Documenttranscriptie

HP103_e.book Page 181 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Handleiding Bedankt voor en gefeliciteerd met uw aankoop van de digitale Roland-piano HP103e/102e. Belangrijkste kenmerken Pianoklanken met een superieure resonantie en een sublieme expressiviteit De gehanteerde stereosamples zorgen voor een bijzonder realistisch geluid en houden zelfs rekening met de geluiden van de hamers die de snaren raken. Dit levert een realistisch geluid op dat erg dicht in de buurt komt bij een vleugel. Dankzij de 64-stemmige polyfonie kunt u het demperpedaal zo vaak gebruiken als u maar wilt – zonder te vrezen dat er noten wegvallen. Bovendien biedt dit instrument een “Grand Sound”-luidsprekersysteem en een overtuigende 3Dsimulatie van een vleugel (“Grand Space”). De combinatie van die twee zorgt enerzijds voor meer transparantie en anderzijds voor meer vermogen (“Dynamic Emphasis”). De toucher van een vleugel Dit instrument is voorzien van een “Progressive Hammer Action”-klavier dat aanvoelt zoals het klavier van een vleugel: de weerstand van de toetsen is in de bas net iets groter dan in de diskant. Ook de pedalen spreken bijzonder nauwkeurig aan, wat een brede waaier aan nuances toelaat. Klinkt net zo overtuigend in een hoofdtelefoon Dankzij speciale effecten blijft het geluid zelfs bij gebruik van een hoofdtelefoon overeind. Zo bent u er zeker van dat u nooit te kampen hebt met vermoeiingsverschijnselen. Verder biedt de HP103e/ 102e een indicator, die bij gebruik van een hoofdtelefoon oplicht en een haak voor het opbergen van de hoofdtelefoon, wanneer u hem niet gebruikt. Tal van handige functies en interne pianostukken Een metronoom en een “tweesporen-recorder”, 60 pianostukken in het interne geheugen en nog talrijke andere functies maken dit instrument tevens bijzonder geschikt voor educatieve toepassingen. Lees, alvorens dit product te gebruiken, de volgende dingen door: “IMPORTANT SAFETY INSTRUCTIONS”, “Veilig gebruik van dit product” (blz. 182) en “Belangrijke opmerkingen” (blz. 184). Daar vindt u namelijk belangrijke tips en een opsomming van wat u wel en niet mag doen. Bovendien verdient het natuurlijk aanbeveling om ook de rest van de handleiding door te nemen om kennis te maken met alles functies van dit product. Bewaar de handleiding op een veilige plaats, omdat u ze later beslist nog eens nodig zal hebben. Copyright © 2004 ROLAND CORPORATION. Alle rechten voorbehouden. Het kopiëren, verveelvoudigen of openbaar maken van deze handleiding, hetzij gedeeltelijk, hetzij in z’n geheel, is zonder de schriftelijke toestemming van ROLAND CORPORATION verboden.  HP103_e.book Page 182 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Veilig gebruik van dit product VEILIG GEBRUIK VAN DIT APPARAAT INSTRUCTIES VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTRISCHE SCHOKKEN EN VERWONDINGEN Over de WAARSCHUWING en LET OP labels Over de symbolen Wijst de gebruiker op het risico op dodelijke ongevallen of zware verWAARSCHUWING wondingen als gevolg van een fout gebruik van dit apparaat. Het foute gebruik van dit apparaat kan leiden tot verwondingen en of materi le schade. LET OP! * "Materi le" schade heeft betrekking op het beschadigen van het meubilair of andere huishoudelijke voorwerpen evenals huisdieren enz. Een driehoek maakt de gebruiker attent op belangrijke instructies of waarschuwingen. De juiste betekenis van het symbool wordt bepaald door de tekening in de driehoek. Het links getoonde symbool wordt gebruikt voor algemene waarschuwingen of om de aandacht te vestigen op gevaar. Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die nooit mogen worden uitgevoerd. Wat nooit mag worden gedaan wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde symbool wordt gebruikt om aan te geven dat het toestel nooit uit elkaar mag worden gehaald. Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die moeten worden uitgevoerd. Wat er moet worden gedaan wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde symbool betekent dat de stekker van het stroomsnoer van de uitgang moet worden losgekoppeld. HOUD ALTIJD HET VOLGENDE IN DE GATEN WAARSCHUWING 001 • Lees, alvorens dit product te gebruiken, de volgende punten en de rest van deze handleiding door. ........................................................................................................... • Open nooit de behuizing van dit product en breng vooral geen wijzigingen aan. ........................................................................................................... • Probeer nooit het product te openen of defecte onderdelen te vervangen (tenzij dit in de handleiding uitdrukkelijk staat vermeld). Laat alle herstellingen en onderhoudswerken over aan uw Roland-dealer, een erkende herstellingsdienst of de distributeur (zie de adressen op de “Information”pagina). ........................................................................................................... • Zet dit product nooit op één van de volgende plaatsen: • Plaatsen die onderworpen zijn aan extreme temperaturen (bv. in de zon, in een gesloten auto, in de buurt van een radiator of fornuis enz.); • Vochtige plaatsen (badkamer, natte vloer, in de buurt van een wasmachine enz.); • Natte plaatsen; • Buiten in de regen; • Stoffige plaatsen; • Plaatsen die aan sterke trillingen onderworpen zijn. ........................................................................................................... • Zet het product altijd op een stevig en effen oppervlak. Zet het product nooit op een sterk trillende of hellende plaats. ........................................................................................................... • Sluit dit product alleen aan op een stopcontact dat beantwoordt aan de vereisten op het naamplaatje en de specificaties in deze handleiding. ........................................................................................................... • Gebruik uitsluitend het bijgeleverde netsnoer. Het netsnoer is echter niet geschikt voor gebruik met andere apparaten. ........................................................................................................... WAARSCHUWING • Beschadig nooit het netsnoer en zet er geen zware voorwerpen op. Zorg dat de kabel altijd zo wordt gelegd dat hij niet afgeklemd of op een andere manier gekneusd wordt. Het gebruik van een beschadigde kabel kan leiden tot brand of elektrocutie. ........................................................................................................... • Dit apparaat kan, hetzij op zich, hetzij bij gebruik van een hoofdtelefoon, voor een