NL
HANDLEIDING
MCX Goto Serie
102/1470 (4") · f/14,4
127/1900 (5") · f/14,9
Maksutov-Cassegrain GoTo-Telescoop
Art. No. 4701102
4701127
- 2 -
NL
Deze gebruiksaanwijzing maakt
deel uit van het apparaat.
Lees vóór het eerste gebruik van
het apparaat de veiligheidsinstructies en de
gebruiksaanwijzing aandachtig door.
Bewaar deze gebruiksaanwijzing voor later
gebruik. Wanneer het apparaat wordt ver
-
kocht of doorgegeven, dient de gebruiksaan-
wijzing aan de volgende eigenaar / gebruiker
van het product te worden overgedragen.
GEVAAR voor verwondingen!
Kijk met dit toestel nooit direct naar de zon
of naar de omgeving van de zon. Er bestaat
VERBLINDINGSGEVAAR!
Kinderen mogen dit toestel alleen onder
toezicht gebruiken. Verpakkingsmateri-
alen (Plastic zakken, elastiekjes, etc.) uit
de buurt van kinderen houden! Er bestaat
VERSTIKKINGSGEVAAR!
GEVAAR VOOR ELEKTRISCHE SCHOK!
Dit toestel bevat elektronische onderdelen
die door een elektriciteitsbron (voeding en/
of batterijen) worden gevoed. Houd kin-
deren bij het gebruiken van dit toestel al-
tijd onder toezicht! Het toestel mag alleen
gebruikt worden zoals in de handleiding
wordt beschreven, anders bestaat er GE-
VAAR op een STROOMSTOOT!
Aan stroom- en verbindingskabels, zoals
verlengsnoeren en aansluitelementen mag
niet worden getrokken, ze mogen niet wor-
den geknikt of samengedrukt. Bescherm
de kabel voor scherpe randen en overma-
tige hitte. Controleer het apparaat, de ka-
bels en aansluitingen op beschadigingen
voordat u deze in gebruik neemt. Neem be-
schadigde apparatuur of een apparaat met
beschadigde spanningvoerende onderde-
len in geen geval in gebruik! Beschadigde
onderdelen moeten direct door een be-
voegd servicebedrijf worden vervangen.
BRAND-/EXPLOSIEGEVAAR!
Stel het apparaat niet bloot aan hoge tem-
peraturen. Gebruik uitsluitend de aanbe-
volen batterijen. Sluit het apparaat en de
batterijen niet kort en gooi deze niet in het
vuur! Te hoge temperaturen en ondeskun-
dig gebruik kunnen leiden tot kortsluitin-
gen, branden en zelfs explosies!
BRANDGEVAAR!
Stel het toestel – met name de lenzen –
niet aan direct zonlicht bloot! Door de licht-
!
Algemene waarschuwingen
Wat is inbegrepen
I
A
D
C
FE
B
Fig. 1
bundeling kan brand ontstaan.
GEVAAR voor schade aan voorwerpen!
Neem het toestel niet uit elkaar! Neem bij
defecten a.u.b. contact op met de verko-
per. Deze zal contact opnemen met een
servicecenter en kan het toestel indien no-
dig voor reparatie terugsturen.
Stel het apparaat niet bloot aan schokken
of trillingen!
De fabrikant is niet aansprakelijk voor de
gevolgen van spanningsschade door ver
-
keerd geplaatste batterijen of doordat een
ongeschikte netadapter wordt gebruikt!
- 3 -
Onderdelen overzicht
II
Fig. 2
E
D
C F
g
1)
1!
2)
MCX GoTo Telescoop (Fig. 2)
1. Oculair
2. LED zoeker
3. Instelbareschroefvoor
vastzetten oculair
4. Oculairmet90°zicht
5. Optischebuismet102mm
of 127mm opening
6. Verticalekoppelingsknop(B)
7. Montagevork/wig/hoefijzer
8. Focustoets
9. Horizontalekoppelingsklem/-handel
10. Inputopzijpaneel=computercontrol
11. Motor behuizing en montage voet
12. Balans met luchtbel
13. Set schijf voor correcte helling
(RA=RightAscension)rond
de telescoop grondplaat
14. Kantelspiegel,FlipMirror90°
15. Fototoestelconnectiepoort
(onder het ronde kapje)
16. Rondeknopvoorinstellen
Declinatie (DEC) aan de linker
arm van de montage vork
17. Instelknoppen voor de LED Zoeker
18. BehuizingvoordeLEDZoeker
19. ComputerHandcontroller
met LED display
20. Lenskap
21. Veld driepoot met instelbare lengte
van de poten en een nylon draagtas
1&
B
h
i
1$
2!
1^
1*
1%
1#
1@
JJ
1(
-4-
Assemblage
III
Wat is inbegrepen
De MCX wordt zoveel mogelijk voorgemonteerd uit de fabriek geleverd. U kunt beginnen
met uw waarnemingen in slechts een paar minuten na deze instructies zorgvuldig te
hebben gelezen. Wanneer u de verpakking voor de eerste keer opent, controleer dan zorg-
vuldigofalleonderstaandeonderdelenzijninbegrepen(g.1):
• MCX GoTo-telescoop met vorkmontage (A)
• Gecomputeriseerde handset met LED-display en opgerolde (krullende) kabel (B)
• LED-zoeker (C)
•26mmSuperPlössl(SP)Oculair(D)
• Allen sleutel (E)
•Veldstatief(F)
Sommige accessoires zijn apart verpakt voor bescherming. Controleer alle vakjes op hun
Inhoud.
Benodigdebatterijen:
voordeLED-zoeker:1x3V-knoopcel,typeCR2032(C)(inbegrepenbijaflevering)
voordetelescoop:8x1,5Vbatterijen,typeAA(niet inbegrepen)
BELANGRIJKE OPMERKING!
Gebruik geen oplaadbare AA-batterijen, omdat deze niet de juiste spanning geven voor
gebruik.
Handleiding snel aan de slag
1. Haal de MCX uit de verpakking en plaats deze op een stevig vlakke ondergrond. Beves-
tighetoculair(A,g.3)enbevestigdeLED zoeker(B,g.3)Zorgervoordatdezestevig
zijn bevestigd, maar slechts handvast.
2. Leg nu voorzichtig de MCX op zijn kant in een stabiele positie (let erop dat de telescoop
niet van het oppervlak rolt) en verwijder het deksel van het batterijcompartiment (C,
g.4)aandeonderkantvandemotorbehuizing/basis.PlaatsachtAA-batterijen(niet
geleverd)inhetbatterijcompartiment(D,g.4).
BELANGRIJKE OPMERKING!
Let bij het invoegen van de batterijen op de juiste oriëntatie en polariteit.
3. Sluit het deksel en breng de telescoop rechtop terug.
4.(3.)Zorgervoordatdevoedingsschakelaar(P,g.6)isingesteldop"UIT"ophetbedienings-
paneelvandetelescoop.HaaldeComputerHandcontroller(19,g.2)uitdeverpakking
ensluitdezeaanopdeHBX-connector(H,g.5).Draaideverticaleenhorizontalekop-
pelingenVAST(6en9,g.2).Verwijderdestofkapvandevoorkantvandebuis.
BELANGRIJKE OPMERKING!
De telescoop heeft mechanische stoppen in de horizontale- en verticale as om schade aan
de telescoop te voorkomen. [Probeer alsjeblieft niet om de telescoop te ver door te draaien,
dit kan schade aan de motoren en/of het tandwiel veroorzaken]. Voor meer informatie, verwi
-
jzenwenaarhoofdstuk"Uitlijning van de MCX op de hemelpool"oppagina19&20.
5.(4.)Schakeldevoedingsschakelaar(P,g.6)ophetbedieningspaneelvandecomputer
inde"ON"-positie.OphetLCD-schermvandehandsetzalhetauteursrechtbericht
verschijnenenvervolgens"Initialiseren...";hetbesturingssysteemisnuopgestart.
6.(5.)DeComputerHandcontrollervraagtunuombasisgegevensintevoerenenelkte
bevestigen door op de ENTER-toets drukken. U kunt nu de pijltoetsen gebruiken om
de telescoop te draaien omhoog, omlaag, rechts of links. Als je de rotatiesnelheid
vandetelescoopwiltveranderen,drukopdenumerieketoetsen."9"steltdehoogs-
tesnelheidin,"1"steltdelaagstesnelheidin.Zie“Initialisatie van de controller” op
pagina24voormeerinformatie.
7.(6.)Alsueenobjectwiltcentreeren,pastueerstdeLED-zoekeraan(ziepagina10).
De pijl toetsen op de Computer Handcontroller gebruiken om de telescoop te ver-
plaatsen totdat het object gecentreerd is in het midden van het gezichtsveld van
hetoculair.Draaidescherpstel(Focus)toetsvandetelescoop(8,g.2)omhet
object scherp te stellen.
Fig. 3
O
A
O
B
Fig. 5
O
H
Fig. 4
O
C
O
D
Fig. 6
O
P
Fig. 7
-5-
Tip:
Voorelkeobservatiemoetuervoorzorgendatdekantelspiegelzichinde"UP"positie
bevindt(14,g.2).Voormeerinformatieverwijzenwijunaarhoofdstuk"Werkingvande
kantelspiegell"oppagina9.
Het monteren van de MCX-telescoop
Voor de werking van de MCX heeft u nog eens acht AA-batterijen nodig - de montage
vindtplaatsinslechtsvierstappen:
1.MonteerdeLED-zoekermetbehulpvandeAllen-sleutelzoalsweergegeveninFig.8
weergegeven op telescoop Buis.
BELANGRIJKE OPMERKING!
Zorg ervoor dat het spiegeloppervlak van de LED-zoeker naar de opening van de buis wijst
bij het bevestigen.
Voor meer informatie over de oriëntatie van de LED-zoeker, verwijzen naar hoofdstuk
"DeLED-Zoekergebruiken"oppagina6.
2.Steekhet26mm-oculairSP(1,g.2)indeoculairdoos(4,g.2).Draaideklemschroef
(3,g.2)handvastaan(niettevast).
3.Hetbatterijcompartimentvandetelescoop(6,g.9)bevindtzichop debodemvan
debasismotorbehuizing.Brengdetelescoop,zoalsafgebeeldinFig.9,ineenveilige
zijwaartsePositie.Druktegelijkertijdopdetweebevestigingsclips(4,g.9)enopen
debatterijcompartiment.Tildeafdekkingvanhetbatterijcompartiment(5,g.9)op
uit de basisbehuizing. Steek nu de acht AA-batterijen in het batterijcompartiment en
observeer hun +/- oriëntatie, die is aangegeven op het batterijcompartiment.
Ukuntookgebruikmakenvandeaanbevolenvoeding(art.nr.0455121).Sluitdezeaan
opdevrouwelijke12Vjacksocketconnector(4,g.10)tevindenophetzijpaneel.
WAARSCHUWING!
Plaats de batterijen met de grote zorg! Plaats de batterijen niet ondersteboven, meng niet
oude en nieuwe batterijen en gebruik alleen batterijen van hetzelfde type. Gebruik geen
oplaadbare Batterijen! Als deze voorzorgsmaatregelen niet worden gevolgd, of als batte-
rijen (zelfs enkele en enige voor een korte tijd) op de verkeerde manier worden ingebracht,
kan er onomkeerbare schade optreden aan de MCX zelf, wat niet onder de garantie van
de telescoop valt! Verdere schade veroorzaakt door lekkende, verwarmings-, eventueel
brandende of barstende batterijen, vallen niet onder de garantie.
4.Legdetelescooprechtopopeentafel.Zorgervoordatdeschakelaarophetzijpaneel
(1,g. 10)zich inde UIT-positiebevindt. Sluit de opgerolde kabel vande handheld-
computeraanopdeHBX-aansluiting(3,g.10).
De montage van de MCX telescoop is nu voltooid. Nu volgt de montage op het veldstatief.
Assemblage
III
Fig. 8
Installatie van de LED-zoeker
Onderaanzicht van de MCX:
(1) Schroefdraad voor het statief; (2) Aandri-
jfhuis; (3) Behuizingsschroeven (! Alleen te
openen door een geautoriseerde servicetechni-
cus!); (4) Houdklemmen; (5) Batterijcomparti-
mentdeksel; (6) Batterijcompartiment.
Interface veld: (1) AAN/UIT-schakelaar; (2)
accessoirepoort*; (3) HBX-connector voor
handcomputer; (4) 12V-connector; (5) voe-
dingsindicatorlampje
* niet actief op deze modellen, omdat er
momenteel geen geschikte accessoires
beschikbaar zijn
Fig. 9
bb
c
d
e
f
g
d
d
Fig. 10Fig. 10
b
c
e d
f
-6-
Assemblage
III
Het veld statief
Met het veldstatief kan een MCX-telescoop in de Alt/Az-modus worden gemonteerd, eve-
nals Equatoriaal. Een equatoriale wig/vork, bestaande uit een kantelplaat en de hoogte-
verstellingsstaaf, is ingebouwd in het statief.
De onderdelen:
• Statief met bijgevoegde kantelplaat en hoogteverstellingsstaaf met klem.
• Twee montageschroeven voor het monteren van de MCX-telescoop op de kantelplaat.
• spreider sluiting, veer, twee ringen en grip-moer om de spreider sluiting te bevestigen
aan het statief
• Drie klembouten voor hoogteverstelling van de statiefpoten.
Het statief monteren
1.Spreiddepotenvanhetstatief(1,g.11)zoveralszekunnengaan.
2.Schuifdespreidersluiting(6,g.12)overdecentraleschroefdraadstaaf.
3.Schuifderingendraaivervolgensdegripmoer(7,g.13)opdeschroefdraadstaaf.
Draai de moer aan.
4.Pasdehoogtevanhetstatiefaandoordeboutenvandebeenvergrendeling(8,g.14)
los te maken en trek het binnenste statief been op de gewenste lengte. Draai vervolgens
devergrendelingsboutenaan(8)tothetbeenstevigopzijnplaatswordtgehouden.
BELANGRIJKE OPMERKING!
Draai de centrale grip moer aan totdat de statiefpoten stabiel zijn en niet wiebelen of
uitglijden (niet overdrijven).
Alt/Azimut, of Equatoriaal plaatsing?
De rotatie van de aarde zorgt ervoor dat astronomische objecten een boog beschrijven
als ze verschijnen aan de SKY. Deze schijnbare beweging is niet merkbaar wanneer waar-
genomen met met het blote oog. Bij het observeren met een telescoop zoals de MCX,
echter wel, deze snelheid van beweging lijkt vrij hoog. Als de telescoopaandrijving niet
wordtgeactiveerd,verdwijnenobjectenuithetgezichtsveldvanhetoculairbinnen15tot
60seconden.De snelheid vandebewegingisafhankelijkvande gebruikte vergroting.
Deze beweging kan worden gecompenseerd door de telescoop correct te positioneren
en de aandrijving te activeren. De twee basismanieren om een telescoop te monteren zijn
Altitude=Hoogte/Azimuth(omhoog/omlaag–links/rechts)enEquatoriaal.Wanneer
de Computer Handcontroller wordt gebruikt, hoeft de MCX meestal niet Equatoriaal te
worden gemonteerd. De Computer Handcontroller maakt de Alt /Az tracking van de te-
lescoop mogelijk voor vrijwel alle soorten waarnemingen.
