Documenttranscriptie

LEICA CM Notice d’utilisation / Gebruiksaanwijzing / Istruzioni LEICA CM Notice d’utilisation Nederlandse gebruiksaanwijzing paginas 60 –117 Istruzioni italiano pagine 118–175 Voorwoord Wij wensen u veel plezier en succes bij het fotograferen met uw nieuwe LEICA CM. Het lichtsterke objectief LEICA SUMMARIT 1:2.4/40 mm maakt met zijn grote optische prestatie ook onder kritische lichtomstandigheden een uitstekende opnamekwaliteit mogelijk. Dankzij de compacte afmetingen past de LEICA CM in bijna elke tas en wordt aldus uw permanente begeleider. Met de volautomatische programmabesturing en flitsinschakeling ondersteunt de LEICA CM onbekommerd fotograferen. Aan de andere kant kunt u altijd met behulp van de handmatige instellingen de beeldvorming zelf ter hand nemen. Zo kunnen door de talrijke speciale functies zelfs kritische opnamesituaties worden beheerst en kan de beeldkwaliteit worden verhoogd. Om het volledige prestatievermogen van uw LEICA CM goed te benutten, raden wij u aan deze handleiding aandachtig te lezen. Deze handleiding werd op 100 % chloorvrij-gebleekt papier gedrukt, waarvan het kostbare productieproces het oppervlaktewater ontziet en daarmee het milieu spaart. 60 • Langdurige belichting tot 99s in programma B (automatisch gestuurd) of T (handmatig gestuurd) • Belichtingscorrectie in stappen van 1/3 EV tot en met ±2 EV (ook continu op te slaan) • Ingebouwd flitsapparaat, lichtopbrengst door richtgetal gestuurd • Automatische flitsinschakeling bij onvoldoende licht, inclusief tegenlichtsituaties • In te schakelen voorlicht voor de vermindering van het ”rodeogen-effect”. • Handmatig aan- en uitzetten van het flitsapparaat • ISO-flitsschoen voor de aansluiting van een sterker extern flitsapparaat (bijv. LEICA SF 24D) • Flits-functieweergave in de zoeker • Gewenste flitsprogramma kan continu worden opgeslagen • Dioptriecorrectie voor het zoeker-oculair • Automatische filmgevoeligheidsinstelling (DX-code) • Automatische filminvoer • Automatisch filmtransport • Serieopnamen: ca. elke 1,5 s een foto • Automatisch terugspoelen van de film • Meebelichten data geïntegreerd 61 Nederlands Beknopte beschrijving De LEICA CM is een elegante, compacte en veelzijdige kleinbeeldzoekercamera die dankzij zijn buitengewone uitrusting zowel voor onbekommerd als verfijnd fotograferen geschikt is. De bijzondere uitrustingsdetails zijn: • LEICA SUMMARIT 1:2.4/40 mm, sterk objectief (6 lenzen in 4 groepen) • Titaanbehuizing • Afstand-instelgebied van ca 70 cm tot oneindig • Naar keuze automatische (autofocus) of handmatige afstandsinstelling met scherpte-indicatie in de zoeker. • Belichtingsmeting via twee zones met nadruk op het centrum en automatische tegenlichtdetectie (voor automatische invulling met flits) • Meetwaardegeheugen voor AF en belichting • Naar keuze programmagestuurde belichtingsautomaat (automatische instelling van sluitertijd en diafragma) met mogelijkheid van programma-shift, of tijdautomaat (automatische instelling van de sluitertijd na handmatige keuze van het diafragma) met weergave van de resulterende waarden in de zoeker • Kortste sluitertijd 1/1000 s Inhoudsopgave Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Fotograferen met de LEICA CM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 – De afstandsinstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Automatische instelling van de afstand/autofocus . . . . . . . . 80 Handmatige instelling van de afstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 – De belichtingsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Programma-automaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Programma-shift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Tijdautomaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Opslaan van scherpte en belichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Belichtingscorrecties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Beknopte beschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Benaming van de onderdelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 De indicaties van het LCD-dataveld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 De indicaties in de zoeker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Veiligheidsadviezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Bevestigen van polskoord/draagriem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 In gebruik nemen van de LEICA CM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 – Plaatsen en verwijderen van de batterij . . . . . . . . . . . . . . . . 68 – Batterij controleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 – Aan- en uitzetten van de camera/ Automatische uitschakeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 – Meebelichten van de data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Instellen van de data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 Kiezen van mee te belichten data/ de datumvolgorde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 – Film inleggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Te gebruiken kleinbeeldfilms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 – Juist vasthouden van de camera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 – De zoeker/De indicaties in de zoeker . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Dioptrie-instelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 – Beschikbare programma’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Fotograferen met en zonder flits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Aanwijzingen voor het gebruik van externe flitsapparaaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Het flitsbereik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 De programma’s met automatische flitsinschakeling . . . . . 92 (1) Fotograferen met automatische flitsinschakeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 (2) Fotograferen met automatische flitsinschakeling en voorlicht t . . . . . . . . . . . . . . . . 93 (3) Fotograferen met automatische flitsinschakeling en langere sluitertijden S . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 (4) Fotograferen met automatische flitsinschakeling, langere sluitertijden en voorlicht S t . . . . . . . . . 95 (5) Fotograferen met automatische flitsinschakeling, synchronisatie aan het einde van de belichting en langere sluitertijden n S . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 62 (15) Fotograferen met handmatige flitsuitschakeling u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 De programma’s met handmatige flitsinschakeling . . . . . . 97 (6) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling q . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 De zichzelf instellende B-functie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 (7) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling en voorlicht q t . . . . . . . . . . . . . . 97 Opslaan van de flitsprogramma’s/ de ingestelde belichtingscorrectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 (8) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling en langere sluitertijden q S . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 – Zelfontspanner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 (9) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling, langere sluitertijden en voorlicht q S t . . . . . . . 99 Terugspoelen van een gedeeltelijk belichte film . . . . . . . . 111 – Automatisch terugspoelen van de belichte film . . . . . . . . . . 111 Accessoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 (10) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling, flitssynchronisatie aan het einde van de belichting en langere sluitertijden q n S . . . . . . . . . . . . . 100 Wat doen, als . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Fotograferen met handmatig gestuurde langdurige opnamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Technische gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 (11) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling en de T-functie q T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Leica op internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 (12) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling, voorlicht en de T-functie q t T . . . . . . . . . . . . . . . 103 Leica klantenservice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Leica Akademie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Leica Infodienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 (13) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling, flitssynchronisatie aan het einde van de belichting en de T-functie q n T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 (14) Fotograferen met handmatige flitsuitschakeling en de T-functie u T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 63 Nederlands Onderhoudstips voor de LEICA CM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 Benaming van de onderdelen 1. Belichtingsmeetcel 2. Autofocus-sensoren 3. Lichtstraal ter vermindering van het ”rode-ogen-effect” en indicatie van de zelfontspannerfunctie 4. Zoekervenster 5. Flitsreflector 6. Objectief LEICA SUMMARIT 1:2,4/40 mm met automatisch sluitende afdekking 7. Hoofdschakelaar 8. Ontspanner 9. Instelknop voor autofocus/handmatige afstandsinstelling 10. Instelhendel voor programma-automaat/handmatige diafragmakeuze (tijdautomaat) 11. Flitsschoen met a. Midden- en b. Stuurcontacten 12. Bus voor elektrische kabelontspanner 13. Achterwand-ontgrendelingsschuif 14. Dioptrie-instelknop 15. Zoekeroculair 16. Kijkvenster voor filmcassettes 17. Camera-achterwand 18. Centrale instelknop 19. LCD-dataveld 20. TIMER-knop* voor instelling van de zelfontspanner (in combinatie met de centrale instelknop) 21. EV-knop* voor de instelling van belichtingscorrecties (in combinatie met de centrale instelknop) 22. MODE-knop* voor de instelling van de flitsprogramma’s (in combinatie met de centrale instelknop) 23. DATE-knop* voor alle instellingen van datum, tijd en meebelichten (in combinatie met de centrale instelknop) 24. Batterijvakdeksel 25. Statiefschroefdraad 26. Knop voor handmatig terugspoelen film 27. Bevestigingsoog voor draagriem 28. Film vang- en opwikkelspoel met aandrukrol 29. Filmgeleidingsnokken 30. DX-contacten 31. Filmcassettevak 32. Meenemer van de terugwikkelspoel * Het gehele vlak van de knoppen is voor de bediening te gebruiken, niet alleen de linkerkant die iets naar voren staat. 64 B T A P . . 