551Razur
49
NEDERLANDS
Ook bekend als DD (3/3) of DD 6.1, een verbeterde versie van Dolby Digital. Naast
de afzonderlijk gecodeerde 5.1-kanalen biedt DD EX een extra zesde kanaal
(surround-back, maakt 6.1) matrixgecodeerd voor surround-back, voor een grotere
beelddiepte en een stabielere geluidsweergave achter de luisteraar. Voor DD EX
een DD EX-gecodeerde disc nodig. DD EX is achterwaarts compatibel met DD 5.1-
decodering. Wanneer DD EX wordt gedecodeerd als normaal DD, wordt het
surround-backsignaal weergegeven via de surrounds links en rechtsachter (en
vormt zo een fantoom midden-achter). Het kan ook worden gedecodeerd als 7.1,
waarbij de surround-back decodering naar de surround-luidsprekers links- en
rechtsachter wordt gezonden (wat resulteert in twee back-surrounds).
Ook bekend als DTS (3/3) Matrix, een verbeterde versie van DTS. Naast de
afzonderlijk gecodeerde 5.1-kanalen biedt DTS ES een extra zesde kanaal
(surround-back, maakt 6.1) matrixgecodeerd voor surround-back, voor een grotere
beelddiepte en een stabielere geluidsweergave achter de luisteraar. Voor DTS ES
is een DTS ES-gecodeerde disc nodig. DTS ES-materiaal is achterwaarts
compatibel met DTS 5.1-decodering. Wanneer DTS ES wordt gedecodeerd als
normaal DTS, wordt het surround-backsignaal weergegeven via de surrounds links-
en rechtsachter (en vormt een fantoom midden-achter). Het kan ook worden
gedecodeerd als 7.1, waarbij de surround-back decodering naar de surround-
luidsprekers links- en rechtsachter wordt gezonden (wat resulteert in twee mono
back-surrounds).
Een andere uitgebreide vorm van DTS, ook bekend als DTS (3/3) Discrete, of DTS
ES Discrete 6.1. Ook DTS ES Discrete biedt een extra kanaal (surround-back) voor
een grotere beelddiepte en een stabielere geluidsweergave achter de luisteraar,
maar in dit geval bevat de bitstream extra gegevens, zodat alle kanalen
afzonderlijk zijn gecodeerd. De scheiding tussen surround-back en de andere
kanalen is groter dan met matrixgecodeerde technieken mogelijk zou zijn. Voor
DTS-ES Discrete is een DTS-ES Discrete-gecodeerde disk nodig.
DTS ES Discrete is achterwaarts compatibel met zowel DTS 5.1- als DTS ES Matrix
6.1-decodering. Wanneer DTS ES Discrete wordt gedecodeerd als normaal DTS,
wordt het surround-backsignaal weergegeven via de surrounds links- en
rechtsachter (en vormt een fantoom midden-achter). Indien DTS ES Discrete is
gecodeerd met DTS ES Matrix, wordt het surround-backsignaal afzonderlijk
gedecodeerd (d.w.z. als 6.1), maar in dit geval door een matrixproces, wat
resulteert in een identieke kanalenscheiding als bij echte DTS ES Matrix (maar
minder goed dan DTS EX Discrete).
Het kan ook worden gedecodeerd als 7.1, waarbij de surround-back decodering
naar de surround-luidsprekers links- en rechtsachter wordt gezonden (wat
resulteert in twee back-surrounds).
De vervanger van het oorspronkelijke ProLogic, ProLogic II, is een techniek waarbij
vijf kanalen (linksvoor, rechtsvoor, midden, surround links, surround rechts) via
een analoog matrixproces worden gecodeerd in een stereomix. Dolby Pro Logic II-
materiaal kan worden afgespeeld op normale stereoapparatuur (als stereo) of
worden gedecodeerd naar 5-kanaals surround-sound.
