Documenttranscriptie

SNELLE START 5 2 Druk op GO/STOP om de computer aan te zetten. Als de computer niet reageert, moet u hem opnieuw instellen zoals beschreven in Sectie 9.1. 3 Zet de schaakstukken op in hun beginstand met de Witte stukken naar u toe, zoals aangegeven op de diagram. 4 Om de computer opnieuw in te stellen voor een NIEUWE SCHAAKPARTIJ, druk tegelijkertijd op de CLEAR en ENTER toetsen. 6 GO/STOP ዛዒዓዔዕዖ዗ዘዙዜ ዑ尷尽尻就尯尹尿尵ዑ ዐ屁屃屁屃屁屃屁屃ዐ ዏ巀居巀居巀居巀居ዏ ዎ居巀居巀居巀居巀ዎ ው巀居巀居巀居巀居ው ዌ居巀居巀居巀居巀ዌ ዋ屄层屄层屄层屄层ዋ ዊ尶局尺尴尮尼尾尸ዊ ዝዒዓዔዕዖ዗ዘዙዞ Druk om het even wanneer op GO/STOP om de computer uit te zetten. Uw huidige bordstelling en partij (tot en met 50 individuele zetten) blijven in het geheugen bewaard. Wanneer u de computer opnieuw aanzet, kunt u het spel hernemen waar u gestopt was! NEW GAME CLEAR Zodra de computer een zet doet, laat hij die op de display zien. Er branden tevens twee bordlichten, die wijzen op de rij en kolom van het te verzetten stuk. Druk het stuk van de computer zachtjes op de aangegeven van en naar velden aan om de zet van de computer af te maken. Dat is alles! Maak uw volgende zet zoals hierboven beschreven. Geniet van uw partij! ENTER TOETSEN EN KENMERKEN 1 2 3 4 5 1. BATTERIJVAK: In de onderkant van het apparaat. Werkt op vier “C” (AM2/R14) alkaline batterijen. 2. SENSOR SCHAAKBORD: Elk veld is voorzien van een sensor die het verplaatsen van de stukken automatisch registreert. Sommige 8 velden kunnen ook in de Niveau en Optie Modi aangedrukt worden om niveau’s en opties te kiezen. 7 3. OPSLAGPLAATS VOOR STUKKEN: Aan de onderkant van het apparaat. 6 4. ADAPTER CONTACT: Voor de AC-DC adapter. 5. DISPLAYSCHERM: Wordt gebruikt voor het aangeven van zetten 5 en informatie over zetten tijdens een partij. Ook gebruikt voor het kiezen van Niveau-, Optie- en Studie Partijen, bij het verifiëren van 4 stukken, bordstelling en meer. 6. PARTIJTOETSEN 3 • GO/STOP: Indrukken om de computer aan- en uit te zetten. • OPTION (OPTIE): Indrukken om de Optie Modus binnen te 2 komen; wanneer in de Optie Modus, indrukken om door de voornaamste optiegroepen te circuleren. 1 • INFO: Indrukken om de Info Modus binnen te komen; wanneer in A B C D E F G H de Info Modus, indrukken om door de voornaamste infogroepen te circuleren. Druk deze toets in terwijl u aan zet bent om raad te vragen. • LEVEL (NIVEAU): Indrukken om de Niveau Modus binnen te komen, en om in één keer over acht niveau’s te springen. Ook 8 6 7 gebruikt om de Uitgebreide Onderricht Modi binnen te komen. • STUDIES (STUDIE): Indrukken om de Studie Modus binnen te veranderingen aan te brengen (tenzij u een bordveld had aangedrukt komen. om van niveau te veranderen). • TAKE BACK (TERUGNAME): Indrukken om een individuele zet • ENTER: Druk tegelijk met CLEAR in om opnieuw voor een NIEUWE (een zet van één kleur) terug te nemen. Neem tot een maximum PARTIJ in te stellen. Indrukken om met de computer van kleur te van 50 individuele zetten terug. verwisselen, en om de computer te dwingen een zet te maken terwijl • OPSTELLING: Indrukken om de Opstelling Modus binnen te hij nadenkt. Indrukken om de gekozen Opties aan- en uit te komen. schakelen, om Bronstein Klokinstellingen te kiezen en om de Niveau • </WHITE en BLACK/> TOETSEN: Indrukken om één voor één Modus te verlaten nadat uw nieuwe niveau of de Onderricht Modus van niveau te veranderen in de Niveau Modus, en om door de gekozen is. Indrukken om de Studie Modus te verlaten na een opties te circuleren in de Optie en Info Modi. Ook gebruikt om nieuwe Studie Partij gekozen te hebben. Indrukken in de Opstelling Studie Partijen te kiezen in de Studie Modus, en om de kleur te Modus om het bord vrij te maken, druk daarna nogmaals om te kiezen in de Opstelling Modus. bevestigen. • CLEAR: Tegelijk met ENTER indrukken om opnieuw in te stellen • STUK SYMBOOL TOETSEN: Gebruikt in de Verifieer-, Opstelling- en voor een NIEUWE PARTIJ. Indrukken om de Optie-, Verifieer- en Onderricht Modi. Tevens gebruikt voor de promotie van pionnen. Opstelling Modi te verlaten. Indrukken om Info Displays uit te 7. ACL (Opnieuw Instellen): Aan de onderkant van het apparaat. Wordt wissen en om een verzoek om het Bord Vrij te maken te annuleren gebruikt om statische ontlading te elimineren na het inzetten van in de Opstelling Modus. Indrukken om de Studie Modus te nieuwe batterijen of aanschakelen van de adapter. verlaten (indien u nog niet op ENTER had gedrukt), eveneens 8. BORDLICHTEN: Worden gebruikt om partijzetten aan te geven, zetten indrukken om de Niveau Modus te verlaten als u beslist toch geen terug te nemen en bordstellingen te verifiëren/op te zetten. GO/STOP OPTION INFO LEVEL STUDIES NEW GAME TAKE BACK 47 POSITION < / WHITE BLACK / > CLEAR ENTER NEDERLANDS 1 Om onmiddelijk een schaakpartij te spelen zonder eerst de hele handleiding te lezen, dient u eenvoudigweg deze Snelle Start stappen te volgen! Gebruik de AC adapter Voer de zetten op het bord (meegeleverd) of gebruik vier uit, door de schaakstukken "AA" (Type AM2/R14) zachtjes op de van en naar batterijen, pas op dat u de velden aan te drukken voor juiste polariteit gebruikt. iedere zet. Het bord weet Indien u een AC-DC adapter automatisch welk stuk u gebruikt (zie Sectie 9), stop verzet! hem eerst in het stopcontact 4 x C/AM2/R14 en daarna in het apparaat.  INHOUDSOPGAVE 1. LATEN WE BEGINNEN! EEN SNELLE START TOETSEN EN KENMERKEN INLEIDING 1. LATEN WE BEGINNEN! 1.1 Ten Eerste, Zet Batterijen in/Schakel de AC-DC Adapter aan 1.2 Klaar om te Beginnen? Zo Doet U een Zet! 1.3 Nu Is de Computer aan Zet 1.4 Van Gedachten Veranderd? Neem Terug 1.5 De Partij Is Gedaan? Waarom Er Niet Nog Eén Spelen 1.6 Te Makkelijk/Moeilijk? Verander van Niveau 2. MEER TE ONTDEKKEN KENMERKEN 2.1 Wie Is aan Zet? Controleer de Display 2.2 Bijzondere Zetten 2.3 Zetten Tegen de Regels van het Spel 2.4 Schaak, Mat en Remise 2.5 Stopzetten van het Zoeken van de Computer 2.6 Met de Computer van Kleur Verwisselen 2.7 Ingebouwde Openingen 2.8 Denken in de Tijd van de Tegenstander 2.9 Partijgeheugen 3. DE SPELNIVEAU’S Een spelniveau instellen 3.1 Gewone Spelniveau’s (Velden A1-B7) 3.2 Oneindig Niveau (Veld B8) 3.3 Toernooi Niveau’s (Velden C1-C8) 3.4 Snelschaak Niveau’s (Velden D1-D8) 3.5 Pret Niveau’s (Velden E1-E8) 3.6 Mat Zoeken Niveau’s (Velden F1-F8) 3.7 Onderricht Niveau’s (Velden G1-G8) 3.8 Auto-Aanpassende Zwakke Niveau’s (Velden H1-H8) 4. INFO MODUS: ZIE HOE DE COMPUTER DENKT Gebruik van de Info Modus 4.1 Voornaamste Varianten 4.2 Zoekinformatie 4.3 Schaakklok Informatie 4.4 Zettentelling/Partij Zetten 4.5 Wilt U een Tip? Vraag Maar! 5. OPTIES VOOR PLEZIER EN AFWISSELING Het kiezen van Partij Opties 5.1 Werking Modus Opties (Velden A1-H1) 5.2 Roterende Display Opties (Velden A3-H3) 5.3 Bronstein Klok Opties (Veld A4) 6. ONDERRICHT MODUS: LEER MEER OVER TAKTIEK Gebruik van de Onderricht Modus 7. STUDIE MODUS: BEPAAL UW GRAAD VAN BEHENDIGHEID Het Begrijpen van het ELO-waardensysteem Gebruik van de Studie Modus 8. VERIFIEREN/OPZETTEN VAN STELLINGEN 8.1 Stellingen Verifiëren 8.2 Bordstellingen Veranderen en Opzetten 9. TECHNISCHE BIJZONDERHEDEN 9.1 De ACL Functie 9.2 Verzorging en Onderhoud 9.3 Technische Gegevens PROBLEEMOPLOSSINGSGIDS 1.1 Ten Eerste, Zet Batterijen in/Schakel de AC-DC Adapter aan Uw computer werkt op vier “C” (Type AM2/R14) batterijen. Zet de batterijen in het vak aan de onderkant van het apparaat, hierbij op de juiste polariteit lettend. Gebruik nieuwe alkaline batterijen voor een langere levensduur. Gelieve enkel een adapter te gebruiken zoals beschreven in Sectie 9.3. Een andere adapter kan de computer beschadigen en uw garantie teniet doen. Gelieve ook de voorzorgsmaatregelen betreffende het gebruik van een adapter in Sectie 9.2 te lezen. Als u een adapter gebruikt, schakel hem dan eerst in het stopcontact en daarna in uw computer. Belangerijk: Om er zeker van te zijn dat het geheugen van de computer niet verloren gaat, zorg er steeds voor dat er goede batterijen in het apparaat zijn, ook wanneer u een ACDC adapter gebruikt. Zet de computer aan door op GO/STOP te drukken. Een pieptoon signaleert dat hij klaar is om een partij te spelen. Als de computer niet reageert (statische ontlading kan hem doen ‘bevriezen’) moet u met een papier-clip of ander scherp voorwerp het gaatje gemerkt ACL in de onderkant van de computer tenminste één seconde lang indrukken. Dit stelt de computer terug in. Tip: Om energie te besparen en de levensduur van de batterijen te verlengen, schakel de Auto Power Down (Auto-Uit) optie aan (zie Sectie 5.1). 1.2 Klaar om te Beginnen? Zo Doet U een Zet! Ok, tijd om een partij te beginnen! Het is zo makkelijk -volg eenvoudig de volgende stappen: a. Druk op GO/STOP om de computer aan te zetten, indien u dit nog niet had gedaan. b. Druk tegelijk op de CLEAR en ENTER toetsen om de computer voor een NIEUWE SCHAAKPARTIJ in te stellen. Zet de stukken op in hun beginstelling, met de Witte stukken naar u toe, zoals aangegeven in Snelle Start. c. Om een zet uit te voeren, druk het stuk dat u wilt verplaatsen zachtjes aan tot u een pieptoon hoort en twee bordlichten branden om dat veld aan te geven. Het sensor bord herkent automatisch uw stuk. U gelooft het niet? Kijk eenvoudig naar het display scherm, dat plots vol met informatie staat: het geeft uw stuk aan, samen met de kleur van het stuk en het veld dat u net aandrukte. d. Neem dat stuk op en druk het zachtjes aan op het veld waarheen u het wilt verzetten. U hoort nu een tweede pieptoon, waarmee de computer uw zet bevestigt. En dat is het -u hebt net uw eerste zet van de partij uitgevoerd! Vervolgens is Zwart aan zet, en gaat de computer zijn eerste zet doen. U zult merken dat de computer in het begin van een partij zijn zetten vaak onmiddelijk doet, in plaats van tijd te nemen om na te denken. Dit komt doordat hij zetten uit zijn geheugen speelt, en gebruik maakt van het ingebouwde “boek” van openingszetten (voor meer informatie, zie Sectie 2.7). APPENDIX: 20 STUDIE PARTIJEN INLEIDING Wij heten u welkom in de opwindende wereld van het computer schaken! Of u nu pas begint over dit fantastische spel te leren of u bent al een geoefend speler, deze schaakcomputer biedt u de gelegenheid om veel meer over schaken te leren dan u ooit had kunnen bedenken! Neem deze handleiding door om een overzicht te krijgen van de mogelijkheden van deze computer -de speciale kenmerken en modi, de unieke opties en spelniveau’s. En maak er stilaan gebruik van, één voor één! Het