Fig. 11
b
Fig. 12
g
Fig. 13Fig. 13
h
Fig. 14
i
Stap een: Spreid de statiefpoten (1) voor zover
ze zullen gaan.
Stap twee: Schuif de spreider sluiting (6) over
de centrale schroefdraadstaaf.
Stap drie: Schuif de grote ring en vervolgens
de slot moer (7) op de schroefdraadstaaf.
Draai de moer aan.
Stap vier: Pas de hoogte van het statief aan
door de vergrendelingsschroef losmaken (8)
en uittrekken van het binnenste statief been op
de gewenste lengte. Dan draai de vergrende-
lingsschroef (8) opnieuw aan.
- 7 -
Assemblage
III
Alt/Az Positionering
De Alt/Az-positie van de telescoop is ideaal voor snelle observatie van aardse en
astronomische objecten. De telescoop wordt in horizontale en verticale richting gedraaid.
Alt/Az montage van de telescoop
1. Maak de klembout van de hoogteverstellingsstaaf los (linksom) met behulp van de
handel(4,g.15)ensteldekantelplaatzodanigafdatdeze(2,g.15)lichtnaarboven
is gericht, zodat u gemakkelijk bij de onderkant van de plaat kan. Nu opnieuw de kantel-
plaat hoogte instellen en de staaf vastklemmen, zodat het apparaat kan niet uitglijden
wanneerdetelescoopgemonteerdis(zieg.15).
2. Plaats de telescoop op de kantelplaat, zodat het zijpaneel links van de poolhoogte aan-
passingis(1,g.17).Plaatsvervolgenshetandereschroefdraadgatoverdeandere
vaststellingknopendraaibeideknoppenmetdehandaan(zieguur16).
3. Houd de telescoop vast bij de kantelplaat en maak de hoogteverstelling van de kan-
telplaatvoorzichtiglos handel (4, g. 15)enlaatdekantelplaatzakkentotdezeho-
rizontaal is (kantel de plaat naar beneden tot de stop, dit is de horizontale positie).
De handel van de hoogteverstellingsbalk opnieuw vastzetten om de kantelplaat in een
horizontale positie te vergrendelen.
4.Draaidekoppeling(6,g.2)vandehoogteaslinksomlosopdevork-armvandete-
lescoopenpasdeoptischebuisaanzodichtmogelijkbij0graden(horizontaal)opde
hoogte-instelling cirkel en draai vervolgens de koppeling rechtsom opnieuw aan.
5.Draaidekoppelingshandelvandeazimut-as(9,g2)losendraaideoptischebuismet
de hand langzaam tegen de klok in totdat de mechanische eindstop is bereikt.
6.Draai de optische buis vervolgens langzaam weer met de hand terug totdat de te-
lescoop opening precies naar het noorden wijst en draai de koppelingshandel weer
stevig aan.
7. U hebt nu de azimuth startpositie bereikt. Start nu een uitlijnmethode (zie pagina 17)
(1-sterren, 2-sterren, enz.) om de Goto-functie te gebruiken of verplaats de telescoop
handmatig met de pijltoetsen.
Werking van een azimuth gemonteerde telescoop
UwMCXisnuazimutgemonteerdophetveldstatief(g.17).Detelescoopkan
horizontaal en verticaal worden gedraaid. Bij gebruik van de Computer Handcontroller
(standaard apparatuur op de MCX-102/127), kan de MCX worden gebruikt in azimut-
modus. De handheld computer volgt vervolgens automatisch hemellichamen tegelijk in
horizontale en verticale assen nadat een succesvolle uitlijning van 1 ster, 2 of 3 sterren
is uitgevoerd (zie p. 17). Als u de telescoop in azimuth heeft gezet, is de richting van het
statief willekeurig. De poten van het veld statief kunnen in elke richting wijzen. De kan-
telplaat en de buis moeten horizontaal zijn. De buisopening moet ook naar het noorden
wijzen(N,Fig.17).
BELANGRIJKE OPMERKING!
Om een snelle en precieze horizontale uitlijning te bereiken maakt u gebruik van de stan-
daardingebouwdecirkelvormigebel(12,g.2)opdetelescoopmount.Hetstatiefisdan
voldoende genivelleerd zodra de luchtbel zich binnen het cirkelteken bevindt.
Draai de klemschroef van de paalhoogte los.
Fig. 16Fig. 16
Montage van de MCX op de kantelplaat van
het statief.
Azimuthal uitlijning: Kantelplaat en buis zijn
horizontaal. De buisopening is naar het noor-
den gericht (N).
Fig. 15. 15
e
c
Fig. 17
N
S
b
-8-
Gebruik
IV
Speciale kenmerken van de telescoop
Praktische tips
• Rotatiebegrenzer: De telescoopvoet en de montagevork zijn uitgerust met een interne
"rotatiebegrenzer".Dehorizontaledraaiblokkadevoorkomtdatdetelescoopmeerdan630°
kan draaien. Dit voorkomt schade aan de interne bedrading. Het verticale draaislot zorgt
ervoor dat de zoeker niet tegen de montagevork beweegt wanneer de telescoop wordt ge-
kanteldbuitendeverticale90°-positie.Hetzorgterookvoordatdeoptischebuisnooitde
basisraaktzodrauhemverderdan30°kantelt.Probeernooitdetelescoopverdertedraai-
en handmatig of door motoraandrijving. Je zou je instrument ermee beschadigen.
• Verticale klemmen; declinatiehoogtecirkel: De besturing van de verticale koppelings-
knop(6,Fig.2enFig.19)wordtgedaanmetdegeribbeldeknop(B)rechtsopdearm
vandemontagevork.Aanderechterkantvindtudezilverkleurigefocusknop(8,g.2)
voor de scherpstelling. Rondom knop (B) is een cirkelvormige schaal zonder nummers
gemonteerd.Verwardezeschaal niet met de declinatiehoogtecirkel(16,g.2)opde
tegenovergestelde vork op linker arm, die een numerieke schaal heeft en wordt gebruikt
om te zoeken naar astronomische objecten.
• Opmerking over waarnemingen in gesloten ruimten: Hoewel de telescoop af en toe
gebruikt wordt om waarnemingen te doen bij een lage vergroting door een open of zelfs
gesloten raam, wordt de beste observatie altijd buiten gemaakt. Temperatuurverschillen
tussen binnenshuis en buitenshuis en/of de slechte kwaliteit van de meeste binnenland-
se ramen zullen waarschijnlijk zeer vervormde beelden geven in de telescoop. Verwacht
nooit beelden met hoge resolutie onder deze Voorwaarden!
Telescoopbesturing
Het gebruik van de MCX telescoop wordt gemakkelijk gemaakt door een consistent doordach-
te opstelling van de functies en de handmatige bedieningsopties. Zorg ervoor dat u zelf ver-
trouwd bent geraakt met alle functies voordat u begint met de praktische observatie.
Horizontale klem (9, g. 2 en g. 18): deze beïnvloedt de handmatige horizontale rotatie
vandetelescoopterwijldetelescoopdraaitzoalsafgebeelding.2isinrechtepositie.
Als u de horizontale koppelingsklem tegen de klok in bedient, wordt de telescoop losgela-
ten;erkannuzonderbelemmeringhorizontaalmetdehandwordengedraaid.Zodraude
horizontale koppelingsklem met de klok mee draait, blokkeert de handmatige horizontale
beweging. Tegelijkertijd wordt de koppeling echter van de horizontale schijf geactiveerd
voorgebruikmetdeAutoStar#497ComputerHandcontroller.Wanneerdetelescoopuit-
gelijnd is met de hemelpool, dient deze horizontale koppelingsklem als rechter ascension
ofRAklem(determ"RightAscension"wordtuitgelegdinmeerdetailoppagina18).
Verticale klem (6, g. 2 en g. 19): het beïnvloedt de handmatige verticale rotatie van
detelescoopalshetbeweegtzoalsafgebeeldinFig.2,ditisinrechtepositie.Alsude
verticalekoppelingsknoptegendeklokindraait,wordtdetelescoopvrijgegeven;erkan
nu verticaal ongehinderd met de hand worden gedraaid. Zodra u de verticale koppelings-
knop met de klok mee aanspant (handvast alleen!), blokkeert de handmatige verticale
beweging. Tegelijkertijd wordt de koppeling van de verticale aandrijving geactiveerd voor
gebruik met de Computer Handcontroller. Wanneer de telescoop is uitgelijnd met de he-
melpool, dient de verticale koppelingsknop als declinatie of DEC koppelingsknop (de term
"declinatie"wordtnadertoegelichtoppagina18).
Fig. 19Fig. 19
Fig. 18Fig. 18
Horizontale klemming
Verticale klemming
Korte Instructie voor MCX-127
1.LeesPagina5:MonterenvandeMCX-telescoop
2.LeesPagina6:Alt/Azpositioneringenwerking
3.Leespagina19:UitlijningvandeMCXopdehemelpool
4.Leespagina10:DeLEDzoekergebruiken
5.Leespagina12:Eerstewaarnemingen
6.Lees:Pagina20:Geoptimaliseerdestartpositie
7.Leespagina17:Initialisatievandecontroller
8.Sluitdecomputerhandcontrolleraan
9.Leespagina15:EigenschappenvandeComputerhandcontroller
10.Maakgebruikvandefunctiesoppagina16:
• Alignment (uitlijning)
• Navigation( Navigatie)
• Accessories (Accessoires), waaronder parkeren.
• Settings (Instellingen)
Overdag:
• Instaleren van de MCX-127 op stevige ondergrond en richten op
het zuiden, gebruik hiervoor een kompas.
• Zorg ervoor dat de kantelplaat waterpas is afgesteld.
• Zorg voor een correcte afstelling telescoopbuis (eerst richten op
object en dan richten met de LED zoeker).
• Dan ’s-Nachts eerst LED zoeker gebruiken en dan verder met
telescoopbuis.
-9-
De focusknop (8, g. 2):Hetveroorzaakteenjneinternebewegingvandehoofdspiegel
in de telescoop om een nauwkeurig gericht beeld te bereiken. De MCX kan zich richten
opobjectentusseneenminimaleafstandvanongeveer50menoneindig.Draaidefocus-
knopmetdeklokmeeomuteconcentrerenopverreobjecten;draaidefocusknoptegen
de klok in om zich te concentreren op dichtbij zijnde objecten.
Werking van de kantelspiegel (g. 20): Een optische vlakspiegel is ingebouwd in de MCX.
AlsdekantelspiegelbeweegtzoalsafgebeeldinFig.20isditinde"UP"positie,hetlicht
wordtafgebogenondereenhoekvan90°naarhetoculair.Als,aandeanderekant,dekan-
telspiegelisinde"DOWN"positie,ditwordtweergegeveninFig.21,hetlichtgaatdwars
doordetelescoopindefotopoort(15,g.2).Hiermeekuntudetelescoopgebruikenmet
eenoptioneleT-adaptervoortele-ofastrofotograe.Meergedetailleerdeinformatieiste
vindenbij"Optioneleaccessoires"(pagina37).
Opmerking!
Dekantelspiegelbevindtzichinde"UP"-positiewanneerdeknoppenverticaalzijnuitgelijnd,
weergegeveninFig.20.Dekantelspiegelbevindtzichinde"DOWN"-positiewanneerdeknop-
penhorizontaalzijnuitgelijnd(parallelaandetelescoopbuis),zoalsafgebeeldinFig.21.
Het interfaceveld= computer control
Hetinterfaceveld(g.22)opdeMCXbevateenconnectorvoordestandaardCompu-
ter Handcontroller. Daarnaast is er een connector voor de externe voeding van 12 VDC
(+midden;-buitenkant)eneenaux-socket=nietactief(stopcontactvooraccessoires,zie
"ComputerHandcontroller"oppagina21).
AAN/UIT (1, g. 22): Wanneer de aan/uit-schakelaar naar de AAN-positie wordt geplaatst,
Lichtdeindicatorlampvoordevoedingroodop(5,g.22).DeComputerHandcontroller
en de telescopische aandrijving worden nu van stroom voorzien.
AUX (2, g. 22): Deze accessoirepoort wordt gebruikt om toekomstige accessoires aan
te sluiten.
Opmerking!
DeAUX-poort(2,g.22)op de interfaceisvoorzienvoortoekomstigeontwikkelingen,
maar momenteel niet actief. Helaas zijn er op dit moment geen accessoires beschikbaar.
We kunnen u wel informeren over nieuwe ontwikkelingen voor dit product op onze websi-
teop:www.bresser.de/download/Messier
KIJK UIT!
Het gebruik van ongeautoriseerde producten kan de elektronica van de telescoop be-
schadigen en uw Garantie doen vervallen.
HBX (3, g. 22): De HBX-connector wordt gebruikt om de handcomputer aan te sluiten
via de meegeleverde spiraalkabel.
12V (4, g. 22): De 12V-connector is bedoeld voor gebruik met een externe voeding.
Zievoormeerinformatiehoofdstuk"Optioneleaccessoires"oppagina37.(Duitsehand-
leiding). Zodra je gebruik maakt van deze alternatieve voeding zullen de interne batterijen
van het circuit worden losgekoppeld.
Opmerking!
Als u het instrument lange tijd niet gebruikt, moet u de batterijen altijd verwijderen. Dit
voorkomt schade door lekkend accuzuur.
Gebruik
IV
Fig. 20Fig. 20
De Flip Mirror in de staande positie.
Fig. 21Fig. 21
De Flip Mirror in de horizontale positie.
Interface veld: (1) AAN/UIT-schakelaar; (2)
accessoirepoort*; (3) HBX-connector voor
handcomputer; (4) 12V-connector; (5) voe-
dingsindicatorlampje
* niet actief op deze modellen, omdat er
momenteel geen geschikte accessoires
beschikbaar zijn
Fig. 22Fig. 22
bc e d
f
-10-
De LED zoeker gebruiken
DeLED-zoekerprojecteerteenrodestipophetspiegeloppervlak(1,g.24)endus"voor"
het doel. Dit maakt het gemakkelijker om objecten aan te passen.
Door aan het grote zwarte wiel te draaien (aan onderzijde voor), kunt u de LED-zoeker in-
of uitschakelen en de helderheid van de verlichte rode stip aanpassen.
De LED-zoeker is uitgelijnd met de kleine geribbelde wielen aan de onder- en linkerkant.
Wegaanalsvolgttewerkomcorrectuittelijnen:
1.Steek het meegeleverde26mm oculair in de oculairhouder. Kijk door het oculair en
plaats een duidelijk zichtbaar object (maan, heldere ster) in het midden ervan.
2. Schakel de LED-zoeker in en richt op hetzelfde object. Gebruik de twee kleine geribbel-
de wielen om de zichtbare rode verlichte stip aan te passen totdat deze boven het ob-
jectisgecentreerd(g.24).OculairenverlichtestipvanLED-zoekerzijnnuaanelkaar
gekoppeld.
