verhoogt het immers de bloedstroom in de spierzones met contracturen en bevrijdt ze van de opgestapelde zuren en gifstoffen. V oorbeeld: de pijn bevindt zich ter hoogte van de biceps De pijn kan ook andere zones treffen. De praktische toepassing hieronder blijft gelden, maar het is dan nodig de elektroden op de betrokken spier te plaatsen. Duur van de cyclus: 4 weken, 2 x/dag, met 10 minuten pauze tussen de 2 sessies Als na de eerste week van behandeling met de stimulator geen enkele verbetering optreedt, is het raadzaam een arts te raadplegen 294 Programma: Endorphine 20◊ tense training of een sportwedstrijd, gebeurt het vaak dat bepaalde spieren of delen van de spier gespannen blijven en licht pijn doen. Het gaat dan om spierverkrampingen die binnen enkele dagen moeten verdwijnen met rust, een goede hydratering, een voeding met een evenwichtig aandeel aan minerale zouten en de toepassing van het programma Acute pijn. Dit verschijnsel, contractuur genoemd, doet zich vaak voor in de spieren van de kuit, maar kan ook andere spieren treffen. In dat geval volgt men dezelfde praktische aanbevelingen als hieronder, maar plaatst men de elektroden op de betrokken spier. Duur van de cyclus: 1 week, 1 x/dag Als na de eerste week van behandeling geen enkele verbetering optreedt, is het raadzaam een arts te raadplegen Programma: Acute pijn 24◊ Chronische spierpijn in de nek (cervicalgie) P osities waarbij de spieren van de nek lange tijd gespannen blijven, bijvoorbeeld bij het werken voor een computerscherm, kunnen verantwoordelijk zijn voor het verschijnen van pijnen in de nek of aan beide zijden van de onderzijde van de nek, bovenaan in de rug. Deze pijnen zijn te wijten aan een contractuur van de spieren, waarbij de langdurige spanning de bloedvaten dichtdrukt dat het bloed de spiervezels voedt en van zuurstof voorziet. Als dit fenomeen blijft aanhouden, gaat zich zuur opstapelen en de bloedvaten atrofiëren. De pijn wordt dan permanent of verschijnt reeds na een paar minuten werk in een ongunstige positie. D eze chronische nekpijn kan doeltreffend worden behandeld met het programma Nekpijn Nekpijn dat de circulatie heractiveert, de opgestapelde zuren afvoert, de spieren van zuurstof voorziet, de bloedvaten ontwikkelt en de verkrampte spieren ontspant. Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 295 Pijnbestrijding Als na de eerste week van behandeling geen enkele verbetering optreedt, is het raadzaam een arts te raadplegen Programma: Nekpijn 15◊ Spierpijn in de rug op thoracaal niveau (hoge rugpijn) A rtrose van de wervels en posities waar de spieren van de wervelkolom langdurig onder spanning staan, zijn vaak verantwoordelijk voor het verschijnen van pijnen in het midden van de rug die erger worden naarmate de vermoeidheid toeneemt. Drukken met de vingers op de spieren langs weerszijden van de wervelkolom veroorzaakt dan vaak een felle pijn. D eze pijn is te wijten aan een contractuur van de spieren. De langdurige spanning drukt de bloedvaten dicht en verhindert dat het bloed de spiervezels voedt en van zuurstof voorziet. Als het fenomeen aanhoudt, stapelt zich zuur op en de bloedvaten atrofiëren. De pijn wordt dan permanent of verschijnt na slechts enkele minuten werken in een ongunstige houding. D eze chronische rugpijnen kunnen doeltreffend worden behandeld met het programma Hoge rugpijn dat de circulatie heractiveert, de opgestapelde zuren afvoert, de spieren van zuurstof voorziet, de bloedvaten ontwikkelt en de verkrampte spieren ontspant. Duur van de cyclus: 4 weken, 2 x/dag, met 10 minuten pauze tussen de 2 sessies Als na de eerste week van behandeling geen enkele verbetering optreedt, is het raadzaam een arts te raadplegen Programma: Hoge rugpijn 13◊ Spierpijn in de rug op lumbair niveau (lage rugpijn, lombalgie) L age rugpijn (lombalgie) is de meest voorkomende pijn. Als men rechtop staat, concentreert al het gewicht van de romp zich op de gewrichten tussen de laatste wervels en het sacrum. De onderkant van de rug wordt dus zwaar belast. De tussenwervelschijven worden platgedrukt en de lendenspieren raken verkrampt en gaan pijn doen. E r zijn talloze behandelingen om patiënten met lage rugpijn te helpen; een daarvan is het programma Lage rugpijn van de Compex, dat een duidelijke verbetering en zelfs een volledige herstelling van het probleem mogelijk maakt als het voornamelijk vanuit de spieren komt. Duur van de cyclus: 4 weken, 2 x/week, met 10 minuten pauze tussen de 2 sessies Als na de eerste week van behandeling geen enkele verbetering optreedt, is het raadzaam opnieuw een arts te raadplegen Programma: Lage rugpijn 12◊ Scherpe en recente spierpijn in een spier van de lage rug (lumbago) B ij een beweging met de rug, bijvoorbeeld als men iets opheft, zich omdraait of als men rechtstaat na lange tijd gebukt te hebben gestaan, kan een brutale pijn opduiken in de lage rug. De persoon die te maken krijgt met dit probleem, heeft een verkramping van de spieren van de lage rug en voelt een hevige pijn op die hoogte; aangezien hij zich niet volledig kan oprichten, blijft hij naar een kant overleunen. Al deze symptomen wijzen op een lumbago, die voornamelijk veroorzaakt wordt door een acute en intense samentrekking van de lage rugspieren (lumbair gebied). I n een dergelijke situatie, altijd eerst een arts raadplegen om een gepaste behandeling te beginnen. D aarnaast is het specifieke programma Lumbago van de Compex ook doeltreffend in het helpen ontspannen van de spieren en het wegnemen van de pijn. Duur van de cyclus: 4 weken, 3 x/week Als na de eerste week van behandeling geen enkele verbetering optreedt, is het raadzaam opnieuw een arts te raadplegen Programma: Lumbago 33◊ Nederlands Duur van de cyclus: 4 weken, 2 x/dag, met 10 minuten pauze tussen de 2 sessies 295 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 296 Pijnbestrijding Chronische elleboogpijn (epicondylitis = tenniselleboog) T er hoogte van