zal u blijven boeien en u zult schaak nooit meer in hetzelfde licht zien Uw computer kent alle regels van het schaken -en hij speelt nooit vals! Voor wie nog nooit tevoren gespeeld heeft, hebben we een kort overzicht van de spelregels ingesloten opdat u meteen kunt beginnen. Voor meer gedetailleerde informatie kunt u de bibliotheek in uw buurt bezoeken, waar vast heel wat interessante schaakboeken te vinden zijn 1.3 Nu Is de Computer aan Zet Wanneer de computer zijn zet doet, piept hij en gaan twee bordlichten branden om het veld waarnaar hij wil bewegen aan te geven. Hij geeft ook zijn volledige zet aan op het display scherm. Kijk dit na -u zult de van en naar velden van de zet van de computer zien, samen met de kleur en het type stuk dat hij verzet. Noteer dat het van veld op de display knippert. Druk het aangegeven stuk aan op het van veld tot u een pieptoon hoort. Het naar veld knippert nu op de display verzet datzelfde stuk naar het aangegeven naar veld, en druk 48  het aan om de zet van de computer af te maken. En nu bent u weer aan zet... Tussen haakjes, let er terwijl u over uw volgende zet nadenkt op dat de schaakstuk symbolen één voor één aangegeven worden, optellend van pion tot Koning. Dit wil zeggen dat de ingebouwde schaakklok in de gewone modus staat, en uw voorbije tijd optelt. Indien de Aftellende Klok geactiveerd is, zoals beschreven in Sectie 5.1, worden de symbolen in omgekeerde richting aangegeven. U vindt meer over de kenmerken van de schaakklok in Sectie 4.3. EEN ZET VAN DE COMPUTER UITVOEREN: EEN VOORBEELD! Wanneer u een partij tegen de computer speelt, is niets “in steen gegraveerd” -u kunt wanneer u maar wilt van gedachten veranderen of beslissen een andere zet te spelen. Druk gewoon op TAKE BACK wanneer u aan de beurt bent. De display geeft de zet aan die teruggenomen moet worden, het oorspronkelijke naar veld knippert en de bordlichten branden. Druk het stuk zachtjes aan op het aangegeven veld, waarna de computer u toont waar dat stuk vandaan kwam door het op de display te laten knipperen en het met bordlichten aan te wijzen. Druk het stuk aan op het van veld om de terugneemzet af te maken. Herhaal dit zoveel keren als u wilt, u kunt tot 50 individuele zetten terugnemen (of 25 zetten voor elke kleur). Doe gewoon een andere zet op het bord om het spel op gelijk welk ogenblik te hervatten. Na het terugnemen van een zet waarbij geslagen werd, controleert de computer of het bord nog wel goed opgesteld is, en herinnert hij u eraan het geslagen stuk terug op het bord te zetten! Hij doet dit door het stuk symbool op het scherm te vertonen, samen met de stelling ervan en een “+” symbool, en door de bordlichten van dat veld te laten branden. Zet het aangegeven stuk terug op het bord en druk dat veld aan om de terugname af te maken. ዛዒዓዔዕዖ዗ዘዙዜ ዑ尷尽尻就尯尹尿尵ዑ ዐ屁屃屁巀屁屃屁屃ዐ ዏ巀居巀居巀居巀居ዏ ዎ居巀居屃居巀居巀ዎ ው巀居巀层巀居巀居ው ዌ居巀居巀居巀居巀ዌ ዋ屄层屄居屄层屄层ዋ ዊ尶局尺尴尮尼尾尸ዊ ዝዒዓዔዕዖ዗ዘዙዞ verwijderen door de stelling van de pion op de display aan te geven, samen met een minteken, en door twee bordlichten te laten branden om dat veld aan te geven. Druk de geslagen pion aan vóór u hem van het bord neemt. Rokade: De computer herkent automatisch een rokade nadat de Koning verzet is. Nadat u de Koning aangedrukt hebt op zijn van en naar velden, herinnert de computer u er aan de hand van de display en de bordlichten aan de Toren te verzetten. Druk aan op de van en naar velden van de Toren om de zet af te maken. Noteer dat een korte rokade aangegeven wordt als 0-0, en een lange rokade als 0-0-0. Promotie van een Pion: Wanneer u een pion promoveert, doe eerst uw zet zoals gewoonlijk, door uw pion op zijn van en naar velden aan te drukken. Vervolgens drukt u op de Stuk Symbool Toets (%, $, #, of @). De computer herkent uw nieuwe stuk onmiddelijk, en begint over zijn volgende zet na te denken. Vergeet niet uw stuk op het bord te vervangen! Wanneer de computer een pion promoveert, vertoont de display zowel de pion als het gepromoveerde stuk. Vergeet niet het stuk van de computer door het nieuwe stuk te vervangen. 1.5 De Partij Is Gedaan? Waarom Er Niet Nog Eén Spelen Nadat een partij gedaan is (of als u het huidige spel niet wilt verder spelen), is het makkelijk om een nieuwe partij te beginnen! Stel de computer opnieuw in voor een NIEUWE PARTIJ door tegelijk op de CLEAR en ENTER toetsen te drukken, waarna een reeks pieptonen u laat weten dat de computer klaar is. Het vorige spelniveau blijft ingesteld, maar u kunt het desgewenst veranderen, zoals beschreven in Sectie 3. BELANGERIJK: Als u de computer terug instelt voor een nieuwe partij, wist u uw huidig spel uit het geheugen -wees voorzichtig niet per ongeluk op deze toetsen te drukken! 1.6 Te Makkelijk/Moeilijk? Verander van Niveau! Wanneer u voor het eerst de computer aanzet, is hij voorgeprogrammeerd op het Gewoon Spelniveau A4 (vijf seconden per zet). U hebt echter de keuze uit 64 verschillende niveau’s -u zult ze vast allemaal willen uitproberen! Voor een beschrijving van de spelniveau’s en hoe van niveau te veranderen, zie Sectie 3. 2.3 Zetten Tegen de Regels van het Spel Uw computer zal nooit een zet tegen de regels van het spel aanvaarden! Als u toch zo’n zet probeert te doen, hoort u een dubbele lage pieptoon, en de bordlichten en display blijven het veld waar het stuk vandaan kwam aangeven. U kunt ofwel datzelfde stuk naar een ander veld bewegen, ofwel het stuk opnieuw aandrukken op het oorspronkelijke van veld en een ander stuk verzetten. Wanneer u een zet van de computer verkeerd uitvoert, krijgt u eveneens een foutmelding. Dit betekent dat u ofwel het verkeerde stuk verzet, ofwel het stuk van de computer naar het verkeerde veld verzet. Als de computer zijn pion van C7 naar C5 wil verzetten, bijvoorbeeld, en u drukt hem aan op C7 en C6, dan geeft de display kort :C5 aan om de fout te melden. De display vertoont daarna weer de zet (C7-C5), en de computer verwacht dat u C5 aandrukt om zijn zet af te maken. Indien u een stuk aandrukt en het van veld wordt aangegeven, maar u beslist deze zet toch niet te doen, druk dan gewoon opnieuw op dat veld aan om te annuleren. Doe daarna een andere zet. Wanneer u van gedachten verandert 2. MEER TE ONTDEKKEN KENMERKEN 2.1 Wie is aan Zet? Controleer de Display Wanneer de computer Zwart speelt, knippert een zwart vierkantje op de display terwijl hij nadenkt. Nadat hij een zet gedaan heeft, geeft een wit vierkantje aan dat aan Wit nu aan zet is. U kunt in een oogwenk zien of de computer nu aan het nadenken is en wie aan zet is. 2.2 Bijzondere Zetten Slagen: Om te slaan, druk het stuk aan dat u wilt verzetten, neem het geslagen stuk van het bord en druk uw stuk aan op het veld van het geslagen stuk. Slagen worden op de display vertoond als E5•F4. En passant slagen: Bij dit soort van slagzetten herinnert de computer u eraan de geslagen pion van het bord te 49 NEDERLANDS Als de computer een zet doet, is het aan u om deze zet op het bord uit te voeren! Hier geeft de display aan dat de computer zijn Zwarte pion (]!) van d7 naar d5 wil verzetten. Neem de d7 pion op (aangegeven door de bordlichten) en druk hem zachtjes aan op Veld d7. De bordlichten wijzen nu naar Veld d5. Druk de pion aan op Veld d5 om de zet van de computer af te maken. En nu bent u weer aan zet! 1.4 Van Gedachten Veranderd? Neem Terug ዛዒዓዔዕዖ዗ዘዙዜ ዑ尷尽尻就尯尹尿尵ዑ ዐ屁屃屁屃屁屃屁屃ዐ ዏ巀居巀居巀居巀居ዏ ዎ居巀居巀居巀居巀ዎ ው巀居巀层巀居巀居ው ዌ居巀居巀居巀居巀ዌ ዋ屄层屄居屄层屄层ዋ ዊ尶局尺尴尮尼尾尸ዊ ዝዒዓዔዕዖ዗ዘዙዞ  na een zet te hebben uitgevoerd, neem de zet terug als beschreven in Sectie 1.4. BEHOEFT U HULP BIJ HET KIEZEN VAN EEN NIVEAU? HIER VOLGEN ENKELE TIPS 2.4 Schaak, Mat en Remise Wanneer een Koning schaak staat, geeft de computer zoals gewoonlijk eerst zijn zet op de display aan. Nadat de zet is uitgevoerd, knippert CHECK enkele seconden lang op het scherm, samen met de schaakzet. De display geeft daarna opnieuw de klok aan. Indien de computer een gedwongen mat tegen zijn tegenspeler ontdekt, geeft hij de zet eerst zoals gewoonlijk op de display aan. Nadat de zet op het bord uitgevoerd is, knippert enkele seconden lang een mat aankondiging op het scherm, samen met de zet (bijv. =in 2 voor een mat in twee zetten). Daarna geeft de display weer de klok aan. Wanneer een partij in schaakmat eindigt, knippert MATE (samen met de matzettende zet) even op de display nadat de zet uitgevoerd is. De display geeft daarna weer de klok aan. De computer herkent automatisch een remise door pat, drievoudige herhaling van zetten, de 50-zetten regel en onvoldoende materiaal. Als een remise voorkomt, knippert de display even End, EnD:3, End:50, of End:In (samen met de remise zet) nadat de zet uitgevoerd is. Daarna keert de display terug naar de klok. • Bent u een beginnend speler? U heeft een waaier van keuzes! Probeer de Pret Niveau’s, de lagere Training Niveau’s of de Zelf-Aanpassende Zwakke Niveau’s. Al deze niveau’s beperken op verschillende wijzen de zoekdiepte van de computer, zodat hij zwakker speelt en u de kans geeft om meer over het spel te leren, en wie weet zelfs nu en dan eens van hem te winnen! • Bent u een middelmatige of meer gevorderde speler? Probeer dan de Gewone, Training of Toernooi Niveau’s. De Gewone spelniveau’s variëren van makkelijk tot een moeilijke 10-minuten responstijd, terwijl de Toernooi Niveau’s bijzonder uitdagend zijn. En vergeet niet de Snelschaak Niveau’s te proberen voor een paar vlugge, opwindende snelschaak partijen! Tussen haakjes, voor de Toernooi en Snelschaak Niveau’s kunt u de ingebouwde Bronstein Klok instellen, zoals beschreven in Sectie 5.3. • U wilt experimenteren? Gebruik de Mat Zoeken Niveau’s om problemen tot en met mat in acht op te lossen -probeer te zoeken vanuit een bordstelling in één van uw eigen partijen, of stel een feitelijk matprobleem op. Kies het Oneindig Niveau om de computer gedurende uren of zelfs dagen ingewikkelde bordstellingen te laten analyseren! 