geluidsniveau zorgen dat tot gehoorverlies kan leiden. Gebruik het dus nooit lange tijd op hoog volume. Als u ook maar vermoedt dat u gehoorproblemen begint te krijgen of last hebt van gepiep in uw oren, neemt u het best meteen contact op met een oorarts. • Zorg dat er nooit kleine metalen of brandbare voorwerpen c.q. vloeistoffen (water, dranken e.d.) in het inwendige terechtkomen. ........................................................................................................... • In de volgende gevallen moet u dit product meteen uitschakelen, de aansluiting op het lichtnet verbreken en contact opnemen met een door Roland erkende herstellingsdienst, uw Roland-dealer of de verdeler (zie de “Information”-pagina): • Wanneer de stekker of het netsnoer zichtbaar beschadigd is. • Als er rook of een vreemde geur uit het apparaat komt. • Wanneer een voorwerp of vloeistof in het inwendige terecht is gekomen. • Wanneer het product in de regen heeft gestaan of op een andere manier nat is geworden; • Wanneer het product niet naar behoren lijkt te werken. ...........................................................................................................  HP103_e.book Page 183 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM • In gezinnen met kleine kinderen moeten de ouders de kroost zo lang helpen bij het bedienen van dit product tot de kinderen weten wat ze wel en niet mogen doen. ........................................................................................................... 014 • Behandel het product altijd met de nodige zorg. • (Laat het nooit vallen!) ........................................................................................................... 015 108d: Selection • Let, bij het transport van het instrument, op de volgende dingen. Voor het transport zijn minstens twee personen nodig. Houd het instrument recht en wees tijdens het transport voorzichtig. Houd het instrument stevig vast om verwondingen c.q. schade aan andere voorwerpen te voorkomen. 1 • Controleer eerst of de schroeven, waarmee het instrument aan de stand is bevestigd, nog vastzitten. Als u merkt dat ze wat losjes zitten, moet u ze meteen weer aandraaien. • Verbreek de aansluiting op het lichtnet. • Verbreek de aansluiting op alle andere instrumenten. • Zorg voor een degelijke instelling van de instelschroeven (blz. 190). • Sluit de klep. • Klap de muziekstandaard neer. 016 026 • Zet nooit een vaas, glas e.d. op dit apparaat. Vermijd bovendien het gebruik van verstuivers en sprays, parfum, alcohol, nagellak e.d. in de buurt van het product. Indien de bewuste stof toch plekken op het behuizing achterlaat, dient u deze onmiddellijk te verwijderen. ........................................................................................................... LET OP! • Zet dit product altijd op een goed verluchte plaats. 102b • Trek, bij het verbreken van de aansluiting op het lichtnet, altijd aan de stekker van het netsnoer –nooit aan de kabel zelf– omdat anders de aders stuk gaan. ........................................................................................................... • Alvorens dit product schoon te maken moet u de aansluiting op het lichtnet verbreken (blz. 188). ........................................................................................................... 110a • Verbreek, tijdens een onweer, de aansluiting op het lichtnet. 116 • Wees tijdens het openen en sluiten van de klep voorzichtig dat u zich niet de vingers kneust (blz. 188). Kinderen sluiten de klep het best uitsluitend onder toezicht van volwassenen. ........................................................................................................... 118b • Als u ooit schroeven (o.m. de schroeven van de muziekstandaard) moet verwijderen, legt u ze het best op een veilige plaats – buiten het bereik van kinderen. Zo hoeft u ze later niet te zoeken en is het vrijwel onmogelijk dat kleine kinderen ze inslikken. ........................................................................................................... NEDERLANDS 101a ........................................................................................................... 109a NEDERLANDS • Vóór het gebruik van dit product in het buitenland neemt u het best contact op met uw dealer of de verdeler om te zorgen dat u de juiste voeding gebruikt (zie ook de adressen onder “Information”). ........................................................................................................... NEDERLANDS • Sluit het netsnoer van dit product nooit aan op een stroomcircuit waarop al talrijke andere apparaten zijn aangesloten. Wees bijzonder voorzichtig met verlengkabels: het opgenomen vermogen van alle apparaten mag niet hoger liggen dan de capaciteit (Watt/Ampère) van de verlengkabel. Anders smelten de aders namelijk. Let altijd op de gegevens die op de gehanteerde kabel staan vermeld. • Raak het netsnoer en de overige kabels nooit met natte handen aan. NEDERLANDS LET OP! WAARSCHUWING 103a: 104 • Stroom- en signaalkabels draait u het best nooit samen om storingen te voorkomen. Bovendien moet u zorgen dat de kabels zich buiten het bereik van kinderen bevinden. ........................................................................................................... NEDERLANDS • Trek de stekker op regelmatige tijdstippen uit het stopcontact en maak de pennen schoon (als er stof op zit). Als u dit product langere tijd niet wilt gebruiken, verbreekt u het best de aansluiting op het lichtnet. Stof tussen de stekker van het netsnoer en de netaansluiting kan de isolatie nadelig beïnvloeden en leiden tot brand. 106 • Ga nooit op het apparaat staan en plaats er geen zware voorwerpen op. NEDERLANDS ...........................................................................................................  