het botknobbeltje aan het uiteinde van de elleboog (epicondylis) zitten alle pezen bevestigd van de spieren die het openen van de hand, de pols en de vingers mogelijk maken. De bewegingen van hand en vingers brengen dus spanningen over die worden geconcentreerd op het uiteinde van de pezen ter hoogte van dit botknobbeltje. A ls de handbewegingen repetitief zijn, zoals bij schilders, tennisspelers of zelfs personen die voortdurend met een computermuis werken, kunnen zich kleine lesies, gepaard met ontsteking en pijn, ontwikkelen ter hoogte van de epicondylis. Men spreekt dan van "epicondylitis", die wordt gekenmerkt door een plaatselijke pijn ter hoogte van de botknobbel op het uiteinde van de elleboog, als men erop drukt of als men de spieren van de onderarm spant. H et programma Epicondylitis van de Compex zorgt voor specifieke stromen die dit type pijn bestrijden. Het is doeltreffend als aanvulling op rust. Duur van de cyclus: 1 week, miniaal 2 x/ dag, vervolgens aanpassen afhankelijk van de evolutie van de pijn Als na de eerste week van behandeling geen enkele verbetering optreedt, is het raadzaam opnieuw een arts te raadplegen Programma: Epicondylitis 36◊ Nederlands 296 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 297 Categorie Vasculair Als de symptomen ernstig en/of langdurig zijn, dient men een arts te raadplegen. Hij is de enige die bevoegd is om een precieze diagnose op te stellen en alle therapeutische maatregelen te nemen om de problemen te doen verdwijnen. Nederlands D e stroom met lage frequentie die wordt gebruikt in de programma's van de categorie Vasculair van de Compex zorgt voor een beduidende verbetering van de bloedcirculatie in de gestimuleerde zone. V ele personen, en vooral vrouwen die langdurig rechtop moeten staan, hebben immers last van circulatieproblemen. Deze doen zich vooral voor in de benen en bestaan uit een stagnatie van het bloed en de lymfe die zich uiten in een gevoel van “zware benen”, opzwellen of uitzetten van de aan het huidoppervlak liggende aderen. De gevolgen zijn talrijk: vermoeidheid, spanning, pijn, gebrek aan zuurstoftoevoer naar het weefsel en verschijning van spataderen en oedeem. A fhankelijk van het gebruikte programma, zullen de spierschokken min of meer snel en geïndividualiseerd zijn, en volgen ze elkaar op in verschillende ritmes. Hieruit volgt een specifieke actie voor elk programma en daarom is het aanbevolen de aanwijzingen voor de verschillende behandelingen goed te volgen om de beste resultaten te verkrijgen. 297 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 298 Vasculair Programma's Effecten Sterke verhoging van de bloedstroom Ontwikkeling van de capillairen In het voorseizoen, voor beoefenaars van duur- of weerstandsporten Als aanvulling op een programma van de categorie Esthetiek Om het uithoudingsvermogen van weinig getrainde personen te verbeteren Zware benen Verhoging van de veneuze terugvoer Vergroting van de zuurstoftoevoer naar de spieren Verlaging van de spierspanning Onderdrukking van de krampneigingen Onderdrukking van de krampneigingen Om het zware gevoel uit de benen te doen verwijderen, dat optreedt in ongewone omstandigheden (langdurig rechtop staan, hitte, hormonale storing verbonden met de maandelijkse cyclus, enz.) Kramp preventie Verbetering van de bloedsomloop om het verschijnen van nachtelijke krampen of inspanningskrampen te vermijden De krampen komen vooral voor in de spieren van de onderste ledematen, meer bepaald de spieren van de kuiten Diepe massage van de gestimuleerde zone Activering van de terugkerende lymfecirculatie Om occasionele opzwelling van de voeten en enkels tegen te gaan Als aanvulling op pressotherapie of manuele lymfendrainage Niet toepassen zonder medisch advies voor oedemen als gevolg van een pathologisch probleem Capillarisatie Lymphe drainage Nederlands 298 Toepassingen Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 299 Vasculair Specifieke toepassingen Sportieve fysieke activiteiten van lange duur (wandelen, fietsen, langlaufen, enz.) vergen spieren met uithoudingsvermogen en voorzien van een goede haarvatendoorbloeding, zodat de spiervezels goed doorbloed worden. Als men nooit of niet regelmatig fysieke duuractiviteiten uitvoert, verliezen de spieren hun vermogen om efficiënt zuurstof te verbruiken en dunt het capillaire netwerk uit. Dit gebrek aan spierkwaliteit beperkt het comfort tijdens de oefening en de herstelsnelheid, en is verantwoordelijk voor talrijke ongemakken, zoals zware benen, contracturen, krampen en zwellingen. Om de spieren hun uithoudingsvermogen te geven en het capillaire netwerk uitgebreid te houden, biedt de Compex een specifiek en zeer efficiënt stimulatieprogramma. Duur van de cyclus: 6-8 weken, vóór het begin van de wandeltocht, 3 x/week, en wissel de spiergroepen. Programma: Capillarisatie 8◊ c en 25◊ j Aanscherpen voor een competitie voor weerstandsporten (bijv.: 800 m – 1500 m lopen, mountainbiken, bergetappes per fiets, wielrennen-baan, 200 m zwemmen, slalom). Sporten die een maximale inspanning van 30 seconden tot 5 minuten vergen, worden weerstandsporten genoemd. De snelle vezels moeten tegen hun maximale vermogen aan werken en in staat zijn dit intensieve werk vol te houden gedurende de hele inspanning zonder te verzwakken. De snelle vezels moeten dus over een grote weerstand beschikken. Het programma Capillarisatie, dat de bloedstroom in de spieren sterk verhoogt, zorgt voor de ontwikkeling van de capillairen in de spieren (capillarisatie). Deze groei van de capillairen doet zich vooral rond de snelle vezels voor. Op die manier vergroot het oppervlak voor de uitwisseling met het bloed, zodat meer glucose kan worden aangevoerd, de zuurstof beter wordt verspreid en het melkzuur sneller wordt afgevoerd. De capillarisatie zorgt dus voor een grote weerstand van de snelle vezels die hun optimale capaciteit langer behouden. Langdurige of te frequente toepassing