2.5 Stopzetten van het Zoeken van de Computer Vindt u dat de computer er te lang over doet om zijn zet te doen? U kunt hem op elk moment onderbreken. Druk eenvoudig op ENTER terwijl de computer nadenkt, om hem te stoppen en de beste zet te laten spelen die hij tot dusver gevonden heeft. Dit kenmerk kan ten zeerste van pas komen op de hogere niveau’s, waar de computer er altijd lang over doet om te zetten, en op het Oneindig Niveau, waar de computer blijft doordenken tot u hem stopt. Als u in de Mat Zoeken Niveau’s op ENTER drukt, dwingt u de computer niet tot het maken van een zet, doch laat de computer een foutmelding horen en geeft hij op de display – – – – – aan, om u te laten weten dat hij onderbroken werd vóór hij een mat vond. Om de partij verder te spelen, schakel over naar een ander niveau. doordat de computer in uw tijd nadenkt, en hij gebruik maakt van de tijd die u nodig heeft voor uw zet om vooruit te denken en zijn eigen strategieën te plannen. Hij probeert te gissen naar de zet die u gaat maken, en berekent daarna zijn mogelijke tegenzetten voor die bepaalde zet, terwijl u nog aan het nadenken bent. Wanneer de computer juist heeft geraden, hoeft hij niet nog langer na te denken -hij speelt onmiddelijk de zet die hij reeds gevonden had! 2.6 Met de Computer van Kleur Verwisselen Om met de computer van kleur te verwisselen, druk eenvoudig op ENTER wanneer u aan zet bent -en de computer maakt de volgende zet voor uw kleur. U kunt zo vaak van kleur verwisselen als u maar wilt! Noteer dat wanneer u op ENTER drukt bij een nieuwe partij, de computer Wit van boven gaat spelen (zie ook Sectie 5.1). 2.9 Partijgeheugen Druk op eender welk ogenblik op GO/STOP om een partij te onderbreken. De partij wordt hierdoor tijdelijk afgerond, maar blijft in het geheugen van de computer bewaard (maximum 50 individuele zetten). Wanneer u de computer opnieuw aan zet, kunt u de partij hernemen waar u gestopt was! Om te vermijden dat het geheugen uitgewist wordt wanneer de stekker uit het stopcontact getrokken wordt, zorg ervoor dat er steeds batterijen ingezet zijn, ook als u een adapter gebruikt. 2.7 Ingebouwde Openingen Aan het begin van een partij maakt de computer in vele niveau’s vaak onmiddelijk zijn zetten. Dit komt omdat hij uit het geheugen speelt, gebruik makend van zijn ingebouwde “boek” van openingszetten. Dit boek bevat duizenden bordstellingen, waaronder de belangerijkste openingen en talrijke stellingen van grootmeesterpartijen. Als de huidige bordstelling in zijn boek staat, maakt de computer onmiddelijk zijn tegenzet op basis van die stelling, in plaats van erover na te denken! Een speciaal kenmerk van het openingenboek van deze computer is zijn behendigheid om transposities te hanteren. Een transpositie komt voor wanneer een bordstelling die bereikt wordt door een bepaalde reeks van zetten, ook bereikt kan worden met dezelfde zetten, maar in een andere volgorde. De ingebouwde Automatische Transpositie Manager hanteert dergelijke gevallen met gemak. Let wel dat het openingenboek niet gebruikt wordt in de Onderricht Modus partijen (zie Sectie 6). 3. DE SPELNIVEAU’S Uw computer biedt 64 verschillende spelniveau’s! Wanneer u een niveau kiest, onthoud dan dat hoe meer tijd de computer krijgt om over zijn zetten na te denken, hoe sterker hij wordt en hoe beter hij speelt - net als een menselijke schaker! Verwijs naar de Niveau Tabel voor een overzicht van alle niveau’s. De niveau’s worden tevens individueel beschreven in deze sectie. Een spelniveau instellen Zie “GEBRUIK DEZE TABEL OM EEN SPELNIVEAU TE KIEZEN!” voor een geïllustreerd overzicht van het instellen van niveau’s en een tabel die u alle niveau’s in één oogwenk aangeeft. 2.8 Denken in de Tijd van de Tegenstander Terwijl u speelt zult u er wellicht op letten dat de computer soms onmiddelijk op uw zetten reageert, zelfs in het midden van partijen gespeeld op de hogere niveau’s. Dit komt Er zijn twee methodes om niveau’s in te stellen -door de speltoetsen te gebruiken of de bordvelden aan te drukken. Welke methode u ook kiest, druk altijd eerst op LEVEL om de 50  B6 ................. 5 minuten .............. L 5:00 B7 ............... 10 minuten .............. L10:00 Wanneer u één van de Gewone Spelniveau’s kiest, kiest u voor een gemiddelde responstijd voor de computer. Denk eraan dat de gemiddelde tijd berekend wordt op een groot aantal zetten. In de opening- & eindpartij speelt de computer gewoonlijk vlugger, terwijl hij voor ingewikkelde middenpartij opstellingen meer tijd neemt om te zetten. Niveau Modus binnen te komen, waarna de computer het huidig spelniveau op de display aangeeft. Wanneer u voor het eerst in de Niveau Modus komt, is de computer voorgeprogrammeerd op het Gewone Spelniveau A4 (met een gemiddelde responstijd van vijf seconden per zet), en geeft de display L 0:05 aan. • Om een niveau te kiezen aan de hand van de speltoetsen: Nadat u in de Niveau Modus bent gekomen door op LEVEL te drukken, verander de niveau’s één voor één aan de hand van de BLACK/> en <WHITE toetsen. U kunt dit nog vlugger doen door herhaaldelijk op LEVEL te drukken, om telkens over acht niveau’s te verspringen. Wanneer de display het gewenste niveau aangeeft, druk op ENTER om uw nieuw niveau in te stellen en de Niveau Modus te verlaten. • Om een niveau te kiezen door het aandrukken van de bordvelden: Zoals in de Niveau Tabel aangegeven, komt elk van de 64 bordvelden overeen met een niveau. Nadat u de Niveau Modus binnen gekomen bent door op LEVEL te drukken, druk een bordveld aan om een Niveau te kiezen, de tabel als gids gebruikend. Wanneer u het gewenste bordveld aandrukt en dat niveau wordt op de display weergegeven, druk op ENTER om de computer op uw nieuw niveau in te stellen en de Niveau Modus te verlaten. Noteer dat wanneer u uw keuze aan de hand van de bordvelden maakt, op CLEAR drukken hetzelfde effect heeft als op ENTER drukken -het stelt de computer in op uw gekozen niveau. • Om het niveau te controleren zonder het te veranderen: Nadat u op LEVEL heeft gedrukt om het niveau na te kijken zonder het te veranderen, druk op CLEAR. Dit brengt u terug naar het gewone spel zonder het niveau of de klokinstelling te veranderen, zelfs terwijl de computer aan het nadenken is. Andere belangrijke te onthouden punten betreffende de niveau’s: • Het veranderen van niveau stelt altijd de schaakklokken terug op nul. • Wij raden u aan niet van niveau te veranderen terwijl de computer nadenkt, omdat dit de klok opnieuw instelt en het zoeken onderbreekt. Indien u dit toch moet doen, druk dan eerst op ENTER om het zoeken van de computer te onderbreken, en voer zijn zet op het bord uit. Neem vervolgens de zet van de computer terug en verander het niveau. Tenslotte, druk op ENTER om de computer weer aan het denken te zetten in het nieuwe niveau. • De LEVEL toets wordt ook gebruikt om in de Onderricht Modus te komen, zoals u zult zien in Sectie 6. Indien u per ongeluk een STUK SYMBOOL TOETS indrukt in de Niveau Modus, komt u de Onderricht Modus binnen en verliest u de huidige partij bij het verlaten van de Niveau Modus. Om dit te vermijden en uw huidige bordstelling te behouden, drukt u op CLEAR om de Niveau Modus te verlaten. 3.2 Oneindig Niveau (Veld B8) NIVEAU TIJD PER ZET A1 ................. 1 seconde .............. A2 ................. 2 seconden ............ A3 ................. 3 seconden ............ A4 ................. 5 seconden ............ A5 ............... 10 seconden ............ A6 ............... 15 seconden ............ A7 ............... 20 seconden ............ A8 ............... 30 seconden ............ B1 ............... 45 seconden ............ B2 ................. 1 minuut ................ B3 ................. 1.5 minuten ........... B4 ................. 2 minuten .............. B5 ................. 3 minuten .............. TOTALE TIJD/AANTAL ZETTEN DISPLAY C1 ......... 1 uur 30 min. / 40 zetten ............ 1:30;40 C2 ......... 1 uur 45 min. / 35 zetten ............ 1:45;35 C3 ......... 1 uur 45 min. / 40 zetten ............ 1:45;40 C4 ......... 1 uur 30 min. / 35 zetten ............ 1:30;35 C5 ......... 2 uren / 40 zetten ....................... 2:00;40 C6 ......... 2 uren 30 min. / 45 zetten .......... 2:30;45 C7 ......... 2 uren / 50 zetten ....................... 2:00;50 C8 ......... 3 uren / 40 zetten ....................... 3:00;40 De Toernooi Niveau’s eisen van u dat u een bepaald aantal zetten binnen een gegeven tijd doet. Wanneer een speler de toegestane tijd overschrijdt, knippert “tijd” (TImE) op de display, samen met de voorbije tijd, om u erop te wijzen dat de partij gedaan is. Indien u wilt kunt u verder spelen, ook nadat de tijd op is. Als u een Toernooi Niveau kiest, kunt u de schaakklokken laten aftellen in plaats van de voorbije tijd aan te geven (zie Sectie 5.1). Als de speltijd op is, keert de aftellende klok automatisch terug naar de gewone klokweergave. Uw computer biedt ook de optie van de Bronstein Klok tijdregeling wanneer u partijen op Toernooi Niveau speelt! Voor alle details, zie Sectie 5.3. 3.4 Snelschaak Niveau’s (Velden D1-D8) NIVEAU TIJD PER PARTIJ DISPLAY D1 ................. 5 minuten .............. 0:05;99 D2 ............... 10 minuten .............. 0:10;99 D3 ............... 15 minuten .............. 0:15;99 D4 ............... 20 minuten .............. 0:20;99 D5 ............... 30 minuten .............. 0:30;99 D6 ............... 45 minuten .............. 0:45;99 D7 ............... 60 minuten .............. 1:00;99 D8 ............... 90 minuten .............. 1:30;99 In de Snelschaak Niveau’s (ook genaamd Blitz of “Plotse Dood” Niveau’s), stelt u de totale tijd voor een volledige partij in. Wanneer de toegestane tijd overschreden wordt, knippert “tijd” (TImE) samen met de voorbije tijd op het scherm, om aan te geven dat de partij gedaan is. Als u een Snelschaak Niveau kiest, kunt u de schaakklokken instellen om de tijd af te tellen in plaats van de voorbije tijd aan te geven (zie Sectie 5.1). Wanneer de tijd voor een partij op is, keert de aftellende klok automatisch terug naar de gewone klokweergave. Uw computer biedt eveneens de Bronstein Klok tijdregeling wanneer u in de Snelschaak Niveau’s speelt. Voor een volledige uitleg, zie Sectie 5.3. 0:01 0:02 0:03 0:05 0:10 0:15 0:20 0:30 0:45 1:00 1:30 2:00 3:00 51 NEDERLANDS NIVEAU DISPLAY L L L L L L L L L L L L L DISPLAY 3.3 Toernooi Niveau’s (Velden C1-C8) 3.1 Gewone Spelniveau’s (Velden A1-B7) NIVEAU TIJD PER ZET B8 ........... Geen tijdslimiet ........... 9:99;99 In het Oneindig Niveau zoekt de computer oneindig door, tot hij een gedwongen mat of gedwongen zet vindt; hij ten volle de bordstelling tot de maximale diepte onderzocht heeft; of tot u hem onderbreekt door op ENTER te drukken. Indien u het zoeken stopzet, doet de computer de beste zet die hij tot dan toe gevonden heeft. Experimenteer met dit niveau -zet interessante bordstellingen op en laat de computer die voor u analyseren! Hij gaat uren, zelfs dagen aan één stuk doordenken om de best mogelijke zet te vinden. En vergeet niet naar de computer te kijken terwijl hij nadenkt -haal voordeel uit het Roterende Display kenmerk zoals beschreven in Sectie 5.2.  