HP103_e.book Page 184 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Belangrijke opmerkingen Belangrijke opmerkingen Lees naast “IMPORTANT SAFETY INSTRUCTIONS” en “Veilig gebruik van dit product” (blz. 182) ook de volgende punten even door: Voeding Onderhoud • Sluit dit product nooit aan op een stopcontact waarmee u al een apparaat met invertor (koelkast, wasmachine, magnetron of air conditioning) of motor hebt aangesloten. Dat andere apparaat zou namelijk storingen of op z’n minst een hoorbare brom kunnen veroorzaken. Als u, om de één of andere reden, geen ander stopcontact kunt gebruiken, maakt u het best gebruik van een bromfilter dat zich tussen het stopcontact en dit product moet bevinden. • Schakel dit apparaat en alle andere apparaten van uw installatie uit alvorens ze op elkaar aan te sluiten. Op die manier voorkomt u schade aan de luidsprekers. • Hoewel het LC-display en de LEDs doven, wanneer u het apparaat met zijn POWER-schakelaar uitzet, betekent dit niet dat de verbinding met het lichtnet helemaal is verbroken. Om de verbinding helemaal te verbreken moet u, na op POWER gedrukt te hebben, ook de stekker uit het stopcontact trekken. Het verdient dan ook aanbeveling om een stopcontact te kiezen waar u gemakkelijk bij kunt. • Gebruik, voor de schoonmaak van dit product, enkel een zachte, droge of lichtjes bevochtigde doek. Wrijf altijd in de vezelrichting van het hout om een mooi resultaat te verkrijgen. Wrijf nooit te lang op dezelfde plaats om de finish niet te beschadigen. • Gebruik nooit oplosmiddelen zoals bv. verfverdunners, omdat die de behuizing kunnen beschadigen. • De pedalen van dit product zijn van messing. Messing wordt na verloop van tijd steeds donkerder, wat te wijten is aan oxidatie. Als de pedalen er steeds minder mooi beginnen uit te zien, moet u ze met een speciaal product schoonmaken. Opstelling • Als u dit product te dicht bij een versterker of grote transformator plaatst, zou er brom kunnen optreden. Om het probleem te verhelpen of op z’n minst te verzachten, moet u één van beide in voorkomend geval op een andere plaats zetten. • Dit product kan de radio- of TV-ontvangst storen. Zet het daarom nooit in de buurt van dergelijke apparaten. • Als u in de buurt van dit product een draadloze telefoon, afstandsbediening e.d. gebruikt, zou er een bromgeluid kunnen optreden. Dat is met name het geval, wanneer u wordt opgebeld of zelf iemand belt. Het verdient dan ook aanbeveling om tijdens het bellen e.d. iets verder van het product vandaan te gaan staan. • Zorg dat dit product nooit wordt blootgesteld aan extreme temperaturen (bv. in het directe zonlicht of in een gesloten auto). Verder moet u voorkomen dat dit product in het directe zonlicht of in de buurt van een krachtige spot staat, omdat de ombouw anders zou kunnen verkleuren. Overdreven warmte kan er namelijk voor zorgen dat de ombouw vervormt of verkleurt. • Wanneer u dit product van een koude/vochtige plaats naar een warme/drogere plaats (en vice versa) brengt, zou er condensatie (kleine waterdruppeltjes) kunnen optreden. Schakelt u het product dan in, zou er een kortsluiting of ernstige schade kunnen optreden/ontstaan. Het verdient aanbeveling om na het transport van dit product enkele uren te wachten alvorens het in te schakelen. • Laat nooit voorwerpen uit rubber, vinyl e.d. lange tijd op dit product liggen. Dat kan er namelijk toe leiden dat de ombouw verkleurt of dat er randen/plekken ontstaan, die nauwelijks kunnen worden verwijderd. • Leg nooit zware voorwerpen op de toetsen. Dat kan er namelijk toe leiden dat de betreffende toetsen na verloop van tijd niet meer werken. • Kleef geen stickers e.d. op het instrument. Als u die namelijk later weer verwijdert, blijven er lelijke randen achter, die nauwelijks kunnen worden verwijderd. 184 Bijkomende voorzorgsmaatregelen • Behandel de bedieningsorganen zachtjes om defecten en beschadiging te voorkomen. Dit geldt met name voor de regelaars en knoppen en tevens voor kabels die u aansluit. Een al te brutale behandeling kan leiden tot storingen of beschadiging van bepaalde onderdelen. • Trek, voor het verbreken van eender welk soort aansluitingen, enkel aan de stekker en nooit aan de daaraan vastzittende kabel. Anders zou u de aders of interne componenten namelijk kunnen beschadigen, wat een kortsluiting kan veroorzaken. • Tijdens het gebruik wordt dit product warm. Dat is normaal. • Zet het volume laat op de avond of ’s ochtends best niet te hard om geluidsoverlast bij de buren te voorkomen. Gebruik op zo’n momenten (met name in de late uurtjes) een hoofdtelefoon. • Alvorens dit product te vervoeren moet u het weer degelijk inpakken – liefst in de originele leveringsdoos. Zo voorkomt u krassen en andere schade aan de ombouw en het product zelf. • Behandel de muziekstandaard altijd met de nodige zorg. • Gebruik uitsluitend kabels van Roland voor de audioverbindingen. Als u audiokabels van een ander merk gebruikt, moet u even het volgende in de gaten houden: • Sommige aansluitkabels bevatten weerstanden. Die maken ze ongeschikt voor het gebruik met dit product, omdat het volume/niveau dan te laag is. In sommige gevallen hoort u eventueel helemaal niets. Als u niet zeker weet wat voor kabels u hebt, neemt u het best contact op met uw dealer of de importeur van de kabels. • Ga, alvorens de klep van dit instrument te openen, na of er geen huisdieren op zitten (het verdient trouwens aanbeveling om te zorgen dat uw huisdier nooit op het klavier c.q. de klep gaat liggen). In zeldzame gevallen zou het kunnen gebeuren dat uw huisdier binnenin het instrument verzeild geraakt. Dan moet u het instrument meteen uitschakelen en de aansluiting op het lichtnet verbreken. Neem vervolgens contact op met uw Roland-dealer of een erkende herstellingsdienst.  HP103_e.book Page 185 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Inhoud NEDERLANDS Inhoud Veilig gebruik van dit product....................................... 182 Belangrijke opmerkingen .............................................. 184 Hoofdstuk 4. Zelf iets opnemen ....................................202 Voorzieningen op de panelen ....................................... 186 Hoofdstuk 5. Andere handige functies .........................205 Frontpaneel..........................................................................................186 Achterpaneel .......................................................................................187 Voorbereiding ................................................................. 188 Hoofdstuk 1. Beluisteren van de interne stukken en de demo................................................................................ 191 Hoofdstuk 2. Zelf spelen................................................ 