*2049119*
2049119
PM 4-M
Bedienungsanleitung de
Operating instructions en
Mode d’emploi fr
Istruzioni d’uso it
Manual de instrucciones es
Manual de instruções pt
Gebruiksaanwijzing nl
Brugsanvisning da
Bruksanvisning sv
Bruksanvisning no
Käyttöohje
Οδηγιεςχρησεως el
Használati utasítás hu
Instrukcjaobsługi pl
Инструкцияпозксплуатации ru
Návod k obsluze cs
Návod na obsluhu sk
Upute za uporabu hr
Navodila za uporabo sl
Ръководствозаобслужване bg
Instrucţiunideutilizare ro
KulllanmaTalimatı tr
ar
Lietošanaspamācība lv
Instrukcija lt
Kasutusjuhend et
Інструкціязексплуатації uk
Пайдаланубойыншабасшылы
қ kk
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
1
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
p
23
4
5
67
8
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
p
p
p
p
NGU
NNࡺ
888IJMUJDPN
N
E
E
%
#
"
"
#
#
"
p
p
9
10
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
5m
d
1
1
2
ac
b
max. 3mm
d
1
d
3
d
2
4
3
5
ac
b
max. 3mm
d
1
d
3
d
2
7
5
6
d
4
a
b
c
10m
d
0
3
2
1
d
1
d
2
d
0
6
5
7
11 12
13
14
15
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
T
2
T
1
Pos. 2
Pos. 1
2m
90p
2.5m
2.5m
16
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
OORSPRONKELIJKE GEBRUIKSAANWIJZING
PM 4-M Multilijnlaser
Lees de handleiding voor het eerste gebruik
beslist door.
Bewaar deze handleiding altijd bij het appa-
raat.
Geef het apparaat alleen samen met de hand-
leiding aan andere personen door.
Inhoud Pagina
1 Algemene opmerkingen 63
2 Beschrijving 64
3 Toebehoren 65
4 Technische gegevens 66
5 Veiligheidsinstructies 66
6 Inbedrijfneming 68
7 Bediening 68
8 Verzorging en onderhoud 70
9 Foutopsporing 71
10 Afval voor hergebruik recyclen 71
11 Fabrieksgarantie op de apparatuur 72
12 FCC-instructie (geldig in de VS) 72
13 EG-conformiteitsverklaring (origineel) 72
1 Deze nummers verwijzen naar afbeeldingen. De afbeel-
dingen zijn te vinden aan het begin van de handleiding.
In de tekst van deze handleiding wordt met »het appa-
raat« altijd de multilijnlaser PM 4-M bedoeld.
Onderdelen, bedienings- en indicatie-elementen 1
@
Aan-/uit-toets met lichtdiode
;
Draaiknop voor vergrendelingsmechanisme van de
slinger
=
Laseruitgangsvenster
%
Fijnverstelling voor rotatieplatform
&
Verstelbare voet
(
Dooslibel
)
Batterijvak
1 Algemene opmerkingen
1.1 Signaalwoorden en hun betekenis
GEVAAR
Voor een direct dreigend gevaar dat tot ernstig letsel of
tot de dood leidt.
WAARSCHUWING
Voor een eventueel gevaarlijke situatie die tot ernstig
letsel of tot de dood kan leiden.
ATTENTIE
Voor een eventueel gevaarlijke situatie die tot licht letsel
of tot materiële schade kan leiden.
AANWIJZING
Voor gebruikstips en andere nuttige informatie.
1.2 Verklaring van de pictogrammen en overige
aanwijzingen
Waarschuwingstekens
Waarschu-
wing voor
algemeen
gevaar
Gebodstekens
Vóór het
gebruik de
handleiding
lezen
nl
63
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
620-690nm/0.95mW max.
CLASS II LASER PRODUCT
LASER RADIATION - DO NOT
STARE INTO BEAM
CAUTION
Symbolen
Apparaten
en batterijen
mogen niet
via het
normale
huisvuil
worden
afgevoerd.
Op het apparaat
Niet blootstellen aan de straal.
De opschriften met laserwaarschuwingen voor de VS zijn
gebaseerdopCFR21§1040(FDA):
Op het apparaat
Laserstraling. Niet in de straal kijken. Laserklasse 2.
De opschriften met laserwaarschuwingen zijn gebaseerd
op IEC 60825-1/EN 60825‑1:2007
Plaats van de identificatiegegevens op het apparaat
De typeaanduiding en het seriekenmerk staan op het
typeplaatje van uw apparaat. Neem deze gegevens over
in uw handleiding en geef ze altijd door wanneer u onze
vertegenwoordiging of ons servicestation om informatie
vraagt.