GEBRUIK DEZE TABEL OM EEN SPELNIVEAU TE KIEZEN! 1. LEVEL Druk op LEVEL om de Niveau Modus binnen te komen. 2. Kies vervolgens uw niveau aan de hand van de tabel hieronder. Er zijn twee manieren om dit te doen. • Circuleer door de niveau’s tot uw niveau op het scherm aangegeven wordt: Druk op BLACK/> om de niveau’s één voor één vooruit te laten gaan. Druk op </WHITE om de niveau’s één voor één achteruit te laten gaan. Druk op LEVEL om de niveau’s per acht vooruit te laten gaan. • OF, vindt eenvoudig uw niveau-bordveld en druk het aan om dat niveau te kiezen! 30 sec. per zet L 0:30 20 sec. per zet L 0:20 ENTER 10 min. per zet L10:00 15 sec. per zet L 0:15 5 min. per zet L 5:00 10 sec. per zet L 0:10 3 min. per zet L 3:00 5 sec. per zet L 0:05 2 min. per zet L 2:00 3 sec. per zet L 0:03 1.5 min. per zet L 1:30 1 min. per zet L 1:00 2 sec. per zet L 0:02 *Neemt toe volgens de gebruikte tijd per zet. Voor meer details, zie Sectie 3. 1 sec. per zet L 0:01 45 sec. per zet L 0:45 40 zetten in 1:30 1:30;40 C1 B1 A1 35 zetten in 1:45 1:45;35 C2 B2 A2 40 zetten in 1:45 1:45;40 C3 B3 A3 35 zetten in 1:30 1:30;35 C4 B4 A4 40 zetten in 2:00 2:00;40 C5 B5 A5 45 zetten in 2:30 2:30;45 C6 B6 A6 50 zetten in 2:00 2:00;50 C7 B7 A7 En tenslotte, druk op ENTER om de Niveau Modus te verlaten en uw nieuw niveau te gebruiken! 40 zetten in 3:00 3:00;40 C8 B8 A8 3. Oneindig Niveau 9:99;99 GEWONE NIVEAU’S + ONEINDIG NIVEAU TOERNOOI NIVEAU’S 90 min. per partij 1:30;99 60 min. per partij 1:00;99 TIJD PER ZET 7 sec. per zet Fun: 7 45 min. per partij 0:45;99 6 sec. per zet Fun: 6 5 sec. per zet Fun: 5 30 min. per partij 0:30;99 4 sec. per zet Fun: 4 20 min. per partij 0:20;99 15 min. per partij 0:15;99 3 sec. per zet Fun: 3 10 min. per partij 0:10;99 2 sec. per zet Fun: 2 5 min. per partij 0:05;99 1 sec. per zet Fun: 1 E1 D1 SNELSCHAAK NIVEAU’S PRET NIVEAU’S 5 ply zoeken PLY: 5 G5 Mat in 4 zetten =in: 4 4 ply zoeken PLY: 4 G4 Mat in 3 zetten =in: 3 3 ply zoeken PLY: 3 G3 Mat in 2 zetten =in: 2 2 ply zoeken PLY: 2 G2 F2 E2 D2 Mat in 5 zetten =in: 5 F3 E3 D3 6 ply zoeken PLY: 6 G6 F4 E4 D4 G7 Mat in 6 zetten =in: 6 F5 E5 D5 7 ply zoeken PLY: 7 Mat in 7 zetten =in: 7 F6 E6 D6 8 ply zoeken PLY: 8 G8 F7 E7 D7 Mat in 8 zetten =in: 8 F8 E8 D8 3.5 Pret Niveau’s (Velden E1-E8) NIVEAU 8 sec. per zet* Fun: 8 Mat in 1 zetten =in: 1 1 ply zoeken PLY: 1 G1 F1 MAT ZOEKEN NIVEAU’S ONDERRICHT STUFEN Zelf-Aanpassend 8 Adt: 8 H8 Zelf-Aanpassend 7 Adt: 7 H7 Zelf-Aanpassend 6 Adt: 6 H6 Zelf-Aanpassend 5 Adt: 5 H5 Zelf-Aanpassend 4 Adt: 4 H4 Zelf-Aanpassend 3 Adt: 3 H3 Zelf-Aanpassend 2 Adt: 2 H2 Zelf-Aanpassend 1 Adt: 1 H1 ZELF-AANPASSENDE NIVEAU’S geleidelijk moeilijker. De speelsterkte van de computer gaat geleidelijk omhoog van Niveau E1 tot E6 -maar pas op voor harde competitie wanneer u de Niveau’s E7 en E8 bereikt! Deze twee hoogste Pret Niveau’s betekenen een grote sprong in speelsterkte, en u zult merken dat ze heel wat uitdagender zijn! Probeer alle Pret Niveau’s uit -telkens u er één overwint gaat u over naar de volgende! Wanneer u dan de Niveau’s E7 en E8 bereikt, zal uw verbeterde behendigheid in het schaken u helpen deze met wat meer gemak te hanteren. DISPLAY E1 ................ 1 seconde ............... Fun: 1 E2 ................ 2 seconden ............. Fun: 2 E3 ................ 3 seconden ............. Fun: 3 E4 ................ 4 seconden ............. Fun: 4 E5 ................ 5 seconden ............. Fun: 5 E6 ................ 6 seconden ............. Fun: 6 E7 ................ 7 seconden ............. Fun: 7 E8 .............. *8 seconden ............. Fun: 8 *Neemt toe volgens de gebruikte tijd per zet. Bent u een beginner of onervaren in het schaken? Zoja, dan zijn deze niveau’s er speciaal voor u! Hier beperkt de computer zijn zoeken zodat hij opzettelijk zwakker speelt, wat u meer kans geeft om te winnen! De Pret Niveau’s beginnen gemakkelijk en worden 3.6 Mat Zoeken Niveau’s (Velden F1-F8) NIVEAU PROBLEEM DISPLAY F1 ................. Mat in 1 .................. =in: 1 F2 ................. Mat in 2 .................. =in: 2 F3 ................. Mat in 3 .................. =in: 3 52  F4 ................. Mat in 4 .................. =in: 4 F5 ................. Mat in 5 .................. =in: 5 F6 ................. Mat in 6 .................. =in: 6 F7 ................. Mat in 7 .................. =in: 7 F8 ................. Mat in 8 .................. =in: 8 Keuze van één van deze niveau’s activeert een speciaal Mat Zoeken Programma. Als u een bordstelling hebt waarin een mat aanwezig kan zijn en u wilt dat de computer die vindt, kies dan voor één van de Mat Zoeken Niveau’s. Uw computer kan matten oplossen in tot en met 8 zetten. Matten in één tot vijf zetten worden gewoonlijk redelijk vlug gevonden, maar oplossingen die zes tot acht zetten vereisen kunnen een tijdje duren. Indien er geen mat aanwezig is of de computer geen mat kan vinden, laat hij een foutmelding horen en geeft de display een reeks streepjes (– – – – –) aan. Verander eenvoudig van niveau om verder te spelen. INFO MODUS IN EEN OOGWENK Voor details, zie Sectie 4. VOORNAAMSTE VARIANT INFO: INFO BLACK / > ZOEK INFO: INFO DISPLAY BLACK / > SCHAAKKLOK INFO: INFO x3 < / WHITE • Voorbije tijd sinds laatste zet. • • • • BLACK / > Totale voorbije tijd voor Wit Totale voorbije tijd voor Zwart Resterende tijd voor Wit* Resterende tijd voor Zwart* *Enkel Snelschaak/Toernooi Niveau’s ZETTENTELLING INFO: INFO x4 • Zetnummer tot dusver gemaakt < / WHITE 3.8 Zelf-Aanpassende Zwakke Niveau’s (Velden H1-H8) TYPE • Evaluatie van de huidige bordstelling • 2 cijfers: Zoek diepte + aantal zetten tot dusver onderzocht • Huidige zetten die beschouwd worden • Aantal bordstellingen per seconde onderzocht < / WHITE G1 ................ 1 zet ....................... PLY: 1 G2 ................ 2 zetten .................. PLY: 2 G3 ................ 3 zetten .................. PLY: 3 G4 ................ 4 zetten .................. PLY: 4 G5 ................ 5 zetten .................. PLY: 5 G6 ................ 6 zetten .................. PLY: 6 G7 ................ 7 zetten .................. PLY: 7 G8 ................ 8 zetten .................. PLY: 8 In de Onderricht Niveau’s is de zoekdiepte van de computer beperkt tot een bepaald aantal zetten zoals hierboven aangegeven. Terwijl u door de niveau’s circuleert geeft de computer voor elk niveau PLY: # aan op de display. Een “ply” is een individuele zet (een zet voor één kleur), en “#” is het nummer dat voor de zoekdiepte staat. Bijvoorbeeld, op Niveau G zoekt de computer tot een diepte van één halfzet (PLY: 1), en kijkt dus niet verder dan één individuele zet. Het is daarom dat hij op dit niveau vaak een mat in één overziet. Dit betekent zwak spel, dat beginners meer kans geeft om van de computer te winnen! NIVEAU x2 DISPLAY BLACK / > H1 ......... Zelf-Aanpassend 1 ........ Adt: 1 H2 ......... Zelf-Aanpassend 2 ........ Adt: 2 H3 ......... Zelf-Aanpassend 3 ........ Adt: 3 H4 ......... Zelf-Aanpassend 4 ........ Adt: 4 H5 ......... Zelf-Aanpassend 5 ........ Adt: 5 H6 ......... Zelf-Aanpassend 6 ........ Adt: 6 H7 ......... Zelf-Aanpassend 7 ........ Adt: 7 H8 ......... Zelf-Aanpassend 8 ........ Adt: 8 De Zelf-Aanpassende Zwakke Niveau’s zijn perfect voor spelers die voor het eerst beginnen te schaken. Hier hebben onervaren spelers een kans om met de computer op acht verzwakte niveau’s van verschillende ELO-waarden te spelen, en past de computer zijn sterkte aan de speler aan. Op het laagste niveau (H1) zet de computer zijn speelsterkte op een opzettelijk verzwakt niveau van ongeveer -350 ELO. Aan het andere uiteinde, op Niveau H8, past de computer zijn sterkte aan die van de speler aan, door het ELO-verschil op nul te zetten. Terwijl u speelt probeert de computer dit verschil constant te houden. Dat betekent dat de computer niet goed gaat spelen als u slecht speelt, maar indien nodig zal hij vechten om materiaal van u terug te winnen dat hij verloren heeft. Anderzijds, gaat de computer ook sterker spelen naarmate u sterker speelt. Werk uw weg naar de top. Voor meer informatie over het ELO waardesysteem, zie Sectie 7. • Zetten van de huidige partij 4. INFO MODUS: ZIE HOE DE COMPUTER DENKT Stel u voor: U speelt schaak tegen een vriend en hij is aan zet. U wilt natuurlijk dolgraag weten over welke zet hij nadenkt, en u vraagt zich af hoe hij over de bordstelling denkt. Maar, u kunt het moeilijk vragen, dit wordt gewoonweg niet gedaan! Wel, wanneer u tegen de computer speelt kunt u alle vragen stellen die u maar wilt, en u krijgt bovendien alle antwoorden! In feite kunt u ongelofelijk veel informatie over het denkproces van de computer bekomen. Op aanvraag toont hij u de zet waarover hij aan het denken is, zijn evaluatie van de huidige bordstelling, hoe diep hij zoekt, en nog veel meer. U kunt zich voorstellen hoe het bestuderen van deze informatie u zal helpen om zoveel meer over schaak te leren! Gebruik van de Info Modus Hoe verkrijgt u nu al deze partij informatie? Door op gelijk welk ogenblik de Info Modus te gebruiken! Indien u dit doet terwijl de computer nadenkt, zult u de informatie displays zien veranderen naarmate de computer verschillende zetten overweegt en dieper zoekt! Zie “INFO MODUS IN EEN OOGWENK” voor een tabel die al de Info Modus displays samenvat. Partij informatie is onderverdeeld in vier groepen, en u drukt op INFO om van de ene groep naar een andere te 53 NEDERLANDS ZOEKDIEPTE • Zet 1 (te verwachten speelwijze) • Zet 2 (te verwachten speelwijze) • Zet 3 (te verwachten speelwijze) • Zet 4 (te verwachten speelwijze) • Zet 5 (te verwachten speelwijze) • Zet 6 (te verwachten speelwijze) < / WHITE 3.7 Onderricht Niveau’s (Velden G1-G8) NIVEAU x1  circuleren. De BLACK/> en </WHITE toetsen kunnen gebruikt worden om repectievelijk vooruit en achteruit te circuleren binnen elke groep. Druk op CLEAR om de Info Modus te verlaten en terug naar de gewone schaakklok te keren. Nadat u meer over de Info Modus hebt geleerd, kijk dan nog even naar Sectie 5.2 voor een beschrijving van het Roterende Display kenmerk. Keuze van dit kenmerk laat de computer met tussenruimten van ongeveer één seconde automatisch door de gevraagde informatie circuleren, telkens hij over zijn zet nadenkt -u kunt de computer