193 Appendix .........................................................................212 Verhelpen van storingen ...................................................................212 Fout- en andere boodschappen ........................................................213 Overzicht van de beschikbare functies............................................214 Specificaties .........................................................................................215 Tone List ..............................................................................................216 Internal Song List................................................................................217 NEDERLANDS Andere klanken kiezen ......................................................................193 Aanslaggevoeligheid instellen (Key Touch)...................................193 Meer diepte voor het geluid (Grand Space) ...................................194 Diepte voor de hoofdtelefoon optimeren (Grand Space) .............194 Geluid levendiger maken (Dynamic Emphasis) ............................194 Digitale effecten gebruiken ...............................................................195 Geluid van galm voorzien (Reverb)..............................................195 Galmvolume veranderen................................................................195 Transponeren van het klavier (Transpose) .....................................195 Twee klanken tegelijk bespelen (Dual) ...........................................196 Volumebalans in de Dual-mode (Dual Balance).........................196 Verschillende klanken voor de linker-/rechterhand (Split).........197 Splitpunt instellen............................................................................197 Metronoom gebruiken .......................................................................198 Werken met de metronoom ...........................................................198 Metronoomvolume wijzigen..........................................................198 Splitsen van het klavier in twee helften voor quatre-mainsstukken (Twin-mode)........................................................................................199 Aansluiten van audio-apparaten .....................................................209 Aansluiten op een computer.............................................................209 MIDI-apparaten aansluiten...............................................................210 Instellen van de MIDI-functies .........................................................210 MIDI-zendkanaal instellen.............................................................211 Local-functie: verbinding tussen het klavier en de klankbron .211 Verzenden van de opname via MIDI ...........................................211 NEDERLANDS Luisteren naar de interne stukken ...................................................191 Weergave van alle pianostukken ..................................................191 Kiezen van het stuk dat u wilt beluisteren ..................................191 Luisteren naar de demosongs...........................................................192 Afspelen van een klankdemo.........................................................192 Functiedemo beluisteren ................................................................192 Hoofdstuk 6. Werken met externe apparaten...............209 NEDERLANDS Pedaalkabel aansluiten ......................................................................188 Netsnoer aansluiten ...........................................................................188 Openen en sluiten van de klep .........................................................188 Muziekstandaard installeren ............................................................188 Hoofdtelefoon aansluiten ..................................................................189 Gebruik van de hoofdtelefoonhaak ..............................................189 In- en uitschakelen..............................................................................189 Volume en helderheid van het geluid instellen .............................189 Over de pedalen..................................................................................190 Over de instelschroef .........................................................................190 Pedaalresonantie wijzigen.................................................................205 Geavanceerde instellingen (functies)...............................................205 Algemene stemming (Master Tune) ................................................206 Ander stemmingssysteem kiezen .................................................206 Stretch Tuning (andere stemmingscurve)....................................206 Toewijzen van het demperpedaal aan de linker klavierhelft ......207 Werking van het ‘Grand Space’-effect.............................................207 Voorkomen dat de instellingen veranderen...................................207 ‘Vergrendelen’ van de bedieningsfuncties ..................................207 ‘Vergrendelen’ van het instrument met een andere klank ........207 V-LINK-functie gebruiken ................................................................208 NEDERLANDS Nieuw stuk opnemen.........................................................................202 Opnemen tijdens de weergave van een intern stuk ......................203 Aparte opname van de linker- en rechterhand..............................204 Wissen van uw eigen opname..........................................................204 NEDERLANDS Hoofdstuk 3. Meespelen met de interne stukken ........ 200 Tempo instellen...................................................................................200 Weergave beginnen met een aftel .................................................200 Aparte weergave van de twee partijen............................................201 185  HP103_e.book Page 186 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Voorzieningen op de panelen Voorzieningen op de panelen Frontpaneel 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Power On 1 1. [Power On]-schakelaar Hiermee schakelt u het instrument in en uit (blz. 189). 2. [Volume]-regelaar Hiermee stelt u het algemene volume in (blz. 189). 3. [Demo]-knop Hiermee start u een demonstratie van de beschikbare klanken en bepaalde functies (blz. 192). 4. [ (hoofdtelefoon)]-indicator Deze indicator licht op, wanneer u een hoofdtelefoon aansluit (blz. 189). 5. [Grand Space]-knop Hiermee voorziet u het geluid van meer diepte (blz. 194, blz. 194). 6. [Dynamics]-knop Hiermee maakt u het geluid levendiger en zorgt u voor een nóg betere definitie (blz. 194). 7. [Brilliance]-knop Hiermee bepaalt u de helderheid van het geluid (blz. 189). 8. [Transpose]-knop Hiermee transponeert u het klavier (blz. 195). 9. [Split]-knop Hiermee verdeelt u het klavier in een linker en rechter helft. Dat betekent dat u twee verschillende klanken kunt gebruiken (blz. 197). Houd deze knop ingedrukt, terwijl u op [Reverb] en vervolgens op een andere knop drukt om toegang te krijgen tot de “verborgen” functies (blz. 205~ blz. 208, blz. 210~blz. 211). 10. [Reverb]-knop Voorziet het geluid van galm (blz. 195). 11. Tone-knoppen Hiermee kiest u de klank(en) die u via het klavier kunt bespelen (blz. 193). 