88:.88 88 De indicaties van het LCD-dataveld (19) flits handmatig ingeschakeld q flits handmatig uitgeschakeld u n flitssynchronisatie aan het einde van de belichtingstijd S langere sluitertijden mogelijk t voorlicht voor de vermindering van het ”rode-ogen-effect” + Ebelichtingscorrectie ingesteld 8.8 cijfergroep voor: – beeldtelwerk, – tijdteller bij langdurige belichtingen en zelfontspanner – ingestelde correctiewaarde belichting – bevestiging van de juiste filminvoer (met onderste segmenten van de cijfers) 65 batterijconditie zelfontspanner geactiveerd/ ingesteld resp. aflopend automatische omschakeling naar langdurige belichting (bij langeren sluitertijden als 30s in de programma’s S, S t, n S, q S, q S t, q n S en u) handmatige, langdurige belichting tijdautomaat programma-automaat digitale indicatie in zes posities en zeven segmenten voor – datum en tijd, resp. niet meebelichten – afstand (in m) bij handmatige instelling – z oneindig handmatig ingesteld – b /100 (afwisselend knipperend) als aanduiding van filmgevoeligheidsinstelling bij onjuist ingestelde gevoeligheid/filmcassette – automatische flitsinschakeling (door kortstondige omschakeling op a-indicatie tijdens de instelling) Nederlands e r/s B. twee driehoekige en een ronde LED: • samen als balans voor de indicatie van de automatisch of handmatig ingestelde scherpte C. flitsvormige LED: • flitsstatus Opmerking: Na het ontspannen, d.w.z. na een opname, verdwijnen met uitzondering van het symbool voor de flitsstatus alle indicaties, evenals, bij onjuist ingelegde of teruggespoelde film, resp. als helemaal geen film is ingelegd, de betreffende indicaties van het telwerk (zie ”Film inleggen”, pag. 74). De indicaties in de zoeker Met LED’s (Light Emitting Diodes – lichtdioden, met automatische helderheidsregeling die aan het omgevingslicht is aangepast). A. digitale indicatie met decimaalpunt in vier posities en zeven segmenten en daarboven liggende punt: • indicatie van de automatisch gekozen, resp. handmatig ingestelde sluitertijd – en/of de automatisch gekozen diafragmawaarde, • (afwisselend knipperend) als aanduiding van filmgevoeligheidsinstelling bij onjuist ingestelde gevoeligheid/filmcassette • als aanduiding van onmogelijke programmainstellingen met en op een extern flitsapparaat, • aanwijzing van ingestelde belichtingscorrectie, • waarschuwing voor over- of onderbelichting, resp. onder het meetbereik blijven, en • signaal bij sluitertijden langzamer dan 1 s 66 Bevestigen van polskoord/draagriem 1. Schuif de kleine lus van het polskoord / de draagriem door het oog (27) rechts op het cameralichaam. 2. Steek daarna het einde van het polskoord/de draagriem door de bovengenoemde kleine lus en trek het zo vast aan, dat de gemaakte strik stevig om het oog van de camera sluit. 67 Nederlands Veiligheidsadviezen • Probeer de camera niet eigenhandig te repareren als deze functiestoringen vertoont. Als eerste maatregel moet u de batterij vervangen. Als dit geen resultaat oplevert, brengt u de camera naar uw speciaalzaak of een vakman. • Maak u volledig vertrouwd met het gebruik en de functies van uw nieuwe camera voordat u deze voor bijzondere aangelegenheden (vakantiereis, huwelijk enz.) gebruikt. Lees de handleiding en overtuig u met proefopnamen van het onberispelijk functioneren van de camera, voordat u deze bij bijzondere gebeurtenissen gebruikt. • Als uw camera een eigenaardige geur, hitte of rook veroorzaakt, moet de batterij onmiddellijk worden verwijderd – voorzichtig verbrandingsgevaar. • Hetzelfde geldt in geval van ”ratelende” geluiden. • Als uw camera mocht vallen, bijv. onderhevig aan een botsing waardoor de inwendige onderdelen worden blootgelegd, raakt u deze onderdelen niet aan. Enige onderdelen staan onder een spanning van 200 V! • Als uw camera in het water valt of als er water in de camera binnendringt, moet de batterij onmiddellijk worden verwijderd. • Bewaar uw camera nooit op plaatsen waar de temperatuur extreem hoog of laag is. • Wanneer u de camera niet gebruikt, moet u deze in principe altijd (met de ON/OFF-schuif 7) uitzetten om het objectief in te trekken. Overtuig u ervan, dat de objectiefafdekking gesloten is. Batterij controleren Na het inschakelen van de camera (zie pag 69) wordt bij voldoende spanning van de batterij in het dataveld (19) het batterijsymbool geheel zwart gevuld weergegeven ( ). Bovendien beweegt het objectief (6) in de stand-by positie. Als het batterijsymbool ( ) nog slechts nog voor de helft aanwezig is, betekent dit hoogstens 30 % capaciteit en moet de batterij spoedig worden vervangen. Knippert het voor de helft aanwezige symbool ( ) of licht de indicatie niet op, dan is de batterij leeg en moet direct worden vervangen. De camera kan in dit geval niet meer worden ontspannen. Op reis moet daarom altijd een reservebatterij worden meegenomen. Een nieuwe batterij is voldoende voor ca. 8 films van 36 opnamen bij 50 % flitsgebruik, dat zijn ca. 290 opnamen (conform Leica teststandaard). f f e In gebruik nemen van de LEICA CM Plaatsen en verwijderen van de batterij De LEICA CM gebruikt een 3 Volt lithiumbatterij (bijv. Duracell DL123A, Kodak KL 123LA, Panasonic CR 123A, Varta CR123A of overige CR-123 typen), waarmee zowel de camera als de dateerinrichting van stroom worden voorzien. 1. Open de bajonetsluiting van het batterijvakdeksel (onderkant camera, 24) door deze met een muntstuk tegen de uurwijzers in te draaien (overeenkomstig de aanduiding naast het deksel). 2. Plaats een lithiumbatterij met het pluscontact naar voren (overeenkomstig de aanduiding in het batterijvak). 3. Sluit het deksel weer door dit met de uurwijzers mee te draaien. f Opmerkingen: • Als na het inschakelen van de camera het objectief niet meer in de stand-by positie komt, is de batterij ofwel geheel leeg, of verkeerd geplaatst ofwel helemaal niet aanwezig. • Knippert alleen het symbool ( ) of is geen indicatie zichtbaar, dan kunnen ofwel de contacten van de batterij vervuild zijn, maak die dan schoon met een schone, droge en pluisvrije doek of de batterij is gedeeltelijk ontladen en er is een serie van enkele opnamen achterelkaar gemaakt. Na een korte pauze, als de batterij weer geladen is, kan weer gefotografeerd worden. Opmerking: Wij adviseren de batterij bij uitgeschakelde camera te vervangen omdat de geprogrammeerde gegevens dan nog ongeveer 30 sec. behouden blijven. De geprogrammeerde gegevens worden bij ingeschakelde camera direct na het verwijderen van de batterij gewist, zodat na vervanging datum en tijd opnieuw moeten worden ingevoerd (zie ook ”Meebelichten van de data”, pag. 70). 68 • De batterijcontacten moeten steeds schoon worden gehouden. • Als er zich een film in de camera bevindt, moet u direct na het verwijderen van de oude batterij een nieuwe plaatsen. • Koude verlaagt de batterijcapaciteit. Bovendien wordt de film stugger en daardoor wordt het filmtransport bemoeilijkt. Bij lage temperaturen adviseren wij daarom de LEICA CM dicht op het lichaam te dragen en met een nieuwe batterij te gebruiken. Let op: • Batterijen mogen in geen geval in het vuur worden gegooid, verwarmd, opgeladen, gedemonteerd of opengebroken worden. • Lege batterijen mogen niet met het normale huisvuil worden meegegeven, want ze bevatten giftige, milieubelastende stoffen. Voor recycling moet u ze bij de handelaar of een verzamelpunt van chemisch afval afgeven. Aan- en uitzetten van de camera/ Automatische uitschakeling Schuif hiervoor de ON/OFF-schakelaar (7) in de betreffende gemarkeerde ON-stand. Vervolgens opent de objectiefafdekking, het objectief gaat naar de stand-by positie en in het dataveld (19) verschijnen de indicaties. Bij het uitzetten van de camera door verschuiven van de ON/OFFschakelaar in de OFF-stand verdwijnen alle indicaties, het objectief wordt ingeschoven en de objectiefafdekking sluit. Als de camera na het aanzetten ca. 3 minuten niet wordt ontspannen, schakelt deze zichzelf automatisch als hiervoor beschreven uit, maar gaat het objectief in dit geval niet terug. Deze stand-by schakeling voorkomt onnodig batterijgebruik. 69 Nederlands 7 Opmerking: Voor een langere levensduur van de batterij kunt u ondanks deze stand-by schakeling er beter een gewoonte van maken de camera steeds uit te zetten als deze langere tijd niet wordt gebruikt. Als de camera in de stand-by positie is geschakeld, kan deze door een van de volgende maatregelen altijd weer worden geactiveerd: • Uit- en opnieuw aanzetten met de ON/OFF-schakelaar • Indrukken van de TIMER-knop (20) • Indrukken van de EV-knop (21) • Indrukken van de MODE-knop (22) • Aantippen of indrukken van de ontspanner (8) Meebelichten van de data De LEICA CM is voorzien van een geïntegreerde dateerinrichting. Naar wens kan in de rechterbenedenhoek van elke opname ofwel de dag en tijd (dag, uren, minuten) ofwel de datum (dag, maand, jaar – in vier verschillende volgordes te kiezen) worden meebelicht. Plaats en grootte van de belichte registratie zijn te zien op de afgebeelde foto. Opmerking: Elke keer als de camera wordt aangezet, is het standaard flitsprogramma geactiveerd (zie ook ”Beschikbare programma’s”, pag. 89), tenzij u vooraf een ander programma hebt opgeslagen. Hetzelfde geldt ook voor een opgeslagen belichtingscorrectie (zie ook ”Opslaan van de flitsprogramma’s/de ingestelde belichtingscorrectie”, pag. 108). 70 Instellen van de data Het invoeren van de datum, de tijd en de gewenste volgorde van de datum vindt evenals de meeste overige instellingen van de LEICA CM slechts plaats met twee bedieningselementen – de betreffende functieknop (links naast de indicatie) en de centrale instelknop. Nederlands Opmerkingen: • De gegevens worden door LED’s (Light Emitting Diodes – lichtdioden) van voren op de film belicht. • De helderheid van de belichting wordt gestuurd door de automatische filmgevoeligheidsinstelling (DX-code) van de camera. Afhankelijk van de gebruikte film kan de leesbaarheid toch iets verschillen. Bij sommige minder gevoelige films zijn ze heel moeilijk of helemaal niet herkenbaar. Op donkere delen van het motief worden de gegevens rood tot oranje, op lichte delen oranje tot geel weergegeven. Daardoor zijn ze op lichte, oranje getinte of zeer ”onrustige” delen van het beeld nauwelijks leesbaar. • De automatische kalender loopt van 2003 tot het jaar 2060. • De voeding van de dateerinrichting vindt plaats met de camerabatterij. Als deze bij uitgeschakelde camera en binnen ongeveer 30 s wordt vervangen, blijven de ingestelde gegevens behouden. Als de batterij echter bij ingeschakelde camera wordt vervangen, keert de datum direct terug naar de fabrieksinstelling. • De cijfergroepen knipperen zolang nog geen instelling heeft plaatsgevonden. 71 Bedieningsstap 1. Druk de DATE-knop (23) lang in (min. 2 s). Indicaties in het dataveld De linker cijfergroep knippert (na het loslaten van de knop gedurende 4 s) als aanduiding dat zijn instelling intussen mogelijk is. Opmerking: Elke bediening van de centrale instelknop (18, zie punt 2) verlengt het knipperen/de beschikbare insteltijd met 4 s De overige indicaties verdwijnen. Opmerking: De indicatie springt daarbij meestal op jaar/maand/dag. 2. Draai de centrale instelknop (18) naar rechts (met de uurwijzers mee) om de waarde te verhogen of naar links (tegen de uurwijzers in) om deze te verlagen. De waarde verandert overeenkomstig. Opmerking: De waarden zijn in een ”oneindige lus” geplaatst, d.w.z. ze zijn in beide draairichtingen bereikbaar (van 4 tot en met 6). 3. Druk kort op de DATE-knop. De middelste cijfergroep knippert. 4. Stel de 4 overige waarden – maand/dag/uur/minuut – in zoals beschreven in stap 2 en 3. Identiek aan de punten 1 en 2. 5. Door voor de vijfde keer kort op de DATE-knop te drukken, worden de invoergegevens opgeslagen. Als bevestiging stopt de indicatie met knipperen. Opmerking: Het jaartal wordt door een apostrof weergegeven. 72 Bedieningsstap 1. Druk kort op de DATE-knop (23). Indicaties in het dataveld De cijfergroepen van de datumaanduiding knipperen. 2. Stel door draaien van de centrale instelknop (18) het gewenste type in. Het betreffende indicatietype knippert. Voorbeelden: – Datum 31 10 4 – Tijd 11 :11 31 – Geen meebelichting c c c Opmerking: De volgorde herhaalt zich. 3. Door voor de tweede keer kort op de DATE-knop te drukken, worden de invoergegevens opgeslagen. Als bevestiging stopt de indicatie met knipperen. 73 Nederlands Kiezen van mee te belichten data / de datumvolgorde Met de DATE-knop (23) kiest u ook of, resp. welke, gegevens getoond en op uw opnamen meebelicht moeten worden. Overeenkomstig de internationaal verschillende schrijfwijzen kent de LEICA CM bij de datum vier verschillende weergaven: jaar/maand/dag – dag/maand/jaar – jaar/dag/maand – maand/dag/jaar — tijd/dag – geen meebelichting 13 17 Film inleggen De automatische filminvoer kan zowel bij in- alsook bij uitgeschakelde camera plaatsvinden. 