in feite luidop zien denken! Wanneer de gevraagde informatie niet voorhanden is, geeft de display streepjes weer (– – – – –). Druk op </WHITE om achteruit te circuleren en de vorige displays terug te zien. Druk op CLEAR om terug naar de gewone klokweergave te keren. De klokken stoppen telkens wanneer u een zet terugneemt of een nieuwe bordstelling opzet. De tijden worden echter in het geheugen bewaard, en de klokken nemen de tijd opnieuw op zodra het spel hernomen wordt. Wanneer u echter van niveau verandert of voor een nieuwe partij herinstelt door tegelijk op CLEAR en ENTER te drukken, worden de klokken telkens terug op nul gesteld. Tijdens de partij gaat een klok die de voorbije tijd weergeeft één voor één de stuk symbolen vertonen, van pion tot Koning. Een klok die de tijd aftelt vertoont de stuk symbolen in omgekeerde richting, van Koning tot pion. 4.1 Voornaamste Varianten Druk een eerste maal op INFO om informatie over de voornaamste varianten te bekomen (de te verwachten speelwijze, of de volgorde van de zetten die de computer denkt te zullen maken). De eerste display, zoals u zult zien, is de zet welke de computer nu denkt te gaan maken. Noteer dat de zet zich onderaan de display bevindt, en dat de bordlichten van de van en naar velden voor die zet ook afwisselend knipperen. Deze voornaamste variant wordt tot een maximum van zes individuele zetten vertoond. Druk herhaaldelijk op BLACK/> om vooruit door alle zetten te circuleren: • Zet 1 (te verwachten speelwijze) • Zet 2 (te verwachten speelwijze) • Zet 3 (te verwachten speelwijze) • Zet 4 (te verwachten speelwijze) • Zet 5 (te verwachten speelwijze) • Zet 6 (te verwachten speelwijze) Druk op </WHITE om achteruit door alle zetten te circuleren en de vorige displays terug te zien. Druk op CLEAR om terug naar de gewone klokweergave te keren. Gezien de eerste zet van de te verwachten speelwijze de zet is die de computer denkt dat u gaat maken, kunt u deze zet tevens als een tip beschouwen! Dus, telkens als u hulp nodig hebt, druk gewoon op INFO wanneer u aan zet bent. 4.4 Zettentelling/Partij Zetten Druk een vierde maal op INFO om het zetnummer tot dusver in de partij aan te geven. U kunt daarna herhaaldelijk op </WHITE drukken om terug door de zetten van de hele partij te circuleren (tot en met 50 individuele zetten). • Huidig zetnummer tot dusver gemaakt • Zetten van de huidige partij Druk op even welk ogenblik op BLACK/> om over de zetten vooruit te gaan. Druk op CLEAR om terug naar de gewone klokweergave te keren. 4.5 Wilt U een Tip? Vraag Maar! Voor het geval u dit kenmerk miste toen het in Sectie 4.1 werd vermeld, willen wij u er nogmaals op wijzen dat, mocht u ooit raad over een zet nodig hebben, u de computer altijd om een hint kunt vragen. Druk eenvoudig op INFO wanneer u aan zet bent -en de computer suggereert een zet voor uw kleur. 5. OPTIES VOOR PLEZIER EN AFWISSELING Naast de kenmerken waarover u tot dusver meer te weten kwam, biedt uw computer nog vele andere opwindende partij opties! Al deze opties zijn op gelijk welk ogenblik tijdens een partij selecteerbaar. Ze worden individueel beschreven in deze Sectie, en samengevat in de Optie Modus Tabel. 4.2 Zoek Informatie Druk een tweede maal op INFO om informatie over het zoeken van de computer te bekomen! Druk herhaaldelijk op BLACK/> om vooruit door de volgende vier displays te circuleren: • Evaluatie van de huidige bordstelling (gebaseerd op het feit dat een pion 1.0 punten waard is; een positief nummer geeft aan dat WIT vooruit is) • Twee cijfers: Het eerste is de huidige zoekdiepte, of het aantal individuele zetten dat de computer vooruit kijkt; het tweede is het aantal zetten dat de computer tot dusver heeft onderzocht • De zet die nu overwogen wordt • De zoeksnelheid, of aantal stellingen (knopen) die per seconde onderzocht worden Druk op </WHITE om achteruit te circuleren en vorige displays terug te zien. Druk op CLEAR om terug naar de gewone klokweergave te keren. Het kiezen van Partij Opties Zoals hieronder beschreven zijn er twee manieren om opties in te stellen -door de partijtoetsen te gebruiken of door de bordvelden aan te drukken. Zie “DE BASISELEMENTEN VAN DE OPTIE MODUS: HIER VOLGT HOE ZE TE GEBRUIKEN” voor een tabel die het gebruik van de Optie Modus samenvat, en een overzicht geeft van al de opties. De Partij Opties zijn in drie groepen onderverdeeld: Werking Modus, Roterende Display Modus en Bronstein Klok Opties. Door op OPTION te drukken circuleert u van de ene groep naar de andere, en elke groep bevat op zijn beurt een verschillende reeks opties. • Voor de Werking Modus en Roterende Display Modus opties worden de BLACK/> en </WHITE toetsen gebruikt om door de opties binnen elke groep te circuleren. Voor elke optie geeft een plusteken (+) op de display aan dat de optie AAN staat, en een minteken (-) dat de optie UIT staat. Druk op ENTER om elk van de opties aan- of uit te schakelen wanneer ze op de display aangegeven worden. • Voor de Bronstein Klok Opties drukt u op ENTER om door de verschillende klok opties te circuleren. De klok optie die u op de display kiest zal de gekozen tijdregeling zijn nadat u de Optie Modus verlaat. Indien u beslist de Bronstein Klok toch niet te gebruiken, druk gewoon herhaaldelijk op ENTER tot de display opnieuw -bron aangeeft (zie Sectie 5.3). 4.3 Schaakklok Informatie Druk een derde keer op INFO voor informatie betreffende de schaakklokken. De schaakklokken houden de tijd bij voor beide kleuren. Druk herhaaldelijk op BLACK/> om vooruit te circuleren door de volgende klokweergaves: • Voorbije tijd sinds de laatste zet • Totale voorbije tijd voor Wit • Totale voorbije Tijd voor Zwart • Resterende tijd voor Wit (Enkel in de Snelschaak/ Toernooi Niveau’s) • Resterende tijd voor Zwart (Enkel in de Snelschaak/ Toernooi Niveau’s) 54  controleren dat er geen zetten tegen de regels van het spel gemaakt worden, en de tijd voor beide kleuren bijhouden! Wanneer u tegen een andere persoon speelt en één van de kleuren heeft hulp nodig, druk op INFO om een suggestie voor een zet te krijgen. Om te zien wat de computer bij een bepaalde opstelling zou doen, druk op ENTER om hem de volgende zet te laten maken. Nadat hij zijn zet gemaakt heeft, blijft de Automatisch-Antwoord Modus uitgeschakeld en kunt u de partij verder spelen. Noteer dat deze optie automatisch terug naar de voorgeselecteerde AAN-stand keert, telkens u een nieuwe partij begint of een Onderricht Modus partij speelt. WILT U ZWART VAN ONDER SPELEN? HIER IS DE OPSTELLING! ዛዙዘ዗ዖዕዔዓዒዜ ዊ尸尾尼尮尴尺局尶ዊ ዋ层屄层屄层屄层屄ዋ ዌ巀居巀居巀居巀居ዌ ው居巀居巀居巀居巀ው ዎ巀居巀居巀居巀居ዎ ዏ居巀居巀居巀居巀ዏ ዐ屃屁屃屁屃屁屃屁ዐ ዑ尵尿尹尯就尻尽尷ዑ ዝዙዘ዗ዖዕዔዓዒዞ b. Geluid bij Toetsindruk (Veld B1) Aan:+SNd Uit:-SNd Deze optie staat u toe de klank uit te zetten die het indrukken van elke toets vergezelt. U zult nog steeds pieptonen horen wanneer de computer een zet maakt; wanneer een zet tegen de regels van het spel gemaakt wordt of een verkeerde toets ingedrukt wordt; en wanneer een NIEUWE PARTIJ of de Onderricht Modus ingesteld worden. Nadat u al uw optiekeuzes hebt gemaakt uit één of alle groepen, druk op CLEAR om het gewone spel te hervatten. Een andere manier om spelopties te kiezen is door de optievelden aan te drukken. Zoals aangegeven in de Optietabel, kunnen de Velden A1-H1, A3-H3 en A4 gebruikt worden om opties aan- en uit te schakelen. Druk eerst op OPTION om de Optie Modus binnen te komen, en druk daarna een veld aan om een specifieke optie te kiezen, de tabel als gids gebruikend. • Voor de Werking en Roterende Display Modi opties, druk herhaaldelijk het veld aan om deze optie aan- of uit te schakelen, met plus (+) voor AAN en min (-) voor UIT. • Voor de Bronstein Klok Opties, druk herhaaldelijk het Veld A4 aan om uw gewenste klokinstelling te kiezen. Wanneer al uw selecties gemaakt zijn, druk op CLEAR om naar uw partij terug te keren. Wanneer u de computer voor het eerst aanzet, zijn bepaalde opties voorgeprogrammeerd. De opties die automatisch aangeschakeld zijn wanneer u voor het eerst begint, worden in de tabel aangegeven met een plusteken, en de opties die uitgeschakeld zijn met een minteken. Telkens wanneer u de computer terug voor een nieuwe partij instelt, worden de meeste van uw geselecteerde opties overgedragen naar uw volgende partij. Enkele uitzonderingen daarop zijn Automatisch-Antwoord, dat automatisch terug aangeschakeld (ON) wordt bij het starten van een nieuwe partij, en Speel Wit van Boven, dat automatisch uitgeschakeld (OFF) wordt. c. Stille Modus (Veld C1) Aan:+SIL Uit:-SIL Gewoonlijk piept de computer telkens hij een zet gevonden heeft. Schakel de Stille Modus aan voor een volledig stille werking. d. Coach Modus (Veld D1) Aan:+Co:ch Uit:-Co:ch Het kiezen van +Co:ch schakelt speciale kenmerken aan die uw concentratie op uw strategische planning bevorderen! In de Coach Modus kijkt de computer over uw schouder mee terwijl u speelt, hij ziet wat u doet en helpt telkens als u hulp verlangt! In deze unieke “bewaarengel” capaciteit waarschuwt de computer u met een Slag Alert telkens u gevaar loopt een stuk te verliezen. Als één van uw stukken door een stuk van lagere waarde bedreigd wordt, bijvoorbeeld, laat de computer een reeks waarschuwingspiepen horen en gaan de bordlichten van het bedreigde stuk enkele seconden lang knipperen. Om de partij verder te zetten, maak uw volgende zet (of neem uw laatste zet terug en maak een nieuwe zet). Met de Coach Modus aangeschakeld laat de computer eveneens een Tactisch Alert horen wanneer hij denkt dat u een blunder heeft begaan, en uw zet tot onnodig materieel verlies zal leiden. Hij doet dit door een reeks pieptonen te laten horen en de zet die hij beter vindt te laten knipperen. U kunt ofwel de zet van de computer uitvoeren, ofwel uw zet terug nemen en een andere zet doen. 5.1 Werking Modus Opties (Velden A1-H1) Druk eenmaal op OPTION om de Werking Modus Opties te kiezen. Gebruik daarna de BLACK/> en </ WHITE toetsen om opties binnen deze groep te selecteren, en druk op ENTER om de opties aan (+) of uit (-) te schakelen. Of, druk gewoon op de optievelden om de opties aan- of uit te schakelen. e. Tikkende Klok (Veld E1) Aan:+tic Uit:-tic Wanneer u deze optie aanschakelt, activeert u een tikkende klok die de computer op een echte schaakklok doet lijken! Stelt u voor -u kunt in uw woonkamer de sfeer van een kampioenschap schaaktoernooi nabootsen! a. Automatisch-Antwoord Modus (Veld A1) Aan:+Auto Uit:-Auto Gewoonlijk reageert de computer automatisch met een zet telkens nadat u een zet heeft uitgevoerd. Als u de Automatisch-Antwoord Modus uitschakelt, kunt u een aantal zetten uitvoeren zonder dat de computer mag reageren. U zult zien dat er heel wat manieren zijn om dit kenmerk te gebruiken. • Speel meesterpartijen. Druk op ENTER om te zien wat de computer op een bordstelling zou doen! • Houdt aantekeningen bij van uw eigen schaakpartijen. Wanneer een partij gedaan is, speel vanuit om het even welke bordstelling om te zien hoe andere zetten of verschillende strategieën het resultaat hadden kunnen beïnvloeden. • Bestudeer de openingslijnen door ze manueel uit te voeren! • Speel tegen een vriend, terwijl u de computer als scheidsrechter laat fungeren. Hij zal uw partij overzien, f. Aftellende Klok (Veld F1) Aan:+c:dn Uit:-c:dn Het aanschakelen van deze optie laat de computer op het scherm een aftellende tijd weergeven in plaats van de voorbije, optellende tijd. Noteer dat de stuk symbolen hierdoor in omgekeerde richting weergegeven worden, “aftellend” van Koning tot pion. Deze optie is enkel beschikbaar in combinatie met de Toernooi en Snelschaak Niveau’s. g. Speel Wit van Boven (Veld G1) Aan:+toP Uit:-toP Wilt u van de gewoonlijke norm afwijken en de computer Wit laten spelen vanaf de bovenkant van het bord? Probeer 55 NEDERLANDS Wanneer de computer Wit van de bovenkant van het bord speelt (Sectie 5.1, Optie G1), wees dan voorzichtig de stukken juist op het bord te zetten! Noteer dat de Koningen en Dames een andere plaats innemen, en dat de bordnotatie omkeert.  