Type:
Generatie: 01
Serienr.:
2 Beschrijving
2.1 Gebruik volgens de voorschriften
De PM 4-M is een zelfnivellerende multilijnlaser, waarmee één persoon in staat is snel en exact te loden, een hoek
van 90° over te dragen, horizontaal te nivelleren, instelwerkzaamheden uit te voeren en nauwkeurig loodpunten uit te
zetten. Het apparaat heeft drie lijnen (een horizontaal en twee verticaal), een referentiepunt onder en vier lijnkruispunten
(voor, boven, links en rechts) met een reikwijdte van ca.10 m. De reikwijdte is afhankelijk van de helderheid van de
omgeving.
Het apparaat is voornamelijk voor het gebruik binnenshuis bestemd en is geen vervanging voor een rotatielaser.
Voor gebruik buitenshuis dient erop tewordengeletdatderandvoorwaarden overeenkomen met die binnenshuis.
Mogelijke toepassingen zijn:
Markeringen van de positie van tussenwanden (in een rechte hoek en in een verticaal vlak).
Controleren en overdragen van rechte hoeken.
Uitrichten van constructiedelen / installaties en andere structuurelementenindrieassen.
Overdragen op het plafond van punten die op de vloer zijn gemarkeerd.
De laserlijnen kunnen afzonderlijk (alleen verticale of alleen horizontale) als ook samen ingeschakeld worden. Voor de
toepassing met hellingshoek wordt de slinger voor de automatische nivellering geblokkeerd.
Neem de specificaties in de handleiding betreffende het gebruik, de verzorging en het onderhoud in acht.
Aanpassingen of veranderingen aan het apparaat zijn niet toegestaan.
Gebruik ter voorkoming van letsel alleen originele Hilti toebehoren en apparaten.
Het apparaat en de bijbehorende hulpmiddelen kunnen gevaar opleveren als ze door ongeschoolde personen onjuist
of niet volgens de voorschriften worden gebruikt.
2.2 Kenmerken
De PM 4-M is in alle richtingen binnen circa 4° zelfnivellerend. Als dit niet volstaat kan het apparaat met behulp van
de verstelbare voeten en de dooslibel horizontaal gezet worden.
De zelfnivelleringstijd bedraagt slechts circa 3 seconden.
De multilijnlaser geeft een waarschuwingssignaal "Buiten het nivelleringsbereik" als het zelfnivelleringsbereik wordt
overschreden (de laserstralen knipperen).
De PM 4-M wordt gekenmerkt door de gemakkelijke bediening, het eenvoudige gebruik en zijn robuuste kunststof
behuizing. Door de kleine afmetingen en het geringe gewicht is hij eenvoudig te transporteren.
Het apparaat kan met de laserontvanger PMA 31 worden gebruikt.
nl
64
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
In de normale modus schakelt het apparaat na 1 uur uit. De continuwerkingsmodus wordt ingeschakeld door vier
seconden lang op de aan/uit-toets te drukken.
2.3 Leveringsomvang multilijnlaser in koffer
1 Multilijnlaser
1 Statiefadapter
4 Batterijen
1Handleiding
1 Fabriekscertificaat
2.4 Bedrijfsmeldingen
Lichtdiode Lichtdiode brandt niet. Apparaat is uitgeschakeld.
Lichtdiode brandt niet. Batterijen zijn leeg.
Lichtdiode brandt niet. Batterijen zijn verkeerd aangebracht.
Lichtdiode brandt constant. Laserstraal is ingeschakeld. Apparaat is
in gebruik.
Lichtdiode knippert tweemaal
elke 10 (slinger niet vergren-
deld) resp. 2 (slinger vergren-
deld) seconden.
Batterijen zijn bijna leeg.
Lichtdiode knippert. Apparaat is uitgeschakeld, maar slinger
niet vergrendeld.
Laserstraal Laserstraal knippert twee-
maal elke 10 (slinger niet ver-
grendeld) resp. elke 2 (slinger
vergrendeld) seconden.
Batterijen zijn bijna leeg.
Laserstraal knippert vijfmaal
en blijft daarna permanent
branden.
Automatische uitschakeling is gedeacti-
veerd.
Laserstraal knippert met een
hoge frequentie.
Apparaat kan zichzelf niet nivelleren
(buiten het zelfnivelleringsbereik).
Laserstraal knippert elke 2
seconden.
Functie hellingshoek. Slinger is vergren-
deld, daardoor lijn niet genivelleerd.
3 Toebehoren
Omschrijving
Afkorting Beschrijving
Statief PMA 20
Doelplaat PMA 54/55
Doelplaat PRA 50/51
Laserontvanger PMA 31
Hilti-koffer
Laserzichtbril PUA 60 Dit is geen laserveiligheidsbril, hij be-
schermt de ogen niet tegen laser-
straling. De bril mag vanwege de be-
perkte waarneming van kleuren niet in
het openbare verkeer worden gedra-
genenalleenbijhetwerkenmetde
PM 4-M worden gebruikt.
nl
65
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
4 Technische gegevens
Technische wijzigingen voorbehouden!