12. Display Het display houdt u op de hoogte van verschillende instellingen, bv. de klankvariatie, het songnummer en het tempo. In de regel ziet het er zoals hierboven getoond uit. 13. [–] [+]-knoppen Hiermee kunt u de waarde van bepaalde functies veranderen. Druk [+] en [–] samen in om weer de oorspronkelijke waarde voor de geselecteerde functie te kiezen. 186 14. [Song/Tempo]-knop Hiermee selecteert u een intern stuk (blz. 191, blz. 200). Als u deze knop herhaaldelijk indrukt, worden afwisselend het nummer van het stuk en tempo afgebeeld. Hebt u het songnummer gekozen, dan licht de indicator in het rood op. Als de tempowaarde wordt afgebeeld, licht de indicator in het groen op. 15. [Metronome/Count In]-knop Hiermee schakelt u de metronoom in/uit (blz. 198). Er is tevens een aftelfunctie, die enkele tellen vóór het begin van een stuk te horen is. Zo weet u perfect wanneer u moet beginnen spelen (blz. 200). 16. [Play]-knop Hiermee start/stopt u de weergave van de interne stukken of uw eigen opname (blz. 191, blz. 200). Bovendien start/stopt u hiermee de opname (blz. 202~ blz. 204). 17. [Rec]-knop Hiermee maakt u de HP103e/102e klaar voor de opname (blz. 202~blz. 204). 18. [Left]-knop Laat toe om één Recorder-partij te kiezen (blz. 201, blz. 203~blz. 204). Bij de interne stukken kunt u met deze knop de partij van de linkerhand uitschakelen. Deze knop en de [Right]-knop gaan we verderop de “spoorknoppen” noemen. 19. [Right]-knop Laat toe om een andere Recorder-partij te kiezen (blz. 201, blz. 203~blz. 204). Bij de interne stukken kunt u met deze knop de partij van de rechterhand uitschakelen. 20. [Key Touch]-knop Hiermee wijzigt u de respons van het klavier (blz. 193).  HP103_e.book Page 187 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Voorzieningen op de panelen 1. MIDI Out/In-connectors Hier kunt u andere MIDI-compatibele instrumenten aansluiten en samen met dit instrument gebruiken (blz. 210). 1 2 3 NEDERLANDS Achterpaneel 2. Input-connectors 3. Output-connectors Deze connectors zou u op de ingangen van een eindtrap, mengpaneel of cassettedeck e.d. kunnen aansluiten. Een externe versterker hebt u echter alleen nodig, wanneer u in een grote zaal speelt (blz. 209). NEDERLANDS Sluit hier de audio-uitgangen van een ander instrument of apparaat aan. Het geluid daarvan wordt dan eveneens via de luidsprekers van de HP103e/102e weergegeven (blz. 209). Frontpaneel Achterpaneel Hoofdtelefoonaansluiting NEDERLANDS 4. 5. Pedal-aansluiting 6. Netsnoer, aansluiting (De afbeelding toont een HP103e) Hier kunt u hoofdtelefoons aansluiten (blz. 189). NEDERLANDS 4. Hoofdtelefoonconnectors 6. Netsnoer, aansluiting Sluit hier het bijgeleverde netsnoer aan. 5. Pedal-aansluiting Sluit de pedaalkabel van de stand op deze connector aan (blz. 188). NEDERLANDS NEDERLANDS 187  HP103_e.book Page 188 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Voorbereiding Voorbereiding Pedaalkabel aansluiten Sluit de pedaalkabel op de Pedal-connector aan de onderzijde (achteraan) van het instrument aan. Netsnoer aansluiten Muziekstandaard installeren Klap de notenstandaard zoals hierna getoond op. Klap de drie pootjes onderaan de notenstandaard naar buiten en controleer even of de notenstandaard naar behoren word gestut. 1. Sluit het netsnoer aan op de AC-connector aan de onderkant (achteraan) van het instrument. 2. Sluit het netsnoer aan op een stopcontact. Opm. Gebruik uitsluitend het bijgeleverde netsnoer. Alvorens de HP103e/102e te verplaatsen moet u de notenstandaard weer neerklappen. Openen en sluiten van de klep Om de klep te openen moet u ze met beide handen vastpakken, een beetje optillen en naar de achterkant van het instrument schuiven. Om de klep te sluiten moet u ze voorzichtig naar u toe trekken en vervolgens laten zakken. Let er tijdens het openen en sluiten van de klep op dat u niet uw vingers klemt. Het is dan ook verstandiger dat kleine kinderen de klep van de HP103e/102e nooit alleen openen of sluiten. Opm. Alvorens de piano te verplaatsen sluit u de klep het best om verwondingen tijdens het transport te voorkomen. 188 ■ Klemmen gebruiken Indien nodig kunt u de klemmen gebruiken om te voorkomen dat uw partituren weer dichtklappen. Als u deze klemmen niet nodig hebt, moet u ze neerklappen. fig.mu_stand4  HP103_e.book Page 189 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Voorbereiding In- en uitschakelen De HP103e/102e is uitgerust met twee hoofdtelefoonaansluitingen. Zo kunnen telkens twee personen naar uw spel luisteren, wat bv. voor educatieve toepassingen of tijdens het spelen van quatre-mains stukken handig is. Bovendien heeft een hoofdtelefoon natuurlijk het voordeel dat u ook ‘s ochtends vroeg en ‘s avonds laat kunt spelen zonder wie dan ook te storen. Na alle benodigde aansluitingen voltooid te hebben mag u de apparaten in de opgegeven volgorde inschakelen. Door de apparaten in de verkeerde volgorde in te schakelen zou u de luidsprekers enz. kunnen beschadigen. Alvorens het instrument in te schakelen moet u de [Volume]-regelaar in de laagste stand zetten en vervolgens op [Power On] drukken. Het instrument wordt ingeschakeld en de stroomindicator links aan de voorkant van de HP103e/102e licht op. Wanneer u een hoofdtelefoon aansluit, licht de [ ]-indicator (blz. 186) op en worden de luidsprekers van de HP103e/102e uitgeschakeld. Enkele seconden later is het instrument beschikbaar en hoort u iets, wanneer u op het klavier speelt. Stel met de [Volume]-regelaar het gewenste volume in. Opm. Dit product is voorzien van een veiligheidscircuit. Daarom duurt het na het inschakelen even voordat het naar behoren werkt. NEDERLANDS Sluit de hoofdtelefoon(s) aan op de connectors links onder het klavier. Het volume in de hoofdtelefoon stelt u in met de [Volume]-regelaar (blz. 189) van de HP103e/102e. NEDERLANDS Hoofdtelefoon aansluiten fig.00~06.e Power On NEDERLANDS Hoofdtelefoonaansluiting x2 Gebruik een stereo-hoofdtelefoon. Stroomindicator Opmerkingen i.v.m. het gebruik van een hoofdtelefoon ■ Gebruik van de hoofdtelefoonhaak Als u de hoofdtelefoon niet nodig hebt, kunt u hem aan de haak links onder het klavier van de HP103e/102e hangen. Draai de hoofdtelefoonhaak heen en weer, terwijl u hem in de boring aan de onderkant van de HP103e/102e schuift (zie de afbeelding verderop). Draai de vleugelmoer van de hoofdtelefoonhaak stevig vast om de haak klem te zetten. Volume en helderheid van het geluid instellen Stel met de [Volume]-regelaar het gewenste volume in. Met de [Brilliance]-knop kunt u de helderheid van het geluid veranderen. De helderheid kan in drie stappen worden ingesteld: Indicator van de [Brilliance]-knop Uit Rood Groen Helderheid Medium Dof/rond Fel/helder NEDERLANDS Installeren van de hoofdtelefoonhaak De HP103e/102e wordt uitgeschakeld en de stroomindicator links vooraan dooft. NEDERLANDS • Om de kabel van de hoofdtelefoon niet te beschadigen mag u enkel de hoofdtelefoon zelf of de stekker vastpakken. • Als u de hoofdtelefoon op het instrument aansluit, terwijl er een hoog volume staat ingesteld, zou u de hoofdtelefoon kunnen beschadigen. Zet het volume van de HP103e/102e dus op de minimumwaarde alvorens een hoofdtelefoon aan te sluiten. • Zet het volume nooit te hard, omdat u daardoor niet alleen de hoofdtelefoon beschadigt, maar ook uw oren. Werk altijd op een verantwoord volume. Om het instrument uit te schakelen moet u de [Volume]-regelaar in de laagste stand zetten en pas daarna op [Power On] drukken. fig.00~07.e Min Max NEDERLANDS Vleugelmoer Hoofdtelefoonhaak 189  HP103_e.book Page 190 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Voorbereiding Over de pedalen Over de instelschroef Er zijn drie pedalen, die –met name bij het gebruik van pianoklanken– de volgende functies hebben: Na het transport van de HP103e/102e, of als u vindt dat de pedalenbak teveel speling heeft, moet u de instelschroef onder de pedalen verder uitdraaien. Zacht pedaal Demperpedaal Sostenutopedaal ❍ Draai de instelschroef zo ver uit tot ze de vloer raakt. Als er namelijk een speling blijft tussen de instelschroef en de vloer, kan het gebeuren dat het instrument niet op het intrappen van de pedalen reageert. Wanneer u het instrument op een dik vast tapijt e.d. zet, moet u de instelschroef zo ver uitdraaien tot ze tegen de vloer drukt. Demperpedaal (rechts) Gebruik dit pedaal, wanneer u de gespeelde noten langer wilt aanhouden. Op akoestische piano’s zorgt het intrappen van het demperpedaal dat ook andere snaren met de gespeelde noten beginnen mee te trillen. Hierdoor wordt het geluid voller. Het demperpedaal van de HP103e/102e simuleert deze “demperresonantie”. Opm. U kunt zelf bepalen hoe duidelijk deze resonantie van het demperpedaal te horen is. Zie hiervoor “Pedaalresonantie wijzigen” op blz. 205. Sostenutopedaal (midden) Met het sostenutopedaal kunt u enkel de noten laten doorklinken, die u speelt op het moment dat u het pedaal intrapt. Zacht pedaal (links) Met dit pedaal kunt u het volume tijdelijk verminderen. Zodra u het pedaal intrapt, worden de gespeelde noten stiller dan normaal weergegeven. 190 Instelschroef Opm. Als u de stand van de instelschroef nauwelijks kunt wijzigen, vraagt u het best aan een andere persoon de linker of rechter kant van de stand op te tillen, terwijl u aan de schroef draait. Trap de pedalen na het draaien aan de instelschroef één voor één in. Als de pedalenbak beweegt, moet u de instelschroef nog verder uitdraaien tot ze de vloer raakt. Na het transport van de piano moet u de stand van de instelschroef in de regel wijzigen.  HP103_e.book Page 191 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 1. Beluisteren van de interne stukken en de Luisteren naar de interne stukken NEDERLANDS Hoofdstuk 1. Beluisteren van de interne stukken en de demo ■ Kiezen van het stuk dat u wilt beluisteren De HP103e/102e bevat 66 pianostukken. “Hoofdstuk 3. Meespelen met de interne stukken” (blz. 200), “Internal Song List” (blz. 217) Als u wilt, worden alle beschikbare stukken na elkaar afgespeeld. 2 1 3, 4 Stuk kiezen 1. Druk op de [Song/Tempo]-knop (indicator moet rood oplichten). 1 2 De indicator van de [Song/Tempo]-knop licht op, terwijl de indicator van de [Play]-knop knippert. De weergave begint vanaf het momenteel geselecteerde stuk. Tijdens de weergave van de interne stukken wordt de galm ingeschakeld (de indicator van die knop licht dan ook op). Het nummer van het momenteel geselecteerde stuk wordt in het display afgebeeld. Het nummer van het momenteel geselecteerde stuk wordt in het display afgebeeld. Identificatie van de interne stukken USr (User) … Het geheugen dat het door u opgenomen stuk bevat. (→ blz. 202 voor details i.v.m. de opname.) Nummers met een “S.” … Interne stukken. NEDERLANDS 1. Houd de [Song/Tempo]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Play]-knop drukt. NEDERLANDS ■ Weergave van alle pianostukken 2. Kies met de [+]- of [–]-knop een stuk. U kunt deze knoppen ook ingedrukt houden om sneller een ander nummer te kiezen. Weergave starten Met de knoppen [–] en [+] kunt u het gewenste stuk kiezen. Aan het einde van het laatste stuk keert de weergave terug naar het eerste en loopt ze gewoon door. Weergave stoppen 2. Druk op de [Play]-knop. De weergave stopt. De indicator van deze knop licht op en de weergave van het gekozen stuk begint. Weergave stoppen 4. Druk op de [Play]-knop. NEDERLANDS 3. Druk op de [Play]-knop. De indicator van deze knop dooft en de weergave stopt. Als u daarna weer op de [Play]-knop drukt, begint de weergave weer vanaf het begin van het stuk waar u ze gestopt had. NEDERLANDS NEDERLANDS 191  HP103_e.book Page 192 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 1. Beluisteren van de interne stukken en de demo Luisteren naar de demosongs ■ Functiedemo beluisteren Er is tevens een demo die talrijke functies voor de pianoklanken ten tonele voert. Uw instrument bevat verschillende songs, die de piano- en andere klanken evenals andere handige functies demonstreren. ■ Afspelen van een klankdemo 1, 3 2 1. Druk op de [Demo]-knop. De indicator knippert en de weergave van de klankdemo’s begint. 1, 2 2. Druk op één van de volgende knoppen. Functieknop 1. Druk op de [Demo]-knop. De indicator knippert en de weergave van de klankdemo’s begint. Verklaring blz. [Grand Space] “Grand Space”-demo blz. 194 blz. 194 [Dynamics] “Dynamic Emphasis”-demo blz. 194 Door een knop in te drukken selecteert u de bijbehorende demosong. Aan het einde van de laatste klankdemo keert de weergave terug naar het eerste stuk en loopt ze gewoon door. Als u op een Tone-knop drukt, terwijl de [Demo]-knop knippert, wordt de demosong van de betreffende klankgroep afgespeeld. Verklaring Tone-knop [Piano] Demo van de pianogeluiden [E. Piano] Demo van de elektrische pianogeluiden [Harpsi] Demo van de klavecimbelklanken [Organ] Demo van de orgelgeluiden [Strings] Demo van de strijkersklanken [Split] Demo van de splitfunctie (blz. 197) Weergave van de klankdemo’s stoppen 2. Druk op de [Demo]-knop. De indicator van de [Demo]-knop dooft en de demoweergave stopt. 192 U hoort dan telkens twee versies van de betreffende demo: één mét de betreffende functie en één zónder. Door herhaaldelijk op de in stap 2 gedrukte knop te drukken kiest u afwisselend de versie mét en zónder de betreffende functie. Weergave van de functiedemo stoppen 3. Druk op de [Demo]-knop. De indicator van de [Demo]-knop dooft en de demoweergave stopt.  