Dolby Pro Logic II is compatibel met het eerdere 4-kanaals Dolby ProLogic-systeem
(links, midden, rechts en mono-surround - de tegenhanger van Dolby Surround-
codering) dat vaak wordt gebruikt bij videobanden, tv-uitzendingen en oudere
films.
Opmerking: Pro Logic heeft geen Low Frequency Effects-kanaal voor de
subwoofer, maar de 551R kan subwoofer-uitvoer creëren (voor 5.1) via het
basmanagement. Zie het hoofdstuk ‘Toon-/sub-/LFE-configuratie’ in het deel
‘Bediening’ van deze handleiding.
Een nieuwere versie van Dolby Pro Logic II, die 7 surround-soundkanalen kan
weergeven op basis van stereo bronmateriaal met de juiste codering. Pro Logic IIx
heeft ook modi voor de naverwerking van stereomateriaal of 5.1-materiaal voor 7-
kanaalsuitvoer, al dan niet Pro Logic IIx-gecodeerd. Wanneer 5.1-decodering nodig
is, zal de 551R altijd Dolby Prologic II gebruiken in plaats van Dolby Prologic IIx,
omdat IIx alleen werkt bij 6- of 7-kanaalsuitvoer.
Opmerking: Pro Logic heeft geen Low Frequency Effects-kanaal voor de
subwoofer, maar de 551R kan subwoofer-uitvoer creëren (voor 7.1) via het
basmanagement. Zie het hoofdstuk ‘Toon-/sub-/LFE-configuratie’ in het deel
‘Bediening’ van deze handleiding.
De 551R ondersteunt verschillende luistermodi voor muziek en home cinema. De
uitvoer die de 551R kan leveren, hangt af van het beschikbare bronsignaal, de
geselecteerde luidsprekerinstellingen en de geselecteerde decodeermodus.
Voordat we de bediening van de 551R gaan beschrijven, vindt u hieronder ter
referentie een korte toelichting van de surround-soundformaten waarmee de
551R compatibel is.
Dolby’s verliesvrije audiotechnologie, met name ontwikkeld voor Blu-ray
disks/spelers met hoog vermogen. Dolby True HD levert theoretisch bit-voor-bit-
geluid, gelijkwaardig aan de studio-masteropname door gebruikmaking van 100%
verliesvrije codering. Eerdere formaten, zoals Dolby Digital 5.1 of EX, maken
gebruik van codering waarbij verlies optreedt: bepaalde gegevens (in theorie
nauwelijks hoorbaar) worden tijdens codeerproces altijd overgeslagen, om de
vereiste opslagruimte op de disc te beperken. Dit is een nieuw formaat dat
maximaal acht (gewoonlijk gebruikt als 7.1) kanalen met een volledig bereik van
24-bit/96 kHz audio of twee kanalen van 24/192 kHz via Blu-ray disks
ondersteunt en niet achterwaarts compatibel is met andere systemen. Het
formaat kan ofwel als ‘bitstream’ naar de 551R worden gestuurd voor interne
decodering (aanbevolen) of door bepaalde Blu-ray spelers intern worden
gedecodeerd en als multi-channel PCM naar de 551R worden gestuurd. In beide
gevallen is een HDMI-verbinding met de 551R nodig, alsmede een geschikte Blu-
ray speler, omdat Dolby True HD altijd alleen via HDMI wordt doorgegeven.
Een codeersysteem dat is gebaseerd op de oorspronkelijke Dolby Digital CODEC,
maar uitgebreider, om de doelmatigheid van het coderen en de audiokwaliteit te
verbeteren. Dolby Digital Plus ondersteunt 7.1 geheel onafhankelijke kanalen, in
tegenstelling tot Dolby Digital 5.1 (of 6.1 in de EX-variant waarbij het 6e kanaal
matrixgecodeerd is.). Deze Dolby Digital Plus bitstreams zijn niet achterwaarts
compatibel met oudere Dolby Digital decoders, maar werken met een speciaal
voor het decoderen ervan ontwikkelde AV-ontvanger (zoals de 551R) en een HDMI-
verbinding, aangezien Dolby Digital Plus momenteel alleen via HDMI kan worden
doorgegeven. Elke Dolby Digital Plus Blu-ray speler moet echter in staat zijn Dolby
Digital Plus om te zetten in een achterwaarts compatibele Dolby Digital 5.1-uitvoer
om te kunnen worden afgespeeld op oudere Dolby Digital systemen. De 551R is
echter volledig compatibel met Dolby Digital Plus.