Reikwijdte lijnen en snijpunt Zonder laserontvanger: 10 m (33 ft)
Met laserontvanger: 50 m (164 ft)
Nauwkeurigheid
1
±2mmop10m(±0.08inat33ft)
Zelfnivelleringstijd 3 s
Laserklasse Klasse 2, zichtbaar, 635 nm, ±10 nm (EN 60825-3:2007
/ IEC 60825 - 3:2007); class II (CFR 21 §1040 (FDA)
Lijndikte Afstand5m:<2,2mm
Bereik van de zelfnivellering ±4° (typisch)
Automatische zelfuitschakeling geactiveerd na: 1 h
Modusindicatie LED en laserstralen
Stroomvoorziening AA‑cellen, Alkalimangaan batterijen: 4
Bedrijfsduur (alle lijnen aan) Alkalimangaan batterij 2.500 mAh, Temperatuur +24 °C
(72°F):7h(typisch)
Bedrijfstemperatuur Min.-10°C/Max.+50°C(+14tot122°F)
Opslagtemperatuur Min. -25 °C / Max. +63 °C (-13 tot 145 °F)
Bescherming tegen stof en spatwater (behalve het bat-
terijvak)
IP 54 volgens IEC 60529
Schroefdraad van het statief (statiefadapter)
BSW ⁵/₈"UNC¹⁄₄"
Gewicht Inclusief batterij: 990 g (2.18 lbs)
Afmetingen
124 x 124 x 187 mm (4 ⁷/₈ x 4 ⁷/₈ x 7 ³/₈ in)
1
Invloeden zoals met name grote temperatuurschommelingen, vochtigheid, schokken, vallen, enz. kunnen de nauwkeurigheid beïn-
vloeden. Tenzij anders vermeld, is het apparaat onder standaard omgevingsomstandigheden (MIL-STD-810F) afgesteld resp. gekali-
breerd.
5 Veiligheidsinstructies
WAARSCHUWING: Lees alle aanwijzingen en veilig-
heidsvoorschriften. Wanneer de volgende voorschriften
niet in acht worden genomen, kan dit een elektrische
schok, brand en/of ernstig letsel tot gevolg hebben. Be-
waaralle veiligheidsinstructiesen voorschriften goed.
5.1 Algemene veiligheidsmaatregelen
a) Controleer het apparaat op zijn precisie alvorens
ermee te meten/ het te gebruiken.
b) Het apparaat en de bijbehorende hulpmiddelen
kunnen gevaar opleveren als ze door
ongeschoolde personen op ondeskundige wijze
of niet volgens de voorschriften worden gebruikt.
c) Gebruik om letsel te voorkomen alleen originele
Hilti toebehoren en hulpapparaten.
d) Wees alert, let goed op wat u doet en ga met
verstand te werk bij het gebruik van het apparaat.
Gebruik het apparaat niet wanneer u moe bent
of onder invloed bent van drugs, alcohol of me-
dicijnen. Een moment van onoplettendheid bij het
gebruik van het apparaat kan tot ernstig letsel leiden.
e) Aanpassingen of veranderingen aan het apparaat
zijn niet toegestaan.
f) Neem de specificaties betreffende gebruik, ver-
zorging en onderhoud in de handleiding in acht.
g) Maak geen veiligheidsinrichtingen on-
klaar en verwijder geen instructie- en
waarschuwingsopschriften.
h) Houd kinderen en andere personen tijdens het
gebruik van het apparaat uit de buurt.
i) Houd rekening met omgevingsinvloeden. Stel het
apparaat niet bloot aan neerslag en gebruik het
niet in een omgeving die vochtig of nat is. Gebruik
het apparaat niet in een omgeving waar brand- of
explosiegevaar bestaat.
j) Ga zorgvuldig met het apparaat om. Controleer
of bewegende delen van het gereedschap correct
functioneren en niet vastklemmen en of onder-
delen gebroken of zodanig beschadigd zijn dat
de werking van het apparaat nadelig wordt beïn-
vloed. Laat beschadigde delen repareren voordat
u het apparaat gebruikt. Veel ongevallen hebben
hun oorzaak in slecht onderhouden apparaten.
k) Ga zorgvuldig met het apparaat om. Controleer
of bewegende delen van het gereedschap correct
functioneren en niet vastklemmen en of onder-
nl
66
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
delen gebroken of zodanig beschadigd zijn dat
de werking van het apparaat nadelig wordt beïn-
vloed. Laat beschadigde delen repareren voordat
u het apparaat gebruikt. Veel ongevallen hebben
hun oorzaak in slecht onderhouden apparaten.
l) Laat het apparaat alleen repareren door gekwa-
lificeerd en vakkundig personeel en alleen met
originele vervangingsonderdelen. Daarmee wordt
gewaarborgd dat de veiligheid van het elektrisch ge-
reedschap in stand blijft.
m) Naeen val of andere mechanische invloeden dient
u de precisie van het apparaat te controleren.
n) Wanneer het apparaat vanuit een zeer koude in
een warme omgeving wordt gebracht, of om-
gekeerd, dient u het apparaat vóór gebruik op
temperatuur te laten komen.
o) Zorg er bij het gebruik van adapters en toebe-
horen voor dat het apparaat correct bevestigd
is.
p) Om foutieve metingen te voorkomen, moet het
uitgangsvenster van de laser schoon worden ge-
houden.
q) Ook al is het apparaat gemaakt voor zwaar ge-
bruik op bouwplaatsen, toch dient het, evenals
andere optische en elektrische apparaten (bijv.
veldkijkers, brillen, fotoapparaten), zorgvuldig te
worden behandeld.
r) Hoewel het apparaat beschermd is tegen het bin-
nendringen van vocht, dient u het droog te maken
alvorens het in de transportcontainer te plaatsen.
s) Controleer tijdens het gebruik meerdere malen de
precisie.
