D-11
Inhoud
Belangrijke informatie ............................................................. 2
Voorbeeldbewerkingen ........................................................... 2
De calculator initialiseren ....................................................... 2
Veiligheidsmaatregelen........................................................... 2
Voorzorgsmaatregelen ............................................................ 2
Verwijderen van het harde etui ............................................... 3
In- en uitschakelen van de spanning ..................................... 3
Bijstellen van het contrast in de display ............................... 3
Toetsmarkeringen .................................................................... 3
De display aflezen ................................................................... 4
Menu’s gebruiken .................................................................... 5
De berekeningsmodus specificeren ...................................... 5
Instellingen van de calculator configureren ......................... 5
Invoeren van expressies en waarden .................................... 7
Wisselen tussen resultaten .................................................... 9
Basisberekeningen ............................................................... 10
Priemfactorisatie ................................................................... 13
Functieberekeningen ............................................................ 14
Statistische berekeningen (STAT) ........................................ 17
Genereren van een getallentabel uit een functie
(TABLE) .................................................................................. 20
Bereik van berekeningen, aantal cijfers,
en nauwkeurigheid ................................................................ 22
Fouten ..................................................................................... 24
Voordat u denkt dat de calculator stuk is... ........................ 25
De batterij vervangen ............................................................ 25
Specificaties ........................................................................... 26
Veelgestelde vragen .............................................................. 26
D-22
Belangrijke informatie
• De weergaven en illustraties (zoals toetsmarkeringen) die in deze
Gebruikershandleiding staan, zijn slechts voor illustratieve doeleinden en
kunnen afwijken van de werkelijke items die ze voorstellen.
• De inhoud van deze handleiding kan zonder voorafgaande mededelingen
worden gewijzigd.
• CASIO Computer Co., Ltd. kan in geen enkel geval aansprakelijk worden
gesteld voor speciale, zijdelingse of incidentele schade in verband met,
of als gevolg van de aankoop of gebruik van dit product en items die
meegeleverd worden. Bovendien kan CASIO Computer Co., Ltd. in geen
geval aansprakelijk worden gesteld voor welke eis dan ook door derden,
voortvloeiende uit het gebruik van dit product en items die meegeleverd
worden.
• Bewaar alle documentatie op een veilige plaats voor latere naslag.
Voorbeeldbewerkingen
In deze handleiding worden voorbeeldberekeningen aangegeven door een
pictogram. Tenzij expliciet vermeld gaan alle voorbeeldberekeningen er
van uit dat de calculator is ingesteld in de eerste default instelling. Volg de
procedure onder “De calculator initialiseren” om de calculator in de originele
defaultinstelling te zetten.
Voor informatie over de , 1, B, en * markeringen die
in de voorbeeldberekeningen staan, zie “Instellingen van de calculator
configureren”.
De calculator initialiseren
Volg de volgende procedure als u de calculator wilt initialiseren en de
berekeningsmodus en setup terug wilt zetten in hun originele deafult
instellingen. Denk er om dat deze handeling ook alle gegevens in het
geheugen van de calculator wist.
(CLR)(All)(Yes)
Veiligheidsmaatregelen
Batterij
• Bewaar batterijen buiten het bereik van kleine kinderen.
• Gebruik alleen het type batterij dat in deze handleiding gespecificeerd
staat.
Voorzorgsmaatregelen
• Zelfs als de calculator normaal functioneert, vervang de batterij
tenminste elke drie jaar (LR44 (GPA76)), twee jaar (R03 (UM-4)), of
ieder jaar (LR03 (AM4)).
Een lege batterij kan gaan lekken, wat schade of storing aan de calculator
kan veroorzaken. Laat nooit een lege batterij in de calculator zitten. Probeer
de calculator niet te gebruiken als de batterij helemaal leeg is (fx-85ES
PLUS).
• De batterij die bij de calculator wordt meegeleverd ontlaadt enigszins
tijdens vervoer en opslag. Hierdoor moet de batterij mogelijk eerder
worden vervangen dan bij de normale verwachte levensduur.
D-33
• Gebruik geen oxyride batterij* voor dit product, of een andere
batterij op nikkelbasis. Incompatibiliteit tussen zulke batterijen en de
productspecificaties kunnen een kortere levensduur van de batterij
en storing aan het product teweegbrengen.
• Vermijd het gebruik en de opslag van de calculator op plaatsen die
blootstaan aan extreme temperaturen en hoge vochtigheid en stof.
• Stel de calculator niet bloot aan grote schokken, druk of buiging.
• Probeer nooit de calculator open te maken.
• Gebruik een zachte, droge doek om de buitenkant van de calculator
schoon te maken.
• Zorg ervoor dat u de batterijen weggooit in overeenstemming met de
wetten en regels die in uw specifieke regio van toepassing zijn.
* Bedrijfs- en productnamen die in deze handleiding worden gebruikt
kunnen geregistreerde merken zijn, of handelsmerken van hun respectieve
eigenaren.
Verwijderen van het harde etui
Voordat u de calculator in gebruik neemt
dient u eerst het harde etui naar onderen
te schuiven om het te verwijderen en het
vervolgens aan de achterzijde van de
calculator te bevestigen, zoals aangegeven
in de onderstaande afbeelding.
In- en uitschakelen van de spanning
Druk op om de calculator in te schakelen.
Druk op (OFF) om de calculator uit te schakelen.
Automatisch uitschakelen
Uw calculator zal automatisch uitschakelen als u hem ongeveer 10 minuten
niet gebruikt. Als dit gebeurt, druk dan op de toets om de calculator
weer in te schakelen.
Bijstellen van het contrast in de
display
Geef het CONTRAST-scherm weer door de volgende toetsen in te drukken:
(SETUP)A(;CONT). Gebruik vervolgens B en C om
het contrast aan te passen. Als de instelling is zoals u hem wilt, druk dan
op .
Belangrijk: Als de leesbaarheid niet beter wordt na het aanpassen van het
displaycontrast, betekent dat waarschijnlijk dat de batterijspanning laag is.
Vervang dan de batterij.
Toetsmarkeringen
Door de of # toets in te drukken, gevolgd door
een tweede toets, wordt de alternatieve functie van
de tweede toets uitgevoerd. De alternatieve functie
wordt aangegeven door de text die boven de toets is
geprint.
Hieronder staat wat de verschillende kleuren van de text
op de alternatieve toetsen betekenen.
sin
–1
D
s
Alternatieve functie
Toetsbijschrift functie
sin
–1
D
s
Alternatieve functie
Toetsbijschrift functie
D-44
Als de tekst van
de toetsmarkering
deze kleur is:
Betekent dat het volgende:
Geel
Druk op en daarna op de toets om de van
toepassing zijnde functie in te schakelen.
Rood
Druk op # en daarna op de toets om de/het
van toepassing zijnde variabele, constante of
symbool in te voeren.
De display aflezen
De display van de calculator laat de expressies die u invoert zien, maar ook
berekeningsresultaten en verschillende indicatoren.
Invoeren van expressies Indicatoren
Berekeningsresultaat
• Als een indicator aan de rechterkant van het berekende resultaat
verschijnt, betekent dat dat het weergegeven berekende resultaat aan de
rechterkant verder gaat. Gebruik C en B om het weergegeven berekende
resultaat te scrollen.
• Als een E indicator aan de rechterkant van ingevoerde expressie verschijnt,
betekent dat de weergegeven berekening aan de rechterkant verder gaat.
Gebruik C en B om de weergegeven ingevoerde expressie te scrollen.
Let op. Als u de ingevoerde expressie wilt scrollen terwijl zowel de en E
indicators zijn weergegeven, moet u eerst en dan C en B gebruiken
om te scrollen.
Weergave van indicatoren
Deze
indicator:
Betekent dit:
S
Het toetsenbord is ingesteld voor de alternatieve functie
door het indrukken van de toets. De alternatieve functie
van het toetsenbord wordt ongedaan gemaakt en deze
indicator verdwijnt wanneer u op een toets drukt.
A
De alfa-invoerfunctie is ingeschakeld door indrukken van
de # toets. De alfa-invoerfunctie wordt verlaten en deze
indicator verdwijnt wanneer u op een toets drukt.