van dit programma kan echter leiden tot het ve- randeren van snelle vezels in trage vezels, wat de prestaties voor kracht- en snelheidssporten zou kunnen verminderen. Het is dus van belang de onderstaande aanwijzingen voor de specifieke toepassing goed te volgen om de positieve effecten van deze behandeling te ondervinden. Duur van de cyclus: 1 week vóór de competitie, 2 x/dag, met 10 minuten rust tussen de 2 sessies Programma: Capillarisation 8◊ c Voorkomen van contracturen in de nekspieren voor wielrenners Tjdens vrijwillige trainingen of wedstrijden, hebben bepaalde sporters problemen met contracturen in de steunspieren (zoals de nek bij wielrenners). Het gebruik van het programma Capillarisatie kan dit probleem verminderen en zelfs oplossen. De sterke verhoging van de bloedstroom en de ontwikkeling van het capillaire netwerk zorgen immers voor een betere zuurstofvoorziening van de vezels en een betere uitwisseling met het bloed. Zo wordt de spier duidelijk minder gevoelig voor contracturen. Duur van de cyclus: 3 weken, 1 x/dag Programma: Capillarisation 15◊ e Bestrijden van het gevoel van zware benen Een zwaar gevoel in de benen is te wijten aan een tijdelijke vermindering van de veneuze terugvoer, en niet aan zware organische laesies. Het stagneren van de bloedmassa in de benen wordt bevorderd door bepaalde situaties: langdurig rechtop staan, langdurig zitten, grote hitte, enz. Het gebrek aan zuurstoftoevoer naar de vezels, en meer bepaald de spieren, zorgt voor een zwaar en oncomfortabel gevoel in de benen. Het gebruik van het programma Zware benen zorgt voor een betere veneuze terugvoer uit de aderen en heeft een duidelijk ontspannend effect op de pijnlijke spieren. Duur van de cyclus: Gebruik deze behandeling zodra een zwaar gevoel in de benen optreedt Programma: Zware benen 25 JL j Nederlands Voorbereiding op een seizoen duuractiviteit(bijv.: wandeltochten, wielertoerisme) 299 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Vasculair Voorkomen van krampen in de kuiten Talrijke personen lijden aan kuitkrampen die tijdens de nachtrust of na een langere spierinspanning spontaan kunnen optreden. Dit krampverschijnsel kan gedeeltelijk het gevolg zijn van een slecht evenwicht in de bloedsomloop van de spieren. Om de bloedsomloop te verbeteren en het verschijnen van de krampen te voorkomen, beschikt de Compex over een specifiek stimulatieprogramma. Door het programma te gebruiken zoals hieronder beschreven, kunt u positieve resultaten bereiken en het verschijnen van de krampen verminderen. Duur van de cyclus: 5 weken, 1 x/dag, op het einde van de dag of 's avonds Programma: Kramp preventie 25◊ j Bestrijden van het occasioneel zwellen van voeten en enkels E en onvoldoende bloeddoorstroming van de aderen zorgt vaak, in ongewone omstandigheden, voor een ophoping van bloed en lymfevocht in de uiteinden van de onderste ledematen. D it fenomeen, dat zich uit door het opzwellen van enkels en voeten, veroorzaakt een ongemakkelijk gevoel van zwaarte en spanning in de betrokken zones. De diepe massage van het programma Lymphe drainage activeert op een efficiënte wijze de terugkerende lymfecirculatie en helpt zo deze problemen op te lossen. Duur van de cyclus: 8 weken, 3 x/week Gebruik deze behandeling zodra een occasionele zwelling van de voeten en enkels optreedt Programma: Lymphe drainage 25◊ j Nederlands 300 Page 300 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 301 Categorie Massage Als de pijn aanhoudt, mag u de programma's van de categorie Massage nooit langdurig blijven gebruiken zonder medisch advies. Nederlands D e programma's van de categorie Massage van de Compex leggen aan de spieren van de gestimuleerde streek een gematigde activiteit op, met een weldoende invloed op het verbeteren van het fysiek comfort en het zich goed voelen. H et lang aanhouden van dezelfde werkhouding (zoals, bijvoorbeeld, voor een computerscherm), stress, lang ter plaatse blijven staan, onvoldoende spiervoorbereiding vóór een fysieke activiteit, zijn evenveel zeer vaak voorkomende situaties die leiden tot onaangename gewaarwordingen in het lichaam. D e automatische opeenvolging van de verschillende stimulatiefasen, eigen aan elk programma van de categorie Massage zorgt ervoor dat de effecten van de stimulatie worden aangepast aan de noden en doelstellingen van elkeen. 301 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 302 Massage Effecten Toepassingen Relaxerende massage Vermindering van de spanning van de spieren Afvoer van de afvalstoffen die een overmatige verhoging van de spiertonus veroorzaken Gevoel van welbehagen en ontspanning Om een oncomfortabel of pijnlijk gevoel, veroorzaakt door een overmatige verhoging van de spiertonus, weg te nemen Regenererende massage Beduidende verhoging van het bloedstroom in de gestimuleerde streek Verbetering van de zuurstoftoevoer in het weefsel Verwijdering van de vrije radicalen Om een plaatselijk gevoel van moeheid en zwaarheid efficiënt te bestrijden Tonische massage Activeren van de bloedsomloop Opwekken van de contractie-eigenschappen van de spieren Krachtgevend effect Om de spieren optimaal voor te bereiden vóór een ongewone/eenmalige fysieke activiteit Programma's Nederlands 302 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 303 Massage Specifieke toepassingen L ang stil zitten, in combinatie met repetitieve bewegingen van de bovenste ledematen (zoals vaak het geval is voor een computerscherm), leidt vaak tot een oncomfortabele – tot zelfs pijnlijke – verhoging van de spanning in de nekspieren. O ok alle andere stressvolle omstandigheden kunnen leiden tot een toestand van overmatige spierspanning, vaak met pijnlijke of oncomfortabele gevoelens als resultaat. D e diepgaande effecten van het programma Relaxerende massage zorgen voor een efficiënte bestrijding van dergelijke lastige gevoelens, met een opmerkelijk ontspannend resultaat. Duur van de cyclus: Te gebruiken