5.2 Correcte inrichting van het werkgebied
a) Zet het gebied waar u metingen verricht af en let
er bij het opstellen van het apparaat op dat de
straal niet op andere personen of op uzelf wordt
gericht.
b) Wanneer u op ladders werkt, neem dan geen
ongewone lichaamshouding aan. Zorg ervoor dat
u stevig staat en altijd in evenwicht bent.
c) Metingen door ruiten of andere objecten kunnen het
meetresultaat vertekenen.
d) Let er op dat het apparaat op een effen, stabiel
oppervlak wordt geplaatst (zonder trillingen!).
e) Gebruik het apparaat alleen binnen de gedefini-
eerde grenzen.
f) Worden meerdere lasers in het werkgebied ge-
bruikt, controleer dan of de straal van uw ap-
paraat niet met die van andere apparaten wordt
verwisseld.
g) Magneten kunnen de nauwkeurigheid beïnvloeden,
daarom mag zich geen magneet in de buurt bevin-
den. In combinatie met de universele Hilti-adapter is
invloed van buitenaf uitgesloten.
h) Bij het werken met de ontvanger moet deze zo
nauwkeurig mogelijk loodrecht op de straal wor-
den gehouden.
i) Het apparaat mag niet in de buurt van medische
apparatuur worden gebruikt.
5.3 Elektromagnetische compatibiliteit
Hoewel het apparaat voldoet aan de strenge eisen van
de betreffende voorschriften, kan Hilti de mogelijkheid
niet uitsluiten dat het apparaat door sterke straling wordt
gestoord, hetgeen tot een foute bewerking kan leiden. In
dit geval of wanneer u niet zeker bent, dienen controle-
metingen te worden uitgevoerd. Eveneens kan Hilti niet
uitsluiten dat andere apparaten (bijv. navigatietoestellen
van vliegtuigen) gestoord worden.
5.4 Laserclassificatie voor apparaten van de
laserklasse 2/class II
Afhankelijk van de variant voldoet het apparaat aan
de laserklasse 2 overeenkomstig IEC60825-1:2007 /
EN60825-1:2007 en Class II overeenkomstig
CFR 21 § 1040 (FDA). Deze apparaten kunnen zonder
verdere beveiligingsmaatregelen worden gebruikt.
Wanneer iemand toevallig gedurende een kort ogenblik
in de laserstraal kijkt, worden de ogen beschermd door
de reflex van het sluiten van het ooglid. Deze reflex van
het sluiten van het ooglid kan echter worden beïnvloed
door het gebruik van medicijnen, alcohol of drugs. Toch
mag men, evenals bij de zon, niet direct in de lichtbron
kijken. De laserstraal niet op personen richten.
5.5 Elektrisch
a) Isoleer of verwijder de batterijen voor verzending.
b) Om milieuschade te voorkomen, dient u het ap-
paraat af te voeren volgens de richtlijnen die van
toepassing zijn voor het betreffende land. Neem
in geval van twijfel contact op met de fabrikant.
c) De batterijen mogen niet in kinderhanden komen.
d) Oververhit de batterijen niet en stel ze niet bloot
aan vuur. De batterijen kunnen exploderen of er
kunnen toxische stoffen vrijkomen.
e) Laad de batterijen niet op.
f) Soldeer de batterijen niet in het apparaat.
g) Ontlaad de batterijen niet door kortsluiting; deze
kunnen hierdoor oververhit raken en brandblaren
veroorzaken.
h) Open de batterijen niet en stel ze niet bloot aan
overmatige mechanische belasting.
i) Gebruik geen beschadigde batterijen.
j) Combineer geen nieuwe met oude batterijen. Ge-
bruik geen batterijen van verschillende producen-
ten of met verschillende typeaanduidingen.
5.6 Vloeistoffen
Bij een verkeerd gebruik kan er vloeistof uit het accu-
pack komen. Voorkom contact. Spoel bij onvoorzien
contact met water af. Komt de vloeistof in de ogen,
spoel deze dan met veel water uit en neem contact op
met een arts. Gelekte accuvloeistof kan tot huidirritaties
en verbrandingen leiden.
nl
67
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
6 Inbedrijfneming
6.1 Batterijen aanbrengen 2
GEVAAR
Gebruik alleen nieuwe batterijen.