29 Let op: • Controleer altijd voor het openen van de achterwand of er nog een niet teruggespoelde film in de camera zit. Anders wordt door het invallende licht het reeds belichte deel van de film en daarmee een groot aantal gemaakte opnamen bedorven. De camera mag pas worden geopend als in het beeldtelwerk de 0 knippert. In het kijkvenster van de filmcassette (16) is te zien of een cassette is geplaatst en aan het telwerk is te zien of deze wel of niet is teruggespoeld (zie ”Automatisch terugspoelen van een belichte film”, resp. ”Terugspoelen van een gedeeltelijk belichte film”, pag. 111). • Om lichtinval te voorkomen, moet de film zo mogelijk bij gedempt licht, bijv. in de eigen lichaamsschaduw worden ingelegd en uitgenomen. • Vermijd bij het inleggen van een film met uw vingers de achterste lens van het objectief of een filmzijde aan te raken. 29 74 Bedieningsstap 1. Ontgrendel en open de achterwand (17) met de schuifknop (13) aan de linkerzijde van de camera. Indicaties in het dataveld In het beeldtelwerk verschijnt alleen een 0. Opmerking: Bij uitgeschakelde camera verschijnen de datumaanduiding en het ingestelde belichtingsprogramma niet. Opmerking: Controleer bij deze gelegenheid of zich op de achterste lens van het objectief stof bevindt. Eventueel moet dit met een zacht penseel worden verwijderd. Onveranderd 3. Leg de film vlak op het filmvak tussen de geleidingsnokken (29) en trek het begin van de film zoals in de afbeelding geheel over de opwikkelspoel (28) – tot aan de betreffende markering (pijl) links daarvan. Als het begin van de film te ver uitsteekt, schuift u deze voorzichtig iets in de cassette terug. De film moet vlak in het filmkanaal liggen. Onveranderd Nederlands 2. Leg de filmcassette, zoals in de afbeeldingen getoond, in het filmcassettevak (31). De zich onderin bevindende, verende meenemer van de terugwikkelspoel (32) moet daarbij in de overeenkomstige uitsparing van de filmcassette vallen. 75 Bedieningsstap (vervolg) 4. Sluit de achterwand. De camera wordt ingeschakeld (als deze al niet ingeschakeld was), voert de film automatisch in en transporteert deze naar het eerste beeld. Indicaties in het dataveld Bij juiste invoer, in het beeldtelwerk: eerst kort1 , tijdens de procedure afwisselend twee knipperende strepen, daarna continu1 . Bij onjuiste invoer, in het beeldtelwerk:1 knipperend. Als het beeldtelwerk in het dataveld1 toont, is de camera gereed voor opnamen. Als echter de1 knippert, werd de film niet goed ingelegd. Open in dit geval opnieuw de achterwand, neem de film eruit en leg hem zoals onder 2–4 beschreven opnieuw in. Opmerking: Bij films die niet met DX zijn gecodeerd (zie het volgende gedeelte) toont het beeldtelwerk in het dataveld bij een camera die gereed is voor opnamen eveneens een1 , bij onjuist ingelegde film echter een 0. 76 Te gebruiken kleinbeeldfilms De LEICA CM is een kleinbeeldcamera, d.w.z. dat deze met een film van het formaat 35mm wordt geladen. Kleinbeeldfilms die met DX zijn gecodeerd (filmverpakking en filmcassette zijn met ”DX” gemarkeerd) worden door de camera automatisch ingesteld. Films met DX-code buiten dit gevoeligheidsgebied of niet gecodeerde films worden op ISO 100 ingesteld. Als de camera de DX-code om genoemde redenen niet herkend of als deze beschadigd is, wordt dit na geslaagde invoer van de film en na het aanzetten van de camera door afwisselend oplichten van b en100 gedurende 3 s zowel in de zoeker (de digitale indicatie) alsook in het dataveld (19) aangegeven. Nederlands Juist vasthouden van de camera Om onscherpe opnamen door beweging te vermijden, moet de LEICA CM worden vastgehouden zoals in de afbeeldingen is te zien. Het is voor een goede opname belangrijk dat objectief, flitsreflector, autofocus-sensoren en kijkvenster van de belichtingsmeter niet door een hand, de draagriem enz. worden bedekt. Bij verticale opnamen moet de flitsreflector zich steeds aan de bovenzijde bevinden, omdat een belichting ”van boven” een natuurlijke indruk geeft. Bij verticale opnamen is het aan te bevelen met de duim te ontspannen, zodat een rustige en stabiele camerahouding wordt bereikt. 77 a c. LED-indicaties In een regel aan de onderzijde van het zoekerbeeld informeren cijfers en symbolen over 1. de ingestelde, resp. automatisch gestuurde sluitertijd en diafragmawaarde, 2. de automatische, resp. handmatige instelling van de afstand en 3. de status van de ingebouwde flitser, resp. het geplaatste flitsapparaat dat geschikt is voor het systeem. Meer informatie over de LED-indicaties kunt u ontlenen aan de betreffende gedeelten. a b c De zoeker/De indicaties in de zoeker Het zoekerbeeld van de LEICA CM toont ca. 85 % van het beeldveld. In de zoeker ziet u de volgende markeringen en indicaties: a. Begrenzingen voor opnamen dichtbij Bij opnamen dichtbij is het zoekerbeeld ten opzichte van het beeld dat door het objectief wordt geregistreerd naar boven verschoven. Deze parallax wordt duidelijker merkbaar naar mate de opnameafstand korter is. Voor een opnameafstand van 0,7–1 m dienen bij de LEICA CM de markeringen voor opnamen van dichtbij als bovenste beeldveldbegrenzing. b. Kader van het meetveld voor de afstand Onafhankelijk van de gebruikte programma’s voor de afstandsmeting en belichtingsregeling moeten de motiefdelen die u voor scherpstellen en belichten wilt gebruiken zodanig worden gearrangeerd dat ze zich binnen dit kader bevinden. (Voor het focusseren en belichten van motiefdelen die buiten het midden liggen, leest u de paragraaf ”Opslaan van scherpte en belichting” op pag. 86). 14 Dioptrie-instelling De LEICA CM stelt u in staat voor optimale waarneming van het motief de zoeker in een gebied van –3,0 tot en met +1,0 dioptrie precies op uw gezichtsvermogen af te stemmen. Daarvoor wordt de draaiknop (14) naast het zoekeroculair (15) zodanig ingesteld dat zowel het zoekerbeeld alsook de lijnaanduidingen en LED-indicaties goed scherp zijn te zien. 78 Opmerkingen: • Het passieve afstandsmeetsysteem van de LEICA CM is op contrasten, d.w.z. verschil in licht en donker van het motief en daarmee op een bepaalde minimale helderheid aangewezen. Daarom wordt bij slechte lichtomstandigheden automatisch een hulpstraal (3) met een reikwijdte van ca. 5,1 m ingeschakeld (alleen bij autofocus). • Vele motieven zijn fysisch begrensd en moeilijk voor de afstandsmeting, bijv.: – zulke die slechts weinig of geen contrast vertonen (hemel, witte muren e.d.) - zulke die een oppervlak zonder structuur of alleen een horizontale structuur vertonen - snel bewegende voorwerpen - zeer donkere objecten en oppervlakken met geringe reflectie - zulke die een regelmatig patroon vertonen - felle lichtbronnen in het beeld (schijnwerpers, gloeilampen enz.) Bij zulke motieven moet daarom het scherpte- en belichtingsgeheugen worden gebruikt (zie ”Opslaan van scherpte en belichting”, pag. 86) of de afstand handmatig naar schatting worden ingesteld (zie ”Handmatige instelling van de afstand”, pag. 81). • Het autofocus-systeem houdt rekening met het automatisch of handmatig gekozen diafragma en stemt de afstandsinstelling af op het telkens wisselende scherptedieptegebied (zie ”Tijdautomaat”, pag. 85). Bij gebruik van de tijdautomaat kunt u daarom door het kiezen van een zo groot mogelijk diafragma (kleine waarde) de precisie van de afstandsinstelling doelgericht voor bepaalde kritische motieven optimaliseren. De afstandsinstelling De LEICA CM heeft een afstandsmeetsysteem met een werkgebied van 0,7 m tot oneindig. Dit zorgt bij gebruik van autofocus voor een zeer nauwkeurige, automatische instelling. Vooral bij volledige opening van de lichtsterke LEICA SUMMARIT 1:2.4/40 mm is dit doorslaggevend voor een optimale scherpte. Bij handmatige focussering kan zeer fijngevoelig woren gewerkt, waarbij indicaties in de zoeker en het dataveld uiterst precies informeren over de juiste instelling en de afstand. Bij plaatsing van uw hoofdmotief in het beeld, moet erop worden gelet dat het afstandsmeetsysteem van de LEICA CM uitsluitend het midden van het beeld registreert, d.w.z. het gebied in het midden van het zoekerbeeld dat door het kader wordt aangegeven. 79 Nederlands Fotograferen met de LEICA CM De LEICA CM is enerzijds een volautomatische camera. Deze ondersteunt onbekommerd, gemakkelijk, betrouwbaar en snel fotograferen door de automatische instelling van de afstand en daarmee de scherpte (autofocus), door de volautomatische, programmagestuurde belichting en indien nodig door de automatische flitsinschakeling. Wanneer de camera wordt aangezet, zijn deze functies altijd actief, tenzij vooraf een ander programma werd opgeslagen (zie hiervoor de paragraaf ”Opslaan van de flitsprogramma’s/de ingestelde belichtingscorrectie” op pag. 108). Anderzijds hebt u met de LEICA CM echter altijd de mogelijkheid om voor het realiseren van bijv. bijzondere beeldvorming met de tijdautomaat de gewenste scherptediepte door een vooraf ingesteld diafragma te bepalen en/of de afstand handmatig in te stellen. Vele overige functies maken de aanpassing aan de meest uiteenlopende motieven en situaties mogelijk. Automatische instelling van de afstand/Autofocus Voor de autofocus-modus wordt de instelknop (9) helemaal naar rechts (d.w.z. met de uurwijzers mee) gedraaid tot deze in de AFstand klikt. Als het hoofdmotief zich in het midden van het beeld moet bevinden, richt u het kader in het midden van de zoeker op het motiefdeel dat scherp moet worden afgebeeld. Het motiefdeel vult het kader zo mogelijk helemaal. Wanneer u vervolgens de ontspanner (8) licht indrukt (drukpunkt nemen) vindt de meting plaats en wordt het objectief overeenkomstig ingesteld. In de tabel staan werkwijze en zoekerindicaties van het AF-systeem vermeld: 8 9 Indicatie in de zoeker Brandt Afstandsmeting Mogelijk Ontspanner Vrij Instelling Op gemeten afstand Knippert langzaam (met 2 Hz) Niet mogelijk Vrij a. Vrij bij automatisch of handmatig ingeschakeld flitsapparaat: op 2,5 m b. Bij uitgeschakeld resp. niet geactiveerd flitsapparaat: altijd op de afstand waarbij afhankelijk van het ingestelde diafragma het aanwezige scherptedieptegebied optimaal wordt gebruikt, d.w.z. kort op de voorgrond beginnend en altijd tot oneindig reikend. Knippert snel (met 8 Hz) Gemeten afstand minder dan 0,7 m Geblokkeerd – 80 Handmatige instelling van de afstand Voor de handmatige instelling wordt de instelknop (9 vanuit de ingeklikte AF-stand naar links (d.w.z. tegen de uurwijzers in) op de gewenste afstand gedraaid. In het dataveld (26) wordt vervolgens in plaats van de datum de ingestelde afstand getoond, bijv. 0.7m, 23.0 m of z (voor oneindig). 