Batterijwissel voor LED-zoeker
Als de rode stip op het spiegeloppervlak na het inschakelen niet zichtbaar is, moet de
batterij(CR2032,3V)vandezoekerwordenvervangen.Gaalsvolgttewerk:
1.DrukopdebatterijladegelabeldPUSH(g.37)entrekdeladeopdeanderezijdeuit
(g.38).
Opmerking!
Vervang de batterij alleen door een volledig nieuwe, ongebruikte batterij van hetzelfde
type!
2. Steek de batterij in de batterijlade. Let op de juiste plaatsing positie en polariteit van de
nieuwebatterij(g.39).
3. Duw de lade terug in de schacht. De lade kan alleen correct worden ingevoegd vanaf de
kant waar de batterij is ingeplaatst.
Fig. 24
Gebruik
IV
Fig. 37
Fig. 38
Fig. 39
Fig. 23
b
- 11 -
Gebruik
IV
De eerste nacht
Als vers gebakken telescoopeigenaar wilt u natuurlijk de diepten van het universum
onmiddellijk bekijken. Helaas kan sterrenkijken alleen plaatsvinden op heldere nachten.
Echter, als het weer niet goed is, heb je nog wat tijd om je voor te bereiden op de eerste
nacht. Het is logisch als u zich bezighoudt met de bouw van het apparaat, dat dat ook
moet slagen in het donker. Misschien moet je ook een of twee boeken bij de hand hebben
om niet onvoorbereid te zijn op de uitdagingen van de SKY. Je moet altijd deze instruc-
ties bij de hand hebben. Dan eindelijk, na een lange pauze, de SKY breekt open en geeft
eenduidelijkzichtopdesterrenhemelSky.Hetistijdomdetelescoophet"FirstLight"te
geven,zoalsamateurastronomende"doop"noemenvandetelescoopindeopenSKY.
Deze avond kan beslissend zijn of u besmet wordt door de fascinatie van de sterrenhemel
of dat u zich afkeert van de hobby met frustratie en teleurstelling. In het tijdperk van de
ruimtereizen worden we verwend door astrofoto's genomen door ruimtesondes en grote
telescopen.
Sciencectionlmsop televisie enlmsin debioscoop maken indruk metadembene-
mende ster-Werelden. De verwachtingen ten opzichte van de telescoop zijn dan ook
hooggespannen. De eerste blik door uw telescoop kan daarom ontnuchterend zijn. Na
verloop van tijd zult u echter opmerken, dat het observeren van astronomische objecten
een spannende en fascinerende activiteit is. Zodat de telescoop geen slechte investering
wordt, wij als telescoopfabrikant hebben een kleine gids voor u geschreven, die u een
beetje in deze grote hobby zou moeten introduceren. We willen geen diepe wetenschap
overbrengen - de markt heeft daar genoeg literatuur voor - maar we willen je een kleine
praktische instructie geven hoe om te gaan met de telescoop en wat kan worden
waargenomen.
i
ASTRO-TIPPS!
• Probeertueenobservatiesitetevindendieverwegisvanhelderelichtbronnenzoals
steden, straten of sportvelden. Als dit niet altijd mogelijk is, kies dan een plaats waar het
een beetje donkerder is. Des te donkerder, des te beter.
• Wachtdanongeveer10minutenomjeogentelatenwennenaandeduisternis.
• Geefuwogeneenobservatiepauzevanongeveerelke10tot15minutenomwaterige
ogen of pijnlijke ogen te voorkomen. Geen wit licht gebruiken tijdens een observatie in
het donker. Ervaren waarnemers gebruiken alleen rood licht om de aanpassing van het
oog aan de duisternis niet los te maken (donkere aanpassing van het oog). Ze gebrui-
ken ofwel de zaklamp of wikkellen een rode speciale folie rond hun lampen. Houd er ook
rekening mee dat wanneer andere waarnemers in de buurt zijn, ze geen wit licht gaan
gebruiken. Schijn nooit een lamp in een telescoop waar je naar kijkt!
• Denk aan meenemen van warme kleding om je warm te houden. Onderkoeling kan snel
optreden bij het lang stil zitten op koele dagen.
• Oefendevoorbereidingvanuwapparatuurinhetlicht,zodatudaninhetdonkerweet
waar elk knopje /handel zit.
• Gebruikuw26mmoculairvooraardobservatieofverregebiedenindesterrenhemel,
zoals open sterrenhopen (bijvoorbeeld Pleiades M45). Gebruik een meer vergrotend
oculair,zoalseen9mmoculair,ommeerobjectendichtbijtezien,zoalsderingenvan
Saturnus of kraters op de maan.
- 12 -
Eerste waarnemingen
Er is een stofkap voor de voorste lens van uw telescoop. Druk tegelijkertijd op de
twee vergrendelingsknoppen iets naar binnen en verwijder de stofkap. De MCX is nu klaar
voor terrestrische observatie.
Opmerking!
Na elke observatie moet de stofkap weer worden aangebracht en moet de voeding van
de telescoop worden uitgezet. Zorg ervoor dat elk spoor van dauw dat is ontstaan tijdens
de observatie is verdwenen, voordat de stofdop wordt bevestigd.
MetdestandaardSP26mmoculair,dieueerderingezetheeftinhetoculair
socket,kuntueenvergrotingvan56x(MCX-102)of76x(MCX-127)bereikenmetuwTe-
lescoop.Leesookhethoofdstuk"Watisvergroting"oppagina15.
Alle objecten die je door het oculair bekijkt, zijn rechtop uitgelijnd in de telescoop, maar
ze zijn ondersteboven afgebeeld. De beeldoriëntatie wordt nader besproken in de
hoofdstuk"Terrestrischewaarnemingen"oppagina10.Dekantelspiegel(14,g.2)moet
zich in de UP positie (stand verticaal) bevinden, zodat u zo wie zo een beeld in het te-
lescoopoculairkanobserveren.(zieooksectie"Werkingvandekantelspiegel"oppagina
9)
Om het maximale kijkplezier te ervaren, is het essentieel dat u zelf vertrouwd raakt met de
functies van uw MCX-telescoop en de functies van de Computer Handcontroller hieron-
der beschreven. Als je dit hoofdstuk hebt doorstaan, moet de eerste observatie een een-
voudig aards object zijn en op een paar honderd meter afstand, het kan een telefoonpaal,
een straatlantaarn of een kerktoren zijn. Zoek dit object eerst met de LED-zoeker voordat
udezedoordeMCX-telescoopbekijkt.Verwijsooknaarhoofdstuk"DeLEDZoekergebru-
iken"oppagina10.Oefentuzichophetonderwerpmetdezilverenfocusknop(8,g.2)en
haal het dichterbij in het midden van het gezichtsveld door de pijltoetsen op uw Computer
Handcontrollertegebruiken(5,g.25).
Gebruik
IV
Fig. 25
De handheld.
f
- 13 -
Basiskennis
V
Basistips
Met de MCX telescopen kunt u direct na het uitpakken beginnen met observeren. Echter
als u zich eerst vertrouwd hebt gemaakt met de basisprincipes van het gebruik van de
telescoop, zal observatie veel gemakkelijker en lonender zijn.
Oculair selectie
De taak van een telescoop oculair is het vergroten van het beeld geproduceerd door de
hoofdopticavande telescoop. Elk oculair heeft een speciekebrandpuntsafstand,die
wordtgespeciceerdinmillimeters(mm).Hoekleinerdebrandpuntsafstand,hoegroter
de vergroting. Lage vergroting oculairs bieden een groot gezichtsveld, heldere en contras-
trijke beelden en ontspannen uw ogen tijdens langere observatiesessies. Om een object
met de telescoop aan te passen, is het het beste gebruik maken van een lichte vergroting
-zoalshetSP26mmoculairgeleverdmetdeMCX.Alleenwanneerhetgewensteobjectis
ingesteld en gecentreerd in het midden van het gezichtsveld moet u overschakelen naar
een oculair met een grotere vergroting om het beeld te vergroten voor zover de huidige
atmosferische omstandigheden het toelaten.
Voor terrestrische observatie raden we oculairs met een zwakkere vergroting aan.
Damp, warme luchtstrepen en zwevende deeltjes in de lucht vervormen de beelden wan-
neer vergrotingen worden gebruikt.
Voor astronomische waarnemingen kunnen lage of hoge vergrotingen nuttig zijn, af-
hankelijk van het voorwerp van observatie. Oculairs met kleinere vergrotingen worden
gebruikt voor grotere gezichtsvelden. Aan de andere kant, hogere vergrotingen bij het
observeren van details op de maan (bijvoorbeeld kraters) kunnen zeer mooie beelden
opleveren. Zelfs voor planeten brengen hoge vergrotingen met een goede zichtbaarheid
de beste resultaten.
Opmerking!
De omstandigheden veranderen aanzienlijk van nacht tot nacht en veranderen het be-
eld. Luchtturbulentie, die ook optreedt op ogenschijnlijk heldere nachten, kan de beelden
permanentvervormen.Alseenafbeeldingwaziglijktenslechtgedenieerd,doedaneen
stapterugnaareenlager vergrotendoculairomeenbetereresolutie(zieguur26)te
verkrijgen.
Wat is "vergroting"?
Devergrotingwaarbijeentelescoopwerkt,wordtbepaalddoortweefactoren:
lengte van de telescoop en de brandpuntsafstand van het oculair dat momenteel in ge-
bruik is.
De brandpuntsafstand van een telescoop bepaalt de vergroting. Lenstelescopen zijn
meestal net zolang als de brandpuntsafstand. Met de spiegellenscombinatie van een
MCX-model wordt deze brandpuntsafstand uiteindelijk verlengd door de secundaire spie-
gel van de telescoop, zodat een lange effectieve brandpuntsafstand kan worden onder-
gebracht in de korte telescoopbuis van de MCX. De focuslengte van de MCX-127, bijvoor-
beeld,is1900mm.Alsjeeenklassiekerefractortelescoophadzouhetbetekenendat
deoptischebuismeerdan1,9mlangzoumoetenzijnaanzienlijklangerdandehandige
MCXbuislengtevanbijna40cmmetdeMCX-127!
Deoogpuntsafstandstaatvoordeafstanddiehetlichtinhetoculairaegttothethet
brandpunt bereikt. De brandpuntsafstand van het oculair wordt meestal aangegeven op
dezijkantvanhetoculair.DeSuperPlössl(SP)26mmoculairgeleverdmetdeMCXheeft
eenbrandpuntsafstandvan26mm.Determ"SuperPlössl"staathiervoorhetoptische
ontwerp van een ontwerp dat speciaal is ontworpen voor high-performance telescopen
die een groot, comfortabel gezichtsveld bieden in combinatie met een extreem hoge be-
eldresolutie.
Berekening van de vergroting: Een telescoop maakt gebruik van verschillende oculair
brandpuntsafstandenom verschillendevergrotingentebereiken.De SP 26mm oculair,
die deel uitmaakt van de standaard apparatuur, produceert bijvoorbeeld een 73 maal
vergroting (73x) met de MCX-127. Rust uzelf uit met extra oculairs uit het assortiment
accessoires, je krijgt eengrote verscheidenheid aan vergrotingsopties. Daarnaast kunt u
Fig. 26Fig. 26
Voorbeeld van een te hoge vergroting
(Saturnus).
-14-
devergrotingvandeoculairsmeteenBarlowlens2xvergroten(zieook"Optioneleacces-
soires"oppagina36vandeDuitsehandleiding.
GebruikdevolgendeFormule:
Telescoop brandpuntsafstand
Vergroting= --------------------------------
oculair brandpuntsafstand
Voorbeeld:
DevergrotingbereiktdoordeMCX-127incombinatiemetdeSP26mmoculair
isalsvolgt:
1900mm
Vergroting= --------------------------------=73x
26mm
Teveelvergroting:Demeestvoorkomendefoutdieeenonervarenwaarnemermaaktis
omhettelescoopbeeldteveeltevergroten"over-zoom"-hijmaaktgebruikvantehogever-
grotingen die niet langer overeenkomen met het diafragma van de telescoop en de typi-
sche atmosferische omstandigheden. Vergeet nooit dat een kleiner, maar helder en goed
opgelost beeld veel beter is dan een groter beeld, dat beeld komt dan mat en slecht over.
Vergrotingenverderdan250xmogenalleenwordengebruiktwanneerdeatmosferische
omstandigheden uitzonderlijk stabiel zijn.
De meeste waarnemers dienen er drie of vier oculairs en een 2x Barlow lens bij nemen
om het voordeel van een volledig scala van zinvolle vergrotingen met de MCX mogelijk
te maken.
Basiskennis
V
Fig. 26Fig. 26
Voorbeeld van een te hoge vergroting
(Saturnus).
-15-
Telescoopbevestigingen
De technische hulpmiddelen die ervoor zorgen dat de optische buis van een telescoop
kanwordenverplaatstinverschillenderichtingenwordensamengevatonderdeterm"te-
lescoopmount"of"mount".Dezetelescopischemontageskunnenwordenonderverdeeld
intweebasisontwerpen:
Azimut mounts kunnen de telescoop buis verticaal en horizontaal bewegen. De MCX
heefteenazimutmount(g.27).Indezeazimut-conguratieisdetelescoopideaal
geschikt voor alle terrestrische toepassingen en voor incidentele astronomische waarne-
mingen. Voor dit doel kunt u de telescoop zonder verdere poespas op een vast tafelblad
plaatsen. Uiteraard wordt het standaard geleverde veldstatief aanbevolen als een veilige,
in hoogte verstelbare, azimut observatiepost. Om verschillende objecten aan te passen
en handmatig te volgen – of aards of astronomisch – met de telescoop gemonteerd in de
azimuteconguratie,druktdewaarnemereenvoudigopdepijltoetsenvandeComputer
Handcontroller(5,g.25).
Het Automatisch volgen in beide assen is alleen mogelijk na succesvolle 1-ster, 2-sterren
of3-sterrenuitlijning(ziepagina24-25).
Equatoriale (parallactische) mounts zijn uitzonderlijk handig wanneer een telescoop
wordt gebruikt voor uitgebreide astronomische toepassingen, omdat de hemellichamen
noch horizontaal , noch verticaal bewegen, maar een combinatie van deze twee bewe-
gingsrichtingen volgen. Als u een van de mechanische telescopische assen gebruikt (zie
g.28)kanteltudetelescoop,totdatdezenaardehemelpoolwijst(d.w.z.ulijntdete-
lescoopas uit met de polaire ster). Astronomische objecten kunnen alleen worden ge-
volgd door de as van de telescoop te verplaatsen. Met de azimut mount, moeten beide
assen gelijktijdig worden verplaatst. Een equatoriale mount waarin een van de assen (de
zogenaamdepolaireas)wijstnaardecelestrialpoolisdan"uitgelijndmetdepool".