1. Open het batterijvak.
2. Neem de batterijen uit de verpakking en plaats deze
direct in het apparaat.
AANWIJZING Het apparaat mag alleen met de door
Hiltiaanbevolenbatterijenwordengebruikt.
3. Controleer of de polen overeenkomstig met de aan-
wijzingen op de onderkant van het apparaat correct
gericht zijn.
4. Sluit het batterijvak. Zorg ervoor dat het goed ver-
grendeld is.
7Bediening
AANWIJZING
Projecteer de lijn op een loodrecht, egaal oppervlak
om een zo groot mogelijke nauwkeurigheid te berei-
ken. Breng het apparaat daarbij in een hoek van 90° ten
opzichte van het oppervlak.
7.1 Bediening
7.1.1 Laserstralen inschakelen
1. Ontgrendel de slinger.
2. Eenmaal de aan-/uit-toets indrukken resp. meer-
maals deze toets indrukken tot de gewenste functie
ingesteld is:
AANWIJZING Het apparaat wisselt tussen de func-
ties overeenkomstig onderstaande volgorde en be-
gint dan weer van voren zolang de aan-/uit-toets
iedere keer binnen 5 seconden opnieuw bediend
wordt.
Verticale laserlijnen
Horizontale laserlijn
Verticale en horizontale laserlijnen
7.1.2 Apparaat / laserstralen uitschakelen
Druk op de aan/uit-toets tot de laserstraal niet meer
zichtbaar is en de lichtdiode uit gaat.
AANWIJZING
- Het apparaat kan uitgeschakeld worden, als de aan-
/uit-toets daarvoor minimaal 5 seconden niet bediend
geweest is.
- Na circa 1 minuut schakelt het apparaat automatisch
uit.
7.1.3 Automatische uitschakeling deactiveren
Houd de aan/uit-toets ingedrukt (circa 4 seconden) tot
de laserstraal ter bevestiging vijf keer knippert.
AANWIJZING
Het apparaat wordt uitgeschakeld wanneer de aan/uit-
toets wordt ingedrukt of de batterijen leeg zijn.
7.1.4 Functie hellingshoek
Vergrendel de slinger.
Het apparaat is niet genivelleerd.
De laserstra(a)l(en) knippert/knipperen in een ritme van
twee seconden.
7.1.5 Gebruik met de laserontvanger PMA 31
ZiedehandleidingvandePMA31voornadereinformatie.
7.2 Gebruiksvoorbeelden
AANWIJZING
De verstelbare voeten maken het mogelijk om het appa-
raat bij zeer oneffen ondergrond vooraf grof te nivelleren.
7.2.1 Hoogtes overnemen 3
7.2.2 Inrichten van droogbouwprofielen voor een
vakverdeling 45
7.2.3 Verticaal uitrichten van buisleidingen 6
7.2.4 Uitlijnen van verwarmingselementen 7
7.2.5 Uitlijnen van deur- en raamkozijnen 8
7.3 Controleren
7.3.1 Controleren van het loodpunt 9
1. Breng in een hoge ruimte op de vloer een markering
(een kruis) aan (bijvoorbeeld in een trappenhuis met
eenhoogtevan5-10m).
2. Zet het apparaat op een egaal en horizontaal opper-
vlak.
3. Ontgrendel de slinger en schakel het apparaat in.
4. Plaats het apparaat met de onderste loodstraal in
hetmiddenvanhetkruis.
5. Markeer het bovenste kruispunt van de laserlijnen
op het plafond. Bevestig hiervoor eerst een stuk
papier op het plafond.
nl
68
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
R = x (2)
30
RH [ft]
(d1 + d2) [inch]
4
R = x (1)
10
RH [m]
(d1 + d2) [mm]
4
6. Draai het apparaat 90°.
AANWIJZING De onderste loodstraal dient in het
midden van het kruis te blijven.
7. Markeer het bovenste kruispunt van de laserlijnen
op het plafond.
8. Herhaal deze werkwijze bij een draaiing van 180° en
270°.
AANWIJZING De 4 resulterende punten definiëren
een cirkel waarbinnen de snijpunten van de diago-
nalen d1 (1-3) en d2 (2-4) het precieze loodpunt
markeren.
9. Bereken de nauwkeurigheid zoals in hoofdstuk
7.3.1.1 beschreven.
7.3.1.1 Berekening van de nauwkeurigheid
Het resultaat(R) van de formule (RH=hoogte vertrek) heeft
betrekking op de precisie in "mm op 10 m" (formule(1)).
Dit resultaat (R) dient binnen de specificatie voor het
apparaatvan2mmop10mteliggen.
7.3.2 Controleren van de nivellering van de
horizontale laserstraal
1. Zet het apparaat op een egaal en horizontaal op-
pervlak, circa 20 cm van de muur (A), en richt de
laserstraal op de muur (A).
2. Markeer het snijpunt van de laserlijnen met een kruis
(1) op de muur (A).