M
Er is een waarde opgeslagen in het onafhankelijke
geheugen.
STO
De calculator staat klaar voor invoer van een naam om
een waarde aan de variabele toe te wijzen. Deze indicator
verschijnt nadat u op B(STO) drukt.
RCL
De calculator staat klaar voor invoer van een naam om
de waarde van de variabele op te roepen. Deze indicator
verschijnt als u op B drukt.
STAT
De STAT-modus van de calculator is ingeschakeld.De STAT-modus van de calculator is ingeschakeld.
7
De default hoekeenheid is graden.
Math
Math
Math
Math
D-55
8
De default hoekeenheid is radialen.De default hoekeenheid is radialen.
9
De default hoekeenheid is gradiënten.
FIX
Een vast aantal decimale plaatsen is van kracht.
SCI
Een vast aantal significante cijfers is van kracht.
Math
Natuurlijke weergave is als weergaveformaat geselecteerd.
>
Het geheugen van de berekeningsgeschiedenis is
beschikbaar en kan worden afgespeeld, of er zijn meer
gegevens boven/onder het huidige scherm.
Disp
Het display toont een tussenresultaat van een multi-
statement berekening.
Belangrijk: Bij een type berekening dat een lange tijd in beslag neemt kan
het display mogelijk alleen de bovenstaande indicators weergeven (zonder
waarde) terwijl de berekening intern uitgevoerd wordt.
Menu’s gebruiken
Sommmige bewerkingen van de calculator worden gebruikt door middel van
menu’s. Bijvoorbeeld, door op of E te drukken zal het display een menu
van beschikbare functies weergeven.
Hieronder volgen de bewerkingen die u dient te gebruiken om tussen menu’s
te navigeren.
• U kunt een menu-item selecteren door de getaltoets in te drukken die
overeenkomt met het nummer aan zijn linkerkant in het menuscherm.
• De indicator rechts boven in een menu betekent dat er nog een menu
onder het huidige menu zit. De > indicator betekent dat er nog een menu
boven zit. Gebruik A en D om tussen menu’s te wisselen.
• Om een menu te sluiten zonder iets te selecteren drukt u op .
De berekeningsmodus specificeren
Als u dit type bewerking wilt uitvoeren:
Voer dan deze
toetsbewerkingen uit:
Algemene berekeningen
(COMP)
Statistische en regressieberekeningen
(STAT)
Genereren van een getallentabel op basis
van een expressie
(TABLE)
Let op: De eerste default berekeningsmodus is de COMP-modus.
Instellingen van de calculator
configureren
Voer eerst de volgende toetsbewerkingen uit om het setupmenu weer te
geven: (SETUP). Gebruik vervolgens A en D en de numerieke
toetsen om de instellingen zo in te stellen als u wilt.
Onderstreepte ( ___ ) instellingen zijn eerste defaults. ___ ) instellingen zijn eerste defaults.___ ) instellingen zijn eerste defaults. ) instellingen zijn eerste defaults.) instellingen zijn eerste defaults.
MthIO LineIO Specificeert de weergaveopmaak.
Bij Natuurlijke weergave (MthIO) worden
breuken, irrationele getallen en andere
expressies weergegeven zoals ze op papier
worden opgeschreven.
D-66
MthlO: Selecteert MathO of LineO. MathO geeft de invoer en de
berekeningsresultaten weer in dezelfde weergave zoals ze op papier zouden
worden geschreven. LineO geeft de invoer net zo weer als MathO, maar de
berekeningsresultaten worden in de lineaire weergave weergegeven.
Bij Lineaire weergave (LineIO) worden
breuken en andere expressies op één regel
weergegeven.
Let op: • De calculator schakelt automatisch naar Lineaire weergave als u
de STAT-modus activeert. • In deze handleiding geeft het symbool
de Natuurlijke weergave (MathO) aan als het naast een voorbeeldbewerking
staat. Het 1 symbool geeft de Lineaire weergave aan.
Deg Rad Gra Specificeert graden, radialen of gradiënten
als de hoekeenheid voor de invoer van waarden en weergave van
berekeningsresultaten.
Let op: In deze handleiding geeft het B symbool naast een
voorbeeldbewerking graden aan en het * symbool geeft radialen aan.
Fix Sci Norm Specificeert het aantal cijfers dat bij een
berekeningsresultaat wordt weergegeven.
Fix: De waarde die u specificeert (van 0 tot 9) geeft het aantal decimalen
aan voor weergegeven berekeningsresultaten. Berekeningsresultaten
worden afgerond op het aantal gespecificeerde cijfers voordat ze worden
weergegeven.
Voorbeeld: 1 100 ÷ 7 = 14,286 (Fix 3)
14,29 (Fix 2) 14,29 (Fix 2)14,29 (Fix 2) (Fix 2)(Fix 2)
Sci: De waarde die u specificeert (van 1 tot 10) geeft het aantal significante
cijfers aan voor weergegeven berekeningsresultaten. Berekeningsresultaten
worden afgerond op het aantal gespecificeerde cijfers voordat ze worden
weergegeven.
Voorbeeld: 1 1 ÷ 7 = 1,4286 s 10
–1
(Sci 5)
1,429 s 10
–1
(Sci 4)
Norm: Het selecteren van één van de twee beschikbare instellingen (Norm 1,
Norm 2) bepaalt het bereik waarbinnen resultaten in een niet-exponentieel
formaat worden weergegeven. Buiten het gespecificeerde bereik worden
resultaten door middel van een exponentieel formaat weergegeven.
Norm 1: 10
–2
|x|, |x| > 10
10
Norm 2: 10
–9
|x|, |x| > 10
10
Voorbeeld: 1 1 ÷ 200 = 5 s 10
–3
(Norm 1)
0,005 (Norm 2)
Aab/c A d/c Specificeert echte breuken (ab/c) of onechte
breuken (d/c) als weergave voor breuken van berekeningsresultaten.
ASTAT ON ; OFF Specificeert of er wel of geen FREQ
(frequentie) kolom in de Stat Editor van de STAT-modus weergegeven
moet worden.
A Disp Dot ; Comma Specificeert of er een punt of
een komma moet worden weergegeven voor de decimale plaats van
berekeningsresultaten. Bij invoer wordt er altijd een punt weergegeven.
Let op: Als de punt is geselecteerd voor de decimale plaats, is de komma het
scheidingsteken voor meerdere resultaten (,). Als de komma is geselecteerd,
wordt de puntkomma het scheidingsteken (;).
A;CONT Regelt het contrast van het display. Zie “Bijstellen van
het contrast in de display” voor details.
D-77
Initialiseren van calculatorinstellingen
Voer de volgende procedure uit om de calculator te initialiseren, waardoor
de berekeningsmodus weer in de COMP-modus gaat en alle andere
instellingen in hun eerste deafultconfiguratie herstelt, inclusief instellingen
van het setupmenu.
(CLR)(Setup)(Yes)
Invoeren van expressies en waarden
Basisregels voor invoer
Berekeningen kunnen worden ingevoerd zoals ze worden opgeschreven. Als
u op drukt, wordt de prioriteit van de ingevoerde berekening automatisch
bekeken en het resultaat wordt in de display weergegeven.
4 ssin30 s(30 + 10 s3) = 120
4 Q 3030 3030 1010 33
*
1
*
2
*
3
*
1
Invoer van een sluitend haakje is verplicht voor sin, sinh en andere functies
die haakjes bevatten.
*
2
Deze vermenigvuldigingssymbolen (s) kunnen worden weggelaten. Een
vermenigvuldigingssymbool kan worden weggelaten als het direct voor
een openingshaakje staat, direct voor sin of andere functies die haakjes
gebruiken, direct voor de Ran# (willekeurig) functie, of direct voor een
variabele (A, B, C, D, E, F, M, X, Y), P of
e.
*
3
Het sluitend haakje direct voor de bewerking kan worden
weggelaten.
Invoervoorbeeld waarbij *
2
en *
3
bewerkingen in het
bovenstaande voorbeeld worden weggelaten.