U kunt zo de MCX op de pool(ster) uitlijnen. Gebruik het meegeleverde veldstatief met
poolhoogte steun. Zodra u de MCX met de pool hebt uitgelijnd, volgt u de instructies op
pagina 19 (Uitlijning van de MCX op de Hemel Pool). Hierdoorkunt u hemellichamen
bijzondergelijkmatigvolgen.Indezeconguratiehoeftdewaarnemernietlangerdepijl-
toetsen van de computer te gebruiken om de hemellichamen te volgen.
Onafhankelijk van de automatische tracking zijn de pijltoetsen van de Autostar zeer nut-
tigindezeconguratiealshetgaatom centrerenvanobjecteninhetmiddenvanhet
gezichtsveld van de telescoop of als u bijvoorbeeld met de telescoop over het maanop-
pervlak kijkt of dwaalt door een groter sterveld.
De Computer Handcontroller: Met de Computer Handcontroller kunt u uw MCX bedienen
met de azimut- of equatoriale mount. De azimut mount is superieur aan de equatoriale
mount in stijfheid en stabiliteit, maar heeft als nadeel dat het bijhouden van astronomi-
sche objecten minder nauwkeurig is. De Computer Handcontroller van de MCX compen-
seert dit voor zover mogelijk met computergestuurde tracking. Dit combineert de voor-
delenvanbeidemontagetypes,maarvermijdtdenadelen!Indeastrofotograemoetde
equatoriale mount de voorkeur krijgen vanwege de rotatie van het beeldveld. Daarnaast
heeft de Computer Handcontroller de mogelijkheid om automatisch astronomische ob-
jecten te benaderen.
Terrestrische waarnemingen
De MCX met hoge resolutie is zowel een astronomische- als een terrestrische telescoop.
AlsudetelescoopgebruiktzoalsafgebeeldinFig.27,dankuntudeMCXgebruikenvoor
een zeer uitgebreid scala aan waarnemingen. Vergeet echter nooit dat de aardse beelden
rechtop kunnen staan, maar zodra je kijkt door het oculair worden de beelden omgekeerd
weergegeven. Normaal gesproken is deze beeldoriëntatie niet al te vervelend, tenzij u
een kentekenplaat van een auto of iets dergelijks wilt lezen. De observatie van aardse
objecten vereist een kijkrichting langs het aardoppervlak door middel van warmtestrepen.
Deze warmtetrepen veroorzaken vaak ernstige verliezen in beeldkwaliteit.
Lagevergrotingvanoculairs,zoalshetSP26mmoculair,versterkenheteffectvandeze
strepen minder dan oculairs met hogere vergrotingen. Om deze reden zorgen zwakke-
re vergrotende oculairs voor een vloeiender beeld met een hogere beeldkwaliteit. Als de
afbeeldingwazigofslechtgedenieerdlijkt,gadannaareenlagerevergrotingwaarde
warmtestrepen niet zo'n verstorend effect hebben op de beeldkwaliteit. Observatie tijdens
Basiskennis
V
Fig. 27
Fig. 28
De azimut mount beweegt de telescoop
verticaal en horizontaal.
(1 = Azimut; 2 = Hoogte (elevatie)
De equatoriale mount is uitgelijnd met de
celestial pool. (1 = Rightascension; 2 =
declinatie; 3 = poolster)
-16-
de vroege ochtenduren, voordat een warmteophoping zich op de grond heeft gevormd,
biedt meestal betere zichtbaarheidsomstandigheden dan tijdens de late middaguren.
Astronomische waarnemingen
Eens gebruikt als een astronomisch instrument, biedt de MCX tal van optische en elek-
tromechanische mogelijkheden. En van de MCX valt vooral in deze astronomische toe-
passingen direct op de buitengewoon hoge mate van optische prestaties. De overvloed
aan waarneembare astronomische objecten (door diegene met minder ervaring) wordt
uitsluitend beperkt door de motivatie van de waarnemer.
RISICO OP BLINDHEID!
Gebruik nooit een MCX Astro Telescope of Viewnder om in de zon te kijken! Een blik
in de zon of in zijn ruwe richting veroorzaakt onmiddellijke- en ongeneeslijke schade
aan uw oog. Schade aan het oog is meestal pijnloos, dus er is geen waarschuwing voor
de waarnemer wanneer schade is opgetreden - alleen als het te laat is, openbaart het
ongeval zich! Richt nooit de telescoop of zijn zoektelescoop op of naast de zon. Kijk
nooit door de telescoop of zoektelescoop wanneer het instrument beweegt. Tijdens
observatie, moeten kinderen altijd onder toezicht van een volwassene blijven.
Basiskennis
V
- 17 -
Basiskennis
V
Sidereal tracking snelheid
Terwijl de aarde draait onder de nachtelijke SKY, lijken de sterren te dwalen van oost naar
west.Desnelheidwaarmeedesterrenbewegenwordt"siderealspeed"genoemd.
Alsdetelescoopisuitgelijndmetdehemelpool(zievorighoofdstuk"Telescoopbevesti-
gingen"oppagina15)isdemotoraandrijvingvandeMCXzoontworpendatdetelescoop
draait op sidereal snelheid. Op deze manier volgt het automatisch de sterren. Deze tra-
cking vergemakkelijkt de aanpassing van objecten en houdt ze - eenmaal aangepast - in
het midden van het oculair van de telescoop.
Rotatiesnelheden
De Computer Handcontroller biedt in totaal negen rotatiesnelheden, die direct in ver-
houding staan tot de zijwaartse(siderial) snelheid. Ze zijn zo ontworpen dat de speciale
functies dienovereenkomstig kunnen worden uitgevoerd. Druk op een getaltoets om de
rotatiesnelheid te wijzigen. De rotatiesnelheid verschijnt dan ongeveer twee seconden
lang op het display van de Computer Handcontroller.
Denegenbeschikbaresnelhedenzijnalsvolgt:
Nummertoets 1= 1x= 1xsidereal(0,25boogminutenpersecondeof0,004°/sec)
Nummertoets 2= 2x= 2xsidereal(0,5boogminutenpersecondeof0,008°/sec)
Nummertoets 3= 8x= 8xsidereal(2boogminutenpersecondeof0,033°/sec
Nummertoets 4=16x= 16xsidereal(4boogminutenpersecondeof0,067°/sec)
Nummertoets 5=64x= 64xsidereal(16boogminutenpersecondeof0,27°/sec)
Nummertoets 6=128x = 32boogminutenpersecondeof0,5°/sec
Nummertoets 7=256x = 90boogminutenpersecondeof1,0°/sec
Nummertoets 8=512x = 180boogminutenpersecondeof2,0°/sec
Nummertoets 9=Max. = 768boogminutenpersecondeof3,0°/sec
Snelheden 1, 2 of 3:Ideaalvoorhetnetunenvaneenobjectinhetgezichtsveldvaneen
oculairmethogerevergroting,zoalseen12mmof9mmoculair.
Snelheden 4, 5 of 6: Voor het plaatsen van een object in het midden van een oculair met
lageofmatigevergroting,zoalsdestandaardSuperPlössl26mm.
Snelheden 7 of 8: Het meest geschikt voor ruwe aanpassing van een object.
Snelheid 9: Hierdoor kan de telescoop snel van de ene plaats in de lucht naar de andere
bewegen.
-18-
Astronomische waarnemingen
Voor uitgebreide astronomische waarnemingen is het het beste om de telescoop in de
mountvandeequatorialeconguratietezetten.Wanneerdetelescoopopdehemelpool
wordt uitgelijnd, wordt deze zo georiënteerd dat de horizontale en verticale assen van de
telescoopsamenvallenmethetcoördinatensysteemindelucht(zieguur.28).
Opmerking!
Voor equatoriale (parallactische) uitlijning is het essentieel dat het koppelveld zich rechts
vandepoolhoogteverstelling(3,g.29)bevindt.
Als u de MCX op de hemelpool wilt wijzen, is het essentieel dat u moet weten hoe en waar
een kosmisch object kan worden gelokaliseerd als het zich beweegt door de SKY. Deze
sectie laat u kennismaken met de basisprincipes van de astronomie en bevat instructies
voor het vinden van de hemelpool. Je leert ook over het volgen van objecten in de nach-
telijkeSKYenvertrouwdterakenmetdetermenals"RightAscention"en"DEClination".
Azimut-modus: Destatiefkopwordtop90°vastgeklemd.
Equatoriale modus:Destatiefkopwordtaandegeograschebreedtevandewaarnemer
vastgeklemd.
Hemelpool coördinaten
Allekosmischeobjectenwordeninkaartgebrachtmeteencoördinatenstelselopdehe-
melbol(g.30).Dezehemelbolwordtbeschouwdalseendenkbeeldigeboldiedehele
aarde omvat en waaraan alle sterren lijken te zijn bevestigd. Het hemelse kaartsysteem
komtovereenmethetaardgebondencoördinatensysteemvanlengte-enbreedtegraden,
geprojecteerd op de denkbeeldige hemelbol.
Detweepolenvanhethemelsecoördinatenstelselwordengedenieerdalsdetweepun-
tenvanderotatieasvandeaardeenzijneenoneindigbrede,ctieveverlengingnaarhet
noordenenzuidenenstekendoordectieveboldehemelsfeerbinnen.Opdezemanier
wordtdenoordelijkehemelpoolgeplaatst(Fig.30)preciesophetpuntvandeSKYwaar
de verlenging van de as van de aarde boven de Noordpool de hemelbol kruist.
Bij het in kaart brengen van het aardoppervlak worden de lengtelijnen van de Noordpool
naar de Zuidpool doorgetrokken. Ook worden de breedtegraden getekend als lijnen in een
oost-westrichting,parallelaandeevenaar.Dehemelevenaar(g.31)staatgelijkaande
projectie van de aardse evenaar op de hemelbol.
Het in kaart brengen van de hemelbol gebeurt op dezelfde manier als op het aardopperv-
lak:Menbeschrijftdenkbeeldigelijnen,diesameneencoördinatennetvormen.Opdeze
manier kan de positie van een object op het aardoppervlak worden bepaald door de leng-
te- en breedtegraad. Men kan bijvoorbeeld de positie van de stad Los Angeles in Californië
beschrijvendoordeNoorderbreedtegraad(+34°)enWesterlengtegraad(118°).Ookde
samenstelling van de Grote Beer (die er uit ziet als de grote wagen ) kan worden bepaald
doorzijngrovepositieopdehemelbol:RA=11u;DEC=+50°
• RightAscension: Hethemelseequivalentvandeaardselengteswordt"RightAscention”
of"RA"genoemdenwordtaangegevenindetijdschaalvaneen24-uurs"klok".Hetgeeft
de afstand aan gemeten in uren (h), minuten (m) en seconden (s) tot een willekeurige
"nullijn"(RA0h),diedoorhetsterrenbeeldPegasusgaat.DecoördinatenvandeRAlo-
penvan00u00m00stot23u59m59s.Opdezemanierzijner24RAhoofdlijnen,die
verticaaldoordehemelevenaarlopenmetintervallenvan15°(immers24x15°=360°).
ObjectendiesteedsvakerverdertenoostenvandeRA-referentielijn(00h00m00s)sta-
anhebbenstijgendeRA-coördinatenwaarden.
• Declinatie:Hethemelseequivalentvandeaardsebreedtegradenwordt"declinatie"of
"DEC"genoemdenwordtaangeduidingradenvanhoek,minutenvanboogenseconden
vanboog(b.v.15°27'33").Eendeclinatietennoordenvandehemelevenaarisgemar-
keerdmeteen"+"tekenvoordeovereenkomstigehoekwaarde(dedeclinatievande
noordelijkehemelpool is b.v. +90°). Declinaties ten zuidenvan de hemelevenaar zijn
gemarkeerdmeteen"-"teken(dedeclinatievandezuidelijkehemelpoolisb.v.-90°).Elk
punt dat op de hemelevenaar zelf ligt en die ook nog loopt door de constellaties Orion,
MaagdenWaterman-heefteendeclinatievannul-ditwordtaangeduidals"00°00'00".
Uitlijning en Oriëntatie
VI
Fig. 30
Startpositie voor equatoriale/parallactische
montage van de MCX op een statief. (1 =
poolster; 2 = klemhoogte-as; S = uitlijning naar
het zuiden)
De hemelbol. (1 = Noordelijke hemelpool (niet
ver van de poolster); 2 = Ster; 3 = Hemele-
venaar; 4 = Zuidelijke hemelpool; 5 = Declina-
tie; 6 = rechte klimming; 7 = aardrotatie)
Fig. 29
S
b
c
d
-19-
Uitlijning en Oriëntatie
VI
AlleobjectenvandeSKYkunnendusnauwkeurigwordengedenieerddoorhunhemel-
coördinateninRAenDEClinatie.
Het vinden van de hemelpool
Om een ruw idee te krijgen van waar de punten van het kompas zich op een observatie-
locatie bevinden, dient u zich elke dag bewust zijn van de richting waar de zon opkomt
(oost) en ondergaat (westen). Nadat op uw plaats van observatie het donker is geworden,
draait u naar het noorden - u dit bereikt door met je linker schouder te wijzen in de richting
waar de zon onderging (west). Om de hemelpool precies te vinden, moet u nu de poolster
lokaliseren-gebruikvoorditdoeldeGroteWagenalsdeleidendesterafbeelding(g.31).
Uitlijning van de MCX op de hemelpool
Terwijldeaardeinongeveer24uureenmaalomzijnasdraait,lijkenalleastronomischeob-
jectentedraaienopbogenoverdeSKY.Dezeschijnbarebeweging(zie"siderealspeed"op
pagina 17) is nauwelijks merkbaar met het blote oog. Maar wanneer bekeken door middel
van een krachtige telescoop als de MCX, lijkt het inderdaad zeer snel. Als de motorgestuur-
de tracking niet geactiveerd was, zou een object dat zonet nog zichtbaar was in het midden
van het telescoopoculair binnen enkele seconden volledig uit het zicht verdwijnen.
Voor een comfortabele tracking van astronomische objecten moet u uw MCX-telescoop
uitlijnen naar de hemelpool.
1. Zorg ervoor dat de LED zoeker in de telescoop wordt aangepast ten opzichte van de
ETX-hoofdbuis(zie"DeLEDZoekergebruiken"oppagina10).
2.Bepaalde geograschebreedtegraadvanuw waarnemingslocatieaandebasisvan
eenroutekaart,uwnavigatieofeenatlas.Debepalingvandegeograschebreedteg-
raadbinnendenauwkeurigheidvan1°isvoldoende.
3.Maakdevergrendelingsstaa(handellinksom)losensteldevereistepoolhoogtein
opdestaafmetschaalverdeling(3,g.29).Dekantelplaatwordtdanaangepast.Draai
vervolgens de vergrendelingsstaaf opnieuw vast (handel rechtsom).
4.BrengdeMCX-telescoopindestartpositie(g.29).
Opmerking!
Devolgendestappen5en6zijnabsoluutnoodzakelijkomtevoorkomendatdetelescoop
tijdens de automatische initialisatie tegen de mechanische stops aankomt en schade
veroorzaakt aan de aandrijfmotoren.
5.Maakdeasklemvandehorizontalekoppelingsknop(RightAscensionklem)los(9,g.
2) en draai de telescoopbevestiging voorzichtig tegen de klok in totdat de mechanische
stop wordt bereikt.