3. Draai het apparaat compleet zonder gebruik te ma-
ken van het draaibare huis 180° en markeer het
snijpunt van de laserlijnen met een kruis (2) op de
tegenoverliggende muur (B).
4. Zet het apparaat op een egaal en horizontaal op-
pervlak, circa 20 cm van de muur (B), en richt de
laserstraal op de muur (B).
5. Markeer het snijpunt van de laserlijnen met een kruis
(3) op de muur (B).
6. Draai het apparaat compleet zonder gebruik te ma-
ken van het draaibare huis 180° en markeer het
snijpunt van de laserlijnen met een kruis (4) op de
tegenoverliggende muur (A).
7. Meet de afstand d1 tussen (1) en (4) en d2 tussen
(2) en(3).
8. Markeer het middelpunt van d1 en d2.
Wanneer de referentiepunten 1 en 3 zich aan ver-
schillende kanten van het middelpunt bevinden, trek
dand2vand1af.
Wanneer de referentiepunten 1 en 3 aan dezelfde
kant van het middelpunt liggen, tel dan d1 bij d2 op.
9. Deel het resultaat door de dubbele waarde van de
lengte van het vertrek.
De maximale fout bedraagt 2 mm.
7.3.3 Controleren van de haaksheid
(horizontaal)
1. Plaats het apparaat met de onderste loodstraal op
het centrum van een referentiekruis in het midden
van een ruimte met een afstand van circa 5 m tot de
muren, zodat de verticale lijn van de eerste doelplaat
a precies door het midden van de voorste verticale
laserlijn loopt.
2. Fixeer een volgende doelplaat b, of een stuk pa-
pier halverwege het midden. Markeer het rechter
kruispunt van de laserlijnen (d1).
3. Draai het apparaat van bovenaf gezien nauwkeu-
rig 90° rechtsom. Het referentiepunt moet op het
centrum van het referentiekruis blijven en het linker
snijpunt van de laserlijnen moet precies door de
verticale lijn van de doelplaat a lopen.
4. Markeer het rechter snijpunt van de laserlijnen (d2)
op de doelplaat c.
5. Markeer dan het middelpunt (d3) van het voorste
snijpunt van de laserlijnen op de doelplaat b.
AANWIJZING De horizontale afstand tussen d1 en
d3 mag bij een meetafstand van 5 m maximaal 2
mm bedragen.
6. Draai het apparaat van bovenaf gezien nauwkeurig
180° rechtsom. Het referentiepunt moet op het cen-
trum van het referentiekruis blijven en het rechter
snijpunt van de laserlijnen moet precies door de
verticale lijn van de eerste doelplaat a lopen.
7. Markeer dan het linker snijpunt van de laserlijnen
(d4) op de doelplaat c.
AANWIJZING De horizontale afstand tussen d2 en
d4 mag bij een meetafstand van 5 m maximaal 2
mm bedragen.
AANWIJZING Wanneer d3 zich rechts van d1 be-
vindt, mag de som van de horizontale afstanden
d1-d3 en d2-d4 bij een meetafstand van 5 m maxi-
maal 2 mm bedragen.
AANWIJZING Wanneerd3zichlinksvand1be-
vindt, mag het verschil tussen de horizontale afstan-
dend1-d3end2-d4bijeenmeetafstandvan5m
maximaal 2 mm bedragen.
7.3.4 Controleren van de nauwkeurigheid van de
horizontale lijn
1. Zet het apparaat aan de rand van een ruimte van
minstens 10 m lang.
AANWIJZING Het vloeroppervlak dient vlak en ho-
rizontaal te zijn.
2. Schakel alle laserstralen in.
3. Fixeer een doelplaat op een afstand van minstens
10 m van het apparaat, zodat het voorste snijpunt
vandelaserlijneninhetmiddenvandedoelplaat
(d0) wordt weergegeven en de verticale lijn van de
doelplaat precies door het midden van de verticale
laserlijn loopt.
4. Markeer op de bodem met een referentiekruis het
middelpunt van de onderste loodstraal.
nl
69
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
5. Draai het apparaat compleet, zonder gebruik te ma-
ken van de draaibare behuizing 45°, van bovenaf
gezien rechtsom. Het referentiepunt dient in het
midden van het referentiekruis te blijven.
6. Markeer vervolgens op de doelplaat het punt (d1)
waar de horizontale laserlijn de verticale lijn van de
doelplaat raakt.
7. Draai nu het apparaat compleet, zonder gebruik te
maken van de draaibare behuizing 90° linksom. Het
referentiepunt dient in het midden van het referen-
tiekruis te blijven.
8. Markeer vervolgens op de doelplaat het punt (d2)
waar de horizontale laserlijn de verticale lijn van de
doelplaat raakt.
9. Meet de volgende verticale afstanden: d0-d1, d0-d2
en d1-d2.
AANWIJZING De grootste gemeten verticale af-
stand mag bij een meetafstand van 10 m maximaal
4mmbedragen.