4 Q 3030 3030 1010 33
Let op: • Als de berekening tijdens de invoer langer wordt dan het scherm
breed is, zal het scherm automatisch naar rechts scrollen en de ; indicator
zal in de display verschijnen. Als dit gebeurt kunt u naar links scrollen d.m.v.
B en C om de cursor te verplaatsen. • Als de Lineaire weergave is
geselecteerd springt de cursor naar het begin van de berekening als u op
D drukt, en naar het einde van de berekening als u op A drukt. • Als de
Natuurlijke weergave is geselecteerd en de cursor staat aan het einde van
de invoer, springt hij naar het begin als u op C drukt. Als u op B drukt
als de cursor aan het begin staat, springt hij naar het einde. • U kunt voor
een berekening tot 99 bytes invoeren. Ieder cijfer, symbool of functie neemt
normaal gesproken één byte in beslag. Sommige functies nemen tot 13
bytes in beslag. • De cursor verandert in I als er nog 10 of minder bytes
aan invoer beschikbaar zijn. Beëindig in dat geval de berekeninginvoer en
druk op .
D-88
Prioriteitvolgorde van berekeningen
De prioriteitvolgorde van berekeningen wordt volgens de onderstaande
regels geëvalueerd. Als de prioriteit van twee expressies gelijk is wordt de
berekening van links naar rechts uitgevoerd.
1e
Expressies tussen haakjes
2e
Functies die een argument aan de rechterkant en een sluitend
haakje hebben “)” achter het argument
3e
Functies die na de invoerwaarde komen (
x
2
, x
3
, x
–1
, x!, °’ ”, °,
r
,
g
,
%), machten (
x9), wortels ()
4e
Breuken
5e
Negatiefteken (–)
Let op: Als een negatieve waarde (zoals –2) wordt
gekwadrateerd, moet de waarde die gekwadrateerd wordt
tussen haakjes staan ( 22 7). Aangezien
x
2
een
hogere prioriteit heeft dan het negatiefteken, zal de invoer van
22 7 resulteren in het kwadraat van 2 en het toevoegen
van een negatiefteken aan het resultaat. Houd altijd rekening met
de prioriteitsvolgorde en plaats negatieve waardes tussen haakjes
wanneer nodig.
6e
Geschatte waardes in STAT-modus (K, L, K
1
, K
2
)
7e
Vermenigvuldiging wanneer het vermenigvuldigingsteken is
weggelaten
8e Permutatie (nPr), combinatie (nCr)
9e
Vermenigvuldigen, delen (s, ÷)
10e Optellen, aftrekken (+, –)
Invoer in Natuurlijke weergave
Selecteren van de Natuurlijke weergave maakt het mogelijk breuken en
bepaalde functies (log,
x
2
, x
3
, x9, , , , x
−1
, 109, e9, Abs) in te voeren
en weer te geven zoals ze zouden worden opgeschreven.
2 +
'
2
1 +
'
2
22 22 CC 11 22
Belangrijk: • Bepaalde soorten expressies kunnen ervoor zorgen dat de
formule groter is dan één displayregel. De maximale toegestane hoogte van
een formule is twee display schermen (31 punten s 2). Verdere invoer wordt
onmogelijk als de hoogte van de berekening die u invoert groter is dan de
toegestane limiet. • Nesten van functies en haakjes is toegestaan. Als u teveel
functies en/of haakjes nest wordt verdere invoer onmogelijk. Verdeel in dat
geval de berekening in meerdere delen en bereken ieder deel afzonderlijk.
Let op: Als u op drukt en een resultaat verkrijgt in de Natuurlijke
weergave, kan een deel van de expressie die u invoert afgebroken zijn. Als
u de hele ingevoerde expressie weer wilt zien, druk dan op en gebruik
vervolgens B en C om de ingevoerde expressie te scrollen.
D-99
Waarden en expressies als argumenten gebruiken
(alleen in Natuurlijk weergave)
Een waarde of een expressie die u al hebt ingevoerd, kan worden gebruikt
als het argument van een functie. Bijvoorbeeld, nadat u
7
6
hebt ingevoerd,
kunt u dit het argument maken van , wat
7
6
'
oplevert.
Om 1 +
7
6
in te voeren en het dan te veranderen in 1 +
7
6
'
1 11 77 66
BBBB)(INS)
Zoals hierboven wordt weergegeven, wordt de waarde of expressie rechts
van de cursor het argument van de functie die erna wordt gespecificeerd, als
)(INS) worden ingedrukt. Het bereik dat wordt omvat als het argument
is alles tot het eerste open haakje aan de rechterkant (indien aanwezig), of
alles tot de eerste functie aan de rechterkant (sin(30), log2(4), etc.)
Deze mogelijkheid kan met de volgende functies worden gebruikt: , ,
(), :(), 7(), , , (), .
Overschrijven invoermodus (alleen voor Lineaire
weergave)
U kunt zowel invoegen als overschrijven kiezen als invoermodus, maar alleen
als de Lineaire weergave is geselecteerd. In de overschrijfmodus vervangt
de tekst die u invoert de text op de positie van de cursor. U kunt tussen de
invoeg- en overschrijfmodus wisselen door de volgende stappen uit te voeren:
)(INS). De cursor verschijnt als “
I” in de invoegmodus, en als “ ” in
de overschrijfmodus.
Let op: Natuurlijke weergave gebruikt altijd de invoegmodus, dus bij wisselen
van weergaveformaat van Lineair naar Natuurlijk zal de invoegmodus
automatisch worden geselecteerd.
Corrigeren en wissen van een expressie
Om één karakter of functie te wissen: Plaats de cursor tegen de rechterkant
van het karakter of de functie die u wilt wissen, en druk op ). In de
overschrijfmodus, plaats de cursor onder het karakter of de functie die u wilt
wissen, en druk op ).
Om een karakter of functie in een berekening in te voegen: Gebruik B en
C om de cursor naar de plaats te bewegen waar u het karakter of de functie
wilt invoegen en voer hem dan in. Zorg ervoor dat u altijd de invoegmodus
gebruikt als de Lineaire weergave is geslecteerd.
Om de hele berekening die u invoert te wissen: Druk op .
Wisselen tussen resultaten
Als de Natuurlijk weergave is geselecteerd zal 5 wisselen tussen de huidige
weergave van het resultaat in de breukvorm en decimale vorm, de vorm
en decimale vorm, of de P vorm en de decimale vorm.
D-1010
P ÷ 6 =
1
6
= 0,5235987756
(P) 66
1
6
f
0.5235987756
(
'
2
+ 2) s
'
3
=
'
6 + 2
'
3
= 5,913591358
22 C 22 33
'
6 + 2
'
3
f
5.913591358
Als de Lineaire weergave is geselecteerd, zal 5 de huidige weergave
wisselen tussen de decimale vorm en de breukvorm.
1 ÷ 5 = 0,2 =
1
5
1
1 11 55 0.2
f
1Y5
1 –
4
5
=
1
5
= 0,2 1
1 11 44 55
1Y5
f
0.2
Belangrijk: • Afhankelijk van het soort berekening dat in de display staat
als u op de 5 toets drukt, kan het wisselproces enige tijd in beslag nemen.
• Bij bepaalde berekeningsresultaten zal het indrukken van de 5 toets, de
waarde in de display niet omzetten. • Er kan niet worden overgeschakeld
van het decimale vorm naar het gemengde breukformaat als het totale aantal
cijfes dat gebruikt wordt voor een gemengde breuk (inclusief integer, noemer,
teller en scheidsymbolen) meer dan tien bedraagt.
Let op: In de Natuurlijke weergave (MathO) zal het indrukken van in
plaats van na het invoeren van een berekening, het resultaat in decimale
vorm weergeven. Als hierna 5 wordt ingedrukt zal naar de breukvorm of
de P vorm van het berekende resultaat gewisseld worden. De vorm van
het resultaat zal in dit geval niet verschijnen.
Basisberekeningen
Breukberekeningen
Merk op dat de wijze van invoer voor breuken anders is, afhankelijk van of
u de Natuurlijke weergave of Lineaire weergave gebruikt.