DE BASISELEMENTEN VAN DE OPTIE MODUS: HIER VOLGT HOE ZE TE GEBRUIKEN 1. Druk herhaaldelijk op OPTION om een Modus te kiezen: x1 = WERKING MODUS (Auto...) x2 = ROTERENDE DISPLAY MODUS (rd:1...) x3 = BRONSTEIN KLOK MODUS (bron) x4 = terug naar WERKING MODUS... 2. Seclecteer vervolgens uw optie(s) met behulp van de tabel hieronder. Er zijn twee manieren om dit te doen. • Circuleer door de opties binnen deze modus: Druk op BLACK/> om vooruit > te circuleren. Druk op </WHITE om achteruit < te circuleren. Wanneer de optie die u wilt kiezen op de display verschijnt, druk op ENTER om ze aan (+) of uit (-) te schakelen. (Voor de Bronstein Klok, druk herhaaldelijk op ENTER om een klokinstelling te kiezen.) • OF, vind eenvoudig uw optieveld en druk het aan om aan (+) of uit (-) te schakelen. (Voor de Bronstein Klok, druk herhaaldelijk op het veld A4 om een tijdinstelling te kiezen.) A5 BRONSTEIN KLOK OPTIES ROTERENDE DISPLAY OPTIES Bronstein Klok +b0:01 >+b0:02 >+b0:03 >+b0:05 >+b0:10 >+b0:20 >+b0:30 -bron A4 B4 Variatie op ply 1 Variatie op ply 2 -rd:1 A3 -rd:2 Variatie op ply 3 G E E N WERKING MODUS OPTIES 3. B2 +AuTo C2 +SNd B1 -rd:4 -rd:E O P -SIL C1 Coach Modus Knopen Onderzocht -rd:n Tijd per Zet -rd:t H3 V E L D E N Aftellende Klok G2 H2 Speel Wit Automatisch van Boven Uitzetten -toP -c:dn F1 H4 G3 F2 -tic E1 -rd:d D E Z E Tikkende Klok -Co:ch D1 Diepte & Zetten F3 E2 D2 Stille Modus G4 F4 E3 D3 O P T I E S Automatisch Geluid ToetsAntwoord indruk A1 E4 Variatie op Stelling ply 4 Geëvalueerd -rd:3 C3 B3 A2 D4 C4 G1 -aPd H1 CLEAR Tenslotte, druk op om de Optie Modus te verlaten, en uw nieuwe optie(s) te gebruiken! Voor meer details, zie Sectie 5. dan deze interessante optie! Kies +toP bij het begin van een partij (nieuwe partij of nieuwe Onderricht Modus partij), en zet het bord op met de Zwarte stukken naar u toe. Hoe u de stukken voor een nieuwe partij met Wit speelt van boven opzet, wordt in de diagram in deze Sectie uitgelegd. Druk daarna op ENTER om de partij te starten. Kijk toe hoe de computer zijn eerste zet maakt voor Wit vanaf de bovenkant van het bord! de computer zichzelf automatisch uit wanneer gedurende ongeveer 15 minuten geen enkele toets ingedrukt of zet gedaan wordt. Om de partij te hernemen waar u gebleven was, druk op GO/STOP om de computer terug aan te zetten. Denk eraan dat de computer zichzelf niet uitschakelt terwijl hij over een zet nadenkt. 5.2 Roterende Display Opties (Velden A3-H3) Gewoonlijk geeft de display van de computer de tijd aan die de speler krijgt om een zet te doen. De computer kan echter ook andere informatie weergeven, als beschreven in Sectie 4 (Info Modus). Het Roterende Display kenmerk werkt hand in hand met de Info Modus, gezien het u toestaat te kiezen welke Info Displays u wilt zien, en dan uw keuzes met ongeveer één seconde tussenruimten circuleert. U kunt enkele of alle Roterende Display opties aanschakelen, als gewenst. Zie “WILT U ZWART VAN ONDER SPELEN? HIER IS DE OPSTELLING!” voor een diagram die de juiste bordstelling aangeeft voor deze optie. Wanneer de computer Wit van Boven speelt, is de bordnotatie automatisch omgekeerd. Bovendien wordt deze optie automatisch uitgeschakeld naar de voorgeprogrammeerde UIT-stand wanneer u een nieuwe of Onderricht Modus partij begint. BELANGERIJK: Het Roterende Display kenmerk is enkel geactiveerd TERWIJL DE COMPUTER NADENKT. h. Automatisch Uitzetten (Veld H1) Aan:+aPd Uit:-aPd De Automatisch Uitzetten optie is een handig batterijbesparend kenmerk. Als deze optie geactiveerd is, zet 56  spelers vaak dat ze tijd tekort komen naar het einde van de partij toe -ze proberen met veel moeite haastig goede zetten te doen binnen de tijdslimiet, en doen daardoor vaak minder goede zetten. De Bronstein Klok biedt speciale tijdregelingen die dit probleem kunnen verhelpen. Dit gebeurt door het toevoegen van een bepaalde tijd aan uw resterende tijd na elke zet, waarbij de resterende tijd voor de gehele partij enkel vermindert als u deze vastgelegde tijd overschrijdt. Hier volgt een voorbeeld: Laat ons zeggen dat u op Snelschaak Niveau D4 speelt, en u hebt een totaal van 20 minuten voor de hele partij. Door Bronstein +b0:10 te activeren krijgt u maximum 10 seconden compensatietijd per zet (toegevoegd nadat de zet gemaakt is). Noteer dat u geen extra tijd of toevoeging kunt krijgen door elke zet vlugger uit te voeren, aangezien: • Indien u 7 seconden gebruikt voor uw zet, zullen maar 7 seconden toegevoegd worden aan uw totaal resterende tijd, en geen 10 seconden. • Indien u 10 seconden of langer gebruikt voor uw zet, zullen slechts 10 seconden toegevoegd worden aan uw totaal resterende tijd. Druk drie maal op OPTION om de Bronstein Klok Modus binnen te komen. Druk daarna herhaaldelijk op ENTER om uw gewenste Bronstein Klokinstelling te kiezen, zoals hieronder beschreven: EEN ZICHT OP DE ONDERRICHT MODI 1. Druk op LEVEL en het huidige spelniveau verschijnt op de display. 2. Als u van niveau wilt veranderen, druk op een veld om een ander niveau te kiezen. 3. Om de Onderricht Modus binnen te komen, druk op eender welke STUK SYMBOOL TOETS (behalve KONING): Druk op Bestudeer de Stukken op het bord Display DAMES Dames + Koningen % & TORENS Torens + Koningen $ & LOPERS Lopers + Koningen # & PAARDEN Paarden + Koningen @ & PIONNEN Pionnen + Koningen ! & Noot: Druk op meer dan één toets om eender welke combinatie van stukken te bestuderen! Om een stuk te annuleren, druk opnieuw op dezelfde toets. Op KONING drukken stelt het bord op voor een nieuwe partij met alle 32 stukken (!@#$%&). ENTER 4. Druk op ENTER. De computer stelt zich opnieuw voor een nieuwe partij in, met enkel de te bestuderen stukken die u gekozen heeft. Let erop enkel deze stukken op het bord te zetten! Om de computer opnieuw in te stellen in de beginstand en terug te keren naar een gewone partij, druk tegelijk op CLEAR en ENTER. BRONSTEIN KLOKINSTELLINGEN Bronstein Klok uit ............................................... Maximum 1 sec. toegevoegd na elke zet ........... Maximum 2 sec. toegevoegd na elke zet ........... Maximum 3 sec. toegevoegd na elke zet ........... Maximum 5 sec. toegevoegd na elke zet ........... Maximum 10 sec. toegevoegd na elke zet ......... Maximum 20 sec. toegevoegd na elke zet ......... Maximum 30 sec. toegevoegd na elke zet ......... Voor meer details, zie Sectie 6. DISPLAY -bron +b0:01 +b0:02 +b0:03 +b0:05 +b0:10 +b0:20 +b0:30 6. ONDERRICHT MODUS: LEER MEER OVER TAKTIEK Druk tweemaal op OPTION om de Roterende Display Opties binnen te komen. Gebruik daarna de BLACK/> en </WHITE toetsen om de opties te kiezen die u op de display wilt zien circuleren. De opties worden hieronder beschreven en zijn samengevat in de Optie Modus Tabel in deze sectie. Druk op ENTER om deze opties aan (+) of uit (-) te schakelen. Of, druk gewoon de optievelden aan om de opties aan- of uit te schakelen. Indien u vindt dat de op het scherm weergegeven informatie te vlug verandert terwijl ze roteert, druk op INFO om het scherm te bevriezen. Herhaaldelijk op INFO en de BLACK/> en </WHITE toetsen drukken staat u toe manueel door al de displays te circuleren, zoals beschreven in Sectie 4. Om de display opnieuw te laten roteren, druk op OPTION gevolgd door CLEAR. In ieder geval, wanneer de computer over zijn volgende zet begint na te denken gaat de display vanzelf opnieuw roteren. De partij informatie die u terwijl de computer nadenkt kunt zien omvat het volgende: • rd:1 tot rd:4 = te verwachten speelwijze • rd:E = een evaluatie van de huidige bordstelling • rd:d = de zoekdiepte van de computer, en het aantal zetten in de partij tot dusver onderzocht • rd:n = het aantal knopen onderzocht per seconde • rd:t = de tijd die de zet tot dusver innam. Indien gevraagde informatie niet voorhanden is, vertoont de display een reeks streepjes (– – – – –). Voor een volledige beschrijving van deze opties en details over hoe juist de displays te interpreteren, zie Sectie 4. De uitgebreide Onderricht Modi zijn een fantastische hulp bij het aanleren. Zij helpen u bij het bestuderen van basiszetten en het beheersen van de taktieken van de individuele schaakstukken. Voor elke partij in Onderricht Modus zijn de enige stukken op het bord de Koningen en het (de) gekozen type(s) van stukken. Dit biedt u de kans telkens op slechts één stuk te concentreren, zonder de aandacht te verliezen of afgeleid te worden door andere stukken op het bord! Dit kenmerk is ideaal voor beginners en voor iedereen die zijn basisbehendigheid wil verbeteren. Zie “EEN ZICHT OP DE ONDERRICHT MODI” voor een stap voor stap voorbeeld van hoe dit kenmerk te gebruiken. Gebruik van de Onderricht Modi Om de Onderricht Modus binnen te komen, druk eerst op LEVEL, en de computer geeft het huidige spelniveau op het scherm aan. Indien u van niveau wilt veranderen, druk een bordveld aan zoals beschreven in Sectie 3. Als u het niveau niet