6.Draaidetelescoopbevestigingrechtsomterugnaarzijnstartpositie(g.29)endraaide
asklem weer handvast aan.
7.Draaidekoppelingsknopvandeverticaleas(1,g.32a)linksomlosopderechtervor-
karmenbeweegdebuisnaardenulgraadpositieaandelinkerkant(2,g.32b-Pitch
decirkelschaalopdelinkervorkarm=nulgradenpositie).Zetdetelescoopbevestiging
rerchtsom weer handvast.
Opmerking!
Voor een snelle observatie in parallactische modus is de instelling van de poolhoogte en
de hoogteas van de gepitchte cirkelschaal volledig voldoende. Om een nog nauwkeuriger
positieentrackingtebepalenradenweaandestartpositieteoptimaliseren(zie"Geopti-
maliseerdstartpositie"oppagina20).
8.InitialiseerdeComputerHandcontroller.
9.Selecteer een vooraf gedenieerde observatielocatie of voer een door de gebruiker
gedenieerdelocatiein(zie"Initialiserenvandecontroller"oppagina24).
10.Selecteerinhethoofdmenu"Instellingen"hetmenu-item"Tracking-modus"enstel'EQ'
ininhetmenuvandeTelescoop".
Fig. 31
Zoek kaart voor de Polarstern.
(1 = Poolster; 2 = Cassiopeia; 3 = Grote auto; 4
= Kleine auto)
Laat de klem van de hoogte-as los.
Fig. 32aFig. 32a
b
Nulpositie
Fig. 32b
c
-20-
11. Selecteer de juiste uitlijnmethode en voer deze uit (zie pagina 17).
Geoptimaliseerde startpositie
1. Stel de poolhoogte op de kantelplaat van het statief zo nauwkeurig mogelijk in met behulp van de
schaalverdeling.
2.Draaidekoppelingsknopvandehoogteaslosensteldecircelschaalinopprecies90°gradenen
draai de koppelingsknop weer iets aan (handvast).
3.SchakeldeLED-zoekerin(ziepagina10).
4.Verplaatshetvolledigestatieftotdatudepoolstergecentreerdindezoekerziet.Detelescoopwijst
dan naar de SKY in de richting van de poolster. Het doel is om de RightRA (Ascension) van de
telescoop en de rotatieas van de aarde zo parallel mogelijk op elkaar af te stemmen. De volgende
stappenzijnhiervoorverplicht:
5.Maakdehorizontalekoppelingshandellos(9Fig.2).Draaidetelescooplangzaammetdehandom
deze as en let tegelijkertijd op de beweging van het rode doelpunt op het spiegeloppervlak van de
LED-Zoeker. Dit doelpunt zal tijdens de rotatie een cirkelvormig pad beschrijven.
6.Pasnuaaninzeerkleinestapjesenafwisselenddepoolhoogteverstellingvanhetstatiefendehoog-
teas van de telescoop. Let precies op de verandering van het cirkelvormige pad dat op deze manier
is bereikt. Die moet zo klein mogelijk zijn. Hoe kleiner het cirkelvormige pad van het doelpunt, des te
nauwkeuriger is de uitgangspositie.
7.Zodradebestmogelijkeinstellingisgevonden,steltudehoogteasinopprecies0°metbehulpvan
de schaal en draai dan de koppelingsknop stevig aan.
8.Draailangzaammetdehandde(RA)-astegendeklokin,totdathetmechanischeeindeisbereikt.
9.Draaide(RA-as)weerterugtotdatdetelescoop-openingpreciesnaarhetZuidenwijstendraaide
koppelingsknop (rechtsom) weer stevig aan.
10.InitialiseerdeComputerHandcontroller.
11.Selecteereenvoorafgedenieerdeobservatielocatieofvoereendoordegebruikergedenieerde
locatiein(zie"Initialisatievandecontroller"oppagina24).
12.Selecteerinhethoofdmenu"Instellingen"hetmenu-item"Trackingmode"enstel"EQTelescope"in.
13. Selecteer en voer de juiste uitlijnmethode uit voor 1,2 of 3 sterren (zie pagina 17).
Uitlijning en Oriëntatie
VII
- 21 -
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
De Computer Handcontroller
1. LCD-scherm
2. ENTER-toets
3. KNOP MODUS
4. sleutel+sleutel
5. Pijltoetsen
6. Numerieketoetsen
7. Toets Stoppen
8. ToetsHelp
9. despiraalkabel
10. Functietoets
11. lamp aan/uit
12. Lamp-verlichting
13. RS-232-interface*
14. USBmini**
* niet actief op deze modellen, omdat er
geen geschikteaccessoires die momenteel
beschikbaar zijn
**niet actief, voor toekomstige uitbreidingen
bedoeld
Eigenschappen van de Computer Handcontroller
1. Het acht-lijns lcd-display (1, fig. 33) – Fungeertalseeninterfacetussendehandheld
computer en de telescoop.
Verschillende waarden/informatie of afzonderlijke menuopties van de menustructuur
worden weergegeven om de werking mogelijk te maken.
2. ENTER-toets (2, fig. 33) – Geeft in een bepaalde volgorde toegang tot het volgende
menu of naar het volgende niveau van de basisgegevens.
3. – key=MODUS-toets (3, fig. 33) – Schakelt terug naar het vorige menu of naar het
vorige niveau van het menu. Als u herhaaldelijk op de modustoets drukt, bereikt u
definitief het hoogste niveau van selecteren. De MODUStoets is vergelijkbaar met de
ESCAPE-toets van een computer.
4. + key= STAP terug (3, fig. 33) – Hier kunt u de laatste objecten terugroepen die via
de snelle-toegang zijn geopend. Selecteer een observatieobject maak dan gebruik de
pijltoetsen en druk op ENTER. Het telescoopbesturingselement plaatst vervolgens het
geselecteerde object in het gezichtsveld. Het kan voorkomen dat het object na het
positioneren niet wordt weergegeven in het midden van het gezichtsveld. In dit geval
dient u het object te centreren met de pijltoetsen.
5. Pijltoetsen (5, fig. 33) – U draait de telescoop met negen verschillende snelheden in
een specifieke richting (omhoog, omlaag, links en rechts). De voorselectie van de snel-
heidwordtuitgelegdinsectie"Rotatiesnelheden"oppagina17.Devolgendefuncties
wordenbovendienmogelijkdoordepijltoetsen:
• Gegevensinvoer – Gebruik de omhoog en omlaag toetsen om door de let-
ters van het alfabet of door de volgorde van numerieke cijfers te bladeren. De
"down"toetsbegintmetdeletter"A",de"up"toetsbegintmethetnummer"9".
De knoppen Links en Rechts gebruiken om de knipperende cursor naar links of
naar rechts in het LCD-scherm te verplaatsen.
Fig. 33
B
E
C
I
1@
J
D
F
G
1)
1#
H
1!
- 22 -
• RA/Dec uitlijning - Gebruik de knoppen 'Rechts' en 'Links' om de telescoop in
deuurastebewegen.Deknoppen"Omhoog"en"Omlaag"omdetelescoopin
Declinatie te bewegen.
• Binnen een vooraf geselecteerd menu bieden deze toetsen toegang tot ver-
schillende opties van de Database. De opties in dit menu verschijnen de ene
na de andere in de tweede rij en wanneer u op de op- en neer knoppen drukt,
beweegt u door de verschillende opties. U kunt ook de toetsen 'Omhoog' en
'Omlaag' gebruiken om door de letters van het alfabet of cijfers te bladeren.
6. Numerieke toetsen (6, fig. 33) – Hierudenummers0-9invoerenenderotatiesnel-
heidwijzigen(voormeerinformatiezie"Rotatiesnelhedenoppagina11").Metde"0"
toets kunt u ook gebruik maken van de rode zaklamp aan de bovenkant van de Com-
puter Handcontroller door deze aan of uit te schakelen.
7. Stoptoets (7, fig. 33) – Dit onderbreekt elke motorbeweging van de telescoop. Door
opnieuw op de knop te drukken, hervat de telescoop de laatste uitgevoerde functie.
8. Help-toets (8, fig. 33) – Het geeft je toegang tot de helpfunctie. Zodra uw vragen ade-
quaat zijn beantwoord door de Help-functie, drukt u op de MODUS-toets (3) om terug
te keren naar het originele display. Ga verder met de eerder geselecteerde procedure.
9. Aansluitingscontactdoos voor de spiraalkabel (9, fig. 33) – Sluit het ene uiteinde van
despiraalkabel vande Computer Handcontroller aan in deze socket(9, fig.33). De
aansluiting bevindt zich aan de onderzijde van de Computer Handcontroller.
Opmerking!
Om de spiraalkabel te verwijderen, drukt u eerst licht op het veertabblad op de stekker
en trek vervolgens de stekker uit de socket van de Computer Handcontroller en/of het
interfaceveld vande telescoop!
10. Functietoets (10, fig. 33) – Gebruik deze toets om een geschikte geheugenbank te-
selecteren, bijv. van een eerder geprogrammeerd doelobject.
11. Verlichtingstoets voor de zaklamp (11, fig. 33) – Schakeltdezaklamp(12,fig.34)
door meerdere keren in twee helderheidsniveaus aan- en uit te drukken.
12. Zaklamp (12, fig. 33) – Met deze vast ingebouwde rode zaklamp kunt u sterkaarten
en accessoires verlichten zonder dat uw ogen zich opnieuw aan het donker moeten
aanpassen.
13. RS-232 interface (11, fig. 33) – Niet actief op deze modellen omdat er momenteel
geen geschikte accessoires beschikbaar zijn. Probeer nooit een niet-goedgekeurde
pc-verbindingskabel aan te sluiten naar deze interface. Dit kan leiden tot ernstige
schade aan de elektronica!
14. USB-mini (11, fig. 33) – aanlinkerzijkant:geenfunctie;voortoekomstigeuitbreidin-
gen.
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
Datum Tijd
EQ/AZ
Hemel/Land
Volgsnelheid
Correctiesnelheid
Volgen aan/uit
Object Coördinaten
Buiscoördinaten
Locatie coördinaten
Fig. 34: De weergave van de handcomputer
OPMERKING!
In geval van een storing in het volgsys-
teem, druk 2 keer op de knop Stop !
- 23 -
Hoofdmenu Telescoopbesturing
• Uitlijning (Alignment)
• één ster De telescoop op een een ster richten
• twee-sterren Richt de telescoop op twee sterren
• drie-sterren Richt de telescoop tot drie sterren
• Synchronisatie verhoogt de nauwkeurigheid van de uitlijning
•RASpelingcompensatie: RASpelingcompensatiekalibratie
•DECSpelingcompensatie:DECSpelingcompensatiekalibratie
• Navigatie (Navigation)
• zonnestelsel Object Catalogus van het zonnestelsel
• sterrenbeelden Constellations Catalogus
• Heldere sterren Catalogus met bekende sterren
• Messier Objects Catalogus met heldere Deep Sky objecten
• NGC Objects Uitgebreide catalogus met grote verscheidenheid
• IC Objects Catalogus met zwakke objecten
• Sh2 Objects Catalogus met zwakke objecten
• Bright Star Objects Catalogus met heldere sterren
• SAO Objects Uitgebreide ster catalogus
• Gebruikersobjecten Uw eigen objecten opslaan
•Voercoördinaatin Steljeeigenpuntindeluchtin
• landobjecten Stel je eigen punt in op het land
• Accessoires (Accessories)
• Huidige gebeurtenissen Momenteel zichtbare objecten
• stijging en daling Stijging en afdalingstijd van een voorwerp
• maanfase De huidige maanfase
• time Timer functionaliteit
• alarm Alarm instellen
•OculairFOV Gezichtsveldvanhetoculair
• Oculair Vergr. Uitbreiding van het oculair
• verlichting Schermhelderheid
• Telescoop parkeren Terug naar uitgangspositie ( parkeerpositie)
• Instellingen (Settings)
• Datum/tijd Het instellen van de datum en tijd
• Zomer/winter Zomertijd in- of uitschakelen
• Locatie Stel de huidige locatie in
• Land en stad Selecteer de locatie uit de database
• Aangepaste site Voer de locatie in via GPS-gegevens
(CUSTOM SITE gebruiken (pag. 17)
• Astronomie./Terrestrisch. Schakelen tussen SKY en landlijn
• Sky Target Setting voor SKYobservatie
• Landdoelinstellin voor landobservatie
• Tracking MODUS
Schakelen tussen azimut en equatoriale mounts
• Alt Telescoop Alt./AZ montage
•EqTelescoop EQmount
• Mount Telescoop mount instellingen
• Trackingsnelheid Het instellen van de volgsnelheid
• Star Speed
• Zonnesnelheid
• Maansnelheid
• Snelheid aanpassen
• Richtingssnelheid Guiding Geschwindigkeit
• Sprache selecteren taal
• Teleskop Modell
• Reset terugzetten naar fabrieksinstelling
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
-24-
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
Initialisatie van de controller
In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe u de Computer-handcontroller kunt initialiseren.
Voer deze procedure uit wanneer u de handheld voor de eerste keer gebruikt of wanneer u
defunctieRESETheeftuitgevoerd(zieRESET,opnieuwinstellenoppagina29).
1.ZorgervoordatdeDEC-enRA-klemmen(6en9,g.2)vastgezetzijnvolgensdeins-
tructies.
2. Zorg ervoor dat de besturingselementen en de voeding goed zijn aangesloten op uw
telescoop.
3.Zetdepowerswitchop"AAN".Hetweergaveveldwordtgeactiveerd,gevolgddooreen
kort copyright bericht. Een korte piep zal worden gehoord. De controller heeft nu een
moment om het systeem van stroom te voorzien.
4.Uwordtdangevraagdomdedatum en tijd in te voeren. De datum wordt weergegeven
inhetformaat"Jaar-maand-dag/bijvoorbeeld:2020-08-27"enmoetwordeningevo-
erd.Detijdwordtweergegevenindedeindeling"Hour-Minute-Second/bijv.:20:15:00"
en moet worden ingevoerd. Gebruik hiervoor de pijltoetsen en bevestig uw gegevens
metdeENTER-toets(2en5,g.33).
5.Uwordtnugevraagdomzomertijdintevoeren.Selecteerdeinstelling'aan'wanneer
de telescoop in zomertijd wordt gebruikt. Selecteer de instelling 'uit' bij gebruik van de
telescoop buiten zomertijd.
6.Devolgendeweergavezaluvragenoverhetland en de stad van uw observatiesite in
tevoeren.Uheefttweeverschillendeinvoeropties:
1. U kunt een stad bij u in de buurt selecteren in de interne database (selecteer 'Land
en stad'). De landen worden in alfabetische volgorde in de database vermeld. Ge-
bruik de up en down keys om door de lijst met landen en steden te scrollen. Wan-
neer de gewenste stad verschijnt op het display, druk dan op de ENTER-toets.
2. Als u de gegevens handmatig invoert (selecteer 'Aangepaste site'), kunt u uw
locatiehandmatigopgeven.Voerdenaam("Naam"),delengtegraad("Lon"),de
breedtegraad("Lat")inendetijdzone("Zone")enbevestiguwvermeldingenmet
de ENTER-toets.