2
+
1
=
7
3 2 6
2 33 C 11 22
7
6
of ofof 22 A 33 C 11 A 22
7
6
1 2 33 11 22 7Y6
1
=
1
2 2
4 − 3
4 ()3 33 C 11 A 22
1
2
1 4 33 11 22 1Y2
Let op: • Als breuken en decimale waarden in een berekening worden gemixt
in de Lineaire weergave, zal het resultaat worden weergegeven als een
decimale waarde. • Breuken in berekeningsresultaten worden weergegeven
nadat ze in de kleinste vorm zijn omgezet.
Om een berekeningsresultaat tussen onechte breuken en echte breuken
te wisselen: Voer dan de volgende toetsbewerking uit: 5(
)
Om een berekeningsresultaat tussen breuken en het decimale formaat
te wisselen: Druk op 5.
D-1111
Procentberekeningen
Door een waarde in te vullen en op (%) te drukken, wordt de
ingevoerde waarde een percentage.
150 s20% = 30 150 2020 (%)
30
Bereken het percentage dat 660 van 880 is. (75%)
660 880880 (%)
75
Verhoog 2500 met 15%. (2875)
2500 25002500 25002500 1515 (%)
2875
Verlaag 3500 met 25%. (2625)
3500 35003500 35003500 2525 (%)
2625
Graden, minuten, seconden (sexagesimale)
berekeningen
Bij optellen of aftrekken van sexagesimale waarden, of bij vermenigvuldiging
of deling tussen sexagesimale waarden en een decimale waarde, wordt
het resultaat weergegeven als een sexagesimale waarde. U kunt ook
converteren tussen sexagesimale en decimale waarden. Het volgende is
het invoerformaat voor een sexagesimale waarde: {graden} {minuten}
{seconden} .
Let op: U moet altijd iets invoeren voor de graden en minuten, ook al zijn
ze nul.
2°20´30˝ + 39´30˝ = 3°00´00˝
2 2 2 2020 3030 00 3939 3030
3°0´0˝
Converteer 2°15´18˝ naar het decimale equivalent.
2 1515 1818
2°15´18˝
(Converteert sexagesimaal naar decimaal.) 2.255
(Converteert decimaal naar sexagesimaal.) 2°15´18˝
Multi-Statements
U kunt de dubbele punt (:) gebruiken om twee of meer expressies te verbinden
en ze in volgorde van links naar rechts uit te voeren, als u op drukt.
3 + 3 : 3 s 3 3 33 # (:) 3 33 33
6
9
Technische notatie gebruiken
Een eenvoudige toetshandeling zet een weergegeven waarde om naar
technische notatie.
Zet de waarde 1234 om naar technische notatie, waarbij de decimale
punt naar rechts verplaatst.
1234 1234
D-1212
' 1.234×10
3
' 1234×10
0
Zet de waarde 123 om naar technische notatie, waarbij de decimale
punt naar links verplaatst.
123
123
'(k) 0.123×10
3
'(k) 0.000123×10
6
Berekeningsgeschiedenis
In de COMP-modus onthoudt de calculator tot ongeveer 200 bytes aan
gegevens voor de nieuwste berekening. U kunt door de geschiedenis scrollen
door middel van D en A.
1 + 1 = 2 1 11
2
2 + 2 = 4 2 22 4
3 + 3 = 6 3 33 6
(Scrollt terug.) D 4
(Scrollt nogmaals terug.) D 2
Let op: De gegevens van de berekeningsgeschiedenis worden volledig gewist
als u op drukt, als u naar een andere berekeningsmodus wisselt, als u
het displayformaat verandert of als u een resethandeling verricht.
Herhalen
Als er een berekeningsresultaat in de display staat, kunt u op B of C
drukken om de expressie die u voor de vorige berekening hebt gebruikt,
te bewerken.
4 × 3 + 2,5 = 14,5 1 4 44 33 2.52.5
14.5
4 × 3 − 7,1 = 4,9 (Doorgaan) B)))) 7.17.1 4.9
Let op: Als u een berekening wilt wijzigen als de indicator aan de
rechterkant van een weergegeven berekeningsresultaat staat (zie “De
display aflezen”), druk dan op en gebruik daarna B en C om de
berekening te scrollen.
Antwoordgeheugen (Ans)
Het laatst verkregen berekeningsresultaat is in het Ans (antwoord) geheugen
opgeslagen. De Ans geheugeninhoud wordt telkens vernieuwd wanneer een
nieuw berekeningsresultaat wordt weergegeven.
Om het resultaat van 3 s 4 door 30 te delen 1
3 44
(Doorgaan) 3030
D-1313
123 + 456 = 579
123 456456
789 – 579 = 210
(Doorgaan) 789
Variabelen (A, B, C, D, E, F, X, Y)
Uw calculator heeft acht vooringestelde variabelen, genaamd A, B, C, D, E,
F, X, en Y. U kunt waarden aan variabelen toekennen en de variabelen ook
in berekeningen gebruiken.
Om het resultaat van 3 + 5 aan variabele A toe te kennen
3 33 55 B(STO)E(A)
8
Om de inhoud van variabele A met 10 te vermenigvuldigen
(Doorgaan) #E(A) 1010
80
Om de inhoud van variabele A op te roepen
(Doorgaan) BE(A) 8
Om de inhoud van variabele A te wissen
0 00 B(STO)E(A) 0
Onafhankelijke geheugen (M)
U kunt berekeningsresultaten bij het onafhankelijke geheugen optellen, of er
van aftrekken. Wanneer er een waarde anders dan nul in het onafhankelijke
geheugen is opgeslagen, verschijnt de “M” in de display.
Om de inhoud van M te wissen 0 00 B(STO)J(M)
0
Om het resultaat van 10 s 5 aan M toe te voegen
(Doorgaan) 10 1 010 55 J 50
Om het resultaat van 10 + 5 van M af te trekken
(Doorgaan) 10 55 J(M–) 15
Om de inhoud van M op te vragen (Doorgaan) (Doorgaan) (Doorgaan) BJ(M) 35
Let op: Variabele M wordt voor het onafhankelijke geheugen gebruikt.
De inhoud van alle geheugens verwijderen
Ans geheugen, onafhankelijk geheugen en variabele inhoud worden bewaard,
zelfs als u indrukt, de calculatormodus wijzigt, of de calculator uitzet. Voer
de volgende procedure uit als u de inhoud van alle geheugens wilt wissen.
(CLR)(Memory)(Yes)
Priemfactorisatie
In de COMP-modus kunt u een positi eve geheel getal tot 10 cijfers, omzetten
in een priemfactor tot 3 cijfers.
D-1414
Om een priemfactorisatie uit te voeren voor 1014
1014 10141014
4(FACT)
Als u een priemfactorisatie uitvoert voor een waarde met een factor die een
priemgetal is met meer dan drie cijfers, kan dat deel niet gefactoriseerd
worden en zal tussen haakjes in de display worden weergegeven.
Om een priemfactorisatie uit te voeren voor 4104676 (= 2
2
s 1013
2
)
4(FACT)
Elk van de volgende bewerkingen zal de weergave van het resultaat van de
priemfactorisatie verlaten.
• Op 4(FACT) of drukken.
• Eén van de volgende toetsen drukken: of 4.
• Het setupmenu gebruiken om de hoekeenheidinstelling te wijzigen (Deg,
Rad, Gra) of de instellingen van de weergave van getallen (Fix, Sci,
Norm).
Let op: • U kunt geen priemfactorisatie uitvoeren als er een decimale waarde,
breuk of negatief berekeningsresultaat wordt weergegeven. Als u dit probeert
krijgt u een rekenfout (Math ERROR). • U kunt geen priemfactorisatie
uitvoeren als het resultaat van een berekening die Pol, Rec gebruikt wordt
weergegeven.
Functieberekeningen
Zie voor daadwerkelijke handelingen met gebruik van iedere functie de
afdeling “Voorbeelden” in de onderstaande lijst.
: P wordt weergegeven als 3,141592654, maar P = 3,14159265358980
wordt gebruikt voor interne berekeningen.
e : e wordt weergegeven als 2,718281828, maar e = 2,71828182845904
wordt gebruikt voor interne berekeningen.
sin, cos, tan, sin
−1
, cos
−1
, tan
−1
: Goniometrische functies. Specificeer de
hoekeenheid voordat u berekeningen uitvoert. Zie
1
.
sinh, cosh, tanh, sinh
−1
, cosh
−1
, tanh
−1
: Hyperbolische functies. Voer een
functie in vanuit het menu dat verschijnt als u op E drukt. De instelling van
de hoekeenheid heeft geen invloed op de berekeningen. Zie
2
.
°,
r
,
g
: Deze functies specificeren de hoekeenheid. ° specificeert graden,
r
radialen, en
g
gradiënten. Voer een functie in vanuit het menu dat verschijnt
als u de volgende toetsbewerking uitvoert: (DRG). Zie
3
.
,
: Exponentiële functies. Merk op dat de wijze van invoer anders is,
afhankelijk van of u de Natuurlijke weergave of Lineaire weergave gebruikt.
Zie
4
.
log
: Logaritmische functies. Gebruik de : toets om log
a
b als log (a, b)
in te voeren. Het grondtal 10 is de default instelling als u niets invoert voor
a. De toets kan ook worden gebruikt voor invoer, maar alleen als de
Natuurlijke weergave is geselecteerd. In dat geval moet u een waarde
invoeren voor het grondtal. Zie
5
.
ln
: Natuurlijke logaritmen naar grondtal e. Zie
6
.
D-1515
x
2
, x
3
, x9, , , , x
−1
: Machten, machtswortels en reciproken. Let op.
De invoermethoden voor
x9, , , en verschillen, afhankelijk van of u
Natuurlijke weergave of Lineaire weergave gebruikt. Zie
7
.
Let op: De volgende functies kunnen niet in opvolgende volgorde worden
ingevoerd:
x
2
, x
3
, x9, x
−1
. Bijvoorbeeld, als u 277 invoert, wordt de laatste
7 genegeerd. Om
2
2
2
in te voeren, voer 27 in, druk op de B toets en
druk daarna op 7().
Pol, Rec : Pol converteert rechthoekige coördinaten naar polaire coördinaten
en Rec converteert polaire coördinaten naar rechthoekige coördinaten. Zie
8
.
Pol(
x, y) = (r, θ) Rec(r, θ) = (x, y)
Rechthoekige Polaire coördinaten
coördinaten (Rec) (Pol)
Specificeer de hoekeenheid
voordat u berekeningen
uitvoert.
Het berekeningsresultaat
voor
r en θ en voor x en y
worden elk respectievelijk
toegekend aan variabelen X en
Y. Berekeningsresultaat
Q
wordt
weergegeven in een bereik van
−180°
Q
180°.
x ! : Faculteit functie. Zie
9
.
Abs : Absolute waarde functie. Merk op dat de wijze van invoer anders is,
afhankelijk van of u de Natuurlijke weergave of Lineaire weergave gebruikt.
Zie
10
.
Ran# : Genereert een 3-cijferig pseudowillekeurig getal dat kleiner is dan 1.
Het resultaat wordt weergegeven als een breuk als de Natuurlijke weergave
is geselecteerd. Zie
11
.
RanInt# : Voor invoer van de functie van de vorm RanInt#(
a, b), dat een
willekeurig geheel getal genereert met het bereik van
a tot b. Zie
12
.
nPr, nCr : Permutatie (nPr) en combinatie (nCr) functies. Zie
13
.
Rnd : Het argument van deze functie wordt een decimale waarde en wordt
dan afgerond in overeenstemming met de huidige cijferinstelling (Norm, Fix,
of Sci). Met Norm 1 of Norm 2 wordt het argument op 10 cijfers afgerond.
Met Fix en Sci wordt het argument op het gespecificeerde getal afgerond.
Als bijvoorbeeld Fix 3 de display cijferinstelling is, wordt het resultaat van
10 ÷ 3 weergegeven als 3,333, terwijl de calculator intern een waarde van
3,33333333333333 (15 cijfers) aanhoudt voor berekeningen. In geval van
Rnd(10÷3) = 3,333 (met Fix 3) worden zowel de weergegeven waarde
als de interne waarde van de calculator 3,333. Hierdoor zal een serie
berekeningen verschillende resultaten opleveren afhankelijk van of Rnd
wordt gebruikt (Rnd(10÷3) s 3 = 9,999) of niet gebruikt (10 ÷ 3 s3 = 10,000).
Zie
14
.
Let op: Het gebruik van functies kan een berekening vertragen, wat de
weergave van een resultaat kan vertragen. Voer geen vervolgberekeningen
uit als u op een resultaat wacht. Druk op om een resultaat dat wordt
berekend, af te breken.
D-1616
Voorbeelden
sin 30°= 0,5 1B Q 3030 0.5
sin
−1
0,5 = 30° 1B Q(sin
−1
) 0.5 0.50.5 30
sinh 1 = 1,175201194 E@(sinh) 1 11 1.175201194
cosh
–1
1 = 0 ED(cosh
−1
)1 11 0
P/2 radialen = 90°, 50 gradiënten = 45° B
(P) 22 (DRG)A(
r
) 90
50 (DRG)B(
g
) 45
Om e
5
s2 op 3 significante cijfers te berekenen (Sci 3)
(SETUP)(Sci)
7()5 55 C 22
2.97×10
2
1 7()5 55 22 2.97×10
2
log
10
1000 = log 1000 = 3 : 10001000 3
log
2
16 = 4 : 22 (,) 16 1616 4
22 C 1616 4
Om ln 90 (= log
e
90) op 3 significante cijfers te berekenen (Sci 3)
(SETUP)(Sci) 7 9090
4.50×10
0
1,2 s10
3
= 1200 1.2 1010 33 1200
(1+1)
2+2
= 16 11 11 22 22 16
(5
2
)
3
= 15625 55 V 15625
32
5
= 2 () 5 C 3232 2
1 5()32 3232 2
Om
'
2
×
3
(= 3
'
2
= 4,242640687...) op drie decimalen te
berekenen (Fix 3)
(SETUP)(Fix) 22 C 33
3
'
2
4.243
1 22 33 4.243
Om rechthoekige coördinaten (
'
2
,
'
2
) naar polaire coördinaten
om te zetten B
(Pol) 22 C(,) 22 C
r=2,θ=45
1 (Pol) 22 (,) 22 r= 2 2 2
θ= 45
Om polaire coördinaten (
'
2
, 45°) om te zetten naar rechthoekige
coördinaten B
(Rec) 22 C(,) 45 4545
X=1, Y=1
(5 + 3) ! = 40320 55 33 (x!) 40320
11
22
33
44
55
66
77
88
99
D-1717
|2 – 7| s 2 = 10
22 77 C 22
10
1 22 77 22 10
Om willekeurige 3-cijferige gehele getallen te krijgen
1000 (Ran#)
459
48
117
(Resultaten worden hier alleen voor illustratieve doeleinden weergegeven.
Echte resultaten zullen verschillen.)
Om willekeurige gehele getallen van 1 tot 6 te genereren
#(RanInt)1 11 (,) 6 66
2
6
1
(Resultaten worden hier alleen voor illustratieve doeleinden weergegeven.
Echte resultaten zullen verschillen.)
Om het aantal mogelijke permutaties en combinaties te bepalen als
u 4 mensen uit een groep van 10 selecteert
Permutaties: 10 (nPr)4 44
5040
Combinaties: 10 (nCr)4 44 210
Om de volgende berekeningen uit te voeren als Fix 3 is
geselecteerd voor het aantal weer te geven cijfers: 10 ÷ 3 s 3 en
Rnd(10 ÷ 3) s 3 1
(SETUP)(Fix) 10 1010 33 33
10.000
(Rnd) 10 1010 33 33 9.999
Statistische berekeningen (STAT)
Voer de volgende toetshandelingen uit om een statistische berekening uit te
voeren (STAT) om de STAT-modus te activeren en gebruik het scherm
dat verschijnt om het type berekening dat u wilt uitvoeren te selecteren.
Om dit type statistische berekening uit te voeren:
(Regressieformule weergegeven tussen haakjes)
Druk op deze
toets:
Enkele variabele (X)
(1-VAR)
Gecombineerde-variabele (X, Y), lineaire regressie
(
y = A + Bx)
(A+BX)
Gecombineerde-variabele (X,Y), kwadratische
regressie ( (
y = A + Bx + Cx
2
)
( _+CX _+CX_+CX
2
)
Gecombineerde-variabele (X,Y), logaritmische
regressie ( (
y = A + Blnx)
(ln X)
Gecombineerde-variabele (X, Y),
e exponentiële
regressie ( (
y = Ae
B
x
)
(
e^X)
1010
1111
1212
1313
1414
D-1818
Gecombineerde-variable (X, Y), ab exponentiële
regressie ( (
y = AB
x
)
(A
•B^X)
Gecombineerde-variable (X, Y), machtsregressie
( y = Ax
B
)
(A
•X^B)
Gecombineerde-variabele (X,Y), inverseregressie
(
y = A + B/x)
(1/X)
Druk op één van de bovenstaande toetsen ( tot ) de Stat Editor weer
te geven.
Let op: Als u het type berekening wilt wijzigen na de STAT-modus
te hebben geactiveerd, voer dan de volgende toetsbewerkingen uit
(STAT)(Type) om het selectiescherm voor het berekeningstype
weer te geven.
Gegevens invoeren
Gebruik de Stat Editor om gegevens in te voeren. Voer de
volgende toetsbewerkingen uit om de Stat Editor weer te geven:
(STAT)(Data).
De Stat Editor heeft 80 rijen voor gegevensinvoer bij alleen een X-kolom,
40 rijen bij een X en FREQ-kolom of X en Y-kolom, of 26 rijen bij een X, Y
en FREQ-kolom.
Let op: Gebruik de FREQ (frequentie) kolom om de hoeveelheid (frequency)
identieke gegevensitems in te voeren. Weergave van de FREQ-kolom kan
aangezet (weergegeven) of uitgezet (niet weergegeven) d.m.v. de Stat Format
instelling in het setupmenu.
Om lineaire regressie te selecteren en de volgende gegevens in te
voeren: (170, 66), (173, 68), (179, 75)
(STAT)(A+BX)
170 170170 173173 179179 AC
66 6666 6868 7575
Belangrijk: • Alle gegevens die in de Stat Editor zijn ingevoerd worden
verwijderd als u de STAT-modus verlaat, tussen een enkel-variabele en
gecombineerde-variabele berekeningstype wisselt, of de STAT Format
instelling in het setupmenu wijzigt. • De volgende bewerkingen worden niet
ondersteund door de Stat Editor: ;, ;(M–), B(STO). Pol, Rec,
en multi-statements kunnen ook niet worden ingevoerd met de Stat Editor.
Om de gegevens in een cel te wijzigen: Beweeg in de Stat Editor de cursor
naar de cel met de gegevens die u wilt wijzigen, voer de nieuwe gegevens
in en druk op .
Om een regel te wissen: Beweeg in de Stat Editor de cursor naar de regel
die u wilt wissen en druk op ).
11
STATSTAT
STATSTAT
STATSTAT
D-1919
Om een regel in te voegen: Beweeg de cursor in de Stat Editor naar de
plaats waar u de regel wilt invoegen en voer de volgende toetshandelingen
uit: (STAT)(Edit)(Ins).
Om alle inhoud van de Stat Editor te wissen: Voer de volgende
toetshandelingen uit in de Stat Editor: (STAT)(Edit)(Del-A).
Statistische waarden uit ingevoerde gegevens
krijgen
Om statistische waarden te krijgen, druk op in de Stat Editor en roep de
statistische variabele op (S
x, 3x
2
, etc.) die u wilt. Ondersteunde statistische
variabelen en de toetsen die u moet indrukken om ze op te vragen staan
hieronder. Voor enkel-variabele statistische berekeningen, zijn de variabelen
met een asterisk (*) beschikbaar.
Som: 3
x
2
*, 3x*, 3y
2
, 3y, 3xy, 3x
3
, 3x
2
y, 3x
4
(STAT) (Sum)
tot
Aantal Items:
n*, Gemiddelde: M*, N, Standaard deviatie van populatie:
S
x*, Sy, Standaard deviatie van steekproef: sx*, sy
(STAT) (Var)
tot
Minimale waarde: minX*, minY, Maximale waarde: maxX*, maxY
(STAT) (MinMax)
tot
(Als de enkel-variabele statistische berekening is geselecteerd)
(STAT) (MinMax)
tot
(Als de gecombineerde-variabele statistische berekening is geselecteerd)
Regressiecoëffieciënten: A, B, Correlatiecoëfficiënt:
r, Geschatte
waarden:
K, L
(STAT) (Reg)
tot
Regressiecoëfficiënten voor kwadratische regressie: A, B, C, Geschatte
waarden:
K
1
, K
2
, L
(STAT) (Reg)
tot
• Zie voor de regressieformules de tabel aan het begin van deze afdeling.
•
K, K
1
, K
2
en L zijn geen variabelen. Dit zijn het soort commando’s die een
argument nodig hebben, direct vooraf. Zie “Geschatte waarden berekenen”
voor meer informatie.
Om enkel-variabele gegevens in te voeren x = {1, 2, 2, 3, 3, 3, 4, 4,
5}, d.m.v. de FREQ-kolom om het aantal herhalingen voor ieder item
te specificeren ({x
n
; freq
n
} = {1;1, 2;2, 3;3, 4;2, 5;1}), en het
gemiddelde en de standaard deviatie van de populatie te
berekenen.
(SETUP)A(STAT)(ON)
(STAT)(1-VAR)
1 11 22 33 44 55 AC
1 11 22 33 22
(STAT)(Var)(M)
(STAT)(Var)(S
x)
Resultaten: Gemiddelde: 3
Standaard deviatie van de populatie: 1,154700538
22
STATSTAT
D-2020
Om de lineaire regressie en logaritmische regressie correlatie
coëfficiënten te berekenen voor de volgende gecombineerde-
variabele gegevens en de regressieformule voor de sterkste
correlatie te bepalen: (x, y) = (20, 3150), (110, 7310), (200, 8800),
(290, 9310). Specificeer Fix 3 (drie decimale plaatsen) voor de
resultaten.
(SETUP)A(STAT)(OFF)
(SETUP)(Fix)
(STAT)(A + BX)
20 2 020 110110 200200 290290 AC
3150 73107310 8800 93109310
(STAT)(Reg)(r)
(STAT)(Type)(In X)
(STAT)(Reg)(r)
(STAT)(Reg)(A)
(STAT)(Reg)(B)
Resultaten: Lineaire Regressie Correlatie Coëfficiënt: 0,923 Lineaire Regressie Correlatie Coëfficiënt: 0,923Lineaire Regressie Correlatie Coëfficiënt: 0,923
Logaritmische Regressie Correlatie Coëfficiënt: 0,998
Logaritmische regressieformule: y = –3857,984 + 2357,532lnx
Geschatte waarden berekenen
Op basis van de regressieformule die is verkregen door de gecombineerde-
variabele statistische berekening, kan de geschatte waarde van
y berekend
worden voor een gegeven
x-waarde. De corresponderende x-waarde (twee
waarden,
x
1
en x
2
, in geval van kwadratische regressie) kan ook worden
berekend voor een waarde van
y in de regressieformule.
Om de geschatte waarde voor y te bepalen als x = 160 in de
regressieformule verkregen uit logaritmische regressie van de
gegevens in
3
. Specificeer Fix 3 voor het resultaat. (Voer de
volgende bewerking uit na de bewerkingen in
3
.)
160160 (STAT)(Reg)(L)
Resultaat: 8106,898
Belangrijk: Regressiecoëfficiënt, correlatiecoëfficiënt en berekening van
geschatte waarde kunnen veel tijd nemen bij veel gegevensitems.
Genereren van een getallentabel uit
een functie (TABLE)
TABLE genereert aan getallentabel voor x en f(x) met gebruik van een
ingevoerde
f(x) functie.
Voer de volgende stappen uit om een getallentabel te genereren.
1. Druk op (TABLE) om de TABLE-modus te activeren.
2. Voer een functie in in het formaat
f(x), middels de X variabele.
33
STAT
FIX
STAT
FIX
44
D-2121
• Zorg ervoor dat de X-variabele (#(X)) wordt ingevoerd als u een
getallentabel genereert. Elke andere variabele dan X wordt beschouwd
als een constante.
• Pol en Rec kunnen niet in de functie worden ingevoerd.
3. Voer waarden in als antwoord op de prompts die verschijnen, door op
te drukken na elke prompt.
Voor deze
prompt:
Voer dit in:
Start? Voer de ondergrens in van X (Default = 1).
End?
Voer de bovengrens in van X (Default = 5).
Let op: Zorg ervoor dat de End-waarde altijd
groter is dan de Start-waarde.
Step?
Voer de verhoogstap in (Default = 1).
Let op: Deze stap bepaalt met hoeveel de
Start-waarde steeds wordt verhoogd als de
gegevenstabel wordt gegenereerd. Als u Start =
1 en Step = 1 specificeert, krijgt X opeenvolgend
de waarden 1, 2, 3, 4, etc. toegewezen, om de
getallentabel te genereren, tot de End-waarde is
bereikt.
• Door de Step-waarde in te voeren en op te drukken, wordt de
getallentabel gegenereerd overeenkomstig de parameters die u hebt
gespecificeerd.
• Door op te drukken terwijl de getallentabel wordt weergegeven wordt
teruggegaan naar het functie invoerscherm in stap 2.
Om een getal te genereren voor de functie
f
(
x
) =
x
2
+
2
1
voor het
bereik –1
x 1, oplopend in stappen van 0,5
(TABLE)
#(X)V 11 22
11 11 0.50.5
Let op: • Het getallentabel-scherm kan alleen worden bekeken. De inhoud
van de tabel kan niet worden gewijzigd. • Door het genereren van de
getallentabel wordt de inhoud van variabele X gewijzigd.
Belangrijk: De functie die u invoert voor het genereren van de getallentabel
wordt gewist als u het setupmenu weergeeft in de TABLE-modus en wisselt
tussen Natuurlijke weergave en Lineaire weergave.
MathMath
MathMath
MathMath
D-2222
Bereik van berekeningen, aantal
cijfers, en nauwkeurigheid
Het berekeningsbereik, aantal cijfers dat voor interne berekeningen wordt
gebruikt en berekeningsnauwkeurigheid hangen af van het soort berekening
dat u uitvoert.
Berekenginsbereik en -nauwkeurigheid
Berekeningsbereik
p1 s 10
–99
tot p9,999999999 s 10
99
of 0
Aantal cijfers voor interne
berekening
15 cijfers
Nauwkeurigheid
In het algemeen, p1 op het 10e cijfer voor
een enkele berekening. Nauwkeurigheid
voor exponentiële weergave is p1 op
het laatste significante cijfer. Fouten zijn
cumulatief in geval van opeenvolgende
berekeningen.
Invoerbereik van functieberekeningen en
nauwkeurigheid
Functies Invoerbereik
sin
x
DEG
0 \
x\ 9 s10
9
RAD
0 \
x\ 157079632,7
GRA
0 \
x\ 1 s10
10
cosx
DEG
0 \
x\ 9 s10
9
RAD
0 \
x\ 157079632,7
GRA
0 \
x\ 1 s10
10
tanx
DEG
Gelijk als sin
x, behalve als \x\ = (2n–1) s90.
RAD
Gelijk als sin
x, behalve als \x\ = (2n–1) sP/2.
GRA
Gelijk als sin
x, behalve als \x\ = (2n–1) s100.
sin
–1
x
0 \x\ 1
cos
–1
x
tan
–1
x
0 \x\ 9,999999999 s10
99
sinhx
0 \x\ 230,2585092
cosh
x
sinh
–1
x
0 \x\ 4,999999999 s10
99
cosh
–1
x
1 x 4,999999999 s10
99
tanhx
0 \x\ 9,999999999 s10
99
tanh
–1
x
0 \x\ 9,999999999 s10
–1
logx/lnx
0 x 9,999999999 s10
99
10
x
–9,999999999 s10
99
x 99,99999999
e
x
–9,999999999 s10
99
x 230,2585092
'
x
0 x 1 s10
100
x
2
\x\ 1 s10
50
D-2323
x
–1
\x\ 1 s10
100
; x & 0
3
'
x
\x\ 1 s10
100
x! 0 x 69 (x is een geheel getal)
nPr
0
n 1 s10
10
, 0 r n (n, r zijn gehele getallen)
1 {n!/(n–r)!} 1 s10
100
nCr
0
n 1 s10
10
, 0 r n (n, r zijn gehele getallen)
1 n!/r! 1 s10
100
of 1 n!/(n–r)! 1 s10
100
Pol(x, y)
\
x\, \y\ 9,999999999 s10
99
x
2
+
y
2
9,999999999 s10
99
Rec(r, θ)
0
r 9,999999999 s10
99
θ: Gelijk als sinx
°’ ”
\
a\, b, c 1 s10
100
; 0 b, c
De tweede waarde van de display heeft een fout van ±1
op de tweede decimale plaats.
\x\ 1 s10
100
Decimale j Sexagesimale Conversies
0°0´0˝ \x\ 9999999°59´59˝
x
y
x0: –1 s10
100
ylogx 100
x= 0: y 0
x 0: y = n,
m
2
n
+1
(m, n zijn gehele getallen)
Maar: –1 s10
100
ylog \x\100
x
'
y
y0: x & 0, –1 s10
100
1/x logy 100
y= 0: x 0
y 0: x = 2n+1,
2
n
+1
m
(m & 0; m, n zijn gehele getallen)
Maar: –1 s10
100
1/x log \y\100
a
b
/
c
Het totaal van gehele getallen, tellers en noemers moet
10 cijfers of kleiner zijn (inclusief deeltekens).
RanInt#(a, b)
a b;
\
a
\
,
\
b
\
1 s10
10
; b – a 1 s10
10
• Nauwkeurigheid is in principe hetzelfde als dat beschreven in
“Berekeningsbereik en -nauwkeurigheid”, hierboven.
•
x
y
,
x
'
y
,
3
, x!, nPr, nCr type functies vereisen opeenvolgende interne
berekeningen, wat een accumulatie van fouten kan veroorzaken die bij
iedere berekening optreden.
• Fout is cumulatief en heeft de neiging groot te worden bij het singulaire punt
of het buigpunt van een functie.
• Het bereik voor berekeningsresultaten dat kan worden weergegeven in P
vorm in de Natuurlijk weergave, is
\
x
\
10
6
. Merk echter op dat de interne
berekeningsfout het onmogelijk kan maken om sommige berekeningen in
de P vorm weer te geven. Het kan ook berekeningsresultaten die in decimale
vorm zouden moeten, weergeven in P vorm.
D-2424
Fouten
De calculator zal een foutmelding geven als er om wat voor reden dan ook
een fout optreedt tijdens een berekening. Er zijn twee manieren om een
foutmelding te verwijderen: Door op B of C te drukken om de locatie
van de fout weer te geven, of door op te drukken om de melding en
berekening te wissen.
De locatie van een fout weergeven
Druk op B of C terwijl een fout wordt weergegeven om terug te keren
naar het berekeningscherm. De cursor wordt geplaatst op de locatie waar
de fout optrad, klaar voor invoer. Breng de nodige verbeteringen aan aan de
berekening en voer hem opnieuw uit.
Als u per ongeluk 14 ÷ 0 s 2 = invoert in plaats van 14 ÷10 s 2 =
14 1414 00 22
C (of B)
B 11
De foutmelding wissen
Druk op terwijl een fout wordt weergegeven om terug te keren naar
het berekeningscherm. Let op. Hierdoor wordt ook de berekening met de
fout gewist.
Foutmeldingen
Math ERROR
Oorzaak: • Het tussenresultaat of eindresultaat van de berekening die
u uitvoert overschrijdt het toegestane berekeningsbereik. • Uw invoer
overschrijdt het toegestane invoerbereik (vooral bij het gebruik van functies).
• De berekening die u uitvoert bevat een ongeoorloofde wiskundige bewerking
(zoals delen door nul).
Actie: • Controleer de invoerwaarden, verminder het aantal cijfers en probeer
het nog eens. • Als u onafhankelijk geheugen gebruikt of een variabele als
het argument van een functie, zorg er dan voor dat de geheugenwaarde of
variabelewaarde binnen het toegestane bereik ligt van de functie.
Stack ERROR
Oorzaak: De berekening die u uitvoert heeft het bereik van het numeriek
stapelgeheugen of het commandostapelgeheugen overschreden.
Actie: • Vereenvoudig de berekeningsexpressie zodat hij het bereik van het
stapelgeheugen niet overschrijdt. • Probeer de berekening in twee of meer
delen op te splitsen.
MathMath
MathMath
MathMath
D-2525
Syntax ERROR
Oorzaak: Er is een probleem met de opmaak van de berekening die u
uitvoert.
Actie: Breng de nodige verbeteringen aan.
Insufficient MEM fout
Oorzaak: De configuratie van de TABLE-modus parameters heeft meer dan
30 X-waarden voor een tabel gegenereerd.
Actie: Verklein het berekeningsbereik van de tabel door de Start-, End-, en
Stepwaarden te veranderen en probeer het nog eens.
Argument ERROR
Oorzaak: Er werd een niet-geheel argument ingevoerd voor de functie
willekeurig (RanInt#).
Actie: Voor alleen gehele getallen in als argument.
Voordat u denkt dat de calculator
stuk is...
Voer de volgende stappen uit als er een fout optreedt tijdens een berekening
of wanneer rekenresultaten niet naar verwachting zijn. Mocht één stap het
probleem niet oplossen, ga dan door naar de volgende stap.
Merk op dat u gescheiden kopieën dient te maken van belangrijke gegevens
voordat u deze stappen uitvoert.
1. Controleer de berekeningsexpressie om er zeker van te zijn dat deze geen
fouten bevat.
2. Let erop dat u de juiste modus gebruikt voor het type berekening dat u
probeert uit te voeren.
3. Als de bovenstaande stappen het probleem niet verhelpen, druk dan op de
toets. Hierdoor zal de calculator een routine uitvoeren om te controleren
of de rekenfuncties correct werken. Mocht de calculator iets abnormaals
bespeuren dan initialiseert deze automatisch de rekenmodus en wist
de inhoud van het geheugen. Zie voor details over de geïnitialiseerde
instellingen “Instellingen van de calculator configureren”.
4. Initialiseer alle modi en instellingen door de volgende bewerking uit te
voeren: (CLR)(Setup)(Yes).
De batterij vervangen
Een bijna lege batterij wordt aangegeven door een zwakke display, zelfs
als het contrast wordt aangepast, of als er geen tekens in de display
verschijnen als u de calculator aanzet. Vervang de batterij voor een nieuwe
als dit gebeurt.
Belangrijk: Als de batterij wordt verwijderd zal de inhoud van alle geheugens
van de calculator worden gewist.
1. Druk op (OFF) om de calculator uit te schakelen.
• Om er zeker van te zijn dat u niet per ongeluk de spanning inschakelt
terwijl u de batterij vervangt schuift u het harde etui op de voorkant van
de calculator (fx-85ES PLUS).
2. Verwijder het deksel zoals aangegeven in de afbeelding en vervang de
batterij. Denk erom dat de plus (+) en min (–) goed geplaatst zijn.
D-2626
Schroef
Schroef Schroef
fx-82/350ES PLUS fx-85ES PLUS
3. Plaats het deksel terug.
4. Initialiseer de calculator: (CLR)(All)(Yes)
• Sla de bovenstaande stap niet over!
Specificaties
Stroomvereisten:
fx-82ES PLUS: AAA batterij R03 (UM-4) s 1
fx-350ES PLUS: AAA batterij LR03 (AM4) s 1
fx-85ES PLUS: Ingebouwde zonnecel; knoopcelbatterij LR44 (GPA76) s 1
Geschatte levensduur van de batterij:
fx-82ES PLUS: 17.000 uur (continue weergave van knipperende cursor)
fx-350ES PLUS: 8.700 uur (continu gebruik)
fx-85ES PLUS: 3 jaar (op basis van een uur gebruik per dag)
Stroomverbruik: 0,0002 W (fx-82/350ES PLUS)
Bedrijfstemperatuur: 0°C tot 40°C
Afmetingen:
fx-82/350ES PLUS: 13,8 (H) s80 (B) s162 (D) mm
fx-85ES PLUS: 11,1 (H) s80 (B) s162 (D) mm
Gewicht bij benadering:
fx-82/350ES PLUS: 100 g inclusief de batterij
fx-85ES PLUS: 95 g inclusief de batterij
Veelgestelde vragen
I Hoe kan ik invoeren en resultaten weergeven zoals ik dat deed op
modellen zonder Natuurlijke Tekstboek weergave?
Voer de volgende toetsbewerking uit: (SETUP)(LineIO). Zie
“Instellingen van de calculator configureren” op pagina D-5 voor meer
informatie.
I Hoe kan ik een resultaat in breuken omzetten naar decimalen?
Hoe kan ik een resultaat in breuken als uitkomst van een deling
omzetten in een decimaal formaat?
Zie “Wisselen tussen resultaten” op pagina D-9 voor de procedure.
I Wat is het verschil tussen Ans geheugen, onafhankelijk geheugen
en variabel geheugen?
Elk van deze geheugens werkt als “houders” voor tijdelijke opslag van
een enkele waarde.
D-2727
Ans geheugen: Slaat het resultaat van de laatst uitgevoerde berekening
op. Gebruik dit geheugen om het resultaat van een berekening over te
zetten naar de volgende.
Onafhankelijk geheugen: Gebruik dit geheugen om de resultaten van
meerdere berekeningen op te tellen.
Variabelen: Dit geheugen is handig als u dezelfde waarde vaker nodig
hebt in één of meer berekeningen.
I Wat zijn de toetshandelingen om van de STAT-modus of TABLE-
modus om te schakelen naar een modus voor rekenkundige
bewerkingen?
Druk op (COMP).
I Hoe kan ik de calculator terugzetten in de originele default
instellingen?
Voer de volgende toetsbewerking uit: (CLR)(Setup)(Yes)
I Als ik een functieberekening uitvoer, waarom krijg ik dan een resultaat
dat compleet anders is dan op oudere CASIO calculatormodellen?
Met het Natuurlijk Tekstboekweergave model moet het argument van een
functie dat haakjes gebruikt gevolgd worden door een sluitend haakje.
Als dit niet wordt ingedrukt na het argument om de haakjes te sluiten,
kunnen ongewenste waarden of expressies als deel van het argument
worden meegenomen.
Voorbeeld: (sin 30) + 15 B
Ouder (S-VPAM) Model: Q 3030 1515
15.5
Natuurlijke Tekstboekweergave model:
1 Q 3030 1515 15.5
Het niet indrukken van zoals hier onder weergegeven
zal resulteren in de berekening van sin 45.
Q 3030 1515 0.7071067812
Dit merkteken is alleen van toepassing in de
landen binnen de EU.
Manufacturer:
CASIO COMPUTER CO., LTD.
6-2, Hon-machi 1-chome
Shibuya-ku, Tokyo 151-8543, Japan
Responsible within the European Union:
CASIO EUROPE GmbH
Casio-Platz 1
22848 Norderstedt, Germany
CASIO COMPUTER CO., LTD.
6-2, Hon-machi 1-chome
Shibuya-ku, Tokyo 151-8543, Japan
SA0904-B
-
1
-
2
-
3
-
4
-
5
-
6
-
7
-
8
-
9
-
10
-
11
-
12
-
13
-
14
-
15
-
16
-
17
-
18
-
19
-
20
-
21
-
22
-
23
-
24
-
25
-
26
-
27
-
28
-
29
-
30