verandert blijft het huidige niveau ingesteld. Wanneer u één van de Onderricht Modi gebruikt, wordt de speelsterkte van de computer bepaald door het niveau dat u gekozen hebt -net zoals in een gewone partij. Nadat u over het niveau beslist hebt, bent u klaar om de Onderricht Modus te activeren! Het kiezen van een te bestuderen stuk is makkelijk -druk eenvoudig op één van de STUK SYMBOOL TOETSEN (%, $, #, @, of !) maar niet op KONING (&). Noteer dat het symbool voor het gekozen studiestuk op de display verschijnt zodra u op de toets drukt! U gaat automatisch ook het Koning symbool zien, omdat een partij onmogelijk zonder de Koningen kan gespeeld worden. Tenslotte, verlaat de Onderricht Modus door op ENTER te drukken. De computer is nu klaar voor een nieuwe partij, met enkel de te 5.3 Bronstein Klok Opties (Veld A4) In de Snelschaak en Toernooi Niveau’s hebt u een bepaalde hoeveelheid tijd voor elke partij, en de resterende tijd neemt toe naarmate u nadenkt. In deze niveau’s vinden 57 NEDERLANDS LEVEL  bestuderen stukken die u hebt gekozen. Zorg ervoor dat u alleen deze stukken op het bord zet. Als u een combinatie van stukken wilt bestuderen (Torens en Lopers, bijvoorbeeld) moet u de bovenstaande stappen volgen, maar meer dan één STUK SYMBOOL TOETS indrukken ($ en #, in dit geval). Als u van gedachten verandert over het te bestuderen stuk na het indrukken van een STUK SYMBOOL TOETS, drukt u opnieuw op dezelfde toets om dat stuk te annuleren. Enkele andere te onthouden punten in verband met de Onderricht Modi: • Als u op LEVEL drukt en daarna beslist toch niet van niveau of Onderricht Modus te veranderen, druk op CLEAR om te annuleren. • Als u op LEVEL en een STUK SYMBOOL TOETS drukt, maar u beslist toch de Onderricht Modus niet te gebruiken, druk op LEVEL, </WHITE of BLACK/> om de Onderricht Modus te verlaten en een nieuw niveau te kiezen. • Als u in de Niveau Modus per ongeluk een STUK SYMBOOL TOETS indrukt, zult u uw huidige partij verliezen bij het verlaten van de Niveau Modus. Om dit te voorkomen en uw huidige bordstelling te behouden, druk op CLEAR om te annuleren. • Indien u de computer voor een nieuwe partij instelt door tegelijk op CLEAR en ENTER te drukken, schakelt de computer terug naar de standaard partij en blijft het huidig niveau ingesteld. • De KONING toets is gereserveerd voor de gewone partij, waarbij alle 32 stukken gebruikt worden. Indien & ingedrukt wordt in de Onderricht Modus, worden alle zes stukken op de display vertoond, wat een 32-stukken bord aangeeft. Op dit moment op ENTER drukken om de Onderricht Modus te verlaten, brengt u terug naar een gewone partij met alle stukken. • De computer maakt niet van zijn openingenboek gebruik bij partijen in de Onderricht Modi. OPSTARTEN VAN DE STUDIE MODUS 1. Stel de stukken op voor een nieuwe partij. STUDIES BLACK / > < / WHITE ENTER 2. Druk op STUDIES. De display geeft de huidige Studie Partij aan (tst:1 = Studie Partij 1). 3. Druk op BLACK/> of </WHITE om de 20 Studie Partijen één voor één op de display te laten circuleren. 4. Wanneer de Studie Partij die u wilt uitproberen op het scherm verschijnt, druk op ENTER. 5. Voer elke zet zoals aangegeven op het bord uit. Wanneer uw bij de puzzle zet komt begint de klok een 3-minuten aftelling. Probeer de juiste zet te raden! 6. Op het eind van de partij krijgt u een puntenscore en uw eigenste ELO-score! Voor alle details, zie Sectie 7. Gebruik van de Studie Modus Zie “OPSTARTEN VAN DE STUDIE MODUS” voor een voorbeeld van de basiselementen van de Studie Modus. Zet de stukken op voor een nieuwe partij en druk op STUDIES om de Studie Modus binnen te komen. De display vertoont nu de huidige Studie Partij (zoals tst:1 voor Studie Partij 1). Druk op BLACK/> of </WHITE om de 20 Studie Partijen display één voor één op de display te laten circuleren, van tst:1 tot tst:20. Wanneer de Studie Partij van uw keuze op de display wordt vertoond, druk op ENTER om ze te kiezen. (Denk eraan dat op dit ogenblik op CLEAR drukken de Studie Modus annuleert en u terug naar een gewoon spel brengt.) Nadat u op ENTER gedrukt hebt, stelt de computer zich automatisch opnieuw in voor uw gekozen Studie Partij. U zult even PLAY op het scherm zien, waarna de eerste zet weergegeven wordt. Volg mee en voer de zetten op het bord uit zoals ze aangegeven worden. Wanneer u bij de eerste puzzle zet komt, hoort u een reeks pieptonen en begint de klok een drie-minuten aftelling. Nu moet u de Witte zet proberen te raden, die in de originele partij op die bordstelling gespeeld werd! Ziehier hoe het werkt: • Er is slechts één “correcte” zet per studieopstelling mogelijk. • De puzzle zetten zijn altijd voor Wit (altijd de winnende kleur). De computer speelt de Zwarte zetten, en u moet die zetten op het bord uitvoeren. • Als u de juiste zet doet, toont de computer het aantal punten die u voor die zet krijgt, bijvoorbeeld Pnt: 4. Afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van de zet krijgt u tussen 1 en 8 punten. De computer gaat daarna over naar de volgende zet. • Doet u de verkeerde zet, dan hoort u een foutmelding en ziet u even – – – – – op het scherm. Punten worden automatisch afgetrokken voor een verkeerde zet, en u kunt uw stuk terug op het oorspronkelijke veld plaatsen. Voor moeilijke zetten mag u meer dan één keer raden. Bereikt u het maximum toegelaten aantal verkeerde gissen, dan wordt de juiste zet automatisch op het scherm vertoond. • Indien u de juiste zet op de 1-minuut grens nog niet gevonden hebt, hoort u drie pieptonen om u te waarschuwen. Daarna, op de 10-seconden grens, hoort u een tikkend geluid. Als uw tijd uiteindelijk op is wordt de juiste zet op het scherm vertoond. Maak die zet op het bord. 7. STUDIE MODUS: BEPAAL UW GRAAD VAN BEHENDIGHEID Wilt u een fascinerend studie instrument uitproberen? Dan is de Studie Modus net wat u zoekt. Twintig beroemde en opwindende partijen uit de geschiedenis van schaak zijn in uw computer ingebouwd, en zij bevatten 413 verschillende schaak puzzles. Het is aan u om de partijen te spelen, en dezelfde zetten te doen die door de winnende kleur in de originele partijen gedaan werden! Dit kenmerk biedt enorm potentieel om uw kennis van het schaken uit te breiden, terwijl het u toestaat uw behendigheid te oefenen en alles te leren over het doen van de beste zetten in een bepaalde bordstelling! Bovendien, om dit kenmerk nog opwindender te maken, kunt u uw eigen ELO-score bepalen na het beëindigen van elke Studie Partij. Het Begrijpen van het ELO-Waardensysteem Vóór we met de Studie Modus starten, willen wij eerst wat uitleg geven over het concept van het schaak waardensysteem. Een “score” is een manier om schaak performance te meten of de relatieve schaakkennis te beschrijven. De internationale organisatie die zich over het schakenontfermt is FIDE, of de Fédération Internationale des Échecs, en FIDE-scores worden soms ook ELO-scores genoemd. De Schaakfederatie van de Verenigde Staten (USCF) gebruikt een gelijkwaardig scoresysteem. Scores bestaan gewoonlijk uit vier cijfers, waarbij de sterkere spelers de hoogste scores hebben. Aan de top hebben meesters een score van 2200 en hoger, en de internationale grootmeesters scoren 2500+. Wilt u weten waar u staat? Ga uw gang en probeer de Studie Modus uit! 58  • Na de eerste puzzle zet zijn alle volgende Witte zetten van de partij opeenvolgende puzzle zetten. Met andere woorden, u moet elke Witte zet raden, helemaal tot het einde van de partij. Aan het einde van de partij telt de computer uw puntenscore op voor de studie partij en vertoont ze op het scherm (bijvoorbeeld tot:14). U kunt een maximum van 50 punten halen. Daarna zult u uw geschatte ELO-score zien, gebaseerd op de kundigheid van uw spel! De display vertoont afwisselend uw punten en de ELO-score tot u op CLEAR drukt om een nieuwe partij te starten. Indien een eerste poging u een lagere score opleverde dan u had gewenst, kunt u verder werken op de Studie Partijen -en uw score omhoog zien gaan naarmate u meer leert en beter wordt. Bonus: De Appendix aan het einde van deze handleiding geeft u een volledige lijst van de 20 Studie Partijen. Deze partijen zijn een referentie en hebben historische waarde -wij geven u de details van de spelers, locatie en datum voor elke match. Onthoud dat de lijst gebruikt dient te worden als referentie -u bedriegt alleen uzelf als u naar de partij details kijkt vóór u de puzzles zelf probeert op te lossen! HET IS MAKKELIJK DE STUKKEN TE VERIFIËREN NEW GAME CLEAR ENTER 1. Druk op CLEAR en ENTER om de computer opnieuw in de beginstand te stellen, en zet de stukken op in hun beginstelling. Display: [ 0:00:00. 2. Druk op de PAARD toets. Display: [,@,b1 (eerste Wit Paard). Bordlichten aan: B+1. 3. Druk opnieuw op PAARD. Display: [,@,G1 (tweede Wit Paard). Bordlichten aan: G+1. 4. Druk opnieuw op PAARD. Display: ],@,b8 (eerste Zwart Paard). Bordlichten aan: B+8. 5. Druk opnieuw op PAARD. Display: ],@,g8 (tweede Zwart Paard). Bordlichten aan: G+8. 6. Druk opnieuw op PAARD. Display: @ (geen Paarden meer op het bord). 8. VERIFIEREN/OPZETTEN VAN STELLINGEN 8.1 Opstellingen Verifiëren 7. Herhaal wat hierboven staat voor alle stukken die u wilt nakijken! Druk op CLEAR om de Verifiëer Modus te verlaten. CLEAR Zie “HET IS MAKKELIJK DE STUKKEN TE VERIFIËREN!” voor een stap voor stap voorbeeld van het gebruik van de Verifiëer Modus. Voor meer details, zie Sectie 8.1. Mocht u de schaakstukken omver gooien of u denkt dat de bordstelling niet juist is, dan kan de computer de opstelling van al de stukken voor u nakijken! Wanneer u aan zet bent, druk op één van de STUK SYMBOOL TOETSEN (&, %, $, #, @, of !). De computer toont u waar het eerste stuk van dat type zich bevindt op het bord -de display vertoont het stuk symbool, de kleur en het veld, en de bordlichten geven eveneens het veld aan. Druk opnieuw op diezelfde STUK SYMBOOL TOETS om de stelling van het volgende stuk van dat type te zien. Alle Witte stukken worden eerst vertoond, en daarna de Zwarte stukken. Wanneer er zich geen stukken van dat type meer op het bord bevinden, is enkel nog het stuk symbool op het scherm te zien. Wilt u nog andere stukken nakijken? Herhaal bovenstaande procedure aan de hand van de andere STUK SYMBOOL TOETSEN om het gehele bord na te kijken indien nodig! Druk op CLEAR om terug naar het gewone spel te keren. PROBEER DE OPSTELLING MODUS! E2 1. Druk op CLEAR en ENTER om de computer opnieuw in de beginstand te stellen, en zet de stukken op in hun beginstelling. Display: [,0:00:00. 