8 Bedieningsstap 1. Schakel door aantippen van de ontspanner (8 drukpunkt nemen) het scherptemeetsysteem en de relevante indicaties in. Indicaties in de zoeker 1 of 2 elementen van de scherpte-indicatie verschijnen Objectief Geeft voor de duur dat de ontspanner ingedrukt wordt gehouden de ingestelde afstand aan 2. Richt het kader in het midden van de zoeker zodanig op het motiefdeel dat scherp moet worden afgebeeld, dat het zo mogelijk helemaal wordt gevuld. De weergegeven elementen wisselen evt. – 3. Stel met de instelknop (9) de afstand in waarbij de zoekerindicatie de juiste scherpte aangeeft. De scherpte-indicaties in de zoeker geven informatie of de instelling voor het motiefdeel in het kader dat zich in het midden van de zoeker bevindt correct is (zie de volgende tabel) – 4. Druk de ontspanner voor de opname geheel in Idem Gaat voor de duur van de opname naar de positie voor de ingestelde afstand 81 Nederlands 9 Indicatie in de zoeker Status/noodzakelijke maatregel Te korte afstand ingesteld; draai naar rechts nodig Iets te korte afstand ingesteld; draai naar rechts nodig Juiste afstand ingesteld Iets te grote afstand ingesteld; draai naar links nodig Te grote afstand ingesteld; draai naar links nodig Afstandsmeting ondanks toereikende lichtomstandigheden niet mogelijk* Langzaam knipperend (2 Hz) Het gemeten motiefdeel is minder dan 0,7 m verwijderd; geen juiste instelling mogelijk Snel knipperend (8 Hz) Geen indicatie Afstandsmeting door ontoereikende lichtomstandigheden niet mogelijk*; de hulpstraal (3) wordt niet ingeschakeld * zie ”Opmerkingen” onder ”De afstandsinstelling”, pag. 79 Opmerkingen: • De indicatie in de zoeker heeft op elk moment betrekking op het motiefdeel dat juist door het meetveld (het kader) wordt geregistreerd. • De indicatie verdwijnt 12 s na het vrijgeven van de ontspanner, elke tussentijdse bediening van de instelknop verlengt deze tijd met 4 s. Na de opname verdwijnt de indicatie onmiddellijk. 82 De belichtingsregeling De LEICA CM biedt u twee programma’s voor de regeling van de belichting, waarmee u de camera op de werkwijze van uw voorkeur of het betreffende motief kunt instellen. Zo kunt u de snelle, gemakkelijke en betrouwbare programma-automaat, d.w.z. volautomaat of de tijdautomaat voor het eenvoudig vastleggen van de gewenste scherptediepte kiezen. 10 De indicaties In het dataveld Als bevestiging van de ingestelde functie verschijnt P In de zoeker (de digitale indicatie) Op het drukpunt van de ontspanner verschijnt afwisselend de ingestelde tijds- en diafragmawaarde van de camera. De indicatie verdwijnt direct als de ontspanner wordt vrijgegeven of anders na 4 s, d.w.z. nadat beide waarden elk 3 x werden weergegeven. Als het aanwezige licht het werkgebied van de belichtingsregeling overstijgt, wordt dit door een knipperende aangegeven. In de programma’s met langere sluitertijden en die zonder flits (zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) schakelt de camera bij geringe helderheid automatisch over op langdurige belichting (B). Dit wordt vóór de opname door afwisselend oplichten van (voor de grootste diafragmaopening) en (voor de belichtingstijden > 30 s) aangegeven. Opmerking: bij volledige diafragmaopening (2.4) zijn sluitertijden tot 1/500 s-, bij diafragma 4 tot 1/750 s, bij alle overige tot 1/1000 s beschikbaar. 83 Nederlands Programma-automaat De programma-automaat is het juiste programma voor onbekommerd fotograferen. Dit programma is altijd gereed voor opnamen en bijzonder geschikt voor snelle momentopnamen of bewegende motieven als er geen tijd is voor individuele instellingen. Het stuurt de belichting door een geschikte combinatie van sluitertijd en diafragma die vooraf automatisch wordt ingesteld. Voor deze instelling draait u de hendel 10 met de uurwijzers mee tegen de aanslag, tot deze daar in de stand klikt die met een P is gemarkeerd. Programma-shift De variabele programma-automaat van de LEICA CM combineert de betrouwbaarheid en snelheid van de volautomatische belichtingsregeling met de mogelijkheid te allen tijde de door de camera gekozen tijd/diafragma-combinatie naar eigen wens te variëren. Wilt u bijv. bij sportopnamen de scherpe weergave van een atleet hebben, stelt u hiervoor een korte sluitertijd in (het diafragma wordt daardoor verder geopend = geringere scherptediepte). Hecht u echter meer waarde aan grote scherptediepte (kleinere diafragmaopening = grotere waarde) en accepteert u de daarvoor noodzakelijke, langere sluitertijden, dan stelt u een langzamere sluitertijd in (bijv. bij landschapsopnamen). De totale belichting, d.w.z. de helderheid van het beeld, blijft daarbij ongewijzigd. Voor wijziging van de ingestelde combinatie tijd/diafragma draait u – bij ingedrukt gehouden ontspanner – de centrale instelknop (18) naar links (tegen de uurwijzers in) voor een kortere sluitertijd en grotere diafragmaopening of naar rechts (met de uurwijzers mee) voor een langere sluitertijd en kleinere diafragmaopening. De indicaties In het dataveld Nog steeds P In de zoeker (de digitale indicatie) Zoals bij de programma-automaat, maar de indicatie verdwijnt in dit geval echter alleen als de ontspanner wordt vrijgegeven. Opmerkingen: • De beschikbare tijds- en diafragmawaarden beperken het werkgebied van de programma-shift, d.w.z. er kunnen geen combinaties worden ingesteld die voor een correcte belichting grotere of kleinere diafragmaopeningen dan 2.4/22, resp. kortere tijden dan 1/1000 s vereisen. • De programma-shift is niet beschikbaar als bij flitsopnamen op korte afstand de belichting niet alleen door regeling van het flitsvermogen (zie ook ”Fotograferen met en zonder flits”, pag. 90) kan plaatsvinden, maar bovendien het diafragma wordt aangepast. 84 Tijdautomaat De tijdautomaat stemt de sluitertijd automatisch af op het handmatig ingestelde diafragma. Zo weet u bijv. zeker dat met de gekozen diafragmawaarde de gewenste scherptediepte steeds, d.w.z. ook bij wisselende lichtomstandigheden behouden blijft. Voor instelling kiest u door draaien van de hendel 10 de gewenste diafragmawaarde. Er zijn klikkende standen voor de volle opening 2.4 en hele diafragmawaarden tussen 4 en 22 beschikbaar. 10 In het dataveld Als bevestiging van de ingestelde functie verschijnt A In de zoeker a. Na indrukken van de ontspanner tot het drukpunt: de sluitertijd die met het vooraf ingestelde diafragma combineert. b. Na het instellen van een andere diafragmawaarde (alleen als de ontspanner niet wordt bediend): Het nieuwe ingestelde diafragma wordt gedurende 4 s getoond en verdwijnt dan. Als dan de ontspanner wordt bediend, verandert de indicatie en verschijnt in plaats daarvan de resulterende sluitertijd. Deze verdwijnt pas na vrijgeven van de ontspanner. Terwijl de sluitertijd wordt getoond, kan te allen tijde kortstondig (gedurende 1 s) door draaien van de centrale instelknop (18) in plaats daarvan het diafragma worden opgeroepen. In principe: In de programma’s met langere sluitertijden en die zonder flits (nr. 3–5, 8–10 en 15, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) schakelt de camera bij geringe helderheid automatisch over op langdurige belichting (B). Dit wordt vóór de opname door afwisselend oplichten van het ingestelde diafragma en (voor de belichtingstijden > 30 s) aangegeven. Bij extreem lichte motieven die het werkgebied van het meetsysteem overstijgen, verschijnt als aanduiding in plaats van de sluitertijd resp. diafragmawaarde. De juiste belichting van zulke motieven is niet gegarandeerd. 85 Nederlands De indicaties A B C Opslaan van scherpte en belichting De belichtingsregeling en het meetsysteem van de LEICA CM is in het centrum geaccentueerd, d.w.z. dat weliswaar het gehele beeldveld wordt geregistreerd, maar dat het gebied dat door het autofocuskader wordt gemarkeerd zwaarder wordt meegewogen in de meting. In het midden geplaaste motiefdelen worden door deze configuratie meestal zonder extra maatregelen scherp afgebeeld en aangepast belicht. Wanneer het hoofdmotief om reden van beeldvorming echter buiten het midden moet worden geplaatst (foto A), kan in principe altijd bij autofocus evenals tijd- en programma-automaat op het drukpunt van de ontspanner de scherpte en belichting worden opgeslagen. Door de zoeker kijkend, richt u de camera eerst zodanig dat het autofocuskader het hoofdmotief of dat deel van het hoofdmotief registreert waarop moet worden scherpgesteld en dat goed belicht moet worden (foto B). Druk dan de ontspanner in tot het drukpunt. Als teken dat meting en opslag heeft plaatsgevonden, verschijnen in de zoekerindicatie de rode punt en de overeenkomstige tijds- en diafragmawaarde. Met onveranderd ingedrukte ontspanner kan het beeldfragment naar wens worden gewijzigd. De indicaties blijven ook bij gewijzigde afstand tot het motief en/of gewijzigde helderheid hetzelfde. Druk de ontspanner voor de opname helemaal in (foto C). Als om eerder genoemde fysische redenen met autofocusstoringen rekening moet worden gehouden: meet u eerst een vervangend object op ongeveer gelijke afstand en van gelijke helderheid, waarna u de afstandsinstelling en de belichtingswaarde opslaat. Belangrijk: • Het scherpte- en belichtingsgeheugen wordt gewist als u de ontspanner loslaat. • Voor een opname kunt u het scherpte- en belichtingsgeheugen willekeurig vaak gebruiken. • Als de ontspanknop helemaal ingedrukt wordt gehouden, zullen voorzover de flitser niet is ingeschakeld, willekeurig veel opnamen achterelkaar worden gemaakt met een frequentie van ongeveer 0,7 opname/s. Door deze serieopnamen is het bijv. mogelijk een bewegingsproces fotografisch vast te leggen. 86 Belichtingscorrecties De belichtingsmeters zijn op motieven van gemiddelde helderheid geijkt en reflecteren in doorsnee ongeveer 18 % van het effectieve licht. Wanneer het gemeten motief niet aan deze voorwaarden voldoet, moet een belichtingscorrectie worden uitgevoerd. De LEICA CM maakt correcties mogelijk in een gebied van ± 2EV in stappen van 1/3 EV. De instelling Indicaties in het dataveld E knippert (na het loslaten van de knop nog eens 4 s) als indicatie dat intussen een waarde kan worden ingesteld en dat het telwerk rechts daarnaast overschakelt op indicatie van de correctiewaarde. De overige indicaties verdwijnen. 2. Stel de gewenste correctiewaarde in door draaien van de centrale instelknop (18); naar links (tegen de uurwijzers in) voor negatieve waarden, naar rechts (met de uurwijzers mee) voor positieve waarden. De correctiewaarde verandert per ingeklikte stand + of – 1/3 EV, gelijktijdig verschijnt onder E het betreffende teken (+/-). Nederlands Bedieningsstap 1. Druk de EV-knop (21) naast de betreffende indicatie in het dataveld (19) kort in. Opmerking: De waarden zijn niet in een ”oneindige lus” opgenomen, d.w.z. voor het terugzetten moet in de tegengestelde richting worden gedraaid. 3. Druk opnieuw op de EV-knop als bevestiging van de instelling en om terug te keren naar normaal gebruik. Het voorteken (+/-) blijft als aanduiding van een ingestelde belichtingscorrectie. De overige indicaties verschijnen weer. Opmerking: 3 s na bediening van een van beide bedieningselementen eindigt automatisch het knipperen en de laatste ingestelde waarde is opgeslagen. In de zoeker verschijnt als aanduiding van de ingestelde belichtingscorrectie bij het drukpunt van de ontspanknop bovendien een punt boven de decimaalpunt (zie ook ”De zoeker/De indicaties in de zoeker”, pag. 66/78). 87 Voorbeeld van een correctie naar + (komt overeen met een belichtingstoename) Bij motieven met zeer lichte, overheersende delen, bijv. in de sneeuw of aan het strand, kiest de belichtingsmeter een te korte belichtingstijd en/of klein diafragma. De sneeuw wordt daardoor in een gemiddelde grijswaarde weergegeven en aanwezige personen zijn te donker: onderbelichting! Voor een langere belichtingstijd wordt een instelling van bijv. +2.0 ingesteld. Voorbeeld van een correctie naar – (komt overeen met een belichtingsafname) Bij motieven met zeer donkere delen die slechts weinig licht reflecteren, kiest de belichtingsmeter een te lange belichtingstijd en/of te groot diafragma. Een zwarte auto voor een donkere achtergrond wordt bijv. een grijze auto en afgebeelde personen worden te licht weergegeven: overbelichting! Voor een kortere belichtingstijd wordt een instelling van bijv. –2,0 ingesteld. 