7.3.5 Controleren van de verticale lijn
1. Positioneer het apparaat op een hoogte van 2 m.
2. Schakel het apparaat in.
3. Positioneer de eerste doelplaat T1 (verticaal) op een
afstand van 2,5 m van het apparaat en op dezelfde
hoogte (2 m), zodat de verticale laserstraal de plaat
raakt en markeer deze positie.
4. Positioneer nu de tweede doelplaat T2 2 m onder
de eerste doelplaat, zodat de verticale laserstraal de
plaat raakt en markeer deze positie.
5. Markeer positie 2 aan de tegenoverliggende zijde
van de testopstelling (gespiegeld) op de laserlijn op
de grond bij een afstand van 5 m tot het apparaat.
6. Plaats nu het apparaat op de gemarkeerde positie
2 op de vloer. Richt de laserstraal zodanig op de
doelplaten T1 en T2 dat deze de doelplaten in de
buurt van de hartlijn raakt.
7. Lees de afstand D1 en D2 op iedere doelplaat af en
bereken het verschil (D = D1 - D2).
AANWIJZING Controleer of de doelplaten paral-
lelaanelkaarstaanenzichinhetzelfdeverticale
vlak bevinden. (Een horizontale verstelling kan een
meetfout veroorzaken).
Wanneer het verschil D groter dan 2 mm bedraagt,
moet het apparaat in een Hilti service center worden
afgesteld.
8 Verzorging en onderhoud
8.1Reinigenendrogen
1. Blaas het stof van het glas.
2. Raak het glas niet aan met uw vingers.
3. Reinig het apparaat alleen met een schone en zachte
doek; bevochtig het zo nodig met zuivere alcohol of
wat water.
AANWIJZING Geen andere vloeistoffen gebruiken
omdatdezedekunststofdelenkunnenaantasten.
4. Bij de opslag van uw uitrusting dient u zich te houden
aan de temperatuurgrenswaarden. Dit is met name
van belang in de winter / zomer, wanneer u de
uitrusting in een voertuig bewaart (‑25 °C tot +63 °C
/ -13 °F tot 145 °F).
8.2 Opslaan
Apparaten die nat zijn geworden, dienen te worden uit-
gepakt. Apparaten, transportcontainers en accessoires
moeten worden gedroogd (bij hoogstens 63 °C / 145 °F)
en gereinigd. De uitrusting pas weer inpakken wanneer
deze helemaal droog is en vervolgens droog bewaren.
Voer wanneer uw uitrusting gedurende langere tijd is op-
geslagen of op transport is geweest een controlemeting
uit.
Neem de batterijen uit het apparaat wanneer dit voor lan-
gere tijd opgeslagen worden. Lekkende batterijen kunnen
het apparaat beschadigen.
8.3 Transporteren
Gebruik voor het transport of de verzending van uw
uitrusting de kartonnen verzenddoos van Hilti of een
gelijkwaardige verpakking.
GEVAAR
Het apparaat altijd zonder batterijen/accu-pack ver-
sturen.
8.4 Hilti Kalibratieservice
Wij raden aan uw apparatuur regelmatig te laten controle-
ren door de Hilti Kalibratieservice om de betrouwbaarheid
conform de normen en wettelijke eisen te kunnen garan-
deren.
De Hilti Kalibratieservice staat te allen tijde tot uw be-
schikking; het wordt echter aanbevolen om de Kalibratie
minstens eenmaal per jaar uit te voeren.
In het kader van de Hilti Kalibratieservice wordt bevestigd
dat de specificaties van het gecontroleerde apparaat op
de dag van keuring overeenkomen met de technische
gegevens van de handleiding.
Bij afwijkingen van de fabrieksgegevens worden de ge-
bruikte meetapparaten weer opnieuw ingesteld. Na ijking
en keuring wordt een kalibratieplaatje op het apparaat
aangebracht en met een kalibratiecertificaat schriftelijk
bevestigd dat het apparaat conform de fabrieksgege-
vens werkt.
Kalibratiecertificaten zijn altijd vereist bij ondernemingen
die volgens ISO 900X gecertificeerd zijn.
Uw meest nabije Hilti contact geeft u graag meer infor-
matie.
nl
70
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
9 Foutopsporing
Fout Mogelijke oorzaak
Oplossing
Apparaat kan niet worden inge-
schakeld
Batterij leeg. Batterij vervangen.
Onjuiste polariteit van de batterij. Batterij goed inbrengen.
Batterijvak niet gesloten. Batterijvak sluiten.
Apparaat of aan- /uit-toets defect. Laat het apparaat door de
Hilti-service repareren.
Enkele laserstralen functioneren
niet
Laserbron of lasersturing defect. Laat het apparaat door de
Hilti-service repareren.
Apparaat kan worden ingescha-
keld, maar er is geen laserstraal
te zien.
Laserbron of lasersturing defect. Laat het apparaat door de
Hilti-service repareren.
Temperatuur te hoog of te laag Apparaat laten afkoelen of opwarmen
Automatische nivellering functi-
oneert niet.