op de nekspieren, zodra u occasioneel een pijnlijk gevoel van spierspanning ondervindt; indien nodig herhalen, als een overmatige spierspanning optreedt. Programma: Relaxerende massage 15◊ d Bestrijden van een plaatselijk zwaar gevoel of een occasionele toestand van vermoeidheid D e talloze lasten van het dagelijks leven leiden vaak tot oncomfortabele, en zelfs pijnlijke fysieke gevoelens. Vaak leidt een tekort aan fysieke activiteit tot een vertraging van de bloedsomloop, die nog wordt versterkt door de noodzaak om in zijn beroep urenlang dezelfde positie vol te houden (bijvoorbeeld zittend op een bureaustoel). H oewel deze gewone vertraging van de bloedsomloop volstrekt niet ernstig is, leidt ze toch vaak tot onaangename gevoelens (bijvoorbeeld: zwaar gevoel, vaak in de onderste ledematen, maar soms ook in een ander lichaamsdeel). H et programma Regenererende massage zorgt, in alle comfort, voor een beduidende reactivering van de bloedsomloop, die leidt tot een snellere zuurstofverzorging van het weefsel en het verdwijnen van de onaangename gevoelens die het gevolg zijn van een onvoldoende fysieke training. Duur van de cyclus: Te gebruiken op de kuitspieren, zodra een occasioneel gevoel van zwaarte optreedt; eventueel herhalen als het oncomfortabel gevoel blijft aanhouden. Programma: Regenererende massage 25◊ j In conditie brengen van de spieren en de bloedsomloop vóór een fysieke activiteit F anatieke sportbeoefenaars zijn goed vertrouwd met de, vaak onaangename, overgang tussen een rustactiviteit en een herhaalde fysieke training. D e normale opwarmingstechnieken zijn gericht op deze noodzaak om de fysiologische functies die worden aangesproken bij plotse fysieke trainingen geleidelijk aan te activeren. Deze fysiologische noodzaak geldt ook voor gematigde, maar ongewone fysieke belastingen, zoals vaak het geval is voor de meeste onder ons (wandeltochten, fietsen, jogging, enz.). H et programma Tonische massage is ideaal voor het optimaal in conditie brengen van de spieren en de bloedsomloop vóór elke fysieke inspanning. Het voorkomt oncomfortabele gevoelens – die gewoonlijk optreden tijdens de eerste minuten van de ongewone fysieke inspanning – en beperkt de secundaire gevolgen van een onvoldoende voorbereiding (spierpijnen, enz.). Duur van de cyclus: Te gebruiken op de meest belaste spieren tijdens de beoogde fysieke activiteit (in dit voorbeeld: de quadriceps), tijdens de laatste dertig minuten vóór de fysieke activiteit Programma: Tonische massage8◊ c Nederlands Bestrijden van oncomfortabele spierspanningen in de nek 303 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 304 Categorie Revalidatie Nederlands 304 D e gevolgen voor de spieren van alle pathologische problemen moeten worden behandeld met specifieke programma's. Het verbeteren van de kwaliteiten van een gezonde spier vraagt immers om een ander werkregime dan het heropbouwen van het potentieel van een "herstellende" spier. Om een herstellende spier te "herontwikkelen", dient u de programma's van de categorie Revalidatie gebruiken. N a een verwonding van een bot of gewricht vermindert het spiervolume snel, vooral als de verwonding wordt behandeld met een immobilisatie en/of een chirurgische ingreep. Dit verminderen van het spiervolume (spieratrofie of amyotrofie) kan veel geleidelijker gebeuren in het geval van een degeneratieve beschadiging (zoals artrose). De vermindering van de spieractiviteit verloopt dan vaak in een langzaam stijgende lijn die overeenkomt met de evolutie van het ziektebeeld. H et verschijnsel van spieratrofie gaat gepaard met een vermindering van de spierkracht; deze storingen zijn het gevolg van verschillende veranderingen ter hoogte van de spiervezels. I n een proces van revalidatie, is het in eerste instantie noodzakelijk, de spieratrofie te behandelen (dat wil zeggen een normaal spiervolume op te bouwen) alvorens de spierkracht op te bouwen met het programma Spierversterking. H et gebruik van de programma's van de categorie Revalidatie mag zeker niet de plaats innemen van de revalidatiesessies in aanwezigheid van een fysiotherapeut of kinesitherapeut. Ook als is het herstellen van de oorspronkelijke spierkwaliteiten een sleutelelement van het revalidatieproces, er zijn andere aspecten (beweeglijkheid van de gewrichten, restpijnen, enz.) die alleen efficiënt kunnen worden aangepakt door een bevoegde specialist uit de gezondheidszorg. B epaalde ziektebeelden en bepaalde postoperatoire revalidaties vergen bijzondere voorzorgsmaatregelen bij het gebruik. Het is dus altijd aanbevolen het advies van zijn arts of fysiotherapeut in te winnen vóór elk gebruik van de programma's van de categorie Revalidatie. Opmerking: Osteosynthesemateriaal De aanwezigheid van osteosynthesemateriaal (metalen ter hoogte van de botten: pennen, schroeven, platen, prothesen, enz.) vormt geen contra-indicatie voor het gebruik van de programma's van de Compex. De elektrische stromen van de Compex zijn er speciaal ontwikkeld om geen enkel schadelijk effect uit te oefenen op het osteosynthesemateriaal. Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 305 Programma's Effecten Toepassingen Amyotrophie Heractiveren van de troficiteit van de spiervezels die veranderingen ondergingen tijdens een proces van spieratrofie Eerste behandeling voor elke vermindering van spiervolume: - ten gevolge van een trauma die om een immobilisatie vraagt - gepaard gaande met degeneratieve gewrichtswonden Vergroting van de diameter en capaciteit van de spiervezels die veranderingen ondergingen tijdens een verminderde activiteit of inactiviteit als gevolg van een pathologisch probleem Herstellen van het spiervolume Na een periode van behandeling met het programma Amyotrofie, zodra de spier licht aan volume of tonus heeft gewonnen Tot een zo goed als volledig herstel van het spiervolume Vergroting van de kracht van een spier die eerder geatrofieerd was Vergroting van de kracht van een spier die een pathologisch proces onderging maar niet geatrofieerd is Aan het einde van de revalidatie, als de spier een normaal volume heeft bereikt Vanaf het begin van de revalidatie voor niet-geatrofieerde spieren Spiertoename Spierversterking Nederlands Revalidatie 305 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 306 Revalidatie Specifieke toepassingen Spieratrofie van de quadriceps na een trauma D e quadriceps is een volumineuze spier aan de voorzijde van het bovenbeen. Het is de voornaamste spier waarmee de knie wordt gestrekt; ze speelt dus een essentiële rol bij het lopen, rennen, trappen lopen, enz. Elke verwonding van één van de onderste ledematen veroorzaakt een atrofie van deze spier, waarbij de vermindering van het spiervolume groter of kleiner is afhankelijk van de periode van inactiviteit. D eze spieratrofie is gewoonlijk groot als ze het gevolg is van een trauma van de knie, vooral als ten gevolge van het trauma een chirurgische ingreep nodig is geweest. D e programma's van de categorie Revalidatie zijn speciaal geschikt voor het behandelen van de verandering in de spiervezels die op een dergelijk proces volgt. Bepalend voor het verkrijgen van optimale resultaten is dat het door de verschillende programma's opgelegde werk geleidelijk aan wordt opgebouwd. Duur van de cyclus: 10 weken Weken 1-2: 1 x/dag Amyotrophie 8G c Weken 3-8: 1 x/dag Spiertoename 8G c Weken 9-10: 1 x/dag Spierversterking 8G c Programma’s: Amyotrophie, Spiertoename en Spierversterking 8G c Spieratrofie van de bilspieren ten gevolge van een heupartrose (coxartrose) Nederlands 306 D e pijn en het stijf worden als gevolg van een heupartrose leidt vaak tot een verminderd gebruik van de bilspieren, zodat hun volume en kwaliteit gaat dalen. Het voornaamste gevolg van deze spieratrofie is een instabiliteit van het bekken, zodat men mank gaat lopen en de pijnen verergeren, waardoor de druk op het gewricht toeneemt. De beschadigingen van het kraakbeen zijn jammer genoeg onomkeerbaar. Maar het verhelpen van de atrofie van de bilspieren maakt een betere stabiliteit van het gewricht mogelijk, zodat de heup minder pijn gaat doen en een voldoende mechanische werking bewaard blijft. Duur van de cyclus: 10 weken, daarna onderhoud Weken 1-2: 1 x/dag Amyotrophie 9ABL f Weken 3-8: 1 x/dag Spiertoename 9ABL f Weken 9-10: 1 x/dag Spierversterking 9ABL f Weken 11 en volgende: 1 x/dag Spierversterking 9ABL f Programma’s: Amyotrophie, Spiertoename en Spierversterking 9ABL f Ontwikkelen van de latissimus dorsi om de pijn veroorzaakt door de schouderpezen te behandelen en te voorkomen (syndroom van het rotatorenmanchet) D e schouder is een complex gewricht dat grote bewegingen mogelijk maakt (bijv. het omhoog steken van de armen). Tijdens bepaalde van die bewegingen, kunnen de pezen van de schouder gaan wrijven of gekneld raken tegen de gewrichtsbeenderen. Als dit verschijnsel zich vaak voordoet, of optreedt bij personen met een ongunstige anatomische constitutie, kan dit de pezen doen ontstekken en verdikken, zodat ze veel meer samengedrukt worden. De pijn kan dan zeer erg worden en elke beweging van de schouder onmogelijk maken; hij kan zelfs 's nachts optreden en de slaap ernstig verstoren. H et zoeken van een gepaste medische behandeling kan alleen door een arts te raadplegen. De elektrostimulatie van de latissimus dorsi met de specifieke programma's van de Compex kan echter de pijn van de pezen verminderen door ze meer ruimte te geven ter hoogte van het schoudergewricht. Duur van de cyclus: 6 weken, daarna onderhoud Weken 1-2: 1 x/dag Amyotrophie 18C e Weken 3-6: 1 x/dag Spiertoename 18C e Weken 6 en volgende: 1 x/dag Spiertoename 18C e Programma’s: Amyotrophie en Spiertoename 18C e Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 307 Revalidatie P ijn in de lage rug treedt meestal op bij personen die niet beschikken over voldoende spieren in de buikstreek. D eze spieren vormen immers een echt natuurlijk "korset", dat de lage rug beschermt tegen allerhande overbelastingen. Daarom heeft men het vaak over de buikspier-"gordel". Na een periode van lage rugpijn, wanneer de pijn opgehouden is (zie Rubriek "Categorie Pijn" in Deel IV van deze gebruiksaanwijzing), is het vaak raadzaam de doelmatigheid van de buik- en lage rug spieren te verbeteren om een herhaling te voorkomen. Het programma Amyotrophie laat de buikspieren hard werken, zonder dat daarom lastige of zelfs gevaarlijke posities nodig zijn, zoals vaak het geval is tijdens onjuist uitgevoerde vrijwillige oefeningen. De buikspieren winnen aan kracht en uithoudingsvermogen en kunnen hun rol van beschermer van de lage rug correct vervullen. Duur van de cyclus: 4 weken, daarna onderhoud Weken 1-4: 1 x/dag Amyotrophie 10I v Weken 5 en volgende: 1 x/dag Amyotrophie 10I v Programma: Amyotrophie 10I v Ontwikkelen van de lumbaire spieren om pijn in de lage rug te voorkomen (lage rugpijn) N et als de spieren van de buikstreek, spe- len de spieren in de lage rug (lumbaire spieren) een beschermende rol voor het lumbaire gebied. Personen met onvoldoende efficiënte lendenspieren lopen veel risico op lage rugpijn. Eens de pijn in de lage rug verdwenen is, is het vaak raadzaam de lombale spieren te versterken om te voorkomen dat dit pijnlijke fenomeen opnieuw opduikt. Het uitvoeren van vrijwillige rugoefeningen is echter vaak problematisch voor personen die aan lombalgie lijden. Daarom vormt de elektrostimulatie van de lumbaire spieren met het programma Amyotrofie een geschikte techniek om de efficiëntie van deze spieren te verbeteren. Weken 1-4: 1 x/dag Amyotrophie 14Lb Weken 5 en volgende: 1 x/dag Amyotrophie 14L b Programma: Amyotrophie 14L b Versterking van de peroneusspieren na een enkelverstuiking D e peroneusspieren dienen om de stabiliteit van het enkelgewricht te bewaren en te verhinderen dat het naar binnen draait. Na een verstuiking verliezen deze spieren hun reflexmatig