88 Beschikbare programma’s De LEICA CM biedt 15 verschillende functievarianten voor flitsgebruik, inclusief de mogelijkheid te allen tijde langdurige belichtingen in te stellen. Daarbij zijn extra functies in verschillende combinaties tot praktische programma’s samengevoegd. Deze programma’s zijn zowel bij de tijdautomaat als de programma-automaat beschikbaar. De 5 meest gebruikte programma’s (nr. 1, 2, 6, 7 en 15) zijn om reden van eenvoudige en snelle toegang onder een ”1. instelniveau” samengebracht, terwijl het ”2. instelniveau” alle 15 programma’s omvat. De instelling vindt – met een klein verschil – in principe op dezelfde wijze plaats: Bedieningsstap Indicaties in het dataveld 1. De MODE-knop (22) a. kort (< 2 s) indrukken voor een keuze in het ”1. instelniveau” a. Na het loslaten van de knop knippert het laatste ingestelde programma gedurende 4 s als aanduiding dat intussen een ander kan worden ingesteld. b. lang (> 2 s) indrukken voor een keuze in het ”2.instelniveau” b. Alle flitsmodussymbolen lichten kort op (ongeveer 1 s), waarna delaatst ingestelde modus gaat knipperen (4 s) om aan te geven dat er in die tijdsspanne een andere flitsmodus ingesteld kan worden. In beide gevallen verdwijnen de overige indicaties. Opmerking: De insteltijd van 4 s wordt door elke bediening van de instelknop verlengd. 2. Stel het gewenste programma in door draaien van de centrale instelknop (18). Een of meer symbolen verschijnen naast de knop voor het ingestelde programma. In het standaardprogramma ”Automatische flitsinschakeling” verschijnt a (extra naast q) in de ondertussen omgeschakelde datumaanduiding op de onderste regel. Opmerking: De programma’s zijn in een ”oneindige lus” geschakeld en zijn in beide draairichtingen te bereiken. 3. Druk opnieuw op de MODE-knop als bevestiging van de instelling en om terug te keren naar normaal gebruik. Een of meer symbolen blijven gehandhaafd. De overige indicaties verschijnen weer. 89 Nederlands De instelling Opmerking: Bij de beschrijving van de programma’s is telkens aangegeven wanneer ze alleen via het ”2. instelniveau” kunnen worden gekozen (betreft nr. 3–5 en 8–14). Bij het verwijderen van het flitsapparaat wordt de camera echter naar het opgeslagen programma teruggeschakeld, d.w.z. op a (de fabrieksinstelling, zie pag. 89) of op het door u permanent opgeslagen programma (zie ”Opslaan van de programma’s/de ingestelde belichtingscorrectie”, pag. 108). • Op de LEICA SF 24D moet voor de automatische camerasturing het programma TTL/GNC zijn ingesteld. Bij instelling op A worden meer en minder dan gemiddeld lichte motieven evt. niet optimaal belicht. Bij instelling op M moet de flitsbelichting door instelling van een gedeelde flitsstand op de diafragma- en afstandswaarde worden afgestemd die door de camera is ingesteld. • Voor SCA-3002 standaardflitsers geldt: 1. Om de automatische flits-belichtingsregeling te behouden, is een SCA-3502 M4 adapter nodig. 2. Het flitsapparaat moet op een programma kunnen worden ingesteld dat regeling van het flitsvermogen aan de hand van berekening van het richtgetal door de camera mogelijk maakt (Guide Number Control, zie de betreffende flitserhandleiding). • Voor alle overige flitsapparaten van het SCA-systeem en oudere adapters als SCA-3502 M4 geldt: 1. Het flitsapparaat moet op A of M worden ingesteld. 2. Bij M moet de gedeelde flitsstand door berekening van het richtgetal worden bepaald en handmatig op het flitsapparaat worden ingesteld. • Voor flitsapparaten die niet van het type SCA zijn geldt: 1. Als flitsprogramma’s zijn alleen de handmatige flitsinschakeling en -uitschakeling (nr. 6 en15) beschikbaar. 2. Op de camera is alleen de tijdautomaat te gebruiken (bij instelling op de programma-automaat verschijnt in de zoeker , de ontspanknop is geblokkeerd). Belangrijk: Ingestelde programma’s blijven actief, zolang er geen ander wordt gekozen. Wordt de camera echter uitgeschakeld of schakelt de camera zichzelf uit, dan is na opnieuw inschakelen de standaardinstelling weer actief. Wanneer echter een programma is opgeslagen, wordt dit het standaardprogramma en blijft ook na het aan- en uitzetten actief (zie ”Opslaan van de flitsprogramma’s/de ingestelde belichtingscorrectie” op pag. 108). Fotograferen met en zonder flits De LEICA CM beschikt over een ingebouwd flitsapparaat dat, afhankelijk van het gekozen programma, zichzelf automatisch inschakelt, resp. met de hand permanent kan worden uit- of aangezet. Bovendien is er nog de mogelijkheid met voorlicht te fotograferen om het ”rode-ogen-effect” te verminderen. Bovendien kunnen met de ISO-flitsschoen sterkere, externe flitsapparaten worden gebruikt; bij voorkeur van het model SCA-3002 standaard (met adapter SCA-3502 M4), waarmee in veel gevallen door de grote afstand van de flitsreflectoren tot de objectiefas het ”rode-ogen-effect” volledig kan worden vermeden. Wij adviseren uitdrukkelijk de LEICA SF 24D (best. nr. 14 444/14 448) Aanwijzingen voor het gebruik van externe flitsapparaaten • Zodra een extern flitsapparaat is geplaatst, worden de ingestelde flitsprogramma’s met voorlicht (nr. 2, 4, 7, 9 en12) op de voor het overige identieke programma’s zonder voorlicht (nr. 1, 3, 6, 8 en11) omgezet en in het dataveld (19) getoond. 90 Het flitsbereik Het praktische flitsbereik is afhankelijk van het ingestelde diafragma en de filmgevoeligheid. Voor goede resultaten is het belangrijk dat het hoofdmotief zich binnen het flitsbereik bevindt. Zie hiervoor de volgende tabel. De volgende gegevens hebben betrekking op het gebruik van het ingebouwde flitsapparaat. Flitsbelichtingen stuurt de camera meestal door regeling van de lichtopbrengst in verhouding tot het automatisch of handmatig ingestelde diafragma en de automatisch of handmatig ingestelde afstand. Ook bij handmatige flitsinschakeling (programma’s nr. 6–10) en tegenlichtsituaties, d.w.z. bij nog voldoende omgevingslicht, garandeert de automatische invul-flitsregeling van de LEICA CM een evenwichtige verhouding van omgevings- en flitslicht door een aangepaste dosering van de hoeveelheid flitslicht. Filmgevoeligheid in ISO Maximale praktische flitsbereik 25/15° 50/18° 100/21° 200/24° 400/27° 800/30° 1600/33° 3200/36° 5000/38° 0,7 – 2,9 m 0,7 – 4,1 m 0,7 – 5,8 m 0,7 – 8,2 m 0,7 – 11,6 m 0,7 – 16,5 m 0,7 –23,3m 0,7 –33,0 m 0,7 – 41,2 m Opmerkingen: • De waarden voor de afstanden in de tabel hebben betrekking op diamateriaal. Als negatieffilm (voor afdrukken) met een grotere speelruimte voor onderbelichting wordt gebruikt, kan het bereik zonder meer met een factor 1,4 worden vergroot. • Ver uit elkaar geplaatste motieven in de diepte kunnen van voor tot achter gelijkmatig door het flitslicht worden belicht. De gegevens hebben betrekking op in het meetveld geregistreerde motiefdelen en zijn daarom slechts richtwaarden. • Alle waarden zijn afgerond. Belangrijk: Controleer bij alle programma’s met gebruik van flits of het hoofdmotief zich binnen de reikwijdte van de flitser bevindt. 91 Nederlands 3. Het flitsapparaat moet op A of M worden ingesteld. Bij M moet de gedeelde flitsstand door berekening van het richtgetal worden bepaald en handmatig op het flitsapparaat worden ingesteld. Bij A moeten de diafragma-instellingen op camera en flitsapparaat overeenkomen. • Voor indirect flitsen (gedraaide of gebogen flitsreflector) moet het flitsapparaat op het programma A worden ingesteld. • Gebruik geen afdekking voor de flitsschoen omdat anders de interne flits mechanisch wordt uitgeschakeld. De programma’s met automatische flitsinschakeling Bij deze programma’s schakelt het flitsapparaat automatisch in als bij weinig licht opnamen uit de vrije hand door langere belichtingstijden tot bewegingsonscherpte leiden, bijv. in donkere ruimten, buiten in de schemering of bij slecht weer. De automatische inschakeling vindt ook plaats als het meetsysteem een situatie herkend waarbij de totale helderheid weliswaar voldoende is voor een opname zonder flits, maar in het midden van het beeld duidelijk minder is. In zo’n geval wordt met een getrapte flitsinvulling het (meestal in het midden geplaatste) hoofdmotief zelfs bij tegenlichtsituaties automatisch aangepast afgebeeld. (1) Fotograferen met automatische flitsinschakeling Na het inschakelen werkt de LEICA CM altijd met dit overal te gebruiken programma (voorzover geen ander programma werd opgeslagen; zie hiervoor de paragraaf ”Opslaan van de flitsprogramma’s/de ingestelde belichtingscorrectie” op pag. 108). Opmerking: Dit in de regel altijd ingeschakelde standaardprogramma wordt alleen bij het instellen van de functie door de betreffende symbolen in het dataveld gekenmerkt. Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q en a knipperend In de zoeker (enkel met aangeschakelde flitser) – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) – a. Flitsapparaat (nog) niet geladen/paraat: Flitssymbool knippert met 2 Hz (bij voldoende capaciteit van de batterij gedurende maximaal ca. 6 s) b. Flitsapparaat geladen/paraat: Flitssymbool brandt c. Flitsbelichting minstens 0,5 EV te krap: tevens brandt d. Flitsbelichting minstens 0,5 EV te ruim: tevens brandt e. Bij gebruik van een verkeerd ingesteld extern flitsapparaat (zie ”Aanwijzingen voor het gebruik van externe flitsapparaaten”, pag. 90): tevens verschijnt (de ontspanknop is geblokkeerd) 92 Het instellen/De indicaties (vervolg) In het dataveld – In de zoeker a. Flitsbelichting correct en flitsapparaat paraat: Flitssymbool brandt b. Flitsbelichting correct maar flitsapparaat (nog ) niet paraat: Flitssymbool knippert 2 s met 4 Hz (de ontspanknop is geblokkeerd) c. Flitsbelichting niet voldoende en flitsapparaat (nog) niet paraat: Flitssymbool verschijnt pas weer na 2 s (de ontspanknop is geblokkeerd). (2) Fotograferen met automatische flitsinschakeling en voorlicht t Bij geflitste portret- en groepsfoto’s kunnen ”rode ogen” ontstaan als het flitslicht direct door het netvlies van het oog in de camera wordt teruggekaatst. Het is aan te bevelen de te fotograferen personen niet direct in de lens te laten kijken. Omdat het effect groter is naarmate bij weinig licht de pupillen zich verwijden, moet bijv. bij binnenopnamen zoveel mogelijk licht worden ingeschakeld zodat de pupillen zich vernauwen. Door de voorlicht van een aanvullende lichtbron die bij indrukken van de ontspanner kort voor de opname wordt ingeschakeld, vernauwen de pupillen zich van de personen die naar de camera kijken zodat het ”rode-ogen-effect” wordt verminderd. Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q, t en a knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) t Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 3. Na de opname t Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 93 Nederlands Bedieningsstap 3. Na de opname (3) Fotograferen met automatische flitsinschakeling en langere sluitertijden S (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Om het risico van beweging te verminderen, wordt de belichtingstijd bij de programma’s met flitsinschakeling niet trager ingesteld dan 1/ s. Daarom wordt bij opnamen met flits de achtergrond vaak sterk onderbelicht. 60 Om rekening te houden met het aanwezige omgevingslicht zijn in zulke opnamesituaties langere belichtingstijden noodzakelijk. In dit programma stuurt het omgevingslicht de sluitertijden evt. zelfs tot de langdurige belichting B (zie paragraaf ”De zichzelf instellende B-functie”, pag. 107). Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q, S en a knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) S ; tevens B bij automatisch gestuurde langdurige opnamen Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) bij automatische omschakeling op langdurige opnamen verschijnen 2 s afwisselend (bij P, voor de grootste diafragmaopening), resp. het ingestelde diafragma (bij A) en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname (alleen bij automatische omschakeling op langdurige opnamen) S en B; gelijktijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname S Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) Opmerking: Bij weinig licht, d.w.z. langere sluitertijden dan 1/60 s, moet de camera rustig worden vastgehouden – ondersteunen of een statief gebruiken. De camerapositie mag ook na het flitsen pas worden gewijzigd als de film is getransporteerd. 94 (4) Fotograferen met automatische flitsinschakeling, langere sluitertijden en voorlicht S t (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Met dit programma is het mogelijk de functies van de programma’s nr. 2 en 3 gecombineerd te gebruiken. Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q, S, t en a knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) S en t; tevens B bij automatisch gestuurde langdurige opnamen Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) bij automatische omschakeling op langdurige opnamen verschijnen 2 s afwisselend (bij P, voor de grootste diafragmaopening), resp. het ingestelde diafragma (bij A) en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname (alleen bij automatische omschakeling op langdurige opnamen) S, t en B; gelijktijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname S en t Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) Opmerking: Bij weinig licht, d.w.z. langere sluitertijden dan 1/60 s, moet de camera rustig worden vastgehouden – ondersteunen of een statief gebruiken. De camerapositie mag ook na het flitsen pas worden gewijzigd als de film is getransporteerd. 95 Nederlands Het instellen/De indicaties (5) Fotograferen met automatische flitsinschakeling, synchronisatie aan het einde van de belichting en langere sluitertijden n S (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Met de LEICA CM is het mogelijk de ontsteking van de flitser naar keuze op het begin of het einde van de belichtingstijd te schakelen. Zo wordt het mogelijk de – slechts zeer korte – flitsbelichting ofwel aan het begin of aan het einde van de – verhoudingsgewijs duidelijk langere – belichting van het aanwezige licht te laten plaatsvinden. Met name bij bewegende motieven in een donkere omgeving die zelf licht oplichten of reflecteren – bijv. auto’s – levert de synchronisatie aan het einde van de belichtingstijd vaak een natuurlijker beeldeffect op. Voor het overige komt dit programma overeen met S. Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q, n, S en a In de zoeker – knipperend 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) n en S; tevens B bij automatisch gestuurde langdurige opnamen Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) bij automatische omschakeling op langdurige opnamen verschijnen 2 s afwisselend (bij P, voor de grootste diafragmaopening), resp. het ingestelde diafragma (bij A) en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname (alleen bij automatische omschakeling op langdurige opnamen) n S , en B; gelijktijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname n en S Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) Opmerking: Bij weinig licht, d.w.z. langere sluitertijden dan 1/60 s, moet de camera rustig worden vastgehouden – ondersteunen of een statief gebruiken. De camerapositie mag ook na het flitsen pas worden gewijzigd als de film is getransporteerd. 96 De programma’s met handmatige flitsinschakeling Zoals in de paragraaf ”De programma’s met automatische flitsinschakeling” op pag. 92 is beschreven, schakelt de LEICA CM de flitser ook in tegenlichtsituaties automatisch in. Wanneer echter het donkere motiefdeel om reden van beeldvorming niet in het midden van het beeld wordt geplaatst, zal het ingebouwde flitsapparaat in dit geval door nog voldoende helderheid niet worden ingezet. Hetzelfde geldt voor het geval dat u grote contrasten (bijv. bij direct zonlicht) wilt verzachten. In zulke situaties kan het zinvol zijn de flits handmatig in te schakelen. Zolang deze programma’s zijn geactiveerd, wordt het flitsapparaat onafhankelijk van de heersende lichtomstandigheden voor elke opname ingeschakeld; voor het overige komen de functies precies overeen met die van de automatische flitsinschakeling (nr. 1–5). (6) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling q Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) q Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 3. Na de opname q Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) (7) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling en voorlicht t q Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q en t knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) q en t Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 3. Na de opname q en t Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 97 Nederlands Het instellen/De indicaties (8) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling en langere sluitertijden q S (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q en S knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) q en S; tevens B bij automatisch gestuurde langdurige opnamen Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) bij automatische omschakeling op langdurige opnamen verschijnen 2 s afwisselend (bij P, voor de grootste diafragmaopening), resp. het ingestelde diafragma (bij A) en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname (alleen bij automatische omschakeling op langdurige opnamen) q, S en B; gelijk- Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname q en S tijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) Opmerking: Bij weinig licht, d.w.z. langere sluitertijden dan 1/60 s, moet de camera rustig worden vastgehouden – ondersteunen of een statief gebruiken. De camerapositie mag ook na het flitsen pas worden gewijzigd als de film is getransporteerd. 98 (9) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling, langere sluitertijden en voorlicht q S t (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q, S en t knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) q, S en t; tevens B bij automatisch gestuurde langdurige opnamen Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) bij automatische omschakeling op langdurige opnamen verschijnen 2 s afwisselend (bij P, voor de grootste diafragmaopening), resp. het ingestelde diafragma (bij A) en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname (alleen bij automatische omschakeling op langdurige opnamen) q, S, t en B; gelijktijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname q, S en t Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) Opmerking: Bij weinig licht, d.w.z. langere sluitertijden dan 1/60 s, moet de camera rustig worden vastgehouden – ondersteunen of een statief gebruiken. De camerapositie mag ook na het flitsen pas worden gewijzigd als de film is getransporteerd. 99 Nederlands Het instellen/De indicaties (10) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling, flitssynchronisatie aan het einde van de belichting en langere sluitertijden q n S (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q, n en S knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) q, n en S; tevens bij automatisch gestuurde langdurige opnamen Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) bij automatische omschakeling op langdurige opnamen verschijnen 2 s afwisselend (bij P, voor de grootste diafragmaopening), resp. het ingestelde diafragma (bij A) en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname (alleen bij automatische omschakeling op langdurige opnamen) q, n, S en B; Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname q, n en S B gelijktijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) Opmerking: Bij weinig licht, d.w.z. langere sluitertijden dan 1/60 s, moet de camera rustig worden vastgehouden – ondersteunen of een statief gebruiken. De camerapositie mag ook na het flitsen pas worden gewijzigd als de film is getransporteerd. 100 Opmerkingen: • Om beweging te vermijden moet bij gebruik van de T-functie de ontspanknop rustig en niet met een schok worden bediend. De camerapositie mag, behalve om een bewuste keuze van beeldvorming , pas worden gewijzigd als filmtransport heeft plaatsgevonden. • Bij weinig licht, d.w.z. langere sluitertijden dan 1/60 s, moet de camera rustig worden vastgehouden – ondersteunen of een statief gebruiken. De camerapositie mag ook na het flitsen pas worden gewijzigd als de film is getransporteerd. • Voor alle opnamen met langere sluitertijden kunnen als praktische accessoires, die in elke jaszak passen, de LEICA Mini-Drievoet (best. nr. 14 320) en de LEICA Elektrische Kabelontspanner (best. nr. 18 540) worden aangeraden. • In deze programma’s voert de elektronica van de camera geen belichtingsmeting uit en daarom verdient het aanbeveling voor een latere keuzemogelijkheid meerdere opnamen met verschillende lange belichtingstijden te maken. • Na 99 s wordt de belichting toch beëindigd als de ontspanknop dan nog geen tweede keer is ingedrukt. 101 Nederlands Fotograferen met handmatig gestuurde langdurige opnamen Bepaalde motieven als onweer, nachtelijke straatscènes of vuurwerk ontwikkelen pas bij opnamen met langere belichtingen hun charme. De T-functie, waarbij de ontspanner niet hoeft te worden vastgehouden, wordt gebruikt als u er zeker van wilt zijn dat bij lange belichtingen, bijv. in combinatie met statief en elektrische kabelontspanner, absoluut geen bewegingsonscherpte ontstaat. Eerst wordt zoals gebruikelijk ontspannen, waarbij de sluiter pas opengaat als de ontspanknop wordt losgelaten. Als de belichting moet worden beëindigd, wordt de ontspanknop opnieuw ingedrukt. De LEICA CM biedt om reden van zo groot mogelijke creatieve vrijheid keuze uit 4 verschillende varianten, d.w.z. functiecombinaties met deze T-regeling. De flitsfuncties komen overeen met die van de programma’s met normale belichtingsregeling. (11) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling en de T-functie q T (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q en T knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) q en T Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1); afwisselend verschijnen het automatisch of handmatig ingestelde diafragma en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname q en T; gelijktijdig Indicatie van de scherptestatus en schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd 4. Na de opname q en T Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 102 (12) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling, voorlicht en de T-functie q t T (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q, t en T knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) q, t en T Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1); afwisselend verschijnen het automatisch of handmatig ingestelde diafragma en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname q, t en T; gelijktijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname q, t en T Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 103 Nederlands Het instellen/De indicaties (13) Fotograferen met handmatige flitsinschakeling, flitssynchronisatie aan het einde van de belichting en de T-functie q n T (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld q, n en T knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) q, n en T Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1); afwisselend verschijnen het automatisch of handmatig ingestelde diafragma