Apparaat op te schuine ondergrond
geplaatst.
Apparaat op egaal vlak plaatsen.
Neigingssensor defect. Laat het apparaat door de
Hilti-service repareren.
10 Afval voor hergebruik recyclen
WAARSCHUWING
Wanneer de uitrusting op ondeskundige wijze wordt afgevoerd kan dit tot het volgende leiden:
bij het verbranden van kunststof onderdelen ontstaan giftige verbrandingsgassen, waardoor er personen ziek kunnen
worden.
Batterijen kunnen ontploffen en daarbij, wanneer ze beschadigd of sterk verwarmd worden, vergiftigingen, brandwon-
den (door brandend zuur) of milieuvervuiling veroorzaken.
Wanneer het apparaat niet zorgvuldig wordt afgevoerd, bestaat de kans dat onbevoegde personen de uitrusting op
ondeskundige wijze gebruiken. Hierbij kunt u zichzelf en derden ernstig letseltoebrengenenhetmilieuvervuilen.
Hilti-apparaten zijn voor een groot deel vervaardigd van materiaal dat kan worden gerecycled. Voor hergebruik is een
juiste materiaalscheiding noodzakelijk. In veel landen is Hilti er al op ingesteld om uw oude apparaat voor recycling
terug te nemen. Vraag hierover informatie bij de klantenservice van Hilti of bij uw verkoopadviseur.
Alleen voor EU-landen
Geef elektrisch gereedschap niet met het huisvuil mee!
Overeenkomstig de Europese richtlijn inzake oude elektrische en elektronische apparaten en de toe-
passing daarvan binnen de nationale wetgeving, dienen gebruikte elektrische apparaten gescheiden
te worden ingezameld en te worden afgevoerd naar een recyclingbedrijf dat voldoet aan de geldende
milieu-eisen.
Voer de batterijen af volgens de nationale voorschriften.
nl
71
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
11 Fabrieksgarantie op de apparatuur
Neem bij vragen over de garantievoorwaarden contact
op met uw lokale HILTI dealer.
12 FCC-instructie (geldig in de VS)
ATTENTIE
In testen voldeed dit apparaat aan de grenswaarden die
in sectie 15 van de FCC-voorschriften voor digitale appa-
raten van klasse B zijn vastgelegd. Deze grenswaarden
voorzien in een toereikende bescherming tegen storende
straling bij de installatie in woongebieden. Dit soort appa-
raten genereert en gebruikt hoge frequenties en kan deze
frequenties ook uitstralen. Daardoor kunt u, wanneer u
bij de installatie en het gebruik niet volgens de voor-
schriften te werk gaat, storingen van de radio-ontvangst
veroorzaken.
Er kan echter niet worden gegarandeerd dat zich bij
bepaalde installaties geen storingen kunnen voordoen.
Indien dit apparaat storingen bij de radio- of televisie-
ontvangst veroorzaakt, wat kan worden vastgesteld door
het apparaat uit- en vervolgens weer in te schakelen, is
de gebruiker verplicht de storingen door middel van de
volgende maatregelen op te heffen:
De ontvangstantenne in de juiste stand brengen of ver-
plaatsen.
De afstand tussen het apparaat en de ontvanger vergro-
ten.
Vraag uw leverancier of een ervaren radio- of televisie-
technicus om hulp.
AANWIJZING
Veranderingen of modificaties die niet uitdrukkelijk door
Hilti zijn toegestaan, kunnen het recht van de gebruiker
om het apparaat in bedrijf te nemen beperken.
13 EG-conformiteitsverklaring (origineel)
Omschrijving: Multilijnlaser
Type: PM 4-M
Generatie: 01
Bouwjaar: 2012
Als de uitsluitend verantwoordelijken voor dit product
verklaren wij dat het voldoet aan de volgende voorschrif-
ten en normen: tot 19 april 2016: 2004/108/EG, vanaf 20
april 2016: 2014/30/EU, 2011/65/EU, EN ISO 12100.
Hilti Corporation, Feldkircherstrasse 100,
FL‑9494 Schaan
Paolo Luccini Edward Przybylowicz
Head of BA Quality and Process Mana-
gement
Head of BU Measuring Systems
Business Area Electric Tools & Acces-
sories
BU Measuring Systems
06/2015 06/2015
Technische documentatie bij:
Hilti Entwicklungsgesellschaft mbH
Zulassung Elektrowerkzeuge
Hiltistrasse 6
86916 Kaufering
Deutschland
nl
72
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
*2049119*
2049119
Hilti Corporation
LI-9494 Schaan
Tel.: +423/234 21 11
Fax: +423/234 29 65
www.hilti.com
Hilti = registered trademark of Hilti Corp., Schaan
Pos. 1 | 20150923
Printed: 27.10.2015 | Doc-Nr: PUB / 5130885 / 000 / 03
-
1
-
2
-
3
-
4
-
5
-
6
-
7
-
8
-
9
-
10
-
11
-
12
-
13
-
14
-
15
-
16
-
17