Een nieuwe verliesvrije audio CODEC van DTS. DTS-HD Master Audio wordt
doorgegeven als uitbreiding van een normale DTS bitstream en is daardoor
compatibel met eerdere versies. Hierbij wordt een tweede, verankerde
signaalstroom verzonden, die het ‘verschil’ bevat tussen de oorspronkelijke studio
master en de met verlies gecomprimeerde DTS, plus twee extra kanalen. Voor
DTS-HD Master Audio geschikte apparatuur (zoals de 551R) kunnen met deze
‘verschilinformatie’ weer een bit-voor-bit verliesvrije versie van de 7.1-gegevens
terugwinnen. Apparaten die de Master Audio-uitbreiding niet ondersteunen,
decoderen gewoon het oorspronkelijke 5.1 DTS-signaal en zijn achterwaarts
compatibel doordat ze de Master Audio-uitbreiding negeren.
DTS-HD High Resolution Audio
Ook bekend als DTS-HR, een uitbreiding van het oorspronkelijke DTS-
audioformaat. DTS-HD High Resolution Audio ondersteunt anders dan DTS 5.1 (of
6.1 in de varianten DTS ES Matrix of DTS ES Discrete) 7.1 geheel onafhankelijke
kanalen. Net als bij DTS-HD Master Audio wordt een tweede, verankerde
signaalstroom verzonden, die het ‘verschil’ bevat tussen de oorspronkelijke studio-
master en de met verlies gecomprimeerde DTS, plus twee extra kanalen - in dit
geval is de extra signaalstroom echter ook met verlies gecomprimeerd. In feite is
dit een 7.1-versie van DTS, die (zoals de 551R) kan worden gecodeerd door
apparatuur die DTS-HD High Resolution Audio kan decoderen. Apparaten die de
High Resolution-uitbreiding niet ondersteunen decoderen gewoon het
oorspronkelijke 5.1 DTS-signaal en zijn achterwaarts compatibel doordat ze de
High Resolution-uitbreiding negeren .
Ook bekend als DD (3/2) of DD 5.1, levert (maximaal) 5.1-uitvoer van passend
gecodeerd Dolby Digital-materiaal, met 5 hoofdkanalen (linksvoor, rechtsvoor,
midden, surround links, surround rechts) en een kanaal met lage-frequentie-
effecten voor de subwoofer, elk afzonderlijk gecodeerd. Voor het decoderen van
Dolby Digital is een Dolby Digital-gecodeerde dvd nodig, alsmede een digitale
verbinding tussen de bron (bijv. een dvd-speler) en de 551R.
Opmerking: Dolby Digital- en DTS-formaten kunnen soms over minder kanalen
beschikken dan hun maximum, bijv. Dolby Digital (2/0). In dat geval heeft een
gecodeerd Dolby Digital-signaal slechts een tweekanaals stereosignaal (de andere
kanalen zijn dan niet actief).
Ook bekend als DTS (3/2) of DTS 5.1, levert (maximaal) 5.1-uitvoer van passend
gecodeerd DTS-materiaal, met 5 hoofdkanalen (linksvoor, rechtsvoor, midden,
surround links, surround rechts) en een kanaal met lage-frequentie-effecten voor
de subwoofer, elk afzonderlijk gecodeerd. Voor het decoderen van DTS is een DTS-
gecodeerde dvd nodig, alsmede een digitale verbinding tussen de bron en de
551R.
Surround-soundmodi