Voorbeelden:
Naam:Berlijn;Lon:E013°25’;Lat:N52°30’;Zone:E01
Naam:Zwolle;Lon:E006°06’;Lat:N52°31’;Zone:E01
Naam:Hengelo(GLD);Lon:E006°21’;Lat:N52°03’;Zone:E01
Naam:Ane;Lon:E006°38’;Lat:N52°36’;Zone:E01
De telescoopbesturing geeft nu het hoofdscherm weer en is klaar om af te stemmen
op de sterrenhemel (Sky).
Uitlijning met één ster
Nadat u de initialisatie hebt voltooid, kunt u de mount uitlijnen met de Computer.
De snelste en eenvoudigste manier om controlepositionering te gebruiken is de een ster
uitlijning. Deze uitlijning kan alleen 's nachts plaatsvinden.
1.Breng de telescoopin de azimut positie (g.17) of parallactische thuispositie (Fig.
29)enzet de klemmen in beide assen (horizontaal en verticaal) vast. Raadpleeg de
informatiein"Uitlijning van de MCX op de hemelpool"oppagina19.
2. Druk eenmaal op de ENTER-toets om het hoofdmenu in te voeren en selecteer 'Setup'.
DrukopdeENTERtoetsenkies'EQ'of"AZ".
3.DrukopdeMODUStoetsenselecteerhetmenu-item"Uitlijning".DrukopdeENTER
toets.
4.Verschillendeuitlijnmethodenverschijnennuvoorselectie.Selecteer'Eénster'endruk
op de ENTER toets.
5.Erwordtnueenselectievanuitlijningssterrenweergegeven.Gebruikdepijltoetsen'Om-
Fig. 29
S
Polaris
Fig. 17
N
S
b
-25-
hoog' en 'Omlaag' om de gewenste uitlijnster te selecteren en uw selectie te bevestigen
met de ENTER toets. De telescoop beweegt zich nu van de startpositie naar de nabijheid
van de geselecteerde ster.
6.Het kan voorkomen dat de ster na positionering niet in het gezichtsveld van de te-
lescoop verschijnt. Gebruik vervolgens de pijltoetsen om deze ster in het gezichtsveld
te brengen en te centreren. De uitlijnster is meestal duidelijk zichtbaar en de helderste
ster aan de SKY in het gezichtsveld van de zoeker. Nadat de ster is gecentreerd in het
gezichtsveld van het oculair, druk op de ENTER toets. De succesvolle afstemming van
de telescoop wordt nu bevestigd met een bevestigingstoon.
Na voltooiing van de één-ster uitlijningsprocedure gaat de motoraandrijving lopen voor
het volgen van het object. De telescoop is nu uitgelijnd voor een nacht van observatie.
Alle objecten zullen nu, hoewel de aarde blijft draaien onder de sterrenhemel hun positie
in het oculair behouden.
Uitlijning met twee en drie sterren
Deprocedureisidentiekaandievan1ster,maaruherhaaltdestappen5en6tweeofdrie
keer voor extra uitlijning van de sterren.
Synchronisatie
Dit kan worden gebruikt om de nauwkeurigheid van de positionering te verhogen. Bij
Synchronisatie vergelijkt de telescoop de positie van dit object met de database. SKY-
objecten in de directe omgeving worden dan nauwkeuriger benaderd.
1.Selecteerinhethoofdmenu"Uitlijning"hetmenu-item"Synchronisatie"endrukopde
ENTER toets.
2. Targers Sync. wordt nu weergegeven. Druk op ENTER.
3."Synchroniseren"knippertinhetdisplay.DrukopENTER.
4.Selecteerinhethoofdmenu"Navigatie"bijvoorbeeldhetmenu-item"Messierobjecten"
en selecteer een zichtbaar object door op de ENTER-toets te drukken.
5.DrukopnieuwopENTERendetelescoopzalnaarhetgeselecteerdeobjectgaan.Het
zou kunnen dat je Saturnus nog steeds precies in het midden van het oculair moet
houden met de pijltoetsen. Druk hierna op ENTER.
6. Selecteer in het hoofdmenu "Uitlijning" opnieuw het menu-item "Synchronisatie" en
druk op de ENTER toets.
7.Selecteer"TargersSync.(omhettesynchroniserenobjecttebevestigen)endrukop
ENTER. De Synchronisatie is nu voltooid en de positiewaarden op het LCD-scherm
worden opnieuw berekend en bijgewerkt.
RA- en DEC Speling compensatie
Voor een betere nauwkeurigheid kunt U de terugslagcorrectie van de as trainen. Dit moet
voor beide assen apart worden uitgevoerd en is meestal niet nodig. Druk op de ENTER-
toetsominhethetmenutekomenenkies"Uitlijnen".Aansluitendselecteertudan'RA
Spielausgl'.ofde"DEC"Spielausgl.
1.Kieshetmenu-item"RASpielausgl"endrukopENTER.
2. Steek een crosshair oculair in de oculair houder van de telescoop.
3. Gebruik de telescoop om een object met een hoog contrast (bijv. kerkspits) te benade-
ren en zo precies mogelijk in het vizier te krijgen. Druk op ENTER.
4.Drukkortopderechterrichtingstoetsenwachttotereencontroletoonklinkt.
5.Hoududelinkertoetsingedruktenvast,totdatheteerderingesteldeobjectzichpre-
cies op de kruising van de haarlijnen bevindt. Druk op ENTER.
6.NuwordtdegemetenwaardevoordeterugslagvandeRA-motorinboogseconden
weergegeven.
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
Tips bij Handset
Opmerking!
Zodra de telescoop is uitgelijnd, dan
alleen nog werken met de GoTo-bestu-
ringselementen of de pijltoetsen. Ge-
bruikdetelescopischeklemmen(6en
9,g.2)nunietmeer!Voorkomookdat
u handmatig moet aanpassen aan de
basis van de telescoop, anders zal de
uitlijning van de tele-
scoop verloren gaan.
Opmerking!
De Computer Handcontroller berekent
de beste uitlijning van de sterren op
basis van locatie, tijd en datum. De
sterren posities kunnen veranderen
van nacht tot nacht en van uur tot uur.
Als waarnemer moet u zich alleen op
het gebied van waarneming concen-
treren, dan hoef je alleen de sterren
in uw gebied waar te nemen.
Opmerking!
Tenaanzienvanpunt5,udienteen
object altijd te benaderen vanuit
slechts één richting. Het wordt niet
aanbevolen om correcties aan te bren-
gen in de tegenovergestelde richting
om het object opnieuw aan te pijlen.
Indien nodig wordt de proce-
dure afgebroken en moet op-
nieuw worden opgestart.
-26-
Defunctie"DECSpielausgleich=SpelingsCompensation"werktopdezelfdemanier,behal-
ve dat de Up- en Down-toetsen moeten worden gebruikt.
Navigatie naar de observatieobjecten
“Ga naar Saturnus
Deze oefening laat zien hoe je een hemellichaam, Saturnus, selecteert voor observatie uit
de basisgegevens van uw Computer Handcontroller.
1. Nadat de telescoop is uitgelijnd, verschijnt het hoofdscherm op het LCD-scherm van
de Computer. Druk op ENTER en je staat in het hoofdmenu. Kies met behulp van de
richtingsknoppen“Navigatie”endrukopENTER.
2.Ubevindtzich nu in het submenu "Navigatie"enerverschijnenverschillendekeuze-
mogelijkheden van opgeslagen observatieobjecten, die met behulp van de telescoop-
besturing kunnen worden benaderd.
3.Selecteer "Zonnestelsel" en druk op ENTER. “Mercury" verschijnt dan in het LCD-
scherm.Gebruik de "Up"en "Down"toetsenomdoor dedatabasete scrollen totdat
"Saturnus"inhetdisplayverschijnt.DrukuopENTER.DeplaneetSaturnuswordtnu
automatisch benaderd door de telescoopsturing. Het zou kunnen zijn dat je Saturnus
nog steeds precies in het midden van het oculair moet brengen met de pijltoetsen.
De besturing beweegt de telescoop automatisch verder. Saturnus (of een andere
object dat u zojuist hebt geselecteerd), blijft nu permanent in het midden van het oculair
ingesteld.
Gebruikersobjecten
Hoe kunt u de coördinaten van een gebruikersobject invoeren en hoe is het object te
benadereninhetnavigatiemenu:
1. Zorg ervoor dat u de besturingselementen hebt geïnitialiseerd en de telescoop hebt
uitgelijnd.
2. Druk na het uitlijnen van de telescoop op de ENTER-toets om het hoofdmenu in te
voeren.
3. Selecteer de optie Navigatiemenu en druk op ENTER.
4.Selecteerdemenuoptie'Gebruikersobject'endrukopENTER.
5.Gebruikdepijltoetsenomeengeheugenlocatie(F1-F9)teselecterenendrukopEN-
TER.
6.Udientnudenaamencoördinatenvanhetobjectintevoereninuren/minuten/secon-
den voor de Right Ascension (RA) as en in graden/minuten/seconden voor de Declina-
tie as (DEC). Let op het positieve of negatieve teken van de graden. Sla de gegevens op
met de ENTER-toets.
7. Druk twee keer op de MODUS-toets om het hoofdscherm weer te geven.
8.Drukopde"F"=Functietoets(10,g.25)enselecteerdegewenstegeheugenlocatie.
Druk op ENTER. De telescoop verplaatst zich nu naar de eerder opgeslagen objectco-
ördinaten.HetobjectwordtautomatischbijgehoudendoordeComputerHandcontrol-
ler. Het kan voorkomen dat na positionering het object mogelijk niet verschijnt in het
midden van het gezichtsveld van de telescoop (oculair). Centreer dit object vervolgens
weer in het gezichtsveld met behulp van de pijltoetsen.
Invoer van objectcoördinaten
Hoekuntuonderdeoptie“ingavevandecoördinatenvaneenobject”vanhetnavigatie-
menurechtstreeksnaarhetobjectgaan:
1. Zorg ervoor dat u de bedieningselementen hebt geïnitialiseerd en de telescoop hebt
uitgelijnd.
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
OPMERKING!
MerkopdatdecoördinatenvanSatur-
nus (en andere planeten) in de loop van
een jaar voortdurend veranderen. Als
het geselecteerde waarnemingsobject
(bijv. Saturnus) niet zichtbaar is onder
de horizon op de ingestelde waarne-
mingstijd en -locatie, wordt dit op het
LCD-scherm aangegeven met de melding
"TargetunderHorizon".Drukinditgeval
één keer op de MODE-knop en selec-
teer een ander object uit de database.
OPMERKING!
Als de tracking is gestopt door per onge-
luk op de MODE-knop te drukken, kan de
tracking weer worden ingeschakeld door
twee keer op de STOP-knop te drukken.
- 27 -
2. Druk na het uitlijnen van de telescoop op de ENTER-toets om het hoofdmenu in te
voeren.
3. Selecteer de optie Navigatiemenu en druk op ENTER.
4.Selecteerdemenuoptie'Coördinaatinvoeren'endrukopENTER.
5.Ukuntnudegewensteobjectcoördinateninvoerenindeindelinguren/minuten/secon-
den voor Right Ascension (RA) as en in graden/minuten/seconden voor de Declinatie
as (DEC). Let op het positieve of negatieve teken van de graden.
6.DrukopENTER.Detelescoopverplaatstzichnunaardeeerderopgeslagenobjectco-
ördinaten.HetobjectwordtautomatischbijgehoudendoordeCompuerHandcontrol-
ler. Het kan voorkomen dat na positionering het object mogelijk niet verschijnt in het
midden van het gezichtsveld van de telescoop (oculair). Centreer dit object vervolgens
weer in het gezichtsveld met de pijltoetsen.
Landobjecten
Helaas is deze functie in de huidige softwareversie nog niet beschikbaar!
Menu Accessoires
Hier vindt u meer informatie over de extra functies van de telescoopbesturing.
Huidige gebeurtenissen
Planeten die momenteel zichtbaar zijn voor uw locatie met actueel berekende opkomst-
en ondergangstijden tijden evenals de tijd van het hoogste punt (hoogste positie in het
zuiden=bestezichtbaarheid)kanhierwordenweergegeven.DrukopdeMODUS-toets
om terug te keren naar het hoofdmenu.
Opmerking!
Zorg ervoor dat de telescoopbesturing vooraf met succes is geïnitialiseerd.
Opkomst- en ondergangstijden
Alsuvanelkobjectmetbekendecoördinatenvooruwlocatiewiltwetenwatdeopkomst-
en ondergangstijden zijn, evenals de tijd van het hoogtepunt (hoogste positie in het zuiden
=bestezichtbaarheid),kuntudezegegevensonderditmenu-itemberekenen.Drukopde
MODUS-TOETS om terug te keren naar het hoofdmenu.
Opmerking!
Zorg ervoor dat de telescoopbesturing vooraf met succes is geïnitialiseerd.
Maanfase
Hierwordendemaanfasenvandehuidigeingesteldemaandgraschweergegeven.De
getallenindegraekgevenhierbijdebijbehorendedagaan.Metbehulpvandepijltoetsen
kan het jaar en de maand worden aangepast. Daardoor worden de maanfasen onmiddel-
lijk herberekend en weergegeven. Druk op de MODUS toets om terug te keren naar het
hoofdmenu.
Opmerking!
Zorg ervoor dat de telescoopbesturing vooraf met succes is geïnitialiseerd.
Tijd (timer)
De timerfunctie is in te stellen op een willekeurig instelbare tijd in seconden en dan klinkt
een signaaltoon. Zo kan bijvoorbeeld de belichtingstijd in de astrofotograetot op de
seconde worden ingesteld. Voer hier de gewenste tijd in seconden in en druk op ENTER
om de timer te starten. Druk op de MODUS toets om terug te keren naar het hoofdmenu.
Alarm
De alarmfunctie kan op elk gewenst moment een signaaltoon afgeven, die zelf kan wor-
den ingesteld. Zodat u de SKY gebeurtenissen kunt plannen om ze niet te missen. Voer
hiervoorde gewenste tijdin, in 24-uursformaaten drukopENTERwanneer het alarm
moet worden geactiveerd. Druk op de MODUS-TOETS om terug te keren naar het hoof-
dmenu. Als u het alarm voortijdig wilt deactiveren, selecteert u het menu-item 'Alarm'
opnieuwenbevestig"Close Alarm” met ENTER
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
OPMERKING!
Zorg ervoor dat de bediening van
de telescoop van tevoren met
succes is geïnitialiseerd.
-28-
Oculair FOV (gezichtsveld)
HetOculairFOV(FieldOfView=Gezichtsveld)kanhetgezichtsveldvaneenbepaaldOcu-
lairberekenen.Naingavevandebrandpuntsafstandvandegebruiktetelescoop(MF),
debrandpuntsafstandvanhetoculair(SF)enhetzichtbaregezichtsveldvanhetoculair
(E-FOV),druktuopENTER.Degroottevanhetgezichtsveldwordtvervolgensingraden
weergegeven in de onderste lijn van het LCD-scherm.