en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname q, n en T; gelijktijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname q, n en T Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 104 (14) Fotograferen met handmatige flitsuitschakeling en de T-functie u T (alleen te kiezen via het ”2. instelniveau”, zie ”Beschikbare programma’s”, pag. 89) Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld u en T knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) u en T Afwisselend verschijnen het automatisch of handmatig ingestelde diafragma en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname u en T; gelijktijdig schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Indicatie van de scherptestatus en 4. Na de opname u en T Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 105 Nederlands Het instellen/De indicaties (15) Fotograferen met handmatige flitsuitschakeling u Stemmige beelden in de schemering of in interieurs kunt u maken door in sommige gevallen de flitser bewust uit te schakelen. Ook in gelegenheden waar flitsgebruik niet is toegestaan (bijv. musea) is dit programma nodig. Ook in dit programma stuurt het omgevingslicht de sluitertijden evt. zelfs tot de langdurige belichting B (zie ”De zichzelf instellende B-functie”, pag. 107). Het instellen/De indicaties Bedieningsstap 1. Bij het instellen van de functie In het dataveld u knipperend In de zoeker – 2. Na instellen van de functie/bij het bedienen van de ontspanner (minstens tot het drukpunt) u; tevens B bij auto- Afwisselend verschijnen het automatisch of handmatig ingestelde diafragma en (in plaats van de belichtingstijden >30 s) 3. Tijdens de opname (Nur bei automatischer Umschaltung auf Langzeit-Aufnahmen) u en B; gelijktijdig 4. Na de opname u matisch gestuurde langdurige opnamen Indicatie van de scherptestatus en schakelt het telwerk om naar indicatie van de verlopen belichtingstijd Zoals bij het standaardprogramma (nr. 1) 106 De zichzelf instellende B-functie In de programma’s S (3), S t (4), n S (5), q S (8), q S t (9), q n S (10) en u (15) schakelt de camera onder een bepaalde lichtgrens automatisch over op langdurige belichting. In het dataveld (19) verschijnt bij half ingedrukte ontspanknop vervolgens bovendien de indicatie B. Bij het grootste diafragma (2,4) blijft de sluiter zolang open als de ontspanknop ingedrukt wordt gehouden, maximaal echter 99 s Gedurende de belichting functioneert het beeldtelwerk als secondenteller. Opmerking: Voor alle opnamen met langere sluitertijden kunnen als praktische accessoires, die in elke jaszak passen, de LEICA MiniDrievoet (best. nr. 14 320) en de LEICA Elektrische Kabelontspanner (best. nr. 18 540) worden aangeraden. 107 Nederlands Let op: Als de camera in de betreffende programma’s deze functie kiest, wordt gelijktijdig de voorheen nog actieve belichtingsmeting uitgeschakeld. Daarom verdient het aanbeveling voor een latere keuzemogelijkheid meerdere opnamen met verschillende lange belichtingstijden te maken. Opslaan van de flitsprogramma’s/de ingestelde belichtingscorrectie Bij sommige omstandigheden of motieven kan het zinvol zijn in principe met bepaalde functies van de LEICA CM te werken. Zo moet bijvoorbeeld een portretserie altijd met voorlicht of een serie landschapsopnamen met een vaste belichtingscorrectie worden gefotografeerd. Hiertoe kunnen alle flitsprogramma’s evenals een ingevoerde correctie permanent worden opgeslagen zodat deze ook na het aanen uitzetten van de camera direct weer beschikbaar zijn. Ook deze permanente opslag vindt in principe net zo plaats als het instellen van de functies zelf: Die Einstellung Bedieningsstap 1. a. Als geen instelprocedure is geactiveerd (de betreffende indicaties in het dataveld [19] branden continu): stel de gewenste functie in (zoals in de paragrafen ”Belichtingscorrecties, pag. 89) en ”Beschikbare programma’s”, pag. 91 beschreven) b. Na geslaagde instelling van de gewenste functie maar nog terwijl de instelmodus actief is (de relevante indicatie knippert langzaam): Druk de MODE- (22), resp. EV-knop (21) minstens 3 s in. 2. Na de opslag Indicaties in het dataveld a. De relevante indicatie (een of meer symbolen voor het flitsprogramma) of E knipperen 4 s als aanduiding dat een programma/waarde kan worden ingesteld. Bij EV gaat het telwerk rechts daarnaast naar de indicatie van de correctiewaarde. De overige indicaties verdwijnen b. De relevante indicatie knippert snel als teken dat de functie permanent is opgeslagen De indicaties voor de relevante functies branden continu en de overige indicaties verschijnen weer. Verwijdering uit het geheugen vindt op dezelfde wijze plaats, d.w.z. door het kiezen en opslaan van de standaardinstelling (of elk ander gewenst programma), resp. 0.0 E (of elke andere correctiewaarde). Opmerking: Na het vervangen van de batterij is het geheugen eveneens gewist. 108 Zelfontspanner De LEICA CM biedt keuze uit 2 en 10 s voorlooptijd voor de zelfontspanner, bijv. voor opnamen waarin u in het beeld wilt verschijnen of om beweging door het bedienen van de ontspanknop te voorkomen. Instelling van de voorlooptijd 2. Stel de gewenste voorlooptijd in door draaien van de centrale instelknop (18). Opmerking: De voorlooptijden zijn in een ”oneindige lus” geschakeld en zijn in beide draairichtingen te bereiken. 3. Druk opnieuw op de TIMER-knop als bevestiging van de instelling en om terug te keren naar normaal gebruik. Indicaties in het dataveld Het zelfontspanner-symbool (s) knippert (na het loslaten van de knop nog eens 4 s) als aanduiding dat intussen een voorlooptijd kan worden ingesteld; het telwerk geeft 0 De overige indicaties verdwijnen. Het knipperende zelfontspanner-symbool schakelt over op indicatie van de ingestelde functie (r); in het telwerk staat 2 of 10. Bij instelling op 0 (geen zelfontspanner-functie) knippert de oorspronkelijke indicatie. Het zelfontspanner-symbool voor de ingestelde functie blijft staan; in het telwerk staat de gekozen voorlooptijd. De overige indicaties verschijnen weer. 109 Nederlands Bedieningsstap 1. Druk op de TIMER-knop (20) Starten/Afbreken van de zelfontspanner Bedieningsstap 1. Om te starten drukt u op de ontspanknop (8) Indicaties in het dataveld Het zelfontspanner-symbool voor de ingestelde functie blijft staan. Tijdens de procedure worden de resterende seconden tot ontspannen in het telwerk getoond. Overig Totdat de sluiter wordt ontspannen, licht het witte frontlampje (3) aan de voorzijde van de camera als volgt op: – 1/9 seconde/n knipperen (bij 2/10 sec. voorlooptijd) – 1 seconde voortdurend branden – ontspannen 2. De voorlooptijd kunt u altijd afbreken door opnieuw indrukken van de ontspanner, de TIMER-knop of door uitschakelen van de camera Het zelfontspanner-symbool schakelt terug naar de oorspronkelijke indicatie (s). Het telwerk schakelt terug naar de indicatie van het actuele beeldnummer. Het frontlampje gaat uit Opmerkingen: • De zelfontspanner is altijd maar voor één opname geactiveerd en moet opnieuw worden ingesteld als u deze nog een keer wilt gebruiken. • Als het flitsapparaat bij het indrukken van de TIMER-knop nog niet is opgeladen – het rode symbool in de zoeker knippert – kan de zelfontspanner niet worden geactiveerd. Belangrijk: Let erop, dat de bepaling van de meetwaarden pas vlak voor de opname plaatsvindt! 110 Accessoires: Draagriem ca. 50 cm lengte (in leveringsomvang inbegrepen – als vervanging) Handlus (in leveringsomvang inbegrepen – als vervanging) LEICA Elektrische Kabelontspanner (ca. 30 cm lang) Leren tas met gordelriem LEICA Mini Drievoet-statief Belangrijk: Als de motor stopt zonder dat in het dataveld de 0 knippert, moet de batterij worden vervangen. Open de achterwand niet, omdat anders de gedeeltelijk teruggespoelde film door invallend licht ongewild wordt belicht en reeds gemaakte opnamen worden bedorven. Na het plaatsen van de nieuwe batterij moet het terugspoelen handmatig worden opgestart door de knop voor het voortijdig terugspoelen van de film (24) onder aan de camera in te drukken. Terugspoelen van een gedeeltelijk belichte film Het motorisch terugspoelen van de film kan op elk moment handmatig worden gestart om bijv. een gedeeltelijk belichte film te laten ontwikkelen. Hiertoe wordt de knop voor het voortijdig terugspoelen van de film (24) onder aan de camera met een balpenpunt of een vergelijkbaar puntig voorwerp ingedrukt. 111 Best. nr. 18 529 18 528 18 540 18 560 14 320 Nederlands Automatisch terugspoelen van de belichte film Na de laatste opname – aan het einde van de filmstrook – wordt de film automatisch teruggespoeld. Het beeldtelwerk in het dataveld (19) telt daarbij achteruit mee, waarbij afwisselend de beeldnummers en teruglopende segmenten als bevestiging van het terugspoelen verschijnen. Nadat het terugspoelen is voltooid, stopt de motor. In het telwerk knippert de 0 als aanduiding dat de volledig teruggespoelde film kan worden uitgenomen. Wat doen als . . . Storing Oorzaak Oplossing Camera ontspant niet Camera is niet ingeschakeld Camera inschakelen (zie pag. 69) Batterij is leeg Batterijen vervangen (zie pag. 68) Batterijcontacten vervuild Batterijcontacten schoonmaken Flitser wordt weer opgeladen Even wachten tot flitser is opgeladen (zie pag. 116) Externe flitser is niet goed opgeschoven Flitser correct positioneren Opnameafstand is te gering Opnameafstand tot minstens 0,7 m vergroten (zie pag. 79) Film niet goed ingelegd, knipperende 1/0 Achterwand openen, film opnieuw inleggen (zie pag. 74) Film is teruggespoeld en de cassette bevindt zich nog in de camera. Filmcassette verwijderen (zie pag. 111) Fout in programmaverloop Batterij verwijderen en opnieuw inleggen Camera ontspant niet en in het dataveld Functiestoring van het filmtransport knippert de beeldteller (zie pag. 75/76) Film door bedienen van de schakelaar terugspoelen Gehele beeld onscherp Camera bij ontspannen bewogen Camera rustig vasthouden en voorzichtig ontspannen Onjuiste handmatige scherpstelling Afstand tot het motief controleren en opnieuw instellen 112 Oorzaak Oplossing Hoofdmotief niet scherp Autofocus-sensoren afgedekt Handen, draagriem e.d. weghouden Objectafstand te gering Objectafstand moet minstens 0,7 m bedragen Hoofdobject niet binnen het autofocus-kader Scherptegeheugen gebruiken (zie pag. 86) Ongunstige omstandigheden voor scherpstellen, bijv. felle lichtbron in het beeld Opslag scherpte van vervangend object op gelijke afstand Motief werd door een raam gefotografeerd, bijv. in een bus of vliegtuig Afstand handmatig op oneindig instellen (zie pag. 81) Onjuiste handmatige scherpstelling Afstand tot het motief controleren en opnieuw instellen Beeld versluierd of gedeeltelijk onscherp Objectief is niet schoon (waterdruppels, vingeradfrukken) Objectief reinigen (zie ”Onderhoudstips voor de LEICA CM”, pag. 114) Gehele beeld of slechts een deel van het beeld onderbelicht Objectief of flitser gedeeltelijk bedekt Handen, camerariem e.d. weghouden van flitsreflector, objectief en meetcellen; camera vasthouden (zie pag. 77) Afstand voor flitsen te groot Bij flitsopnamen het flitsbereik niet overschrijden of films met hogere filmgevoeligheid gebruiken (zie pag. 91) Bij het vasthouden van de camera werd de sensor voor de belichtingsmeting bedekt Handen, camerariem e.d. weghouden van objectief en meetcellen; camera vasthouden (zie pag. 77) Overbelichte opname 113 Nederlands Storing Onderhoudstips voor de LEICA CM Stof op de buitenlens van het objectief kan met een zacht penseel of met een schone, droge en pluisvrije zachte doek, bijv. een schone katoenen zakdoek of een speciaal lensdoekje, worden verwijderd. Let erop, het gedeelte van de doek