contractievermogen en een groot deel van hun kracht. Het heropbouwen van goed functionerende peroneus spieren na een verstuiking is van fundamenteel belang, aangezien anders zeer waarschijnlijk opnieuw een verstuiking zal optreden. Om goed te kunnen presteren, moeten de peroneusspieren voldoende sterk zijn om een verdraaiing van de voet naar binnen te voorkomen, maar ze moeten ook reflexmatig samentrekken exact op het moment waarop de enkel naar binnen kantelt. Om deze twee aspecten, kracht en contractiesnelheid, te ontwikkelen, gebruikt men het programma Spierversterking dat de peroneusspieren opnieuw efficiënt maakt en zo een recidief van de verstuiking voorkomt. Duur van de cyclus: 4 weken, daarna onderhoud Weken 1-4: 1 x/dag Spierversterking 2A j Weken 5 en volgende: 1 x/dag Spierversterking 2A j Programma: Spierversterking 2A j Nederlands Ontwikkelen van de buikspieren om pijn in de lage rug te voorkomen (lage rugpijn) Duur van de cyclus: 4 weken, daarna onderhoud 307 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 308 Categorie Fitness H et aantal fitness-fanaten neemt met de dag toe. Met uitzondering van enkelingen die werkelijk aan competitie willen doen, heeft de overweldigende meerderheid van de beoefenaars slechts één doel: het herstellen of behouden van een goede fysieke vorm van hun lichaam. Z o worden oefeningen voor het hart en de bloedsomloop (cardiotraining) afgewisseld met meer specifieke oefeningen om de kwaliteit van de spieren te ontwikkelen of te behouden. H et nagestreefde doel kan verschillen volgens de boefenaar: het spiervolume vergroten om een indrukwekkende figuur op te bouwen (body-building) of het verkrijgen van een beter uithoudingsvermogen in de spieren om het fysieke comfort tijdens duurinspanningen te verbeteren. In combinatie met een vrijwillige lichamelijke activiteit (aërobe oefeningen in een fitnesszaal, joggen, wielrennen, zwemmen, enz.) maken de programma’s van de categorie Fitness het mogelijk vrijwillige inspanning aangenamer en efficiënter te maken en bovendien een tonisch en harmonieus lichaam te verkrijgen. Nederlands 308 De behandelingen van de categorie Fitness zijn bedoeld voor gezonde spieren, ze zijn niet geschikt voor geatrofieerde spieren die hebben geleden onder een of ander pathologisch proces. Dergelijke spieren zijn meer gebaat bij het gebruik van de programma's in de categorie Revalidatie (zie deze rubriek verderop in dit hoofdstuk). Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 309 Fitness Effecten Toepassingen Start spiertraining Verbetering van de stofwisseling en van het contractievermogen van de spieren Herstellen en/of verbeteren van de celuitwisseling ter hoogte van de gestimuleerde spieren Om de spieren van inactieve personen te heractiveren en fysiologische spierkwaliteiten te herstellen Als efficiënte aanvulling op een vrijwillige fysieke inspanning met als doel het verkrijgen van een goede lichamelijke conditie Spiertraining Hypertrofie Verhoging van de diameter van de spiervezels Voor personen die het spiervolume en de spiermassa willen vergroten Verbetering van het vermogen van de spieren om lange duur inspanningen vol te houden Verbetering van het zuurstofverbruik van de gestimuleerde spieren Om het lichamelijke comfort tijdens aërobe inspanningen te verbeteren Om het optreden spiervermoeidheid bij langdurige activiteiten te vertragen Om het welzijn te verbeteren tijdens de verschillende dagelijkse activiteiten Aëroob Nederlands Programma’s 309 Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 310 Fitness Specifieke toepassingen Voorbereiden van de bovenbenen vóór een skivakantie voor inactieve personen Een fysieke seizoensactiviteit zoals skiën onderwerpt, zelfs als ze alleen ter ontspanning wordt beoefend, het organisme van inactieve personen aan ongewone belastingen. De bovenbeenspieren (quadriceps) zijn de spieren die het meest worden aangesproken en daarbij spelen ze een essentiële beschermende rol voor de kniegewrichten. Daarom wordt vaak het plezier van de eerste skidagen deels overschaduwd door ernstige pijnen in deze spieren of zelfs, soms zware, blessures van een knie. De programma's Start spiertraining en Spiertraining van de Compex vormen een ideale voorbereiding voor de bovenbenen. Ze zorgen ervoor dat u zonder beperkingen kunt skiën, met meer plezier en veiligheid. Duur van de cyclus: 6-8 weken Weken 1-3: 2 x Start spiertraining 8G c /week Weken 4-6/8: 3 x Spiertraining 8G c/week Vooruitgang in de niveaus Weken 1-3: Start spiertraining:bij elke sessie één niveau hoger Weken 1-3: Spiertraining: bij elke sessie één niveau hoger Programma’s: Start spiertraining en Spiertraining 8G c Vormen en ontwikkelen van de schouders bij actieve personen De meeste vrijwillige fysieke activiteiten, Nederlands zoals joggen of fietsen, vergen weinig van de schouderspieren. Daarom is het bijzonder interessant dit gebrek te compenseren door Compex-sessies in te bouwen in het vrijwillige trainingsprogramma. Het programma Spiertraining zorgt ervoor dat de spieren van het bovenlichaam een grote hoeveelheid specifiek werk ondergaan, zodat de schouders aan volume winnen en zich harmonieus ontwikkelen. In tegenstelling met de vrijwillige oefeningen met zware lasten die schadelijk zijn voor gewrichten en pezen, leidt de stimulatie met de Compex niet, of zeer weinig, tot belastingen van de gewrichten en pezen. Duur van de cyclus: Minimaal 4 weken, 4 x/ week 310 Voorbeeld voor 1 week Ma: 45’-1 h vrijwillige lichamelijke inspanning (jogging, zwemmen, fietsen, fitness, enz.), vervolgens 1 x Spiertraining 17H e Di: Rust Wo: 1 x Spiertraining 18C e Do: 45’-1 h vrijwillige lichamelijke inspanning (joggen, zwemmen, fietsen, fitness, enz.) Vr: 1 x Spiertraining 17H e Za: SRust Di: 1 x Spiertraining 18C e Programma’s: Spiertraining 17H en 18C e Verbeteren van het fysieke comfort en het plezier tijdens activiteiten van langere duur (bijv.: joggen, fietsen, zwemmen) Zonder competitie sporter te zijn, beoefent een groot aantal personen regelmatig een lichamelijke aërobe inspanning, dat wil zeggen, een activiteit die een inspanning van gemiddelde intensiteit vraagt, die gedurende langere tijd wordt volgehouden. Dit soort inspanningen worden momenteel gezien als het beste voor de gezondheid: dit soort inspanning maakt het mogelijk het cardiovasculaire systeem en de musculatuur te verbeteren. Het gebruik van het programma Aëroob (eventueel in combinatie met het programma Capillarisatie) maakt het mogelijk de capaciteit van de spieren om de beschikbare zuurstof op te nemen te verbeteren. Het resultaat is meer plezier, een groter lichamelijk comfort gedurende vrijetijdsactiviteiten en gelijktijdig worden, als bijkomend gevolg, de gewenste resultaten bereikt. Duur van de cyclus: 8 weken, 4 x/week Voorbeeld voor 1 week Ma: Rust Di: 1 x Aëroob 8G c Wo: 45’-1h vrijwillige aërobe inspanning (joggen, fietsen, zwemmen, enz.), vervolgens 1 x Capillarisatie 8◊ c Do: 1 x Aëroob 8G c Vr: Rust Za: 45’-1 h vrijwillige aërobe inspanning (joggen, fietsen, zwemmen, enz.) Di: Indien mogelijk 1h- 1h15 vrijwillige aërobe inspanning (joggen, fietsen, zwemmen, enz.), vervolgens afhankelijk van uw mogelijkheden, en als optie, 1 x Capillarisatie 8◊ c Programma’s: Aëroob 8G en Capillarisatie 8◊ c Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 31/01/08 15:17 Page 311 VII. TABEL VOOR DE PLAATSING VAN DE ELEKTRODEN EN DE STIMULATIEPOSITIES D e onderstaande tabel helpt u te bepalen waar u de elektroden moet plaatsen en welke stimulatiehouding u moet aannemen afhankelijk van het gekozen programma. U moet ze lezen in combinatie met de poster: ■ de nummers in deze tabel verwijzen naar de tekening voor de plaatsing van de elektroden op de poster; ■ lde letters verwijzen naar de pictogrammen van de overeenkomstige lichaamshoudingen. D e tabel geeft eveneens een indicatie betreffende de te gebruiken stimulatie energie, afhankelijk van het programma. Voorbeeld: Uithoudingsvermogen 8 G c Nederlands 8 311 312 A A ◊ A A A A A A A IL IL IL IL IL IL IL E E E E E E E E E E E E E E G ABL I G ABL I G ABL I G ABL I G ABL I G ABL I G ABL I I I I I I I I B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B H H H H H H H C C C C C C C D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D F F F F F F F ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ Verhoog geleidelijk de intensiteit totdat de spier duidelijk waarneembaar gespannen is ( bijv.: 3, 4, 5, 7, 8); Comfortabele positie A A A ◊ A A A ◊ A A ◊ A A ◊ ◊ A A ◊ ◊ F F F F F F F - - - - - - - - - - - - - - - Epicondylitis Lumbago Lage rugpijn Hoge rugpijn Nekpijn Acute pijn Endorphine TENS gemoduleerd Regeneratie ✺ ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ A A A IL E E G ABL I I B B B B B H C - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ◊ - - - - - ◊ - - - - - - - - - - ◊ - - - - - - - - - - - - - - - Positieve elektrode op het pijnlijke punt (bijv.: 24) of standaard plaatsing (01-23); Comfortabele positie Positieve elektrode op het pijnlijke punt (bijv.: 12, 13, 15); Comfortabele positie Het pijnlijke gebied bedekken (bijv.: 26, 35, 36, 37, 38, 39); Comfortabele positie ◊ - - - - - D - - - - - D - - - - - D - - - - - F - - - - - F - - - - - - - - - - - - 15:17 PIJNBESTRIJDING Énergie 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 ✱ ● ● ● ● ● ● ● ● Énergie 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 31/01/08 ◊ Actieve recuperatie Stretching Fartlek Hypertrophie Explosieve kracht Kracht Weerstand Uithoudingsvermogen Potentiatie SPORT Tabel voor de plaatsing van de elektroden en de stimulatieposities Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 Page 312 ✱ ● ● ● ● ● ● ● ● - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - C C C C C C C I I I I I I I - - - - - - - - - - - - - - - - - ◊ - ◊ - - - ◊ - - - ◊ - - - - - - - - - C ◊ I ◊ - - - - Verhoog geleidelijk de intensiteit totdat de spier duidelijk waarneembaar gespannen is ( bijv.: 3, 4, 5, 7, 8); Comfortabele positie - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Énergie 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 Epicondylitis Lumbago Lage rugpijn ● ✱ ✺ = Maximaal verdraagbare energie = SDuidelijke spierschokken = Tintelend gevoel ◊ - = Comfor tabele positie = Niet van toepassing - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - De letters in de tabel ver wijzen naar de pictogrammen met de lichaamshouding zoals op de poster - - - - - - - - - - - - 15:17 Hoge rugpijn Nekpijn Acute pijn ✺ Het pijnlijke gebied bedekken (bijv.: 26, 35, 36, 37, 38, 39); Comfortabele positie ✱ Positieve elektrode op het pijnlijke punt (bijv.: 12, 13, 15); Comfortabele positie ✱ Positieve elektrode op het pijnlijke punt (bijv.: 24) of standaard plaatsing (01-23); Comfortabele positie ✱ - - - - - - - - - - - - - - - - ✱ - - - - - - - - - - - - - - - - ✱ - - - - - - - - - - - - - - - - ✱ - - - - - - - ◊ - - - - - - - - ✱ - - - - - - - - - - ◊ - - - - - - 31/01/08 Endorphine TENS gemoduleerd PIJNBESTRIJDING Énergie 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 Regeneratie Actieve recuperatie Stretching Fartlek Hypertrophie Explosieve kracht Kracht Weerstand Uithoudingsvermogen Potentiatie SPORT Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 Page 313 313 Aëroob Spiertraining Start spiertraining - - - - - - - - - - - - - ◊ - - - - - - - - - - - ◊ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ◊ ◊ - ◊ ◊ ◊ - ◊ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ ◊ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - C C C I I I - - - - - - - - - - - - - - - ● ✱ ✺ ● ● ● - - - - - - - - - - - - - = Maximaal verdraagbare energie = SDuidelijke spierschokken = Tintelend gevoel - - - - - - - ◊ - - - - - - - - - - - - - - - - = Comfor tabele positie = Niet van toepassing - - - - - - C C C I I I - - - - - - - - - - - - De letters in de tabel ver wijzen naar de pictogrammen met de lichaamshouding zoals op de poster - - - - - - Énergie 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 ● ● ● Énergie 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 ✱ ✱ ✱ 15:18 FITNESS - - - - - - Énergie 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 ✱ ✱ ✱ ✱ Énergie 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 31/01/08 Spierversterking Spiertoename Amyotrophie REVALIDATIE Tonische massage Regenererendemassage Relaxerende massage MASSAGE Lymphe drainage Kramp preventie Zware benen Capillarisatie VASCULAIR Manuel Sport Elite:Sport Elite 0706 Page 315 315