HP103_e.book Page 193 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 2. Zelf spelen NEDERLANDS Hoofdstuk 2. Zelf spelen Andere klanken kiezen De HP103e/102e bevat 20 verschillende klanken (die we “Tones” noemen), die in vijf groepen zijn onderverdeeld. De groepen selecteert u met de Tone-knoppen. Als u wilt, kunt u de aanslaggevoeligheid –of beter: de respons- van het klavier– wijzigen. 2 NEDERLANDS 1 Aanslaggevoeligheid instellen (Key Touch) 1 Klankgroep kiezen 1. Druk op de [Key Touch]-knop. 1. Druk op een klankkeuzeknop. De indicator van deze knop licht op en de aanslaggevoeligheid verandert. Als u nu op het klavier speelt, worden de noten met de zopas gekozen klank weergegeven. Meer details vindt u onder “Tone List” (blz. 216). Druk zo vaak op de [Key Touch]-knop tot u bij de gewenste aanslaggevoeligheid belandt. Let daarvoor op de kleur van de bijbehorende indicator. Klankvariatie kiezen Uit: Medium. Hiermee kiest u de meest natuurlijke respons. Deze instelling vertegenwoordigt de respons van een akoestische piano. 2. Druk op de [Variation]-knop. Elke Tone-groep bevat vier klanken (1~4), die we “variaties” noemen. Met de [Variation]-knop kiest u de benodigde variatie. Klanknummer 1 2 3 4 Indicator van de [Variation]-knop Uit Rood Groen Oranje In bepaalde gevallen staan “3” en “4” eigenlijk voor twee klanken, die samen kunnen worden bespeeld. Rood: Zwaar. Om bijzonder luid (fortissimo, alias “ff”) te spelen moet u de toetsen veel harder aanslaan dan normaal. Dat wekt de indruk van een ietwat “logge” klavierrespons. Daar staat echter een veel ruimere dynamiek tegenover. Groen: Licht. Fortissimo (ff) can be produced by playing less strongly than usual, making the keyboard feel lighter. This setting makes it easy to play, even for children. Oranje: Vast. Uw manier van spelen (dynamiek) heeft geen enkele invloed op het volume of de klankkleur: alle noten klinken even hard/helder. NEDERLANDS Speel op het klavier om de gekozen klank te beluisteren. In de Dual- (blz. 196) of Split-mode (blz. 197) kunt u alleen de klanken “1” en “2” kiezen. Als u de Dual- of Split-mode activeert na klank “3” of “4” gekozen te hebben, wordt automatisch klank “1” van de betreffende groep geselecteerd. NEDERLANDS Als u verschillende keren op de [Variation]-knop drukt, verandert zijn indicator van kleur om duidelijk te maken dat u telkens een andere klank kiest. NEDERLANDS De indicator van de ingedrukte knop licht op. NEDERLANDS 193  HP103_e.book Page 194 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 2. Zelf spelen Meer diepte voor het geluid (Grand Space) De HP103e/102e biedt een “Grand Space”-functie die voor een geluid zorgt dat qua diepte nauw aanleunt bij het geluid van een akoestische vleugel. Eén en ander wordt mogelijk dankzij de toevoeging van een natuurlijke galm die je op een vleugel altijd aantreft. De Grand Space-functie is nu actief en voorziet het geluid van meer diepte. Na keuze van de Grand Space-mode “1” (blz. 207) kunt u ook met een hoofdtelefoon werken, omdat het diepte-effect voor dit soort toepassingen wordt geoptimeerd. Gebruikt u geen hoofdtelefoon, dan wordt de diepte voor gebruik met luidsprekers aangepast. Druk nog een keer op de [Grand Space]-knop (hij dooft) om de gelijknamige functie weer uit te schakelen. Grand Space-instellingen wijzigen 1 2 1. Druk op de [Grand Space]-knop (indicator moet oplichten). De Grand Space-functie is nu actief en voorziet het geluid van meer diepte. Na keuze van de Grand Space-mode “1” (blz. 207) kunt u ook met een hoofdtelefoon werken, omdat het diepte-effect voor dit soort toepassingen wordt geoptimeerd. Gebruikt u geen hoofdtelefoon, dan wordt de diepte voor gebruik met luidsprekers aangepast. Druk nog een keer op de [Grand Space]-knop (hij dooft) om de gelijknamige functie weer uit te schakelen. Grand Space-instellingen wijzigen 2. Houd de [Grand Space]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. 2. Houd de [Grand Space]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. De diepte kan in vier stappen worden ingesteld. Hoe groter de waarde, hoe meer diepte het geluid krijgt. Als u een hoofdtelefoon aansluit, licht de [ tor op. ]-indica- Geluid levendiger maken (Dynamic Emphasis) Indien nodig kunt u het geluid levendiger maken en voor een nóg betere definitie zorgen. De diepte kan in vier stappen worden ingesteld. Hoe groter de waarde, hoe meer diepte het geluid krijgt. 1 2 1. Druk op de [Dynamics]-knop (indicator moet oplichten). Diepte voor de hoofdtelefoon optimeren (Grand Space) Het diepte-effect kan tevens worden aangepast om ook bij gebruik van een hoofdtelefoon nog optimaal over te komen. De hier beschreven instelling wekt namelijk de indruk dat u tijdens het spelen vóór een vleugelpiano zit. 1 2 1. Druk op de [Grand Space]-knop (indicator moet oplichten). 194 De “Dynamic Emphasis”-functie is nu actief en het geluid lijkt veel levendiger. 2. Druk nog een keer op de [Dynamics]-knop (hij dooft) om de gelijknamige functie weer uit te schakelen. Dynamic Emphasis-instellingen wijzigen 3. Houd de [Dynamics]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. Indicator Omschrijving 1 De bas en de hoge tonen worden benadrukt. 2 Zorgt voor een geluid waarbij zelfs in de bas gespeelde akkoorden nog duidelijk overeind blijven. 3 De bas wordt benadrukt.  HP103_e.book Page 195 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 2. Zelf spelen 1 2 ■ Geluid van galm voorzien (Reverb) Met de Transpose-functie zorgt u dat een stuk in een andere toonaard wordt weergegeven dan degene waarin u het speelt. Dat laat bv. toe om een stuk in een moeilijke toonaard (met veel kruisen (#) en mollen (b) te laten klinken, terwijl u eigenlijk in een gemakkelijke toonaard zit te spelen. Een andere toepassing is het hanteren van een andere toonaard, terwijl u nog steeds dezelfde toetsen indrukt, wanneer de zanger(es) moeite heeft met de originele toonaard van het stuk. 1. Druk op de [Reverb]-knop. De indicator van deze knop licht op en het geluid wordt van galm voorzien. Om de galm weer uit te schakelen moet u nog een keer op de [Reverb]-knop drukken (indicator dooft weer). Tijdens de weergave van de interne stukken wordt de galm ingeschakeld (de indicator van die knop licht dan ook op). De diepte (hoeveelheid) van het galmeffect kan in acht stappen worden ingesteld. Bij het inschakelen wordt automatisch de waarde “4” gekozen. 