waarmee wordt schoongemaakt niet eerst met de handen aan te raken. Alleen dan kan men er zeker van zijn dat handzweet of vetsporen niet op het glasoppervlak komen. Niet geadviseerd worden speciale reinigingsdoekjes zoals deze voor het reinigen van brillenglazen worden gebruikt. Deze doekjes zijn met chemische stoffen geïmpregneerd en kunnen optisch glas en aantasten. (Het voor brillen verwerkte glas heeft een andere samenstelling dan de glassoorten die voor objectieven worden gebruikt.) Alcohol en andere chemische oplossingen mogen niet voor reiniging van de camerabehuizing worden gebruikt. Indien nodig met een zachte, droge doek afvegen. De LEICA CM dient beschermd te worden tegen harde stoten, hoge temperaturen en hoge vochtigheid. Extreem lage temperaturen kunnen de werking van de camera verstoren. Het is aan te bevelen de LEICA CM bij koude in een warme binnenzak van een jas op te bergen. Een abrupte overgang van een koude naar een warme omgeving moet vermeden worden omdat dan condensvorming kan optreden die de functie nadelig kan beïnvloeden. Condens dat zich toch vormt, verdwijnt in een droge omgeving na enige tijd weer vanzelf. De camera mag niet in een gesloten doos of tas opgeborgen worden vooraleer hij volledig droog is. Gedurende deze periode moet de camera niet worden aangezet en is het in zulke gevallen aan te raden de batterij te verwijderen. De LEICA CM mag niet nat worden. Dure reparaties kunnen het gevolg zijn en de camera kan zelfs total loss raken. Als de camera niet wordt gebruikt, moet deze vooral na gebruik in een omgeving met een hoge luchtvochtigheid evt. worden afgedroogd en op een koele, droge plaats, vrij van stof en chemicaliën worden bewaard. Geen overmatige druk op het LCD-dataveld uitoefenen. Het dataveld is bestemd voor een temperatuurbereik van ca. 0° tot +40° C (ca. 32° tot 104° F). Bij hogere of lagere temperaturen kan de leesbaarheid van het dataveld verminderen. Hogere temperaturen kunnen zelfs een tijdelijke zwarting van het dataveld veroorzaken. Let op: In de camera bevinden zich elektronische hoogspanningscomponenten. Het is daarom niet toegestaan de behuizing van de camera open te schroeven of open te breken. Hoogspanning kan levensgevaarlijk zijn! 114 Type Compacte autofocus kleinbeeld-zoekercamera met lichtsterk standaardobjectief met lichte groothoek. Filmformaat 24 x 36 mm Objectief LEICA SUMMARIT 1:2,4/40 mm (6 lenzen in 4 groepen) met verbeterde multi-coating. Afstand-instelgebied Automatische of handmatige afstandsinstelling van 0,7 m tot oneindig, bij beide programma’s weergave van de scherptestatus d.m.v. LED-indicatie. Kleinste objectveld 566 x 377 mm (beeldverhouding 1:15,7) Autofocus-systeem Passieve fasen-detectie-autofocus, AF-hulpstraal schakelt bij slechte lichtomstandigheden automatisch in. Belichtingssysteem Naar keuze programma-automaat, d.w.z. volautomatische belichtingsregeling met handmatige shift mogelijkheid of tijdautomaat bij handmatige instelling vooraf van diafragma, evt. met automatische flitsinschakeling. Belichtingsmeting In het centrum geaccentueerde meetkarakteristiek, meting van twee zones (midden/rand) met automatische detectie tegenlicht (voor automatisch invulflitsen). Meetwaardegeheugen Door vasthouden van drukpunt ontspanknop worden gemeten waarden voor afstand en belichting opgeslagen. Werkgebied van het belichtingssysteem (bij ISO 100/21°) Flitsprogramma Werkgebied van het belichtingssysteem Flits automatisch of handmatig ingeschakeld (nr. 1, 2, 6, 7) EV8,5 (f/2,4, 1/60s) – EV19 (f/22, 1/1000 s) Flits met langere sluitertijden of uitgeschakeld (nr. 3–5, 8–10, 15) EV2 (f/2,4, 2 s) – EV19 (f/22, 1/1000 s) Sluitertijden-bereik 1 tot 1/1000 s (bij programma-automaat en diafragma 2.4 tot 1/500 s, bij diafragma 4 tot 1/750 s) in de programma’s nr. 3–5 en 8–10, 30 s tot 1/1000 s (bij programma-automaat en diafragma 2.4 tot 1/500 s, bij diafragma 4 tot 1/750 s) in de programma’s met automatische en handmatige flitsinschakeling (nr. 1, 2, 6, 7). In deze programma’s ook automatische omschakeling op B voor langere, handmatig naar schatting gestuurde belichtingstijden tot 99 s Gericht te gebruiken en handmatig te sturen langdurige belichtingen tot 99 s (T-functie) voor opnamen zonder bewegingsonscherpte met de programma’s nr. 11–14. Belichtingscorrectie ±2 EV 1/3 EV-stappen Flitsautomaat en handmatige inschakeling flits en lichtstraal Bij weinig licht wordt het ingebouwde flitsapparaat in de programma’s nr. 1–5 automatisch ingeschakeld. Handmatig in- en uitschakelen van het flitsapparaat is met de programma’s nr. 6–14, resp. 15 altijd mogelijk. Lichtstraal ter vermindering van het ”rode-ogen-effect” kan met de programma’s nr. 2, 4, 5, 7, 9 en 10 worden ingeschakeld. Ook met langere sluitertijden flitsen is mogelijk met de programma’s nr. 3–5 en 8–10. Programma’s (in de geschakelde volgorde) Automatische flitsinschakeling (nr. 1) (universeel programma, na het aanzetten van de camera altijd geactiveerd, mits niet bewust een ander programma werd opgeslagen), Automatische inschakeling flits en voorlicht (nr. 2), Automatische flitsinschakeling met langere sluitertijden incl. B (nr. 3), Automatische inschakeling flits en voorlicht met langere sluitertijden incl. B (nr. 4), Automatische flitsinschakeling met langere sluitertijden incl. B en synchronisatie aan het einde van de belichting (nr. 5), Handmatige flitsinschakeling (nr. 6), Handmatige inschakeling flits en voorlicht (nr. 7), Handmatige flitsinschakeling met langere sluitertijden incl. B (nr. 8), Handmatige inschakeling met flits en voorlicht met langere sluitertijden incl. B (nr. 9), Handmatige flitsinschakeling met langere sluitertijden incl. B en synchronisatie aan het einde van de belichting (nr. 10), T-functie met handmatige flitsuitschakeling (nr. 14), T-functie met handmatige flitsinschakeling (nr. 11), T-functie met handmatige flitsinschakeling met flitssynchronisatie aan het einde van de belichtingstijd (nr. 13), T-functie met handmatige inschakeling flits en voorlicht (nr. 12) en handmatige flitsuitschakeling (nr. 15) De gekozen programma’s blijven actief totdat een ander programma wordt gekozen, de camera wordt uitgeschakeld of de batterijen worden verwisseld, tenzij een ander programma is opgeslagen. Elk programma kan permanent worden opgeslagen. Bij belichtingswaarden lager dan EV 8,5 volgt in de programma’s nr. 1–5 automatisch de inschakeling van het flitsapparaat. 115 Nederlands Technische gegevens Flitsbereik (b. ISO 100/21°) van 0,7–5,8 m. Richtgetal 14. Flitsherhaling Ca. 6 seconden met nieuwe batterij. Zelfontspanner Voorlooptijd naar keuze 2 of 10 s; indicatie door knipperen resp. oplichten van het witte frontlampje aan de voorkant van de camera en terugtellend telwerk in het dataveld. Filmgevoeligheidsinstelling Automatische filmgevoeligheidsinstelling voor films met DX-code van ISO 25/15° tot en met 5000/38°. Bij films zonder DX-code resp. met DX-code en een gevoeligheid buiten dit gebied, instelling op ISO 100/21°. Zoeker Zoeker met werkelijke weergave en markeringen voor het afstand-meetveld resp. het bereik van de grootste meetgevoeligheid van de belichtingsmeting. Dioptriecorrectie +1 tot en met –3 dioptr.. Zoekerindicaties Driedelige LED-serie als statusindicatie van de afstandsmeting, LED als digitale indicatie in vier posities en zeven segmenten voor automatisch resp. handmatig ingestelde tijds- en diafragmawaarde en lichtpunt voor belichtingscorrectie, LED-flitssymbool voor flits-statusindicatie. Zoekervergroting 0,4x, grootte zoekerveld komt overeen met ca. 85 % van het filmformaat. Film inleggen en transport Na inleggen van de filmcassette en sluiten van de achterwand automatische filminvoer en motorisch transport naar het eerste beeld. Motorisch filmtransport na elke belichting. Serieopnamen met 0,7 beeld/s mogelijk (alleen zonder flits). Het motorisch terugspoelen vindt automatisch aan het einde van de film plaats. De film wordt geheel in de cassette teruggespoeld. Voortijdig terugspoelen van de film is mogelijk. Aan-/uitzetten van de camera Met ON/OFF-schuif aan de rechtervoorzijde van de camera. Objectief gaat naar stand-by positie resp. verzonken stand, objectiefafdekking opent resp. sluit en de indicaties in het dataveld verschijnen resp. verdwijnen. Na ongeveer 3 minuten niet gebruikt te zijn, schakelt de camera zelfstandig uit. Bedrijfsspanning 3 V Voeding Duurzame lithiumbatterij 3 V (CR123A). Behuizing Buitenste behuizing van titaan met leer in Leica design. Achterwand met kijkvenster voor filmcassette. Bevestiging van de draagriem of de handlus aan de zijkant. Statiefschroefdraad A 1/4 DIN 4503 (1/4"). Dateerinrichting De camera is in de rechterbenedenhoek van het beeld met een geïntegreerde dateerinrichting uitgerust voor het meebelichten van dag en tijd of datum op de film (naar wens). Kwartsgestuurde klok en automatische kalender tot en met het jaar 2060. De helderheid van het meebelichten wordt automatisch aangepast aan de filmgevoeligheidsinstelling van de camera. Afmetingen (b x h x d) 116 x 64 x 43 mm (objectief verzonken). Gewicht Ca. 300 g (zonder batterij) e Indicaties in het dataveld Vloeistof-kristal indicatie (LCD = Liquid Crystal Display) met beeldtelwerk (88, dient ook als indicatie voor inleggen, transport en uitnemen van film, als secondenteller bij langdurige belichtingen en zelfontspanning evenals weergave van de correctiewaarde voor belichting bij het instellen), cijfers, resp. jokers voor naar keuze meebelichten van datum of tijd of handmatig ingestelde . . afstand (88:.88 88), symbolen voor batterijconditie ( ), de ingestelde flits(q/u/t/S/n) en belichtingsprogramma’s (B/ T/A/P), belichtingscorrecties (± E) en zelfontspanner (s/r, inactief, resp. ingesteld/geactiveerd). 116 Leica Camera AG Leica Akademie Oskar-Barnack Str. 11 D-35606 Solms Tel.: +49 (0) 64 42-208-421 Fax: +49 (0) 64 42-208-425 e-mail: [email protected] Leica op internet Actuele informatie over producten, wetenswaardigheden, evenementen en de onderneming Leica krijgt u op onze homepage op internet onder: http://www.leica-camera.com Leica informatiedienst Technische vragen over het Leica programma worden schriftelijk, telefonisch of per e-mail beantwoord door de Leica Informations-Service: Leica Camera AG Informations-Service Postfach 1180 D-35599 Solms Tel.: +49 (0) 64 42-208-111 Fax: +49 (0) 64 42-208-339 e-mail: [email protected] Leica klantendienst Voor het onderhoud van uw Leica uitrusting alsmede in geval van schade kunt u gebruik maken van de Customer Service van Leica Camera AG of de reparatieservice van een nationale vertegenwoordiging van Leica (voor adressenlijst zie garantiebewijs). Wend u tot een erkende Leica-speciaalzaak. Leica Camera AG Customer Service Solmser Gewerbepark 8 D-35606 Solms Tel.: +49 (0) 64 42-208-189 Fax: +49 (0) 64 42-208-339 e-mail: [email protected] 117 Nederlands Leica Academie Naast hoogwaardige producten uit de topklasse voor observatie tot en met weergave bieden wij reeds vele jaren als bijzondere service in de Leica Akademie praktijkgerichte seminars en opleidingen aan. Hier kunnen zowel beginners als gevorderde fotoenthousiastelingen kennis vergaren over fotografie, projectie en vergroting. De inhoud van de cursussen – die in modern uitgeruste cursusruimten in de fabriek in Solms en in het nabijgelegen landgoed Altenberg worden verzorgd door een hoog opgeleid team van vakdocenten – varieert van algemene fotografie tot interessante specialisaties en omvat een overvloed van suggesties, informatie en adviezen voor de praktijk. Nadere inlichtingen en het actuele seminarprogramma zijn verkrijgbaar bij: