Documenttranscriptie

EEN SNELLE START Om onmiddelijk een schaakpartij te spelen, zonder eerst de hele handleiding the lezen, dient u gewoon deze Snelle Start procedure te volgen! 1 Zet 6 “AA” (type AM3/R6) batterijen in de computer, en let daarbij speciaal op de juiste polariteit. Indien gewenst, kunt u ook een AC adapter aanschaffen voor gebruik met dit spel. 2 Druk op GO om de computer aan te zetten. Wanneer de computer niet reageert, dient u op de opening aan de bovenkant van het apparaat (naast het adapter contact) gemarkeerd ACL te drukken, zoals beschreven in sectie 1.1 of 7.1. 6 x AA/AM3/R6 GO 8 7 6 5 3 4 Zet de stukken op in hun beginstand, met de Witte stukken naar u toe. 3 2 1 A B C D E F G 4 5 Om de computer opnieuw in te stellen voor een NEW GAME dient u de toetsen CLEAR en ENTER gelijktijdig in te drukken. CLEAR ENTER NEW GAME Voer de zetten uit op het bord, door de stukken zachtjes aan te drukken voor iedere zet op de van en naar velden. DRUK DRUK 6 Wanneer de computer een zet doet, laat hij de zet zien in de display. Tevens gaan er twee lampjes branden om de rij en de lijn aan te geven van het stuk dat verzet moet worden. Druk het stuk van de computer zachtjes aan op de aangegeven van en naar velden om de zet van de computer af te maken. Dat is alles! Plaats Uw volgende zet zoals hierboven beschreven. Druk op STOP wanneer u wilt om de computer uit te zetten. Geniet van uw partij! 45 ዛዒዓዔዕዖ዗ዘዙዜ ዑ尷尽尻就尯尹尿尵ዑ ዐ屁屃屁屃屁屃屁屃ዐ ዏ巀居巀居巀居巀居ዏ ዎ居巀居巀居巀居巀ዎ ው巀居巀居屄居巀居ው ዌ居巀居巀居巀居巀ዌ ዋ屄层屄层巀层屄层ዋ ዊ尶局尺尴尮尼尾尸ዊ ዝዒዓዔዕዖ዗ዘዙዞ ዛዒዓዔዕዖ዗ዘዙዜ ዑ尷尽尻就尯尹尿尵ዑ ዐ屁屃屁屃居屃屁屃ዐ ዏ巀居巀居巀居巀居ዏ ዎ居巀居巀屁巀居巀ዎ ው巀居巀居屄居巀居ው ዌ居巀居巀居巀居巀ዌ ዋ屄层屄层巀层屄层ዋ ዊ尶局尺尴尮尼尾尸ዊ ዝዒዓዔዕዖ዗ዘዙዞ NEDERLANDS H  8 7 6 5 4 3 GO STOP LEVEL POSITION OPTION INFO TAKE BACK BLACK /+ WHITE /– CLEAR ENTER 2 1 A B C D E F G H NEW GAME TOETSEN EN KENMERKEN 1. SENSOR SCHAAKBORD: Elk veld heeft een sensor, die het verplaatsen van een stuk automatisch registreert. Wanneer u de Niveau Modus activeert, kunnen de velden op het bord ook ingedrukt worden om een niveau te kiezen en wanneer u de Optie Modus activeert om spel mogelijkheden te kiezen. 2. ACL (Reset = Opnieuw Instellen): Aan de bovenkant van het apparaat (naast het adapter contact). Wordt gebruikt om statische ontlading te elimineren na het inzetten van nieuwe batterijen. 3. ADAPTER CONTACT: Contact voor de facultatieve Mephisto adapter. 4. BATTERIJVAK: Gebruikt zes “AA” (Type AM3/R6) batterijen. 5. LCD DISPLAY RAAMPJE: Wordt gebruikt voor het laten zien van zetten en informatie over zetten gedurende een partij. Wordt ook gebruikt voor het kiezen van niveau’s en opties, verificatie van stukken, opzetten van stellingen, draaiboek display, en andere partij informatie. 6. PARTIJTOETSEN a. GO TOETS: Indrukken om de computer aan te zetten b. STOP TOETS: Indrukken om de computer uit te zetten. Wanneer de computer uit staat, blijft de huidige positie op het bord en de zetten van het huidige spel (tot ongeveer 200 individuele zetten) in het geheugen staan voor een volledig jaar. c. NIVEAU (LEVEL)TOETS: Druk de toets in om de Niveau Modus te activeren. Wanneer geactiveerd, druk de LEVEL toets in om van niveau te veranderen: acht niveau’s per keer . d. STUK SYMBOOL (PIECE SYMBOL) TOETSEN (尯, 尳, 尷, 尻, 尿, en 屃): Worden gebruikt om bordstellingen te verifiëren en stellingen op te zetten. Wordt ook gebruikt om Pionnen te promoveren. e. STELLING TOETS: Gebruik deze toets om de Stelling Modus binnen te komen, om een stelling op te zetten of bordstellingen te veranderen. f. OPTIE TOETS: Gebruik deze toets om de Optie Modus binnen te komen, een spel op te roepen en het tonen van opties. g. INFO TOETS: Gebruiken om de info modus binnen te komen, om partij informatie te zien en te kijken hoe de computer ‘denkt’. h. TERUGNEEM (TAKE BACK) TOETS: Indrukken om een individuele zet (een zet voor een van beide spelers) terug te nemen. U kunt tot een maximum van 200 individuele zetten terugnemen. i. ZWART/+ EN WIT/– TOETSEN: Indrukken om een niveau stap-voor-stap te veranderen in de Niveau Modus, en om door de opties te lopen in de Optie en Info Modus. Wordt ook gebruikt om kleur te kiezen in de Stelling Modus. j. CLEAR TOETS: Indrukken om de Optie modus, Verificatie Modus, de Twee Spelers modus en de Stelling modus te verlaten. Indrukken om de Niveau Modus te verlaten zonder dat het huidig gekozen niveau wordt verlaten (tenzij u de bordvakken hebt gebruikt om het niveau te veranderen. In dit geval werkt de CLEAR toets als de ENTER TOETS en voert het nieuwe niveau in). Gelijktijdig indrukken met de ENTER TOETS om de computer een nieuwe schaakpartij op te laten starten k. ENTER TOETS: Indrukken om van kleur te verwisselen met de computer; indrukken tijdens het ‘denken’ van de computer om hem te dwingen een zet te maken. Ook te gebruiken om het bord te wissen in de Stelling Modus, om opties te activeren/buiten werking te stellen in de Optie en Info Modi, en om de Niveau Modus te verlaten na van niveau veranderd te zijn. Gelijktijdig indrukken met de CLEAR TOETS om de computer een nieuwe schaakpartij op te laten starten. l. NIEUW SPEL (NEW GAME): Houd de CLEAR toets ingedrukt en druk dan de ENTER toets in om de computer een nieuwe schaakpartij op te laten starten. Dan ENTER ontgrendelen voordat u CLEAR loslaat. 7. BORDLAMPJES: Worden gebruik om partijzetten mee aan te geven, zetten terug te nemen, en voor het verifiëren of opzetten van bordstellingen. 46  INLEIDING • Een sterk 64K programma rijkt waarschijnlijk tot een Zweedse Elo gradatie van 2200: perfect voor gevorderde spelers! • Bevat een krachtige 32 bit RISC microprocessor! • Met de 256 niveau’s kunt u voortdurend uw behendigheid verbeteren. • Biedt 64 verschillende spelniveau’s, om te leren, voor de lol en om te experimenteren: inclusief snelschaak, toernooien, training, oplossen van problemen en zelfs speciale pretniveau’s, speciaal ontworpen voor beginners! • Bestudeer de ‘gedachtengang’ van de computer: U zult basis variaties zien, de computer’s evaluatie van stellingen, zoekdiepte, en veel meer! • Heeft u een hint nodig? Vraag gewoon voor een zetsuggestie. • Plaats stellingen en problemen om verder te bestuderen. • Gebruik de geavanceerde, super-snelle Selectieve Zoek of probeer de krachtige Brute Kracht Zoek! • Bevat grote, door de gebruiker te kiezen openingen. • De Coach Modus staat beginners toe om te leren terwijl men speelt en geeft bovendien blunders en slagzet waarschuwingen! • Bevat een schaakklok met een aftel mogelijkheid en een unieke ‘tikken van de klok-geluid’ optie. • Neem tot een maximum van 200 individuele zetten terug! • Speel tegen andere personen en laat de computer functioneren als scheidsrechter. • Ongelooflijk in het oplossen van problemen: lost Mat tot 8 zetten op! • Slaat de huidige stelling inclusief 200 individuele zetten op. • Geavanceerde energie-besparende functies: Automatische Uitschakeling, en het ingebouwde Stroom Management Intellect helpen u bij het besparen van energie en vergroten van de levensduur van de batterijen. • 4 Opties in de Stroombesparings Modus vergroten het spelbereik door de partij verder te verzwakken en tegelijkertijd stroom te sparen, waardoor de levensduur van de batterijen ongeveer 8 maal verlengd wordt. 1. HOE U BEGINT: DE GRONDBEGINSELEN 1 Eerst de batterijen erin zetten/de facultatieve adapter aansluiten. Deze schaak computer loopt op zes “AA” (type AM3/R6) batterijen. Gebruik alkaline batterijen voor een langere levensduur. Zorg ervoor dat de computer uit staat, zet vervolgens de batterijen erin, zoals aangegeven in het begin van de handleiding. Druk op GO om de computer aan te zetten, en na een scan van de Bordlampjes en het LCD scherm kondigt een pieptoon aan dat hij klaar is om te spelen. Als de computer niet reageert (statische ontlading kan er de oorzaak van zijn dat hij blijft ‘hangen’), gebruik dan een paper-clip of een ander scherp voorwerp om de ACL toets aan de bovenkant van de computer (naast het Adapter Contact) tenminste een seconde lang in te drukken. Dit stelt de computer opnieuw in. Om energie te besparen en de levensduur van de batterijen te garanderen, bevat deze schaakcomputer een geïntegreerd Stroom Management Intellect. Het apparaat schakelt een speciale Stroombesparings Modus in op willekeurige momenten gedurende een partij. Er zijn geen visuele indicaties zichtbaar wanneer deze modus is geactiveerd, maar het verzwakt de computer’s partij. Wat u zeker zult constateren is dat u de batterijen minder vaak hoeft te vervangen! Om het stroomgebruik nog meer te reduceren, kunt u ook de Automatische Uitschakel optie activeren (zie Sectie 6.1) en de computer zal zichzelf uitschakelen na 15 minuten wanneer geen toets wordt ingedrukt of zetten hebben plaatsgevonden gedurende deze tijd. Als u het apparaat wilt gebruiken zonder batterijen, dan kunt u desgewenst een Mephisto/Saitek adapter kopen. Gebruik s.v.p. alleen de adapter die wordt voorgeschreven voor deze computer (zie Sectie 7.3) Het gebruik van een andere adapter maakt de garantie van het apparaat ongeldig. Om de adapter te gebruiken, drukt u eerst op STOP om de computer uit te schakelen. Sluit dan de adapter aan op het stopcontact en steek de stekker aan het uiteinde van het adaptersnoer in het contact op de computer. Druk op GO om de computer in te schakelen. BELANGRIJK: Om er zeker van te zijn dat de inhoud van het geheugen van de computer niet verloren gaat, dient u goede batterijen in het apparaat te zetten, ook wanneer u een adapter gebruikt. b. Druk CLEAR en ENTER gelijktijdig in om de computer opnieuw in te stellen voor een nieuwe partij. Zet vervolgens de stukken in hun beginstand, met de witte stukken naar u toe. Wanneer u niet zeker bent van de positie van de stukken, kunt u naar de handleiding achterin deze handleiding refereren. c. Om een zet te doen, druk zachtjes op het stuk dat u wilt verzetten totdat u een pieptoon hoort. Het sensorbord herkent het stuk automatisch en twee bordlampjes gaan automatisch branden ter indicatie van dat betreffende stuk. De display geeft tevens de kleur aan, het stuk en het veld dat wordt ingedrukt. d. Licht het stuk omhoog en druk het zachtjes aan op het veld waarheen u het stuk wilt bewegen. Een tweede pieptoon klinkt en de computer begint te ‘denken’. Opgelet: Het antwoord van de computer aan het begin van een partij is op vele niveau’s gewoonlijk onmiddelijk, omdat hij zetten speelt die opgeslagen zijn in zijn openingenboek (voor details, zie Sectie 2.7). 3 Nu is het de computer’s beurt Wanneer de computer een zet doet, piept hij en laat hij zijn zet op de display zien. Hij doet ook twee bordlampjes aan, waarmee hij de horizontale rij en verticale lijn aangeeft van het stuk dat hij wenst te verzetten. Druk dit stuk zachtjes aan op het veld totdat u een pieptoon hoort. De computer gebruikt dan de lampjes om u te laten zien waarheen het stuk moet gaan. Zet het stuk op het aangegeven veld en druk het stuk aan om de 2 Klaar voor een partij? Zo verzet U Uw stukken! Volg de volgende stappen om een partij te beginnen: a. Druk op GO om de computer aan te zetten. 47 NEDERLANDS BIJZONDERE KENMERKEN IN EEN OOGOPSLAG! Gelukgewenst met de aankoop van deze opwindende nieuwe schaak computer! Geschikt voor alle type spelers, deze computer kan zijn wat u maar wilt -een uitdagende tegenstander die de talenten van zelfs gevorderde spelers zal testen, de perfecte schaakpartner voor gemiddelde spelers, of een geduldige schaakcoach voor beginners! Schaak is een fascinerend spel, en deze computer bevat tal van mogelijkheden die voor u het spel nog boeiender maken. Zo, gaat uw gang- bestudeer de mogelijkheden op uw gemak, speel een paar fantastische partijen, en bovenal: heb plezier!  zet van de computer af te maken. En Passant Slaan Wanneer er en passant geslagen wordt, gebruikt de computer twee bordlampjes om u eraan te herinneren de geslagen Pion van het bord te verwijderen. U moet de geslagen Pion aandrukken, voordat u hem van het bord af haalt. De display laat de kleur zien, het stuk en de zet. Rokade De computer herkent automatisch rokade manoeuvres nadat de Koning is verzet. Nadat u de Koning hebt aangedrukt op de van en naar velden gebruikt de computer zijn bordlampjes om u eraan te herinneren de Toren te verzetten. Druk de Toren aan op de aangegeven van en naar velden om de zet af te maken. Opgelet: De korte rokade (Koningszijde) wordt op de display aangegeven als 0-0 en de lange rokade (op de Damezijde) als 0-0-0. 4 Van gedachten veranderd? Neem uw zet terug! Wanneer u aan zet bent, mag u op TAKE BACK en dan op WIT/– drukken om een zet terug te nemen. Het display raampje laat dan de zet zien die teruggenomen gaat worden en het naar veld wordt ook aangegeven door de bordlampjes. Druk het aangegeven stuk nu aan op het veld en de computer zal u vervolgens laten zien waar het stuk vandaan kwam. Druk het stuk nu aan op het van veld om de terugneemzet af te maken. Herhaal door op WIT/– en dan op het aangegeven veld te drukken om meerdere zetten terug te nemen. U kunt tot ongeveer 200 individuele zetten terugnemen. Om met de partij op elk willekeurig moment door te gaan drukt u eenvoudig op CLEAR en plaatst u een andere zet. Opgelet: Na het terugnemen van een zet waarbij geslagen wordt, herinnert de computer u er aan het geslagen stuk terug te zetten op het bord - het stuk en zijn veld worden op de display vertoond en de bordlampjes voor dat veld gaan aan. Zet het aangegeven stuk terug op het bord en druk het aan op dat veld om de terugneemzet af te maken. Promotie van een Pion Wanneer u een Pion promoveert, moet u hem zoals gewoonlijk eerst aandrukken op zijn van veld. Als u een Dame wilt hebben, moet u op het naar veld drukken en daarna op het STUKSYMBOOL voor de DAME. De computer verandert automatisch uw Pion in een Dame. Als u een minorpromotie wilt uitvoeren (tot een Loper, Toren of Paard) volgt u dezelfde procedure. Druk eerst op het van veld en vervolgens op het naar veld. Druk daarna op de toets van het overeenkomstige STUKSYMBOOL van het gewenste stuk om uw keuze van promotie in de computer te registreren. De computer herkent uw nieuwe stuk onmiddelijk en begint te ‘denken’ over zijn volgende zet. De computer kan zijn eigen Pionnen ook laten promoveren en een minorpromotie uitvoeren. Wanneer hij promoveert laat de display zowel de Pion als het gekozen stuk zien. Vergeet niet om de pion op het bord in te ruilen na een Pion promotie. 5 Is de partij afgelopen? Probeer een nieuw spel! Wanneer de partij is afgelopen (of wanneer u besluit de partij waarmee u bezig bent te beëindigen), kunt u de computer opnieuw instellen om een nieuwe partij op te starten door de CLEAR en ENTER TOETS gelijktijdig in te drukken. Een reeks pieptonen geeft aan dat de computer klaar is voor een nieuw spel, waarbij hij op het huidige niveau blijft staan. BELANGRIJK: De computer opzetten voor een nieuw spel wist het huidige spel van het geheugen van de computer – let op dat U deze toetsen niet per ongeluk indrukt. 2.3 Niet toegestane/verkeerde zetten Uw schaakcomputer zal nooit accoord gaan met niettoegestane zetten. Als u zo’n zet probeert te doen, zal de computer een lage dubbele pieptoon laten horen en de bordlampjes en de display geven dan het veld aan waar het stuk vandaan kwam. Omdat de computer u niet toestaat naar een verkeerd veld te gaan, negeert hij dat veld volledig en wacht op een correcte zet. U kunt dat stuk naar een ander veld verzetten, of het stuk weer aandrukken op zijn van veld en een andere zet doen. Als u een computerzet niet correct uitvoert, zult u ook een fouttoon horen en ziet u een foutboodschap. Dit wil zeggen dat u probeert het verkeerde stuk te verzetten, of dat u het stuk van de computer naar een verkeerd veld probeert te zetten. Als de computer wilt dat u bijvoorbeeld zijn Pion van D7 naar D5 zet en U drukt op D7 en dan op D6, dan zegt de display kort Er:D5 om uw vergissing aan te geven. Vervolgens gaat de display dan weer terug naar het aangeven van de zet (D7-D5), en de computer verwacht dat u op D5 drukt om de zet af te maken. Als u op een stuk drukt en het van veld verschijnt in de display, maar u besluit om die zet niet te doen, druk dan nogmaals op datzelfde veld om de zet ongedaan te maken. Doe vervolgens een andere zet naar keuze. Als u van gedachten verandert nadat u de hele zet heeft uitgevoerd, dan moet u die zet terugnemen zoals beschreven in sectie 1. 6 Te makkelijk of te moeilijk? Verander van niveau! Wanneer de computer voor de eerste keer is aangezet, staat hij op niveau 4 (vijf seconden per zet). Desalniettemin kunt u kiezen uit 64 verschillende spelniveau’s. Voor een gedetailleerde beschrijving van alle niveau’s en hoe te veranderen van niveau dient u Sectie 3 te bestuderen. 2. MEER BELANGRIJKE KENMERKEN 2.1 Indicatie wie er aan de beurt is Wanneer de computer Zwart heeft, knippert er een zwart vierkant in de display terwijl hij aan het ‘denken’ is. Nadat hij heeft gezet, ziet u een stilstaand wit vierkantje in de display, wat wil zeggen dat Wit aan zet is. Dit kenmerk stelt U in staat in een oogopslag te kunnen zeggen of de computer aan het denken is en wie er aan de beurt is. 2.2 Slaan en Bijzondere zetten Wanneer u wilt slaan dient u het stuk dat u wilt verzetten aan te drukken. Neem het stuk dat u wilt slaan van het bord en druk uw stuk aan op het veld van het geslagen stuk. Slaan wordt aangegeven op de display als bijvoorbeeld G6xH5. 48  2.4 Schaak, Mat en Remise Wanneer een koning schaak staat, laat de computer eerst zoals gewoonlijk de zet in de display zien. Nadat de zet is uitgevoerd, knippert het teken CHECK voor een paar seconden in het display, tezamen met de schaakzet. Vervolgens schakelt de display terug naar de klok. Als de computer een onafwendbaar mat tegen de tegenstander ontdekt, laat hij eerst zoals gewoonlijk de zet zien. Nadat de zet is uitgevoerd op het bord, knippert de computer een paar seconden lang met de mat aankondiging inclusief het aantal zetten. Vervolgens gaat de display weer terug naar het vertonen van de klok. Wanneer een partij in mat eindigt laat de computer een pieptoon horen en de display knippert MATE (tezamen met de schaakzet) voor een korte tijd nadat de zet is gedaan. Vervolgens gaat de display weer terug naar het vertonen van de klok. De computer herkent remise vanwege pat, herhaling van zetten en de 50-zetten regel. Als u niet vertrouwd bent met deze remises, raadpleeg dan de sectie met de regels van het schaakspel achterin deze handleiding. Nadat remise een feit is geworden, laat het displayraampje enkele sekonden lang, samen met de zet of de klok display, EnD voor pat of remise door onvoldoende stukken knipperen, EnD:3 voor drievoudige herhaling van zetten en EnD:50 voor remise door de 50-zetten regel. Opgelet: Hoewel de computer de schaakregels kent, vertoont deze in de Twee Spelers Modus niet de termen SCHAAK, SCHAAKMAT of REMISE, en geen SCHAAK of SCHAAKMAT aankondiging tijdens de computer’s zet. HEEFT U PROBLEMEN? HIER ZIJN EEN PAAR TIPS! wordt bereikt via een bepaald aantal zetten, die ook kan worden bereikt wanneer dezelfde zetten in een andere volgorde worden gespeeld. Opgelet: Deze schaak computer heeft een uniek openingenboekkenmerk dat door de gebruiker kan worden gekozen: het laat u kiezen uit verschillende types openingen, en indien gewenst, kunt u het openingenboek zelfs uitschakelen. Zie voor details Sectie 6.2. 2.5 Het Stopzetten van het Zoeken van de Computer Om de computer te onderbreken terwijl hij aan het ‘denken’ is, moet u op ENTER drukken. Dit dwingt de computer om de beste zet, die hij tot dusverre gevonden heeft, te spelen. Dit kenmerk kan erg nuttig zijn op hogere niveau’s, speciaal op het Oneindige (Infinite) Niveau, waar de computer doorgaat met denken, tenzij u hem stopt. Opgelet: Op de Probleem Oplossing Niveau’s doet de computer geen zet wanneer u op ENTER drukt. U hoort inplaats daarvan na korte tijd een fouttoon en u ziet op de display – – – – –, waarmee hij aangeeft dat hij onderbroken werd voor hij mat had gevonden. Schakel naar een ander niveau om door te gaan met uw partij. 2.8 Partijgeheugen U kunt een partij ten alle tijden onderbreken door op STOP te drukken. De partij wordt dan afgebroken en de computer ‘herinnert’ zich de huidige stelling en de partij (tot ongeveer 200 individuele zetten). Wanneer u hem weer aanschakelt, staat de computer gereed om uw partij voort te zetten daar waar u gebleven was. 2.9 Twee Spelers Modus De computer antwoordt gewoonlijk automatisch met een tegenzet wanneer u een zet invoert. Als u echter de Twee Spelers Stand verkrijgt door TAKE BACK in te drukken, kunt u een willekeurig aantal zetten een voor een invoeren zonder de computer te laten antwoorden. Dit kenmerk kan gebruikt worden om een aantal zetten voor beide kanten in te voeren of een partij tot een bepaalde stelling opnieuw te spelen, met de computer als scheidsrechter om de rechtmatigheid van elke zet te controleren. Druk op CLEAR om de Twee Spelers Modus te verlaten. U kunt vanzelfsprekend ook terugkeren naar een eerdere stelling (tot ongeveer de laatste 200 zetten) van een partij en van daar uit verder spelen. U doet dit door zetten terug te nemen (zie sectie 1.4) totdat u de gewenste stelling hebt bereikt, of door de zetten snel terug te nemen zonder deze in feite stap voor stap op het schaakbord door te nemen. U doet dit door eerst op TAKE BACK te drukken om de Twee Spelers Stand te verkrijgen. Druk dan op ENTER om vooruit te springen naar de eindstelling van een partij, of achteruit te 2.6 Van Kleur Verwisselen met de Computer U kunt ten alle tijden van kleur verwisselen met de computer, zo vaak als u wilt tijdens een partij. Om dit te doen behoeft u simpelweg op ENTER te drukken wanneer het uw beurt is. Onmiddelijk begint de computer te ‘denken’ over de volgende zet voor uw kleur! 2.7 Openingen Aan het begin van de partij wordt de tegenzet van de computer op vele niveau’s gewoonlijk onmiddelijk gespeeld. Dit is omdat de computer zetten speelt die opgeslagen staan in het geheugen. De computer’s openingen bestaan uit een groot aantal stellingen uit grootmeesterpraktijk. Als de huidige stelling in zijn opening staat, speelt de computer een tegenzet uit zijn verzameling zetten, in plaats van na te denken over de zet. De computer kan ook opening transposities verwerken met zijn ingebouwde Automatische Transpositie Manager. Transpositie vindt plaats, wanneer een stelling 49 NEDERLANDS • Bent u echt wel aan zet? Controleer het kleursymbool in de display: Wanneer het vierkantje in de kleur van de computer aan het knipperen is, is de computer aan het ‘denken’ over zijn volgende zet. • Hebt u de laatste zet van de computer niet correct uitgevoerd? Als de display een foutmelding laat zien, bijv. Er:D5, druk dan op het aangegeven veld om het probleem te corrigeren en volbreng de zet van de computer. • Piept de computer en vertoont de display alleen maar het ‘van’ veld wanneer u probeert te zetten? Hij geeft aan dat u een niet-toegestane zet probeert uit te voeren. U kunt nu het stuk ofwel naar een ander veld verzetten, of het aangegeven ‘van’ veld opnieuw indrukken om de zet ongedaan te maken en een andere zet te doen. U kunt de computer vertrouwen: hij kent alle regels en zal u niet toestaan een zet die tegen de regels van het schaakspel is te doen! • Bent u zeker van de bordstelling? Zijn een paar stukken per ongeluk verschoven? Gebruik de ‘Verify Mode’ om de positie van de stukken te controleren. Zie voor details Sectie 5.1. • Staat uw Koning schaak? Wanneer uw Koning schaak staat, moet u een schaak-herstellende zet plaatsen voordat u een andere zet kan doen. • Weigert de computer te zetten? Hij staat in de Twee Spelers Modus. Druk een- of tweemaal op CLEAR om de twee spelers stand te verlaten. Doe dan uw eigen zet of druk op ENTER als de computer aan zet is.  springen naar de beginstelling in het geheugen. U kunt ook op TAKE BACK drukken om in afstanden van 10 zetten voor/achteruit te springen naar de eind/ beginstelling in het geheugen. Druk op ZWART/+ of WIT/– om in een individuele zet voor- of achteruit te springen. Druk op CLEAR als u de gewenste stelling bereikt. U kunt dan voor beide kanten vanuit deze stelling een zet doen of nogmaals op CLEAR drukken om de Twee Spelers Modus te verlaten en vanuit deze stelling tegen de computer te spelen. Als de computer aan zet is nadat U de Twee Spelers Modus hebt verlaten, drukt u op ENTER. Opgelet: Als u hulp nodig hebt terwijl u in de Twee Spelers Modus tegen een andere speler speelt, drukt u op INFO. De computer vertoont nu afwisselend de aanbevolen zet en zijn eventuele evaluatie. PROBEER DE TWEE SPELERS MODUS! • Speel meesterpartijen na. Druk op CLEAR en dan op ENTER om te zien hoe de computer elke positie analyseert. • Speel een volgorde van zetten na om ze verder te bestuderen. • Analyseer boekvoortzettingen door ze met de hand in te toetsen. • Speel tegen een vriend waarbij de computer alle zetten van beide kanten controleert en de tijd in de gaten houdt. geeft L0:05 aan. U kunt het niveau stap-voor-stap verzetten door de BLACK/+ en WHITE/– toetsen te hanteren. Een snellere methode is door de LEVEL toets meerdere malen in te drukken waarmee het niveau acht stappen per keer verspringt. Wanneer de display het gewenste niveau aangeeft dient u ENTER in te drukken om het niveau te activeren in de computer en de Niveau Modus te verlaten. Opgelet: Wanneer u LEVEL indrukt om het niveau te verifiëren en niet wenst het niveau te veranderen, dient u vervolgens op CLEAR te drukken. Hiermee verlaat u de Niveau Modus zonder verandering van niveau of kloktijden, zelfs wanneer de computer aan het denken is. 2.10 Denken in de Tegenstander’s Tijd Tijdens de partij merkt u misschien dat de computer uw zetten ogenblikkelijk beantwoordt, zelfs in partijen op een hoger niveau (wanneer de Stroombesparings Modus uitgeschakeld is). Dit gebeurt omdat de computer in uw tijd denkt, dwz. hij gebruikt de tijd waarin u uw volgende zet overlegt, om vooruit te denken en zijn strategie te plannen. Hij probeert uw zet te voorspellen en berekent dan zijn antwoorden op deze mogelijke zet terwijl u nog aan het denken bent. Als hij gelijk heeft, hoeft hij niet langer te berekenen – hij speelt ogenblikkelijk de reeds gevonden zet! U kunt deze eigenschap uitschakelen door de Stroombesparings Modus te kiezen, zoals beschreven in sectie 6.2. Een andere methode om van niveau te veranderen bestaat uit het gebruik van de bordvelden. Zoals aangegeven in de Niveau Tabel correspondeert elk van de 64 velden met een bepaald niveau. Druk op LEVEL om de Niveau Modus te verkrijgen, druk daarna een veld aan om een niveau te activeren, waarbij u de tabel als gids gebruikt. Wanneer u uw keuze op het gewenste veld maakt, druk dan op CLEAR. Dit heeft hetzelfde effekt als het indrukken van ENTER – het registreert het niveau in de computer. Denk erom dat de schaakklokken opnieuw ingesteld worden wanneer u het niveau verandert. Het is niet raadzaam om van niveau te veranderen terwijl de computer denkt. Als u het niveau wilt veranderen, drukt u op ENTER om de computer te dwingen om met de zoekactie op te houden en eventueel een zet te doen. Nadat u de computer’s zet hebt teruggenomen en het niveau hebt veranderd, drukt u op ENTER om de computer op een nieuw niveau te laten denken. 3. BEHENDIGHEIDSNIVEAU’S Uw schaak computer heeft 64 spelniveau’s, inclusief niveau’s voor gelegenheidsspel, toernooiniveau’s, snelschaak, het oplossen van problemen en zelfs niveau’s speciaal voor beginners. Wanneer u het spelniveau inzet, dient u te bedenken dat de computer sterker wordt en beter speelt, wanneer hij meer tijd heeft om over zijn zetten na te denken – net als een mens die schaak speelt! Deze gebruikervriendelijke schaakcomputer bezit een uniek Stroombesparings Kenmerk (omschreven in sectie 6.2). Dit kenmerk verlengt de batterijduur van het apparaat drastisch, en vergroot het spelbereik van de computer zodat in het totaal 256 niveau’s gekozen kunnen worden. 3.1 Normale Spelniveau’s (velden A1 - B8) NIVEAU TIJD PER ZET DISPLAY 1 ................ 1 seconde ........ L 0:01 2 ................ 2 seconden ...... L 0:02 3 ................ 3 seconden ...... L 0:03 4 ................ 5 seconden ...... L 0:05 5 .............. 10 seconden ...... L 0:10 6 .............. 15 seconden ...... L 0:15 7 .............. 20 seconden ...... L 0:20 8 .............. 30 seconden ...... L 0:30 9 .............. 45 seconden ...... L 0:45 10 ............... 1 minuut ........... L 1:00 11 ............ 1,5 minuten ......... L 1:30 12 ............... 2 minuten ......... L 2:00 13 ............... 3 minuten ......... L 3:00 14 ............... 5 minuten ......... L 5:00 15 ............. 10 minuten ......... L10:00 16 ............. 15 minuten ......... L15:00 Wanneer u een van de Normale Spelniveau’s kiest, dan kiest u ook de aangegeven responstijd voor de computer. Opgelet: deze tijden zijn berekend als gemiddelde Instellen van een Spelniveau Er zijn twee manieren om het spelniveau in te stellen. U kunt de niveau’s kiezen door gebruik te maken van de speltoetsen of van de bordvelden. Het doet er niet toe welke methode u kiest, u moet altijd eerst op LEVEL drukken om de Level Mode (= Niveau Modus) binnen te komen. Let er hierbij op, dat veranderen van het niveau de schaakklokken altijd opnieuw instelt. Om een niveau te kiezen door de partijtoetsen te gebruiken, dient u allereerst op LEVEL te drukken en de computer laat het huidige niveau zien. Voor een overzicht van alle 64 niveau’s kunt u naar de Niveau Tabel refereren. De niveau’s zijn tevens individueel beschreven in deze sectie. Wanneer u de Niveau Modus voor het eerst activeert is de computer ingesteld op niveau 4 (met een gemiddelde antwoord tijd van vijf seconden per zet), en de display 50  over een groot aantal zetten. In de openingen en het eindspel speelt de computer over het algemeen veel sneller, maar in gecombineerde stellingen in het middenspel kan het veel langer duren voordat hij zet. TIPS VOOR HET KIEZEN VAN EEN SPELNIVEAU! 3.2 Toernooiniveau’s NIVEAU 17 18 19 20 21 22 23 24 ...... 1 ...... 1 ...... 1 ...... 1 ...... 2 ...... 2 ...... 2 ...... 3 TIJD ZETTEN DISPLAY uur en 30 min. ........ 40 .... 1:30;40 uur en 45 min. ........ 35 .... 1:45;35 uur en 45 min. ........ 40 .... 1:45;40 uur en 30 min. ........ 35 .... 1:30;35 uren ........................ 40 .... 2:00;40 uren en 30 min. ...... 45 .... 2:30;45 uren ........................ 50 .... 2:00;50 uren ........................ 40 .... 3:00;40 De Toernooiniveau’s vereisen dat u een een voorgeschreven aantal zetten binnen een bepaalde tijd uitvoert. Als een speler de toegestane tijd voor het corresponderende aantal zetten overschrijdt, piept de computer en knippert TinE samen met de verstreken tijd om te laten zien dat de partij afgelopen is. Wanneer u wilt kunt u doorgaan met de partij ondanks de overschreden tijdslimiet. Opgelet: Als u een Toernooiniveau kiest, geeft u er misschien de voorkeur aan dat de klok de nog overgebleven tijd aangeeft op de display, i.p.v. de verstreken tijd (zie Sectie 6.1). Wanneer de toegestane tijd verstreken is keert de aflopende modus vanzelf weer terug naar de normale weergave van tijd. dan de meeste schaakcomputers: hij geeft iedereen een kans te winnen in een wereldje waar schaakmachines typisch onbarmhartig zijn en vaak moeilijk te verslaan. Ofschoon men in het algemeen van mening is dat computers nooit vergissingen maken kunt u zich er hier van overtuigen, dat deze computer weldegelijk blundert op de Pretniveau’s! Schaakboeken adviseren vaak over de grondbeginselen van het spel – met waarschuwingen om geen stukken te schenken, de Dame niet te vroeg naar voren te brengen, en advies over de ontwikkeling van stukken voor de aanval. Spelers zien echter vaak dat hun tegenstanders ongestraft tegen deze regels verstoten! De Pretniveau’s laten u oefenen in het revanche nemen op zulke typische fouten, zodat een beginner zijn spel tegen de verschillende tegenstanders die hij zal tegenkomen, kan verbeteren. Er zijn een aantal handicaps ingebouwd op de Pretniveau’s, die gebaseerd zijn op gewone fouten die beginners gewoonlijk maken. Niveau 33 (getoond als Fun:1) is het zwakste niveau. Op dit niveau is de waarde van het materiaal zo ingesteld dat de computer niet alleen vergeet stukken te dekken, maar hij probeert zelfs expres materiaal te verliezen. Op dit niveau is het niet abnormaal, dat de computer zelfs zijn dame weggeeft! Niveau’s 34, 35 en 36 lijken veel op Niveau 33: op deze niveau’s verliest de computer ook vaak materiaal, maar niet met zo’n grote regelmaat. deze niveau’s worden steeds voorzichtiger met het materiaal, en Niveau 36 geeft maar af en toe iets weg. Op de Pretniveau’s 37 tot en met 38 geeft de computer eigenlijk geen materiaal meer weg. Hier speelt de computer eigenlijk meer als een beginner die de grondbeginselen heeft geleerd, en de hogere niveau’s worden geleidelijk slimmer als het gaat om materiaal. Op deze niveau’s maakt de computer nog steeds vergissingen, zoals het te vroeg naar buiten brengen van de Dame, hij dekt zijn stukken niet altijd en laat dreigingen van schaak en zelfs mat toe. Daarom zijn Niveau’s 37 tot en met 39 wellicht slimmer dan 33 tot en met 36, maar het zijn nog steeds wel ‘pretniveau’s’, die beginners de kans geven om te winnen! 3.3 Snelschaakniveau’s (velden D1 - D8) NIVEAU TIJD PER PARTIJ 25 ........... 5 26 ......... 10 27 ......... 15 28 ......... 20 29 ......... 30 30 ......... 45 31 ......... 60 32 ......... 90 minuten minuten minuten minuten minuten minuten minuten minuten DISPLAY ...... 0:05;99 ...... 0:10;99 ...... 0:15;99 ...... 0:20;99 ...... 0:30;99 ...... 0:45;99 ...... 1:00;99 ...... 1:30;99 Op de Snelschaakniveau’s (ook wel genoemd de ‘Sudden Death’ Niveau’s) bepaalt u de totale tijd voor de gehele partij. Als de tijd voor de partij wordt overschreden, laat de computer een pieptoon horen en knippert TinE (samen met de verstreden tijd) in de display om aan te geven dat de partij afgelopen is. Opgelet: Als u het Snelschaakniveau gekozen heeft, geeft u er misschien de voorkeur aan dat de klok de nog overgebleven (aflopende) tijd aangeeft i.p.v. de verstreken tijd (zie sectie 6.1). Wanneer de partijtijd afloopt, keert de countdown klok automatisch terug naar de normale tijd weergave. 3.4 Pretniveau’s (velden E1 - E7) NIVEAU 33 .......... 34 .......... 35 .......... 36 .......... 37 .......... 38 .......... 39 .......... TIJD PER ZET 1 2 3 4 5 6 7 seconde ......... seconden ....... seconden ....... seconden ....... seconden ....... seconden ....... seconden ....... DISPLAY Fun:1 Fun:2 Fun:3 Fun:4 Fun:5 Fun:6 Fun:7 Deze unieke Pretniveau’s zijn speciaal bedoeld voor beginners en jonge spelers: zij geven diegenen die anders nooit een partij zouden winnen de gelegenheid eens als winnaar te voorschijn te komen. Op deze ongewone spelniveau’s is uw computer veel menselijker 51 NEDERLANDS • Bent u een beginner? Begin met de Pretniveau’s ofwel de lagere Trainingniveau’. Deze niveau’s beperken de zoekdiepte van de computer, en hebben zwakker spel to gevolg, en geven u de kans meer over het spel te leren en om misschien zelfs te winnen! Voor een nog betere kans om te winnen zou u een van deze niveau’s kunnen combineren met de Stroom Besparende Factor optie, zodat de computer niet voor minder tijd kan denken. Zie sectie 6.2 voor details over de Stroom Besparende Factor. • Bent u een gemiddelde of gevorderde schaakspeler? Probeer de Normale, Trainings of Toernooi Niveau’s. De normale niveau’s lopen op van gemakkelijk tot moeilijke 15 minuten responstijd. De Trainingniveau’s stellen u in staat de door u gewenste zoekdiepte in te stellen, zodat u naar de volgende kunt gaan, als u vindt dat het huidige niveau te makkelijk geworden is! De Tournooiniveau’s zijn gewoonlijk de grootste uitdaging. • Wilt u experimenteren? Probeer de Snelschaakniveau’s voor snelle en opwindende partijen. Of gebruik de Probleemoplossingsniveau’s om problemen op te lossen met mat in acht zetten, onderzoek een stelling in een van uw partijen, of zet een echt bestaand voor de computer op te lossen matprobleem op.  KIES UW SPELNIVEAU D.M.V. DE 64 VELDEN OP HET SCHAAKBORD 30 seconden per zet 15 minuten per zet 40 zetten in 3:00 90 minuten per partij Oneindig Niveau Mat in 8 Zoek Diepte 8 halfzetten Zoek Diepte 16 halfzetten L0:30 L15:00 3:00;40 1:30;99 9:99;99 =in:8 PLY:8 PLY:16 20 seconden per zet 10 minuten per zet 50 zetten in 2:00 60 minuten per partij Plezier Niveau #7 Mat in 7 Zoek Diepte 7 halfzetten Zoek Diepte 15 halfzetten L0:20 L10:00 2:00;50 1:00;99 Fun:7 =in:7 PLY:7 PLY:15 15 seconden per zet 5 minuten per zet 45 zetten in 2:30 45 minuten per partij Plezier Niveau #6 Mat in 6 Zoek Diepte 6 halfzetten Zoek Diepte 14 halfzetten L0:15 L5:00 2:30;45 0:45;99 Fun:6 =in:6 PLY:6 PLY:14 10 seconden per zet 3 minuten per zet 40 zetten in 2:00 30 minuten per partij Plezier Niveau #5 Mat in 5 Zoek Diepte 5 halfzetten Zoek Diepte 13 halfzetten L0:10 L3:00 2:00;40 0:30;99 Fun:5 =in:5 PLY:5 PLY:13 5 seconden per zet 2 minuten per zet 35 zetten in 1:30 20 minuten per partij Plezier Niveau #4 Mat in 4 Zoek Diepte 4 halfzetten Zoek Diepte 12 halfzetten L0:05 L2:00 1:30;35 0:20;99 Fun:4 =in:4 PLY:4 PLY:12 3 seconden per zet 1.5 minuten per zet 40 zetten in 1:45 15 minuten per partij Plezier Niveau #3 Mat in 3 Zoek Diepte 3 halfzetten Zoek Diepte 11 halfzetten L0:03 L1:30 1:45;40 0:15;99 Fun:3 =in:3 PLY:3 PLY:11 2 seconden per zet 1 minuut per zet 35 zetten in 1:45 10 minuten per partij Plezier Niveau #2 Mat in 2 Zoek Diepte 2 halfzetten Zoek Diepte 10 halfzetten L0:02 L1:00 1:45;35 0:10;99 Fun:2 =in:2 PLY:2 PLY:10 1 seconde per zet 45 seconden per zet 40 zetten in 1:30 5 minuten per partij Plezier Niveau #1 Mat in 1 Zoek Diepte 1 halfzet Zoek Diepte 9 halfzetten L0:01 L0:45 1:30;40 0:05;99 Fun:1 =in:1 PLY:1 PLY:9 A B C D E F G H TOERNOOI NIVEAUS SNEL SCHAAK NIVEAUS PLEZIER NIVEAUS/ ANALYSE NIVEAUS PROBLEEMOPLOS NIVEAUS 8 7 6 5 4 3 2 1 NORMALE SPEEL NIVEAUS (Gemiddelde Tijd per Zet) 3.6 Probleem-oplossingsniveau’s (velden F1 - F8) Zelfs nadat de speler is uitgegroeid boven deze Pretniveau’s kunnen ze nog een waardevolle trainingsmethode blijven. Men kan een partij bijv. beginnen op een van de Pretniveau’s en wanneer de computer een verkeerde zet doet, kan de speler overschakelen naar een Normaal Niveau en proberen te winnen met het behaalde voordeel; hij speelt daarbij tegen een plotseling veel hardnekkiger tegenstander. NIVEAU TIJD PROBLEEM 41 ................. Mat in 1 ............. 42 ................. Mat in 2 ............. 43 ................. Mat in 3 ............. 44 ................. Mat in 4 ............. 45 ................. Mat in 5 ............. 46 ................. Mat in 6 ............. 47 ................. Mat in 7 ............. 48 ................. Mat in 8 ............. 3.5 Oneindig Niveau (veld E8) NIVEAU TRAININGS NIVEAUS (vaste Zoek-diepte) DISPLAY =in:1 =in:2 =in:3 =in:4 =in:5 =in:6 =in:7 =in:8 Wanneer u een van deze niveau’s kiest activeert u een speciaal mat vinder programma. Wanneer u een stelling heeft waar mat mogelijk is en u wilt dat de computer de mogelijkheid vindt, gedient u de computer op één van de probleem-oplossingsniveau’s te zetten. Uw computer kan mat posities tot acht zetten oplossen. Mat in een tot en met vijf zetten zijn over het algemeen gemakkelijk te vinden, waar oplossingen binnen zes tot en met acht zetten vaak wat langer duren. Wanneer er geen mat positie mogelijk is of de computer kan het niet vinden, zal de computer een pieptoon ten gehore brengen en de display zal een aantal streepjes (– – – – –) vertonen. DISPLAY 40 .................. Infinite ........... 9:99;99 Op het Oneindige Niveau zoekt de computer oneindig door, totdat hij een dwangschaakmat (of een dwangzet vindt, totdat hij de positie tot de maximale diepte heeft doorgezocht, of totdat u de zoekactie stopt door op ENTER te drukken. Als de zoekactie is stopgezet, doet de computer de zet die hem op dat moment het beste lijkt. U kunt het Oneindige Niveau gebruiken om de computer uren- of zelfs dagenlang gecompliceerde stellingen te laten analyseren. 52  U mag doorspelen, als u dat wenst, door een ander niveau te activeren. verwachten manier van spelen). Deze eerste zet is de zet waarover de computer op dat ogenblik nadenkt. Gebruik de ZWART/+ en WIT/– toetsen om de rest van de zetten te zien. De voortzetting die u te zien krijgt is op zijn hoogst 6 halfzetten (6 ply) lang. 3.7 Trainingniveau’s (velden G1 - H8) DISPLAY NIVEAU DISPLAY 49 ........... PLY:1 57 .......... PLY: 9 50 ........... PLY:2 58 .......... PLY:10 51 ........... PLY:3 59 .......... PLY:11 52 ........... PLY:4 60 .......... PLY:12 53 ........... PLY:5 61 .......... PLY:13 54 ........... PLY:6 62 .......... PLY:14 55 ........... PLY:7 63 .......... PLY:15 56 ........... PLY:8 64 .......... PLY:16 Op de Trainingsniveau’s is de zoekdiepte van de computer beperkt tot een aantal zetten zoals hierboven weergegeven. Wanneer u door de niveau’s loopt, zal de computer display PLY:n laten zien voor elk niveau. Een ‘PLY’ is een halfzet (een zet voor een van beide spelers), en ‘n’ is het nummer dat de zoekdiepte vertegenwoordigt. Bijvoorbeeld: op Niveau 49 heeft de computer een zoekdiepte van een ply (een halfzet) en kijkt dus maar een zet vooruit. Op dit niveau ziet hij daarom vaak een mat in een zet niet. Dit heeft zwakker spel tot gevolg, en geeft derhalve beginners een kans om te winnen! 4.2 Informatie die de computer opzoekt Door nogeens op de INFO toets te drukken krijgt u toegang tot informatie die de computer onderzoekt. Gebruik de ZWART/+ en WIT/– toetsen om door de verschillende displays te lopen, zoals beschreven staat in de Info Modus tabel in deze sectie. 4.3 Schaakklokken Wanneer u voor de derde keer op INFO drukt, krijgt u toegang tot de schaakklokken. Gebruik de ZWART/+ en WIT/– toetsen om door de vijf verschillende klok displays te lopen, zoals beschreven staat in de Info Modus tabel. De schaakklokken houden de tijd bij voor beide spelers. De klok stopt wanneer u een zet terugneemt, een niveau verifieert, het spelniveau verandert, opties kiest, een stelling verifieert of er één op het bord zet, of wanneer u het apparaat uit zet. In al deze gevallen worden de tijden in het geheugen van de computer bewaad, en de klokken beginnen weer te lopen wanneer u de partij hervat. Wanneer u CLEAR en ENTER gelijktijdig indrukt om de computer op te zetten voor een nieuwe partij, zullen de klokken worden teruggezet op 0:00;00. Opgelet: Druk op CLEAR om de klok opnieuw te starten als deze na terugkeer op de Normale Modus is stil blijven staan. 4. PARTIJ INFORMATIE In een normale schaakpartij zult u uw tegenstander nooit vragen over welke zet hij aan het nadenken is, en u zult hem ook niet de vraag stellen wat hij denkt van de huidige stelling. Maar omdat u echter tegen deze schaakcomputer speelt kunt u dat nu juist wel doen! Deze schaakcomputer geeft u in feite enorme veel informatie over zijn gedachtenproces. Hij laat u de zet zie waarover hij op dat moment aan het denken is, de voortzetting die hij hierna verwacht, zijn evaluatie van de stelling, zijn zoekdiepte en nog meer. Het bestuderen van deze informatie zal u helpen meer te leren over het schaken. 4.4 Tellen van zetten Druk voor de vierde keer op INFO en de display laat u het aantal zetten van Zwart zien, die tot dusverre in de partij zijn gespeeld. Op dit moment kunt u de ZWART/+ en WIT/– toetsen gebruiken om door de laatste zetten van het spel te lopen (tot ongeveer 200 halfzetten). Gebruik van de Info Modus U kunt deze informatie ten allen tijde raadplegen. Als u dat doet terwijl de computer aan het denken is, zult u zien dat de info display voortdurend verandert, terwijl de computer verschillende zetten overweegt en verder denkt. Een paar van deze displays kunnen zelfs verspringen als u de Info Modus raadpleegt terwijl u aan zet bent. Informatie over de partij is verdeeld in vier groepen en door INFO in te drukken springt u van de ene groep naar de andere. De ZWART/+ en WIT/– toetsen kunnen worden gebruikt om informatie langzaam door te lopen binnen elke groep, zoals beschreven staat in de Info Modus Tabellen in deze sectie. Nadat u uzelf vertrouwd hebt gemaakt met de Info Modus dient u Sectie 6.3 te consulteren voor een beschrijving van het gebruiker programmeerbare roterende display kenmerk. Wanneer u dit kenmerk kiest loopt de computer vanzelf alle partijen informatie door in stappen van een (1) seconde elke keer wanneer hij over zijn zet nadenkt: u ziet de computer letterlijk hardop denken! Opgelet: Als bepaalde informatie dat u wilt hebben niet beschikbaar is, laat het displayraampje gewoon – – – – – zien. 4.5 Voorgestelde zetten Wanneer u advies wilt over een bepaalde zet geeft de computer u een suggestie voor een zet. Druk op INFO wanneer u aan zet bent en de computer doet zijn voorstel via de display. 5. VERIFIËREN/OPZETTEN VAN STELLINGEN 5.1 Verifiëren van bordstellingen Wanneer u de schaakstukken omgooit of denkt dat de bordstelling niet geheel correct is, kunt u met de computer controleren of alle stukken op hun plaats staan. Wanneer het uw beurt is, druk dan op een van de STUKSYMBOLEN (尯, 尳, 尷, 尻, 尿, of 屃). De computer gebruikt de bordlampjes en de display om u te laten zien waar het eerste stuk van dat type zich bevindt op het bord. De bordlampjes geven het veld aan, en de display vertoont het symbool, kleur indicatie en de coordinaten van het veld. Druk nogmaals op hetzelfde STUKSYMBOOL om de locatie van het volgende stuk van hetzelfde type te zien. Alle Witte stukken worden eerst vertoond, dan de Zwarte tukken. Wanneer er geen stukken meer zijn van hetzelfde type, gaan de bordlampjes uit en vertoont de display enkel het STUKSYMBOOL. Herhaal de bovenstaande procedure door de toetsen 4.1 Belangrijkste voortzetting Als u voor de eerste keer op INFO drukt, krijgt u de eerste zet van de belangrijkste voortzetting te zien (de te 53 NEDERLANDS NIVEAU  INFO MODUS HANDELINGEN IN EEN OOGOPSLAG INFORMATIE VOOR HET TELLEN VAN ZETTEN VOOR INFORMATIE OVER DE BELANGRIJKSTE VOORTZETING: DRUK OP DISPLAY INFO(x1) Eerste zet van de belangrijkste voortzetting Tweede zet van de belangrijkste voortzetting Derde zet van de belangrijkste voortzetting Vierde zet van de belangrijkste voortzetting Vijfde zet van de belangrijkste voortzetting Zesde zet van de belangrijkste voortzetting ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ DRUK OP DISPLAY INFO(x4) Aantal zetten tot dusver gespeeld door Zwart Zetten van de huidige partij ZWART/+ of WIT/– ALS U ADVIES WILT HEBBEN DRUK OP DISPLAY INFO (als u aan Voorgestelde zet zet bent) SAMENVATTING VAN ALLE INFO MODUS DISPLAYS DRUK OP • INFO VOOR INFORMATIE IN ONDERZOEK ZWART/+ DRUK OP DISPLAY ZWART/+ INFO(x2) De evaluatie van de computer van de huidige stelling, gebaseerd op de waarde van een pion is een (1) punt Een positief getal wil zeggen dat Wit leidt. Twee cijfers: Huidige zoekdiepte (aantal halfzetten die de computer vooruit kijkt); en het aantal zetten dat hij tot dan toe bekeken heeft. Huidige zet die hij overweegt Aantal stellingen (denkknopen) die de computer elke seconde onderzoekt ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ • INFO ZWART/+ Huidige zoekdiepte en het aantal zetten dat hij tot dan toe bekeken heeft. ZWART/+ Huidige zet die hij overweegt Aantal stellingen (denkknopen) die de computer elke seconde onderzoekt ZWART/+ • INFO VOOR SCHAAKKLOK INFORMATIE ZWART/+ DRUK OP DISPLAY ZWART/+ INFO(x3) Verlopen tijd sinds de laatste zet op het bord werd uitgevoerd Verlopen tijd voor Wit Verlopen tijd voor Zwart. Overgebleven tijd voor Wit* Overgebleven tijd voor Zwart* ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ ZWART/+ • INFO ZWART/+ of WIT/– • INFO * Alleen op de Snelschaaken Toernooiniveau’s; op de andere niveau’s toont de display – – – – – DISPLAY Eerste zet van de belangrijkste voortzetting Tweede zet van de belangrijkste voortzetting Derde zet van de belangrijkste voortzetting Vierde zet van de belangrijkste voortzetting Vijfde zet van de belangrijkste voortzetting Zesde zet van de belangrijkste voortzetting De evaluatie van de computer van de huidige stelling Verlopen tijd sinds de laatste zet op het bord werd uitgevoerd Verlopen tijd voor Wit Verlopen tijd voor Zwart Overgebleven tijd voor Wit* Overgebleven tijd voor Zwart* Aantal zetten tot dusverre gespeeld door Zwart Zetten van de huidige partij Voorgestelde zet (voor uw beurt) * Alleen op de Snelschaaken Toernooiniveau’s van de andere STUKSYMBOLEN te gebruiken, waarbij u desgewenst het gehele bord kunt verifieren. Druk op CLEAR om het gewone spel te hervatten. het. U merkt hierbij dat de display het type stuk en de kleur aangeeft, en een minus teken (–) samen met de plaats van het veld toont. • Om een stuk te verzetten van een veld naar een ander, moet u dat stuk aandrukken op zijn oorspronkelijke veld, het oppakken, en het daarna aandrukken op het nieuwe veld. Wanneer u dit doet, laat de display een minus teken (–) zien voor het eerste veld, en een plus teken (+) voor het tweede veld. • Om een stuk toe te voegen aan het bord, moet u de toets voor het STUKSYMBOOL voor dat stuk (尯, 尳, 尷, 尻, 尿, of 屃) eerst aandrukken. Zorg er vooral voor, dat het kleursymbool dat in de display vertoont wordt van de juiste kleur is voor het stuk dat u wenst toe te voegen. Zo niet, druk dan op de ZWART/+ of WIT/– toetsen om van kleur te veranderen. Wanneer 5.2 Veranderen en opzetten van stellingen Uw schaakcomputer laat u met gemak speciale bordstellingen opzetten om mee te spelen of problemen op te zetten, die u de computer wilt laten oplossen. Druk op POSITION om de Stelling Modus binnen te komen en de display laat u -POS- zien. U kunt dit veranderen of een bordstelling opzetten gedurende een partij wanneer u ook maar aan de beurt bent. Nadat u de stelling van uw keuze op het bord gezet hebt, dient u altijd op CLEAR te drukken om de Stelling Modus te verlaten. • Als u een stuk van het bord wilt verwijderen, druk het stuk dan zachtjes aan op zijn veld en verwijder 54  de display het juiste type stuk en kleur aangeeft, plaats dan het stuk op het gewenste veld en druk het zachtjes aan. De display toont een plus teken, samen met de locatie van het veld. Om een ander stuk van hetzelfde type toe te voegen, dient u simpelweg op een ander veld te drukken. Als u nog een ander stuk wilt toevoegen aan het bord, dient u wederom op het desbetreffende stuksymbool te drukken voor dat stuk, en herhaal de stappen als hierboven beschreven. • Om het bord te legen dient u ENTER in te drukken wanneer u in de Stelling Modus bent. De display laat u een box met onderbroken zijden zien om aan te geven dat het bord leeg is. Druk ENTER wederom in om te confirmeren dat u weldegelijk het bord wilt legen. Vervolgens kunt u stukken plaatsen zoals hierboven beschreven. Opgelet: dit kenmerk kan handig van pas komen wanneer u een stelling wilt plaatsen op het bord, waarbij u maar een klein aantal stukken wilt positioneren, zodat het handiger is met een leeg bord te beginnen. • Zodra u de bordstelling op de hierboven aangegeven manier hebt veranderd, dient u erop te letten dat de kleurindicator in de display de juiste kleur aangeeft voor de zijde die aan zet is. Wanneer nodig kunt u de kleur veranderen door de ZWART/+ en WIT/– toetsen te hanteren. • Druk op CLEAR om de Stelling Modus te verlaten. Elke toegestane stelling kan worden opgezet door de bovenstaande procedure te volgen. De computer staat u niet toe stellingen op te zetten, waarbij bijv. meer stukken op het bord staan dan gewoon is voor een normale schaakpartij, of waar de Koning schaak staat zonder aan de beurt te zijn. Als de stelling illegaal is, laat de computer een “fout” fluittoon horen, en de display keert niet terug naar de tijd weergave wanneer CLEAR wordt ingedrukt. Controleer de stelling indien nodig met de STUKSYMBOOL toets en corrigeer deze door een stuk op te stellen, het illegale stuk te verwijderen, of een verkeerd geplaatst stuk opnieuw te plaatsen, en verlaat dan de Stelling Modus door op CLEAR te drukken. VOORZICHTIG: Alle voorafgaande zetten in de partij die u aan het spelen bent, worden uit het geheugen van de computer gewist indien u veranderingen aanbrengt in de stelling tijdens de partij. UITPROBEREN VAN DE VERIFICATIE MODUS DRUK IN DISPLAY CLEAR+ENTER [, 0:00;00 Wit Paard, B1 Wit Paard, G1 Zwart Paard, B8 Zwart Paard, G8 Alleen een Paard [, 0:00;00 PAARD STUK PAARD STUK PAARD STUK PAARD STUK PAARD STUK CLEAR (Nieuw spel, Wit aan zet) (Eerste veld met een Wit Paard) (Tweede veld met een Wit Paard) (Eerste veld met een Zwart Paard) (Tweede veld met een Zwart Paard) (Verlaat Verificatie Modus) EN… UITPROBEREN VAN DE STELLING MODUS DISPLAY CLEAR+ENTER WIT/– [, 0:00;00 -POSWitte Pion, –D2 Witte Pion, +D4 Zwarte Pion Zwarte Dame, –D8 Zwarte Dame, +H5 Witte Dame CLEAR [, 0:00;00 POSITION Veld D2 Veld D4 ZWART/+ Veld D8 Veld H5 (Nieuw spel, wit aan zet) (Ga de Stelling Modus binnen) (Verwijder Witte Pion van D2) (Zet Witte Pion naar D4) (Verander de kleur naar Zwart) (Verwijder de Zwarte Dame van D8) (Zet Zwarte Dame naar H5) (Kies kleur voor de volgende speler: Wit) (Verlaat de Stelling Modus, Wit aan zet) (–) teken betekent dat de optie uit staat (OFF). Druk op ENTER om elke optie aan of uit te zetten of kies andere mogelijkheden wanneer weergegeven in de display. Wanneer u al uw optie keuzes gemaakt heeft kunt u op CLEAR drukken om terug te keren naar een gewoon spel. Een andere methode om partij opties te kiezen is het indrukken van verschillende bordvelden.. Zoals vertoond in de Opties Tabel, kunnen velden A1-H1, A2-H2 en A3H3 gebruikt worden om de Spel Opties in of uit te schakelen, of andere mogelijkheden te kiezen. Druk eerst op OPTION om de Optie Modus te verkijgen, en dan op het gewenste veld om een bepaalde optie te kiezen, met de tabel als hulpgids. Denk eraan dat u door op een veld te drukken, deze optie afwisselend in of uitschakelt, of andere mogelijkheden kiest, met een plus teken (+) voor aan en een min teken (–) voor uit. Na het maken van uw keuzes, drukt u op CLEAR om terug te keren naar de partij. Wanneer de computer voor het eerst wordt aangezet, worden bepaalde voorgeprogrammeerde opties (default opties) geactiveerd. Opties die automatisch bij de eerste start worden geactiveerd, worden op de tabel aangegeven met een plus teken (+), en opties die uit staan met een min teken (–). Wanneer u uw computer opstart voor een nieuw spel, worden de meeste opties doorgeplaatst naar uw volgende spel. De enige opties die teruggaan naar hun ‘default-stand’ wanneer u een nieuwe partij opstart zijn de Automatische Speel Modus en de Speel Wit van Boven Modus. 6. PARTIJOPTIES Behalve de kenmerken tot dusverre besproken, heeft uw schaakcomputer vele andere uitdagende partijopties, die allemaal willekeurig te kiezen zijn door de speler op elk moment gedurende de partij. Voor een overzicht van deze opties kunt u naar de Optie tabel in deze sectie refereren. Kiezen van Partijopties De partijopties van de computer worden verdeeld in drie groepen: Operation Mode (Werk Modus), Playing Mode (Spel Modus) en de Rotating Display Mode (Draaiboek van display opties). Door op OPTION te drukken schakelt de computer over naar de volgende groep. Elke groep heeft acht verschillende opties en de ZWART/+ en WIT/– toetsen worden gebruikt om van de ene optie naar de andere te gaan binnen elke groep. Een plus (+) teken in de display betekent dat de optie die vertoond wordt inderdaad ook aan (ON) staat en een min 6.1 Operation Mode Opties (Werk Modus) Deze acht opties beïnvloeden de manier waarop u uw computer bedient. Druk een keer op OPTION om deze groep te activeren en dan de ZWART/+ en WIT/– toetsen om de verschillende opties te kiezen. Druk op ENTER om de opties aan (+) of uit (–) te zetten. 55 NEDERLANDS DRUK IN  OV E R Z I C H T VA N D E S P E L O P T I E S * ROTATING DISPLAY OPTIONS PLAYING MODE OPTIONS OPERATION MODE OPTIONS 3 2 Belangrijkste voortzetting 1ste ply Belangrijkste voortzetting 2de ply Belangrijkste voortzetting 3de ply Belangrijkste voortzetting 4de ply Stelling Evaluatie Zoekdiepte/ zetten bestudeerd Knopen per seconde Tijd per zet -rD:1 -rD:2 -rD:3 -rD:4 -rD:E -rD:D -rD:n -rD:T Selectieve/ Brute kracht Zoek Gemakkelijke Modus Op goed geluk spelen Boek Aan/ Uit Compleet Boek Passief Boek Actief Boek Toernooi Boek +SEL +PS:2 -ranD +BOOK -BK:FL -BK:Pa -BK:aT -BK:Tn Automatisch Antwoorden Geluid Stille Modus Trainings Mode Tikkende Klok Aftel Klok Speel Wit van boven Auto Power Down -AuTo +SND -SIL -Co:ch -Tic -c:Dn -ToP -aPD A B C F G 1 D E H *optie aan = +, optie uit = – (default wordt aangegeven) Automatische Speel Modus (veld A1) De computer reageert gewoonlijk vanzelf met een tegenzet, elke keer dat u een zet invoert. Als u echter de Automatische Speel Modus inschakelt door op +AuTo te drukken, ziet u de computer tegen zichzelf spelen. De Automatische Speel Modus kan zeer goed van pas komen, als u bijvoorbeeld een stelling diepgaand wilt analyseren. De ideale niveau’s voor gebruik met dit kenmerk zijn de hogere trainingsniveau’s. Op niveau 58, bijvoorbeeld, zoekt de computer 10 zetten voor elke zet (tenzij hij het zoeken eerder afbreekt – d.w.z. als hij van zijn openingen speelt, een dwangschaakmat of dwangzet vindt, enz.). Dit niveau laat de computer de spel posities zeer diepgaand analyseren, aangezien hij tegen zichzelf speelt – misschien zelfs overnacht of enkele dagen lang. Het is raadzaam om de adapter te gebruiken, wanneer u de computer over langere tijd laat zoeken. De volgende dagt kunt u ongeveer de laatste 200 zetten van de partij terugnemen en ze op het bord opnieuw spelen. U kunt het resultaat van de computer dan op uw gemak bestuderen. Opgelet: U kunt in de Automatische Speel Modus het spel van de computer voor openingen bespoedigen, door op CLEAR te drukken terwijl hij nog uit zijn geheugen voor openingen speelt. De Automatische Speel Modus wordt automatisch uitgeschakeld wanneer u op ENTER drukt om de zoekactie te stoppen of als de partij is afgelopen. u een blunder hebt begaan (behalve op de Pretniveau’s) door een dubbele waarschuwings pieptoon te laten horen en de zet die hij van plan is te zetten knippert op de display. Op dit moment kunt u de zet van de computer uitvoeren of uw eigen zet terugnemen en een nieuwe plaatsen. Wanneer de Trainingsmodus is geactiveerd zal de computer u ook waarschuwen wanneer u in gevaar bent een stuk te verliezen. Wanneer een van uw stukken bijvoorbeeld wordt bedreigd door een stuk van lagere waarde, laat de computer een dubbel waarschuwingssignaal horen en flitsen de lampjes van het bedreigde stuk een paar seconden aan en uit. Als u de partij voort wilt zetten, doe dan uw volgende zet of neem uw laatste zet terug en doe een andere. Tikkende Klok (veld E1) Wanneer u de unieke optie kiest waarbij de klok hoorbaar tikt door +Tic te kiezen, activeert u een tikkend geluid, dat de schaakklok van de computer doet klinken als een echte schaakklok! U kunt daarmee de sfeer van een echt toernooi recreëren in uw eigen zitkamer! Aftel Klok (veld F1) U activeert deze optie door +c:Dn te kiezen, en dwingt de computer daarmee de aflopende tijd te laten zien, i.p.v. de verlopen tijd. Opgelet: Deze optie is alleen beschikbaar met de Toernooi of Snelschaak Niveau’s. Geluid (veld B1) Deze optie stelt u in staat de pieptoon die u elke keer te horen krijgt wanneer u op een toets drukt, uit te schakelen door op -SND te drukken. U krijgt nog steeds een pieptoon te horen wanneer de computer zijn zet doet of wanneer een illegale zet of toetsdruk wordt uitgevoerd. Laat de computer met Wit van Boven naar Beneden Spelen (veld G1) U wilt misschien wel eens een andere opzet, door bijv. de computer met Wit van boven naar beneden te laten spelen. U zet deze optie aan door +ToP te kiezen aan het begin van een nieuwe partij. Zet het bord op met de Zwarte stukken aan uw kant, zoals te zien is in het diagram. Zie er vooral op toe dat hier de Koningen en Dames in de beginstand anders op het bord staan. Stille Modus (veld C1) De computer piept gewoonlijk wanneer hij zijn tegenzet heeft gevonden. Als u de Stille Modus activeert door +SIL in te drukken, blijft het stil tijdens de partij. Auto Power Down (veld H1) De Auto Power Down optie is een kenmerk om de levensduur van de batterijen te besparen. Wanneer deze optie is geactiveerd door +aPD te kiezen, zal de computer vanzelf uitschakelen na 15 minuten, als er tenminste geen toetsen zijn ingedrukt of zetten zijn Trainingsmodus (veld D1) Door +Co:ch te kiezen activeert u de speciale Trainings Modus, welke u aanmoedigt meer aandacht aan uw strategische planning te schenken. In deze modus waarschuwt de computer u wanneer hij denkt dat 56  uitgevoerd op het bord in die tijd. Als u door wilt gaan met de partij, druk dan op GO om de computer weer aan te zetten. Opgelet: De computer schakelt zichzelf niet automatisch uit wanneer hij aan het denken is over een zet. PROBEER MET ZWART TE SPELEN VAN BENEDEN NAAR BOVEN! • Wanneer u optie G1 kiest, zal de computer met Wit spelen van boven naar beneden. Wanneer u kiest deze optie te spelen moet u in de gaten houden dat de stukken zijn geplaatst als weergegeven op de tekening. 6.2 Spel Modus opties Deze acht opties beïnvloeden de manier waarop de computer zijn zetten kiest. Druk OPTION twee keer in om deze groep te activerenen gebruik vervolgens de ZWART/+ en WIT/– toetsen om de afzonderlijke opties te kiezen. Druk op ENTER om de opties aan (+) of uit (–) te zetten. ዛዙዘ዗ዖዕዔዓዒዜ ዊ尸尾尼尮尴尺局尶ዊ ዋ层屄层屄层屄层屄ዋ ዌ巀居巀居巀居巀居ዌ ው居巀居巀居巀居巀ው ዎ巀居巀居巀居巀居ዎ ዏ居巀居巀居巀居巀ዏ ዐ屃屁屃屁屃屁屃屁ዐ ዑ尵尿尹尯就尻尽尷ዑ ዝዙዘ዗ዖዕዔዓዒዞ Selectieve Zoekactie (veld A2) De computer gebruikt gewoonlijk een selectief zoekalgoritme. Dit stelt de computer in staat om combinaties te zien waarvan de berekening anders veel langer zou duren. U zet deze optie uit door -SEL te kiezen en het programma schakelt hierdoor over naar een brute kracht algoritme. Dit brengt het risico, dat u af en toe iets over het hoofd ziet terug tot een minimum. Opgelet: De Probleemoplossing Niveaus gebruiken altijd de Brute Kracht methode. Bordstelling met Wit aan de bovenkant. Stroombesparingsmodus (veld B2) Gebruik de ZWART/+ en WIT/– toetsen om door P5:0 tot P5:3 modi te gaan. Deze kenmerken verlengen daadwerkelijk de spelrijkwijdte en de levensduur van de batterijen van uw computer, zonder dat de tijdslimieten van de computer worden aangetast. Wanneer geplaatst in PS:0, zoals beschreven in Sectie 2.10, is de Stroombesparingsmodus uitgeschakeld. De computer denkt in uw tijd, en gebruikt uw denktijd om op uw mogelijke zet te anticiperen en zijn strategie te bepalen. Dit kenmerk maakt uw schaakcomputer tot een geducht tegenstander. Maar de computer stelt u in staat alle niveau’s te verzwakken, door zichzelf in een slapende staat te brengen en zichzelf automatisch weer te wekken. Dit geeft de mogelijkheid het aantal opties te verviervoudigen en tegelijkertijd veel energie te besparen. -P5:0 = De computer speelt op volle kracht +P5:1 = De computer gebruikt uw denktijd niet om over zijn volgende zet na te denken +P5:2 = De computer gebruikt enkel 20% van zijn beschikbare tijd om te denken, en ‘rust’ de rest. De batterijen kunnen ongeveer 5 maal langer meegaan +P5:3 = De computer gebruikt enkel 5% van zijn beschikbare tijd om te denken, en ‘rust’ de rest. De batterijen kunnen tot een maximum van 8 maal langer meegaan Opgelet: (1) Wanneer de Stroombesparingsmodus is gekozen, ‘ontwaakt’ de computer om nodige functies uit te voeren. U ziet het niet op de display wanneer de computer in een van de Stroombesparingsmodi verkeert, behalve met het oog op de langere batterijduur en het zwakkere spel. Opgelet: (2) Wanneer het niveau is veranderd, kiest de computer automatisch de best mogelijke Stroombesparingsmodus voor het gekozen niveau. Wanneer u de Stroombesparingsmodus wilt wisselen, dient u eerst het niveau te veranderen alvorens de Stroombesparingsmodus te kiezen. Boekzetten Aan/Uit (veld D2) Zet deze optie op min (–) om het openingenboek van de computer volledig uit te zetten. Wanneer u het boek uitschakelt door -BOOK te kiezen, wordt de computer gedwongen om tijd te gebruiken en over zijn zetten na te denken, helemaal vanaf het begin van de partij, i.p.v. zijn openingen geheugen te kunnen gebruiken. Voor meer details over boekopeningen kunt u naar Sectie 2.7 refereren. Opgelet: Wanneer u het boek sluit worden de overgebleven opties (zoals hieronder beschreven) automatisch uitgeschakeld. Compleet Boek (veld E2) Door de ‘Full Book’ optie aan te zetten met +BK:FL, geeft u de computer de vrijheid elke zet uit zijn openingen te kiezen, zodat u tegen een grote variëteit aan openingen speelt. Opgelet: Als deze optie aan staat, kan het gebeuren dat de computer nogal twijfelachtige zetten doet. De reden hiervoor is, dat zijn openingengeheugen tegenzetten moet bevatten voor bepaalde voortzettingen (zelfs aanvechtbare), voor het geval, dat zij gespeeld worden. Ofschoon de computer deze zetten niet uit eigen beweging zou doen, is het noodzakelijk dat hij weet hoe hij zo goed mogelijk reageert. Wanneer u het Hele Boek voor hem openstelt, kan het best gebeuren, dat de computer een van deze zetten speelt. Opgelet: Activering van deze optie schakelt de Passieve, Actieve en Toernooiboek opties uit. Passief Boek (veld F2) Door +BK:Pa te openen dwingt u de computer om de voorkeur te geven aan passieve openingen en gesloten stellingen, wanneer hij moet besluiten welke opening hij gaat spelen. Opgelet: Wanneer deze optie is gekozen, zijn het Actieve boek en het Toernooi boek buiten werking gesteld. 57 NEDERLANDS Op Goed Geluk Spelen (veld C2) Als u meer variatie in het spel wilt brengen, schakel dan +ranD aan . I.p.v. het kiezen van de beste zet, kiest de computer een van zijn beste zetten, waarbij hij zijn ingebouwde Randomizer raadpleegt.  Actief Boek (veld G2) Wanneer deze optie wordt geactiveerd door +BK:aT te kiezen, geeft de computer de voorkeur aan actieve voortzettingen en openingstellingen, wanneer hij moet besluiten welke voortzetting hij gaat spelen. Opgelet: Wanneer deze optie is gekozen, zijn het Passieve boek en het Toernooi boek buiten werking gesteld. ZIE HOE DE COMPUTER DENKT! Zet de Draaiboek Display Opties aan: Belangrijkste voortzetting – 1ste zet ......... +rD:1 Belangrijkste voortzetting – 2de zet ......... +rD:2 Belangrijkste voortzetting – 3de zet ......... +rD:3 Belangrijkste voortzetting – 4de zet ......... +rD:4 Stelling evaluatie ....................................... +rD:E Zoekdiepte/zetten tellen ............................ +rD:D Knopen per seconde ................................. +rD:n Tijd per zet ................................................ +rD:T Toernooi Boek (veld H2) Wanneer u +BK:Tn kiest om het Toernooiboek aan te zetten, wordt de computer gedwongen altijd de best mogelijke manier van spelen te vinden in elke gegeven opening. Ofschoon dit uitstekend spel tot gevolg heeft, verkleint het ook de keuze van zetten van de computer omdat het de beschikbare voortzettingen beperkt. Opgelet: Wanneer deze optie wordt gekozen, zijn het Actieve boek en het Passieve boek buiten werking gesteld. 7. TECHNISCHE BIJZONDERHEDEN 7.1 De ACL Toets Computers blijven soms ‘hangen’ vanwege statische ontlading of andere electrische storingen. Als dit gebeurt, haal dan de batterijen uit het apparaat en gebruik een speld of een ander scherp voorwerp om de ACL toets aan de bovenkant van het apparaat tenminste een seconde lang in te drukken. Dit stelt de computer opnieuw in en wist zijn geheugen schoon. 6.3 DRAAIBOEK VAN DISPLAY OPTIES Belangrijk: Het Draaiboek Display Kenmerk is alleen te activeren WANNEER DE COMPUTER DENKT. Het computer display raampje laat gewoonlijk de tijd zien voor de speler die aan zet is. De computer kan echter ook andere informatie op de display vertonen, zoals beschreven in sectie 4 (Info Modus). Het Draaiboek Display kenmerk functioneert geheel in tandem met de Info Modus omdat het u in staat stelt te kiezen welke info display u wilt zien en rouleert de beelden van uw keuze in een tijdspan van een seconde. U kunt iedere afzonderlijk of alle draaiboek display opties samen aanzetten, net zoals u wilt. Als u vindt dat de display informatie te snel verspringt wanneer de display aan het draaien is, druk dan op INFO om de display stil te zetten (te ‘bevriezen’). Druk herhaaldelijk op INFO en de ZWART/+ en WIT/– toetsen leiden u met de hand door alle verschillende display mogelijkheden, zoals staat beschreven in Sectie 4. Om het draaiboek weer vanzelf te laten lopen, op OPTION drukken en daarna op CLEAR. Wanneer de computer weer begint te denken over zijn volgende zet begint de display vanzelf te draaien. Om het Draaiboek Display kenmerk in werking te stellen, dient u eerst drie keer op OPTION te drukken om deze groep van opties te kiezen. Gebruik daarna de ZWART/+ en WIT/– toetsen om de opties te kiezen die u wilt rouleren. Druk op ENTER om de opties aan (+) of uit (–) te zetten. 7.2 Verzorging en Onderhoud Uw schaakcomputer is een electronisch precisieapparaat. Ga er niet ruw mee om en stel het niet bloot aan vocht of extreme temperaturen. Gebruik geen chemische middelen om het apparaat te reinigen, daar het plastic hierdoor beschadigd kan worden. Zwakke, bijna lege batterijen dienen terstond vervangen te worden, omdat zij kunnen gaan lekken en de computer kunnen beschadigen. 7.3 Technische Specificaties Klok Frequentie: 20MHz Toetsen: 17 LED Lampjes: 16 LCD Display: 48-segment LCD Geluid: Piezo-electric buzzer Batterijen: 6 AA formaat (AM3/R6) Afmetingen: 34 x 26 x 3,2 cm Wisselstroom + adapter beschikbaar: 9V 300mA ––– (HGN 5009) – Gebruik alleen alkaline of zink batterijen. Waarschuwing: Gebruik een positief centrum adapter met een veiligheidsinsulatie transformator. De polariteitssymbolen die het positieve centrum bevestigen, moeten duidelijk op de adapter aangebracht zijn. De adapter dient te voldoen aan CEE Publcatie 15 en regelmatig gecontroleerd te worden op eventuele defecten zoals beschadiging van de stekker, de kabel, het snoer, de buitenkant of andere onderdelen. Gebruik de adapter niet in het geval van schade. De fabrikant behoudt zich het recht voor zonder voorafgaande kennisgeving veranderingen aan te brengen in het belang van de vooruitgang. 58  PROBLEMEN EN HUN MOGELIJKE OORZAKEN WAT MOET U DOEN MOGELIJKE OORZAKEN Batterijen zijn er niet op de juiste manier ingezet. Zie instructies voor het inzetten van de batterijen in sectie 1. Batterijen zijn bijna leeg of in slechte staat. Vervang de batterijen (zie Sectie 1). Statische ontlading of een electrische storing is er de oorzaak van dat de computer malfunctioneert. Druk op ACL toets (zie Sectie 7.1) 2. LCD display is moeilijk te lezen. Batterijen zijn bijna leeg of in slechte staat. Vervang de batterijen (zie Sectie 1). 3. De computer speelt geen zet. De Twee Spelers Modus staat aan. De computer speelt alleen automatische tegenzetten na uw zetten, wanneer u de Twee Spelers Modus uitschakelt (zie Sectie 2.9) U bent misschien op een niveau, waarop de computer lang na moet denken (bijv. Oneindig niveau of het Niveau waarop de computer naar mat zoekt.) U kunt het gedachtenproces van de computer onderbreken en hem dwingen een zet te doen door op ENTER te drukken. 4. De computer weigert uw zet uit te voeren. Bent u aan zet? Staat uw Koning schaak? Komt hij schaak te staan door de zet die u doet? Probeert u verkeerd te rokeren? Zorg ervoor, dat u vertrouwd bent met de regels van het schaakspel. Controleer of de bordstelling correct is zoals beschreven in Sectie 5.1 5. Een foutmelding wordt in de display weergegeven wanneer een veld wordt aangedrukt. De computer is aan het denken (zijn kleur knippert in de display) Druk op ENTER om de gedachtengang van de computer af te onderbreken. U hebt de laatste zet van de computer verkeerd uitgevoerd. Druk op het aangegeven veld om de zet van de computer af te maken en de foutmelding te corrigeren. 6. De computer schijnt zetten te doen die tegen de regels van het schaakspel zijn. De computer heeft een speciale zet gedaan, zoals bijv. ‘en passant’. rokeren, of promotie van een pion/minor-promotie. Kijk de schaakregels nog eens door. Controleer de stellingen op het bord, zoals beschreven in Sectie 5.1. De stelling op het bord klopt niet (stukken zijn verplaatst). Controleer de stelling op het bord (zie Sectie 5.1). De batterijen raken op. Vervang de batterijen (zie sectie 1) De computer staat misschien op een Pretniveau waar hij expres veelvoorkomende fouten maakt, of op één van de laagste Trainingsniveau’s, waar hij snel zet en zwakker speelt dan normaal omdat zijn zoekdiepte beperkt is. Druk op LEVEL om uit te vinden op welk niveau de computer staat ingesteld (zie Sectie 3). Stroombesparingsmodus gekozen. Het spel van de computer is verzwakt door het inschakelen van de Stroombesparingsmodus. Blijf doorspelen of verlaat de Stroombesparingsmodus. 8. De computer werkt niet op de adapter Verkeerde adapter type, incorrecte voltage of defecte adapter Raadpleeg uw handelaar. Gebruik slechts de aanbevolen adapter (zie Sectie 7.3). 9. De computer speelt beide kanten. Automatische Speel optie is ingeschakeld. Schakel de Automatische speel optie uit wanneer u tegen de computer wilt spelen (zie Sectie 6.1) 1. De computer reageert niet, gedraagt zich wispelturig, of blijft ‘hangen’ tijdens een partij. 7. De computer doet onmiddelijk een tegenzet of doet een zet die nergens op slaat. 59 NEDERLANDS SYMPTOMEN