2. Druk op POSITION om de Opstelling Modus binnen te komen. Display: -POS-. 3. Druk de Witte pion aan op Veld E2, en verwijder hem van het bord. Display: [,!,-E2. E3 4. Druk dezelfde pion aan op Veld E3 en zet hem terug op het bord. Display: [,!,+E3. D8 5. Druk de Zwarte Dame aan op Veld D8 en verwijder haar van het bord. Display: ],%,-D8. H5 6. Druk dezelfde Dame aan op Veld H5 en zet haar terug op het bord. Display: ],%,+H5. NEW GAME POSITION 8.2 Bordstellingen Veranderen en Opzetten Zie “PROBEER DE OPSTELLING MODUS!” voor een idee over de werking van dit kenmerk. De Opstelling Modus is een boeiend kenmerk dat u toestaat speciale bordstellingen op te zetten om van te spelen, of problemen te creëren die u de computer wilt laten oplossen! Opgelet: Alle vorige zetten van uw huidige partij worden uit het geheugen van de computer gewist als u veranderingen aan de bordstelling aanbrengt tijdens een partij. Druk op POSITION om de Opstelling Modus binnen te komen. De display vertoont daarop -POS-. U kunt een bordstelling veranderen telkens wanneer u aan zet bent. Nadat u uw nieuwe bordstelling hebt opgezet, druk op CLEAR om de Opstelling Modus te verlaten. • Om een stuk van het bord te verwijderen, druk het stuk op zijn veld aan en verwijder het. Let erop dat de display het type stuk en de kleur aangeeft, samen met een minteken (-) en de veldlocatie. • Om een stuk van één veld naar een ander te verzetten, druk het stuk op zijn oorspronkelijke veld < / WHITE CLEAR ENTER 7. Druk op </WHITE om de kleur te veranderen die nu aan zet is. 8. Druk op CLEAR om de modus te verlaten en terug te keren naar een gewone partij. Voor meer details, zie Sectie 8.2. aan, neem het op en druk het daarna aan op het nieuwe veld. Als u dit doet vertoont de display een minteken (-) voor het eerste veld en een plusteken (+) voor het tweede veld. • Om een stuk aan het bord toe te voegen, druk eerst op de STUK SYMBOOL TOETS voor dat stuk (&, %, $, #, @, of !). Kijk na of de display het juiste kleursymbool aangeeft voor het stuk dat u wilt toevoegen. Indien niet, 59 NEDERLANDS CLEAR  druk op BLACK/> of </WHITE om de kleur te veranderen. Wanneer de display het juiste stuk van de juiste kleur aangeeft, plaats dat stuk op het gewenste veld en druk zachtjes aan. De display vertoont dan een plusteken (+) samen met de locatie van dat veld. Om een ander stuk van hetzelfde type toe te voegen, druk het gewoon op een ander veld aan. Om een ander type stuk toe te voegen, druk op een andere STUK SYMBOOL TOETS en herhaal de stappen hierboven. • Om het bord vrij te maken, druk op ENTER in de Opstelling Modus. De display vertoont dan _, wat een leeg schaakbord voorstelt. Druk nogmaals op ENTER om te bevestigen dat u het bord wilt uitwissen. Voeg daarna stukken toe zoals voorheen beschreven. Als u beslist het bord toch niet uit te wissen, druk dan op CLEAR om te annuleren. Dit kenmerk kan handig van pas komen wanneer u een bordstelling met slechts enkele stukken wilt opzetten, waarbij het veel makkelijker is van een leeg bord te starten! • Wanneer u de bordstelling zoals hierboven beschreven veranderd hebt, zorg ervoor dat de kleurindicator op de display wel de kleur aangeeft die aan zet is. Verander indien nodig de kleur door op BLACK/> of </WHITE te drukken. • Om de Opstelling Modus te verlaten, druk op CLEAR. U keert daardoor naar de gewone partij terug, met uw nieuwe bordstelling! Noteer dat om het even welke bordstelling opgezet kan worden aan de hand van bovenstaande procedure, zolang ze niet tegen de regels van het spel is. De computer staat u niet toe een bordstelling tegen de regels van het spel op te zetten, zoals bijvoorbeeld een stelling met meer dan het vastgelegd aantal stukken voor een gewoon spel, of waarin de Koning schaak staat en niet verzet mag worden. In dergelijke gevallen laat de computer gewoon een pieptoon horen wanneer u op CLEAR drukt, en kunt u de Opstelling Modus niet verlaten. Kijk de bordstelling indien nodig na aan de hand van de STUK SYMBOOL TOETSEN, en corrigeer ze (door een stuk toe te voegen of een verkeerd geplaatst stuk te verzetten). Druk daarna op CLEAR om de Opstelling Modus te verlaten. 9.2 Verzorging en Onderhoud Uw schaakcomputer is een electronisch precisie-apparaat, en mag niet blootgesteld worden aan extreme temperaturen of vochtigheid. Trek altijd de adapter (indien van toepassing) uit het stopcontact en verwijder de batterijen vóór u het apparaat reinigt. Gebruik geen chemische middelen of vloeistoffen om het apparaat schoon te maken, daar het plastic hierdoor beschadigd kan worden. Bijna lege batterijen moeten terstond vervangen worden, omdat zij kunnen gaan lekken wat de computer zou beschadigen. Gelieve ook op het volgende te letten betreffende het gebruik van batterijen. Waarschuwing: Gebruik enkel alkaline of zink-koolstof batterijen. Meng geen batterijen van verschillende types of nieuwe en gebruikte batterijen. Laad geen niet-oplaadbare batterijen op. Gebruik enkel de aanbevolen batterijen of equivalent. Zorg ervoor steeds op de juiste polariteit te letten wanneer u batterijen inzet. Oude batterijen moeten altijd terstond uit het apparaat verwijderd worden. Breng de voedingscontactpunten niet in kortsluiting. Indien een AC-DC adapter bij dit apparaat werd geleverd, moet het identiek zijn aan de beschrijving in Sectie 9.3. Een adapter is geen speelgoed en dient met voorzichtigheid gehanteerd te worden. Gelieve ook het volgende te noteren betreffende het gebruik van een AC-DC adapter. Waarschuwing: Gebruik een centrum positieve adapter met een veiligheidsisolerende transformator. De polariteit symbolen die de centrumpositiviteit ervan bevestigen moeten duidelijk op de adapter aangegeven staan. De adapter dient geregeld onderzocht te worden op mogelijke gevaren zoals beschadiging aan snoer, kabel of stekker, omhulsel of andere onderdelen. Indien enige beschadiging vastgesteld wordt mag de adapter niet meer gebruikt worden. 9.3 Technische Gegevens Toetsen: 17 LCD Display: 48-segmenten, 5-cijfers Batterijen: 4 x C/AM2/R14 (1.5V) cellen Stroomverbruik: 330 mW maximum Afmetingen: 336 X 252 X 44 mm Gewicht: 1 kg (zonder batterijen) AC-DC adapter: 9V/300MA centrum-positief 9. TECHNISCHE BIJZONDERHEDEN 9.1 De ACL Functie Computers blijven soms “hangen” vanwege statische ontlading of andere electrische storingen. Als dit gebeurt, verwijder de batterijen en druk tenminste een seconde lang met een speld of ander scherp voorwerp in het ACL gemarkeerde gaatje aan de onderkant van het apparaat. Dit stelt de computer opnieuw in. Gelieve deze informatie bij te houden voor latere inzage. Saitek behoudt zich het recht voor zonder voorafgaande kennisgeving technische veranderingen aan te brengen in het belang van de vooruitgang. 60  SYMPTOMEN MOGELIJKE OORZAKEN WAT U MOET DOEN Computer reageert niet, gedraagt zich vreemd of blijft ‘hangen’ tijdens een partij. • Batterijen zijn niet op de juiste manier ingezet. • Zet batterijen opnieuw in, op de juiste polariteit lettend. • Batterijen zijn bijna leeg of in slechte staat. • Vervang batterijen. • Statische ontlading of electrische storing is er de oorzaak van dat de computer blijft hangen. • Druk in het ACL gaatje om de computer opnieuw in te stellen (zie Sectie 9.1). Display is moeilijk te lezen. • Batterijen zijn bijna leeg of in slechte staat. • Vervang de batterijen door nieuwe alkaline batterijen. Computer maakt geen zet. • De Auto-Antwoord optie staat op uit. • De computer reageert slechts automatisch als Automatisch-Antwoord aan staat (zie Sectie 5.1). • U bent op een niveau waar de computer lang nadenkt. • Om de computer te dwingen tot een zet, druk op ENTER. • Bent u aan zet? Maakt u een zet die uw Koning schaak zet? Probeert u verkeerd te rokeren? Beweegt u naar een verkeerd veld? • Zie de schaak regels na. Controleer of de bordstelling wel juist is (zie Sectie 8.1). • De computer denkt na (zijn kleursymbool knippert in de display). • Om de computer te onderbreken, druk op ENTER. U hoort een foutmelding wanneer u een veld aandrukt. • U heeft de laatste zet van de computer niet juist uitgevoerd (verkeerd van of naar veld). • Controleer de display, en druk het juiste veld aan om de zet van de computer af te maken. U hoort een reeks pieptonen, en knipperende lichten geven één van uw stukken aan. • Onderricht Modus is geactiveerd, en een Slag Alert verwittigt u dat één van uw stukken gevaar loopt. • Doe uw volgende zet, of neem uw vorige zet terug en doe een andere. (Zie Sectie 5.1). U hoort een reeks pieptonen, en knipperende lichten geven een zet aan. • Onderricht Modus is geactiveerd, en een Tactisch Alert verwittigt u dat u een blunder begaat. • Voer de zet van de computer uit, of neem uw laatste zet terug en doe een andere. (Zie Sectie 5.1). U kunt Opstelling Modus niet verlaten door op CLEAR te drukken -de computer piept slechts. • U heeft een bordstelling tegen de regels van het spel. Een Koning kan schaak staan maar zijn tegenstander moet verzet worden, u kan teveel pionnen op het bord hebben, enz. • Controleer uw bordstelling en breng de nodige veranderingen aan (zie Sectie 8.2). Druk daarna opnieuw op CLEAR om de Opstelling Modus te verlaten. De display vertoont _. • U bent in de Opstelling Modus, en hebt op ENTER gedrukt om het bord uit te wissen. • Om het bord uit te wissen, druk nogmaals op ENTER om te annuleren, druk op CLEAR (zie Sectie 8.2). De computer lijkt zetten tegen de regels van het spel te maken. • De computer heeft een speciale zet gemaakt, zoals en passant, rokade of promotie van een pion. • Kijk de schaakregels na. Controleer de bordstelling als beschreven in Sectie 8.1. • Uw bordstelling is onjuist -stukken zijn verzet. • Controleer de bordstelling als beschreven in Sectie 8.1. • De batterijen zijn bijna leeg. • Vervang de batterijen door nieuwe alkalische. • De computer kan op een laag niveau staan, waar hij vlug zetten maakt en zwakker dan gewoonlijk speelt wegens zijn beperkte zoekdiepte. • Druk op LEVEL om het niveau na te zien (zie Sectie 3). Verander het niveau indien gewenst. • De batterijen zijn bijna leeg. • Vervang de batterijen door nieuwe alkalische. • De Stille Modus optie is geactiveerd. • Controleer de Optie instelling (zie Sectie 5.1). De computer aanvaardt uw zet niet. De computer maakt onmiddelijke of irrationele zetten. De computer is stil. 61 NEDERLANDS PROBLEEMOPLOSSINGSGIDS