Oculair Vergroting
DeoculairvergrotingsfunctiekandevergrotingvaneenspeciekOculairberekenen.Na
hetinvoerenvan de brandpuntsafstandvande gebruikte telescoop(MF)ende brand-
puntsafstandvanhetoculair(SF),druktuopENTER.Deberekendevergrotingwordtver-
volgens weergegeven in de onderste lijn van het LCD-scherm. Door op de MODUS-toets
te drukken keert u terug naar het hoofdmenu.
LCD-verlichting
Selecteer deze functie om de achtergrondverlichting van het scherm aan te passen.
Gebruik de omhoog en omlaag knoppen om het juiste verlichtingsniveau te selecteren.
Druk op de MODUS-toets om terug te keren naar het hoofdmenu.
Telescoop parkeren
Selecteer deze functie om de telescoop naar de parkeerpositie te verplaatsen (startposi-
tie). Schakelt u na het bereiken van de parkeerpositie de telescoopbesturing UIT.
Instellingen
Hier vindt u meer details over de aanpassingsmogelijkheden van deze telescoopbestu-
ring.
Datum en tijd
Dedatumwordtweergegevenindenotatie"Jaar-maand-dag/bijvoorbeeld:2019-31-12".
Detijdwordtweergegevenindenotatie"uur-minuut-seconde/bijvoorbeeld:20:15:00".
Om dit te doen, gebruikt u de pijltoetsen en bevestigt u de ingevoerde gegevens met de
ENTER-toets.
Zomer / Wintertijd
Selecteerdeinstelling(Zomertijd)"aan"bijgebruikvandetelescoopinzomertijd.
Selecteerdeinstelling"uit"wanneerudetelescoopbuitendezomertijdgebruikt.
Opmerking!
Zorg ervoor dat deze informatie correct is, anders kunnen er afwijkingen optreden tijdens
de berekeningen en de objecten kunnen niet nauwkeurig worden benaderd.
Locatie
Hieruuwobservatielocatieinstellen.Jehebttweeverschillendeinvoeropties:
1. U kunt een stad bij u in de buurt selecteren in de interne database (selecteer 'Land en
stad'). De landen worden in alfabetische volgorde in de database vermeld. Gebruik de
op en neer pijltoetsen om door de lijst met landen en steden te bladeren. Wanneer de
gewenste stad verschijnt op het display, drukt u op de toets ENTER.
2. Als u de gegevens handmatig invoert (selecteer 'Custom Site'), kunt u uw locatie opge-
ven.Voerdevolgendegegevensin:naam("Naam"),delengtegraad("Lon"),debreed-
tegraad("Lat")endetijdzone("Zone")enbevestiguwdeingevoerdegegevensmetde
ENTER-toets.Eenoverzichtvandetijdzoneistevindenop“Standaardtijdzonesvan
de wereld”.
Voorbeeld:
Naam: Londen
Lon: 0°7'39,929";
Lat: N51°30'26,464";Zone:W00
TijdzonetenoostenvanGreenwich:E01-E12
TijdzonetenwestenvanGreenwich:W01-W12
Greenwichtijdzone(GMT):E00ofW00
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
-29-
Astronomisch / Terrestrisch
Helaas is deze functie nog niet beschikbaar in de huidige softwareversie!
Volgmodus
Hiermee kunt u kiezen tussen azimut en parallactische modus.
Montage
Helaas is deze functie nog niet beschikbaar in de huidige softwareversie!
Snelheid bijhouden
Hiermee kunt u de snelheid van de automatische tracking aanpassen. Selecteer de ge-
wensteoptieendrukopENTER.Devolgendeoptieskunnenwordeningesteld:
Stersnelheid:siderealsnelheid/stersnelheid(standaardfabrieksinstelling)
zonnesnelheid:snelheidvandezon
maansnelheid:maansnelheid
Zelf snelheid Helaas is deze functie nog niet beschikbaar met de huidige
aanpassen: softwareversie!
De snelheid Helaas is deze functie nog niet beschikbaar met de huidige
zelfbegeleiden: softwareversie!
Taal
Selecteerdegewenstetaal.Devolgendeoptieszijnbeschikbaar:Engels,Duits,Frans,
Italiaans en Spaans.
Telescoopmodel
Helaas is deze functie nog niet beschikbaar in de huidige softwareversie!
RESET, Opnieuw instellen
Hiermee wordt de telescoopbesturing teruggezet naar de fabrieksinstellingen. Dit is no-
dig als, bijvoorbeeld, alle persoonlijke instellingen ongedaan moeten worden gemaakt of
als er systeemfouten optreden. Dan moet je de telescoopbesturing opnieuw initialiseren
(pagina24)enallegebruikersgegevensopnieuwinvoeren.
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
-30-
Geautomatiseerde handset met LED-display
VII
Fig. 35
- 31 -
Hoe vind ik de Poolster?
Vanafdetwee"wegwijzer-pointersterren"-detweeachterstesterrenvandesterrenbeel-
den grote- en kleine Wagen (Beer) - trekt u een vijfvoudige verlenging tot de poolster. Als
u deze lijn ver buiten Poolster uitbreidt, bereikt u het grote sterrenkwadraat, dat Pegasus
en Andromeda met elkaar delen.
De zomerdriehoek is een opvallend SKYgebied links van het deksel van de Grote Wagen.
Dezedriehoekbestaatuitdriezeerhelderesterren:Vega,DenebenAtair.
Als u een denkbeeldige lijn trekt recht naarbeneden inhet verlengde van het deksel van de
Grote Wagen, komt u bij de zomerconstellatie van Schorpioen. De Schorpioen buigt in de
luchtalseenschorpioenstaartnaarlinks,hetlijktookeenbeetjeopdeletter"J".
DeAmerikaanseamateursbedachtenhetgezegde"ArctoArcturusandspiketoSpica",
watinhetNederlandszoveelwilzeggenals"BoognaarArkturusenpuntnaarSpika".
Zij verwijzen dus naar een regio van de SKY die ligt in de directe verlenging van de boog
(stuurstang) aan de deksel van de Grote Wagen. Volg de boog naar Arkturus, de helders-
testerophetnoordelijkhalfrond,endanietslinksomnaarde"punt"naarSpica,de16e
helderste ster aan de SKY.
Fig. 36
i
ASTRO TIP!
Sterdiagrammen
Steratlassen en roterende sterkaarten
zijn uitgesproken zeer nuttige en hulpvol-
le zaken, wanneer u een observatienacht
gaat plannen . Er zijn een groot aantal ste-
ratlassen te vinden in boekvorm en in tijd-
schriften, maar ook op het internet en op
CD-ROM.
Bijlage
VIII
- 32 -
De afstand tussen de sterren
Deafstandvandezontotdedichtstbijzijndesterisongeveer4,3lichtjarenofongeveer40biljoenkm.DezeafstandiszogrootdatineenmodelwaardeAarde25
mmvandeZonvandaanzoustaan,deafstandtotdedichtstbijzijndestermeerdan6,5kmzouzijn!
Onzethuismelkweg,deMelkweg,bevatsamenmetonzeZonbijna100miljardsterren.Hetstelteenspiraalvormigesterrenhoopvoor,vermoedelijkmeteendiame-
tervanmeerdan100.000lichtjaren.
De afstand tussen de aarde en de maan
Afstand=383.000km
De afstand tussen de melkwegstelsels
Our Milky Way
Andromeda Galaxy (M31)
"Whirlpool"Galaxy(M51)
Onze zon
2.25miljoenlichtjaren 35miljoenlichtjaren
„Jij en het universum“
Maan
Diameter=3.456km
Aarde
Diameter=12.664km
De afstand tussen de planeten
DeafstandtussendeAardeendeZonis149miljoenkmof1astronomischeeenheid(AU).
De elliptische baan van Pluto is relatief excentriek en zorgt ervoor dat de planeet die het dichtst bij
de zon staat, bevindt zich nog steeds in de baan van Neptunus.
Vergeet niet
Afstandtotdezon=0,39AE
Venus
Afstandtotdezon=0,72AE
Aarde
Afstandtotdezon=1,00AE
Mars
Afstandtotdezon=1,52AE
Kwik
Afstand tot de zon
=1,52AE
Jupiter
Afstand tot de zon
5,20AE
Saturnus
Afstand tot de zon
9,54AE
Uranus
Afstand tot de zon
19,2AE
Neptunus
Afstand tot de zon
30,1AE
Pluto
Afstandtotdezon=
24,6AEbis52,6AE
Aarde
Afstandtotdezon=1,00AE
Afstand=4,3lichtjarentotde
dichtstbijzijnde ster
Alpha Centauri A+B
Zon
Zon
Bijlage
VIII
- 33 -
Bijlage
VIII
Observatie
Umoeteerstongeveer90minutenwachtenalvorenstestartenmethetobserveren,dit
in verband met de temperatuuraanpassing. Als de telescoop is ingesteld en bijvoorbeeld
vanuit een verwarmde auto of huis op het vrije veld komt, kan het tot een zogenaam-
de"Tubus-Seeing"komen.Ditvloeitvoortuitdehoofdspiegeldienognietisaangepast
aan het temperatuurverschil. Pas na de temperatuuraanpassing toont de telescoop een
scherp beeld. De eerste waarnemingen worden gedurende de dag best geoefend, zodat u
snel vertrouwd bent met de werking van uw nieuwe telescoop.
Selecteereersteeneenvoudigobject:eenkerktoren,zendmast,bergtop,eenvuurtoren
of iets dergelijks.
Lijn de telescoop er ongeveer op uit.
Richt nu op het doelobject met de lichtpuntzoeker.
Numoethetobjectalzichtbaarzijninhet26mmoculair.
Nu kan het beeld zorgvuldig worden scherpgesteld met de oculairscherpstelling.
Nukunjeindeavondnaardemaan(indienzichtbaar)gaankijken;Debedieningvande
telescoop moet nu zelfs in het donker gemakkelijk zijn. Het meest geschikt voor het ob-
serveren van de maan zijn de fasen die toenemen en afnemen, met hun gedetailleerde
kraterformaties, die hun schaduw werpen en daardoor zeer levendig tevoorschijn komen.
Tijdens de volle maan lijkt het oppervlak relatief een laag contrast te hebben en zonder
structuur te zijn.
Voormaanobservatiewordteenneutraalgrijslteraanbevolen,dathettefellelichtge-
deeltelijkdemt.Ditlterisverkrijgbaaralsaccessoirebijuwgespecialiseerdedealer.
Brengeenpaarnachtendoormethetobserverenvandemaan;hetiszeerinteressantom
te zien hoe individueel formaties zoals bergen, kraters en Maria veranderen met verande-
rende fasen van de Maan!
Planeten
Op hun weg rond de zon, veranderen de planeten voortdurend hun positie in de SKY.
Raadpleeg een maandelijks astromagazine (Interstellarum, Astronomy Today, Stars and
Space) om planeten in de SKY te vinden of op het internet te zoeken. In het volgende vindt
u een lijst van de planeten die bijzonder geschikt zijn voor observatie met de Messier
telescoop:
Venus
DediametervanVenusisongeveer9/10vandediametervandeaarde.TerwijlVenus
draait rond de zon kan de waarnemer volgen hoe zij voortdurend haar lichtfasen veran-
dert:Sikkel,halfVenus,volleVenus-zeervergelijkbaarmetwatjegewendbentvande
maan.DeplaneetschijfvanVenuslijktwit,omdathetzonlichtwordtgereecteerddoor
eencompactebewolkingdiealleoppervlaktedetailsverhult,reecteert.
Mars
De diameter van Mars is ongeveer de helft van de diameter van de aarde. Mars verschijnt
in een telescoop als een klein, rood-oranje plakje. Er is een kans dat je een vleugje wit ziet
als je kijkt naar een van de twee ijzige poolkappen van de planeet. Ongeveer om de twee
jaar worden extra details en kleureffecten zichtbaar op het oppervlak van de planeet. Dit
gebeurt wanneer Mars en de aarde in hun banen het dichtst bij elkaar komen.
Jupiter
De grootste planeet in ons zonnestelsel heet Jupiter, de diameter is elf keer groter
dan de aarde. De planeet verschijnt als een schijf waarover donkere lijnen zich uitstrek-
ken. Deze lijnen zijn wolkenbanden in de atmosfeer. Zelfs bij de laagste vergroting, laten
viervande18Jupitermanen(Io,Europa,GanymedenCallisto)zichzienenkunnenwor-
denherkendals"stervormige"lichtpunten.OmdatdezemanenomJupiterdraaien,kan
het aantal zichtbare manen in de loop van de tijd veranderen.
Saturnus
Saturnus heeft een diameter van negen keer de aarde en verschijnt als een kleine, ronde
schijf.Zijnringenstekenuitaanbeidezijdenvandezeschijf.Galilei,diein1610alseerste
De maankraters zijn goede observatieobjecten, vooral
voor beginners.
De planeet Venus tijdens de sikkelvormige fase.
Devierbinnenste("Galilese")modivandeplaneetJu-
piter kunnen elke nacht in een andere positie worden
geobserveerd
-34-
Saturnus in een telescoop waarnam, kon niet hebben voorzien, dat wat hij zag ringen
waren. Hij dacht dat Saturnus 'oren' had. De ringen van Saturnus bestaan uit miljarden
ijsdeeltjes, hun grootte waarschijnlijk variërend van de kleinste stofdeeltjes tot de grootte
van een woning. De grootste ringeenheid binnen de ringen van Saturnus, de zogenaamde
"Cassini-eenheid",isnormaalgesprokentezienindetelescoop.Titan,degrootstevande
62manenvanSaturnus,isookzichtbaaralseenheldere,sterrenvormigobjectnietver
vandeplaneet.Ondergoedezichtbaarheidkunnenindetelescooptot6Saturnusmanen
worden waargenomen.
Diepe SKY-objecten
Omsterrenbeelden,enkelesterrenof"deepskyobjects"tevinden,ishetgebruikvaneen
sterrendiagram aan te bevelen. In het volgende worden verschillende voorbeelden van
objectenindediepeSKYweergegeven:
Bij de sterren gaat het om enorme gasvormige objecten die onafhankelijk gloeien omdat
ze energie in hun centrum hebben door kernfusie. Door hun enorme afstand, lijken alle
sterren naaldscherpe lichtpunten, ongeacht de grootte van de gebruikte telescoop.
De nevels zijn uitgestrekte interstellaire gaswolken en stofwolken van waaruit nieuwe
sterren worden gevormd. De meest indrukwekkende nevel is zonder twijfel de Grote Ori-
onnevel,eendiffusenevel,dieeruitzietalseenzwakke,vezelige,grijzewolk.M42ligtop
1600lichtjaarafstandvandeaarde.
Een open sterrenhoop bestaat uit een losse groep jongere sterren, die allemaal onlangs
voortgekomen zijn uit een enkele diffuse nevel. De Pleiaden vormen een open sterren-
hoopopeenafstandvan410lichtjaren.Enkelehonderdensterrenkunnenwordenwaar-
genomen in de telescoop.