  • Page 1 1
  • Page 2 2
  • Page 3 3
  • Page 4 4
  • Page 5 5
  • Page 6 6
  • Page 7 7
  • Page 8 8
  • Page 9 9
  • Page 10 10
  • Page 11 11
  • Page 12 12
  • Page 13 13
  • Page 14 14
  • Page 15 15
  • Page 16 16
  • Page 17 17
  • Page 18 18
  • Page 19 19
  • Page 20 20
  • Page 21 21
  • Page 22 22
  • Page 23 23
  • Page 24 24
  • Page 25 25
  • Page 26 26
  • Page 27 27
  • Page 28 28
  • Page 29 29
  • Page 30 30
  • Page 31 31
  • Page 32 32
  • Page 33 33
  • Page 34 34
  • Page 35 35
  • Page 36 36
  • Page 37 37
  • Page 38 38
  • Page 39 39
  • Page 40 40
  • Page 41 41
  • Page 42 42
  • Page 43 43
  • Page 44 44
  • Page 45 45
  • Page 46 46
  • Page 47 47
  • Page 48 48
  • Page 49 49
  • Page 50 50
  • Page 51 51
  • Page 52 52
  • Page 53 53
  • Page 54 54
  • Page 55 55
  • Page 56 56
  • Page 57 57
  • Page 58 58
  • Page 59 59
  • Page 60 60
  • Page 61 61
  • Page 62 62
  • Page 63 63
  • Page 64 64
  • Page 65 65
  • Page 66 66
  • Page 67 67
  • Page 68 68
  • Page 69 69
  • Page 70 70
  • Page 71 71
  • Page 72 72
  • Page 73 73
  • Page 74 74
  • Page 75 75
  • Page 76 76
  • Page 77 77
  • Page 78 78
  • Page 79 79
  • Page 80 80
  • Page 81 81
  • Page 82 82
  • Page 83 83
  • Page 84 84
  • Page 85 85
  • Page 86 86
  • Page 87 87
  • Page 88 88
  • Page 89 89
  • Page 90 90
  • Page 91 91
  • Page 92 92
  • Page 93 93
  • Page 94 94
  • Page 95 95
  • Page 96 96
  • Page 97 97
  • Page 98 98
  • Page 99 99
  • Page 100 100
  • Page 101 101
  • Page 102 102
  • Page 103 103
  • Page 104 104
  • Page 105 105
  • Page 106 106
  • Page 107 107
  • Page 108 108
  • Page 109 109
  • Page 110 110
  • Page 111 111
  • Page 112 112
  • Page 113 113
  • Page 114 114
  • Page 115 115
  • Page 116 116
  • Page 117 117
  • Page 118 118
  • Page 119 119
  • Page 120 120
  • Page 121 121
  • Page 122 122
  • Page 123 123
  • Page 124 124
  • Page 125 125
  • Page 126 126
  • Page 127 127
  • Page 128 128
  • Page 129 129
  • Page 130 130
  • Page 131 131
  • Page 132 132
  • Page 133 133
  • Page 134 134
  • Page 135 135
  • Page 136 136
  • Page 137 137
  • Page 138 138
  • Page 139 139
  • Page 140 140
  • Page 141 141
  • Page 142 142
  • Page 143 143
  • Page 144 144
  • Page 145 145
  • Page 146 146
  • Page 147 147
  • Page 148 148
  • Page 149 149
  • Page 150 150
  • Page 151 151
  • Page 152 152
  • Page 153 153
  • Page 154 154
  • Page 155 155
  • Page 156 156
  • Page 157 157
  • Page 158 158
  • Page 159 159
  • Page 160 160
  • Page 161 161
  • Page 162 162
  • Page 163 163
  • Page 164 164
  • Page 165 165
  • Page 166 166
  • Page 167 167
  • Page 168 168
  • Page 169 169
  • Page 170 170
  • Page 171 171
  • Page 172 172
  • Page 173 173
  • Page 174 174
  • Page 175 175
  • Page 176 176
  • Page 177 177
  • Page 178 178
  • Page 179 179
  • Page 180 180
  • Page 181 181
  • Page 182 182
  • Page 183 183
  • Page 184 184
  • Page 185 185
  • Page 186 186
  • Page 187 187
  • Page 188 188
  • Page 189 189
  • Page 190 190
  • Page 191 191
  • Page 192 192
  • Page 193 193
  • Page 194 194
  • Page 195 195
  • Page 196 196
  • Page 197 197
  • Page 198 198
  • Page 199 199
  • Page 200 200
  • Page 201 201
  • Page 202 202
  • Page 203 203
  • Page 204 204
  • Page 205 205
  • Page 206 206
  • Page 207 207
  • Page 208 208
  • Page 209 209
  • Page 210 210
  • Page 211 211
  • Page 212 212
  • Page 213 213
  • Page 214 214
  • Page 215 215
  • Page 216 216
  • Page 217 217
  • Page 218 218
  • Page 219 219
  • Page 220 220
  • Page 221 221
  • Page 222 222
  • Page 223 223
  • Page 224 224
  • Page 225 225
  • Page 226 226
  • Page 227 227
  • Page 228 228
  • Page 229 229
  • Page 230 230
  • Page 231 231
  • Page 232 232
  • Page 233 233
  • Page 234 234
  • Page 235 235
  • Page 236 236
  • Page 237 237
  • Page 238 238
  • Page 239 239
  • Page 240 240
  • Page 241 241
  • Page 242 242
  • Page 243 243
  • Page 244 244
  • Page 245 245
  • Page 246 246
  • Page 247 247
  • Page 248 248
  • Page 249 249
  • Page 250 250
  • Page 251 251
  • Page 252 252
  • Page 253 253
  • Page 254 254
  • Page 255 255
  • Page 256 256
  • Page 257 257
  • Page 258 258
  • Page 259 259
  • Page 260 260
  • Page 261 261
  • Page 262 262
  • Page 263 263
  • Page 264 264
  • Page 265 265
  • Page 266 266
  • Page 267 267
  • Page 268 268
  • Page 269 269
  • Page 270 270
  • Page 271 271
  • Page 272 272
  • Page 273 273
  • Page 274 274
  • Page 275 275
  • Page 276 276
  • Page 277 277
  • Page 278 278
  • Page 279 279
  • Page 280 280
  • Page 281 281
  • Page 282 282
  • Page 283 283
  • Page 284 284
  • Page 285 285
  • Page 286 286
  • Page 287 287
  • Page 288 288
  • Page 289 289
  • Page 290 290
  • Page 291 291
  • Page 292 292
  • Page 293 293
  • Page 294 294
  • Page 295 295
  • Page 296 296
  • Page 297 297
  • Page 298 298
  • Page 299 299
  • Page 300 300
  • Page 301 301
  • Page 302 302
  • Page 303 303
  • Page 304 304
  • Page 305 305
  • Page 306 306
  • Page 307 307
  • Page 308 308
  • Page 309 309
  • Page 310 310
  • Page 311 311
  • Page 312 312
  • Page 313 313
  • Page 314 314
  • Page 315 315
  • Page 316 316
  • Page 317 317
  • Page 318 318
  • Page 319 319
  • Page 320 320

Compex Sport Elite Handleiding

Type
Handleiding
Deze handleiding is ook geschikt voor