Sterrenbeelden zijn vlakke, denkbeeldige sterpatronen waarvan de oude beschavingen
veronderstelden dat dit SKYse equivalenten waren van voorwerpen, dieren, mensen of
goden. Deze groepen van sterren zijn veel te groot om in hun geheel te worden gezien in
een telescoop. Als je deze groepen sterrenbeelden wilt leren kennen, begin dan met een
bekende groep sterren - bijvoorbeeld, de Grote Wagen in het sterrenbeeld de Grote Beer.
U gebruikt dan een sterrenkaart om u te helpen de andere sterrenbeelden te ontcijferen.
De sterrenstelsels zijn gigantische clusters van sterren, nevels en sterrenhopen, allemaal
bij elkaar gehouden door hun wederzijdse zwaartekracht. Ze zijn meestal spiraalvormig
gevormd (dit geldt ook voor onze Melkweg), maar veel sterrenstelsels kunnen er ook
uitzien als elliptische of onregelmatige lichtvlekken. Het Andromeda-stelsel (M31) is het
dichtstbijzijnde spiraalstelsel voor ons. De aanblik van dit Melkwegsysteem lijkt die van
een wazige mistspin. Op een afstand van 2,2 miljoen lichtjaar zijn ze te vinden in het ster-
renbeeldAndromeda.Hetstaathalverwegetussendegrote"W"vanCassiopeiaenhet
stervierkant van Pegasus.
Met toenemende observatie-ervaring kunt u zich ook inzetten voor meer geavanceerde
observatieobjecten zoals bolvormige clusters, planetaire nevels of kometen die van tijd
tot tijd verschijnen.
Hoemeerobjectenje"waarneemt",hoemeerjeinstaatzalzijnomdeobservatieinte
schatten en voorwaarden bepalen welke objecten de moeite waard zijn in deze nacht.
Het is ook zinvol om de waargenomen objecten en de weergaveomstandigheden in een
notitieblok vast te leggen.
Een van de beste manieren om vast te leggen wat je hebt gezien is door dit vast te leggen
ineentekeningTegelijkertijdwordtuwgevoelvoordetailsenjnenuanceshiermeeaan-
gescherpt. Veel van de vakbladen en internetfora voor astronomie bieden mogelijkheden
om informatie uit te wisselen met andere amateurastronomen.
Internetbronnen zoals www.astrotreff.de of www.vds-astro.de zijn zeer geschikt voor het
verdiepen van de eigen kennis en het opdoen van nieuwe ideeën. U zult merken dat als uw
ervaring toeneemt ook uw plezier in uw hobby toeneemt!
Bijlage
VIII
Saturnus is een van de meest waardevolle observatie-
objecten, althans binnen het zonnestelsel.
M31, het Andromeda-melkwegstelsel, is een van de ge-
makkelijkste objecten om te vinden en te observeren op
winteravonden.
De Pleiaden zijn waarschijnlijk de indrukwekkendste
open sterrenhoop aan de noordelijke hemel.
-35-
Bijlage
VIII
Enkele tips
U zult gemerkt hebben dat objecten door de telescoop ondersteboven worden waargeno-
men en op hun kop staand verschijnen. Dit is het geval bij elke astronomische telescoop
om fysieke redenen en speelt geen rol in stellaire observatie.
Door de rotatie van de aarde lijken alle SKYlichamen langzaam door het gezichtsveld te
bewegen. Om deze beweging te compenseren, hoef je alleen maar langzaam en gelijk-
matig de de telescoop aan te passen. Hoe hoger de vergroting, hoe meer oefening nodig
is om om een uniforme tracking te bereiken.
Om dit te compenseren kunt u het object ook aan de oostelijke rand van het gezichtsveld
plaatsen en dan observeren in rust met de buis vrijgegeven als het langzaam door het
gezichtsveld beweegt. Zodra het de westelijke rand heeft bereikt, wordt het kort opnieuw
"teruggeschoven".
Trillingen: Raak het oculair niet aan tijdens de observatie. Dit of het lichte beven van een
hand leidt tot rusteloze beelden. Indien mogelijk vermijdt observatieplaatsen met grond-
trillingen (bijv. in de buurt van spoorlijnen of bouwplaatsen).
Donkere aanpassing: Laat je ogen wennen aan de duisternis. Deze donkere aanpassing
duurt ongeveer15tot 20 minutenen begintopnieuw na elke-zelfs korte - lichte ver-
storing.Gebruikeenlampmeteenroodlter,bijvoorbeeldomkaartentelezenofaan
detelescooptewerken;Zwakroodlichtverstoortdedonkereaanpassingvanuwogen
nauwelijks.
Observeren door ramen (open of gesloten) is zeer ongunstig. Het licht verzameld door
de telescoop moet doordringen in verschillende lagen glas of lucht, wat leidt tot aan-
zienlijke beeldverstoringen.
Planeten en andere objecten, wanneer dicht bij de horizon, worden sterk door luchtturbu-
lentie en uitdoven beïnvloed. Hier is het altijd de moeite waard om de observatie te doen
op een tijdstip wanneer de objecten zo hoog mogelijk in de lucht staan. Schakel over op
eenoculairmeteenlagerevergrotingwanneerhetbeeldikkertoftroebelis.Hetkiezen
van een vergroting die te hoog is, is een fout die heel gebruikelijk is bij beginners.
Warme kleren: Zelfs in de zomer kan het erg koel worden op heldere nachten, vooral in de
Bergen. Neem warme kleding zoals truien, petten, handschoenen, dikkere sokken etc.
mee naar de observatieplek - zelfs op de mooiste nacht, is observeren niet leuk als je het
koud hebt!
Verken uw observatiesite in het licht: uw observatiesite moet zich niet in de buurt van
wegen en andere lichtbronnen bevinden, deze kunnen in het donker voor problemen zor-
gen. Mist kan zich vaak 's nachts in de buurt van water vormen en het grondoppervlak
zelf moet stevig en relatief vlak zijn. U kunt ook kijken vanuit de stad, maar overweeg de
mogelijkheid om naar een plek verder weg te gaan. Echt goede SKYvoorwaarden bestaan
vaakslechtsopongeveer50kmafstandvangrotestedenofagglomeraties.Eriseenoud
astronomischgezegde:"EendonkereSKYkannietwordenvervangendoorietsanders
daneendonkereSKY!"
Meer informatie: Zoals hierboven vermeld, het internet en gespecialiseerde tijdschriften
bieden een breed scala aan informatie voor elke leeftijdsgroep. Goede literatuur is vaak
te vinden in bibliotheken. Ook op zoek naar astronomische associaties in uw omgeving
- evenementen worden meestal aangekondigd in lokale kranten. Een uitgebreide lijst van
clubs en observatoria zijn te vinden op www.astronomie.de/gad
-36-
Onderhoud en verzorging
IX
Als de luchtvochtigheid hoog is, kan het glas beslaan en kan er vocht ontstaan. Dit is geen
defect! Laat het apparaat in dit geval enige tijd acclimatiseren bij kamertemperatuur,
zodat de restvochtigheid kan worden verminderd.
Bescherm het apparaat tegen stof en vocht! Bewaar het in de meegeleverde tas of trans-
portverpakking. Verwijder batterijen uit het apparaat als het niet langer behoeft te worden
gebruikt.
Koppel het apparaat los van de voedingsbron (verwijder batterijen) voordat u ze schoon-
maakt!
Reinig het apparaat alleen extern met een droge doek. Gebruik geen reinigingsvloeistof
om schade te voorkomen aan de elektronica.
Verwijder stof op de hoofdspiegel alleen met een balg of zachte borstel. Niet aanraken of
afvegen met uw vingers om beschadiging van de spiegel te voorkomen.
Model MCX-102 MCX-127
Optisch ontwerp Maksutov-Cassegrain
Hoofdspiegel dia. 110mm 138mm
Vrije opening 102mm 127 mm
Brandpuntsafstand 1470mm 1900mm
Openingsverhouding / Photogr. Orice f/14,4 f/14,9
Dichtbij (ca.) 50m
Max. Resolutie (in boogseconde) 1,1" 0,9"
Bezoldiging MgF2Meerlaagsecoating
Stellaire visuele grenswaarde (ca.) 12,1 mag 12,5mag
Beeldschaal 2,34‘/mm 1,8‘/mm
Praktische maximale visuele vergroting (ca.) 200x 250x
Afmetingen optische buis (diameter x lengte) 12,4cmx32,8cm 14,6cmx36cm
Schaduw van de secundaire spiegel Diameter / % 32mm/9,3% 39mm/9,4%
Montage Dubbele-armige vorkbevestiging
Werkplaatscirkel Diameter RA=19.5cm;DEC=9,5cm RA=22,5cm;DEC=10,7cm
Stroomvoorziening 12V-gelijkstroom
meerdan8xbatterijen,typeAAofgeschiktevoedingseenheid-Typeaanslui-
ting:Gelijkstroomhollestekker5,5/2,5mm;polariteit:
Voortstuwingssysteem DC-servomotoren met encoders in beide assen
Fijne beweging elektrisch,9snelheden,inbeideassen
Geautomatiseerde handset met LED-display Standaard
Aardse hemisferen voor observatie Noord en Zuid, schakelbaar
Opslag
Verhoging
Azimut
Radiale kogellager
Radialkugellager
Radiale kogellager
Radialkugellager
Materialen
Buislichaam
Montage
Hoofdspiegel
corrigerende lens
Aluminium
hogedruk-gegoten ABS met aluminiumversteviger
Pyrex(R)-Glas
BK-7 Optisch glas, klasse A
Afmetingen telescoop 43cmx25cmx20cm 48cmx23cmx27cm
Nettogewicht telescoop incl. handcomputer en
batterijen
3,5kg 8,5kg
Verzendgewicht telescoop 5,6kg 12,4kg
Levensduur van de batterij met handcomputer (ca.)
10uur
Technische gegevens
X
- 37 -
BRESSER Stativtasche Deluxe
f. MCX-102/127 Stativ
Art.-Nr.4930600
Optionele accessoires
XI
BRESSER Plössl Okulare
f/5mm
Art.-Nr.4920205(Ø31,7mm,1¼")
f/6,5mm
Art.-Nr.4920206(Ø31,7mm,1¼")
f/10mm
Art.-Nr.4920210(Ø31,7mm,1¼")
f/15mm
Art.-Nr.4920215(Ø31,7mm,1¼")
f/20mm
Art.-Nr.4920220(Ø31,7mm,1¼")
f/25mm
Art.-Nr.4920225(Ø31,7mm,1¼")
f/30mm
Art.-Nr.4920230(Ø31,7mm,1¼")
BRESSER Full HD Okularkamera
Art.-Nr.59-13650
(Ø31,7mm,1¼")
BRESSER 12V Netzteil 2.0A
Art.-Nr.0455121
BRESSER
12V Kfz-Spannungskabel, 7.5m
Art.-Nr.4930100
BRESSER WiFi-Kamera
Art.-Nr.4959010
(Ø31,7mm,1¼")
BRESSER Full HD Deep-Sky
Kamera & Guider
Art.-Nr.4959050
(Ø31,7mm,1¼")
BRESSER Smartphone-Halterung
Art.-Nr.4910300
(ohne Smartphone
U kunt deze en andere
accessoires vinden op
www.bresser.de
BRESSER Kamera-Adapter
Art.-Nr.4940180
BRESSER Aufrechtprisma 45°
f. MCX-102/127
Art.-Nr.4930220
(Ø31,7mm,1¼")
BRESSER Barlow-Linse 2x
Art.-Nr.4950110
(Ø31,7mm,1¼")
BRESSER Tauschutzkappe
f. MCX-102
Art.-Nr.4930700
BRESSER Smartphone-Adapater Deluxe
f. Teleskope
Art.-Nr.4914914
(ohne Smartphone und Teleskop)
BRESSER Tauschutzkappe
f. MCX-127
Art.-Nr.4930710
BRESSER Transportkoffer Deluxe
f. MCX-102/127
Art.-Nr.4930500
-38-
AFVAL
XII
Scheid het verpakkingsmateriaal
voordat u het weggooit. Let bij het
weggooien van een apparaat altijd op de
huidige wet- en regelgeving. Informatie
over het correct scheiden en weggooien
van afval kunt u bij uw gemeentelijke
milieudienst inwinnen.
Gooi elektronische apparaten niet bij
het huisvuil!
VolgensdeEuropeserichtlijn2002/96/EG
over elektrische en elektronische appara-
ten en de toepassing hiervan in nationale
wetten moeten afgedankte elektrische ap-
paraten gescheiden worden ingezameld
en op milieuvriendelijke wijze worden afge-
voerd.
Batterijen en accu's mogen niet wor-
den weggegooid in de vuilnisbak. U
bent wettelijk verplicht om gebruikte batte-
rijen in te leveren. U kunt de gebruikte bat-
terijen in onze winkel of in de onmiddellijke
omgeving, bijv. bij gemeentelijke Inzamel-
punten gratis inleveren.
Batterijen en accu's zijn gemarkeerd met
een doorgestreepte vuilnisbak en het che-
mische symbool van de verontreinigingen-
destoffen:"Cd"staatvoorCadmium,"Hg"
staatvoorKwiken"Pb"voorLood.
De reguliere garantieperiode bedraagt 5
jaar en begint op de dag van aankoop. De
volledige garantievoorwaarden en informa-
tie over de verlenging van de garantieperi-
ode en servicediensten kunt u bekijken op
www.bresser.de/warranty_terms.
Garantie & Service
XIII
Een“conformiteitsverklaring”inovereenstem-
ming met de van toepassing zijnde richtlijnen
en overeenkomstige normen is door Bresser
GmbH afgegeven. Deze kan elk moment op
aanvraag worden ingezien.
EG-conformiteitsverklaring
XIV
-39-
Bresser GmbH
Gutenbergstr.2·DE-46414Rhede
Germany
www.bresser.de · service@bresser.de
Fouten en technische wijzigingen voorbehouden.
www.bresser.de/start/bresser
Manual_4701102-4701127_MCX-GoTo_nl_BRESSER_v102020a
-
1
-
2
-
3
-
4
-
5
-
6
-
7
-
8
-
9
-
10
-
11
-
12
-
13
-
14
-
15
-
16
-
17
-
18
-
19
-
20
-
21
-
22
-
23
-
24
-
25
-
26
-
27
-
28
-
29
-
30
-
31
-
32
-
33
-
34
-
35
-
36
-
37
-
38
-
39
-
40
Bresser 4701102 de handleiding
- Type
- de handleiding
- Deze handleiding is ook geschikt voor
Gerelateerde artikelen
-
Bresser Junior 8849100 de handleiding
-
Bresser 4670351 de handleiding
-
-
-
-
National Geographic National Geographic AZ MOUNT de handleiding
-
-
Bresser BR-RL10B Handleiding
-
-
Andere documenten
-
Abilia AB 419884 Handleiding
-
Sokkia iM-100 Series Total Station Handleiding
-
-
Barska AE10756 de handleiding
-
-
-
National Geographic 50/600 AZ Telescope de handleiding
-
-
-
Buki Mobile Systeme Solaire de handleiding