2. Houd de [Reverb]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. Het display beeldt de nieuwe waarde af. Hoe groter de waarde, hoe luider de galm. 1 1. Houd de [Transpose]-knop ingedrukt, terwijl u op de toets drukt die overeenkomt met de grondtoon van de gewenste toonaard. De indicator van deze knop licht op en het klavier wordt getransponeerd. U kunt het transpositie-interval tevens wijzigen door de [Transpose]-knop ingedrukt te houden, terwijl u op [–] of [+] drukt. Als u de [Transpose]-knop ingedrukt houdt, wordt de momenteel gehanteerde waarde in het display afgebeeld. Als u de [Reverb]-knop ingedrukt houdt, wordt de momenteel gehanteerde galmintensiteit in het display afgebeeld. Het instelbereik voor de transpositie luidt –6~0~+5 (halve tonen). Voorbeeld: Als u bij het drukken op een C-toets telkens een E wilt horen, moet u de [Transpose]-knop ingedrukt houden en een E-toets indrukken. Aangezien de E zich vier (witte en zwarte) toetsen rechts van de C bevindt, beeldt het display dan de waarde “4” af. Als u C E G speelt… NEDERLANDS Als u de [Transpose]-knop ingedrukt houdt en tegelijk op [–] en [+] drukt, wordt weer de oorspronkelijke instelling (“0”= geen transpositie) gekozen. NEDERLANDS ■ Galmvolume veranderen NEDERLANDS Het Reverb-effect voorziet de gespeelde noten van galm die de indruk wekt dat u in een concertzaal zit te spelen. Transponeren van het klavier (Transpose) NEDERLANDS Digitale effecten gebruiken …hoort u E G# B NEDERLANDS Als de Transpose-waarde “0” luidt, licht de indicator van de [Transpose]-knop zelfs dan niet op, wanneer u hem indrukt. Om de transpositie weer uit te schakelen moet u nog een keer op de [Transpose]-knop drukken (de indicator dooft weer). 195 NEDERLANDS Druk nog eens op de [Transpose]-knop (indicator licht op) om weer het laatst ingestelde transpositie-interval te gebruiken. Tijdens het uitschakelen wordt deze waarde weer op “0” gezet.  HP103_e.book Page 196 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 2. Zelf spelen Twee klanken tegelijk bespelen (Dual) U kunt ook twee klanken tegelijk bespelen. Hier en daar noemen we dit “Dual”. ■ Volumebalans in de Dual-mode (Dual Balance) Indien nodig, kunt u de volumebalans van de Dual-mode wijzigen. 1. Druk de knoppen van de twee klanken, die u samen wilt gebruiken, tegelijkertijd in. In de Dual-mode geeft de indicator van de [Variation]knop aan welke klank u voor de rechter Tone-knop gekozen hebt. De indicator van de ingedrukte knop licht op. Als u nu op het klavier speelt, worden de noten door deze klanken weergegeven. Om de Dual-mode weer te verlaten, moet u op één klankkeuzeknop drukken. In de Dual- of Split-mode kunt u uitsluitend de klanken “1” en “2” kiezen. Als u de Dual-mode activeert na klank “3” of “4” gekozen te hebben, wordt automatisch klank “1” van de betreffende groep geselecteerd. Andere klank voor de rechter Tone-knop kiezen 1. Druk op de [Variation]-knop. 1 2 Na het inschakelen wordt de Dual-balans automatisch op “8~2” (volume linker knop – volume rechter knop) gezet. 1. Houd de [Transpose]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Split]-knop drukt. De indicators van deze twee knoppen knipperen. In het display verschijnt de momenteel gekozen balanswaarde. 2. Druk op de [–]- of [+]-knop om de waarde te wijzigen. De balans verandert. Om weer de oorspronkelijke balans te kiezen moet u de [–]- en [+]-knop samen indrukken. fig.disp-dualbal.e Nu hoort u tijdens het spelen nog steeds de klank van de linker Tone-knop, maar een andere variatie voor de rechter knop. Andere klank voor de linker Tone-knop kiezen Schakel de Dual-mode even uit en kies vervolgens de benodigde klanken. 196 Volume van de linker Tone-knop Volume van de rechter Tone-knop Druk op de [Transpose]- of [Split]-knop. De indicator van die knop werkt nu weer “normaal”.  HP103_e.book Page 197 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 2. Zelf spelen NEDERLANDS Verschillende klanken voor de linker-/rechterhand (Split) U kunt via de linker klavierhelft een andere klank bespelen dan via de rechter helft. Dat noemen we een “Split”. Splitpunt (na het inschakelen is dat de noot “F#3”) A0 B0 C1 D1 E1 F1 G1 A1 B1 C2 … C3 Klank voor de linker hand C4 C5 B7 C8 Klank voor de rechter hand 1. Druk op de [Split]-knop. De indicator van deze knop licht op. Het klavier is nu in twee helften verdeeld: één voor de linker en een tweede voor de rechter hand. De klank van de rechter helft is nog steeds degene die u vóór het indrukken van de [Split]-knop had gekozen. Aan de linker helft is echter een basklank toegewezen. Als u in de Dual-mode op de [Split]-knop drukt… De klank van de linker Tone-knop (wiens indicator oplicht) wordt aan de rechter helft toegewezen, terwijl u via de linker helft een passende basklank aanstuurt. Andere klank voor de linker helft kiezen Druk op de [Variation]-knop. Indien nodig, kunt u het splitpunt (waar de linker helft stopt en de rechter helft begint) wijzigen. Die noot kan eender waar tussen de “B1” en de “B6” liggen. Na het inschakelen fungeert de noot “F#3” als splitpunt. Houd de [Split]-knop ingedrukt, terwijl u op de toets drukt die u als nieuw splitpunt wilt hanteren. Die toets vertegenwoordigt de hoogste noot van de linker helft. Als u de [Split]-knop even ingedrukt houdt, beeldt het display de nootnaam van het momenteel gekozen splitpunt af. Indien nodig, kunt u het splitpunt ook met de [–]- of [+]knop kiezen, terwijl u de [Split]-knop indrukt. Door de [Split]-knop ingedrukt te houden, terwijl u tegelijk op [+] en [–] drukt, kiest u weer het voorgeprogrammeerde splitpunt (F#3). De nootnamen verschijnen als volgt in het display: Display C C d E_ Benaming C C D E Display E F F G Benaming E F F G Display A_ A b_ b Benaming A A B B NEDERLANDS In sommige gevallen wordt de klank, die u vóór het drukken op de [Split]-knop geselecteerd had, aan de linker helft toegewezen. Meer details over de beschikbare klanken en kandidaten voor de linker helft vindt u in de “Tone List” (blz. 216). Dit instrument onthoudt voor elke Tone-knop de voor de linker helft gekozen klank. Onmiddellijk na het inschakelen wordt echter weer de fabrieksinstelling gehanteerd. ■ Splitpunt instellen NEDERLANDS Door verschillende keren op de [Variation]-knop te drukken zorgt u dat de kleur van de bijbehorende indicator verandert. Tevens kiest u een andere klank voor de linker helft. Om voor de rechter helft een andere variatie te kiezen moet u de Split-mode even uitschakelen, de benodigde variatie selecteren en de Split-mode weer activeren. In de Split-mode heeft het demperpedaal aanvankelijk alleen betrekking op de rechter klavierhelft. Dat kunt u echter veranderen. Zie hiervoor “Toewijzen van het demperpedaal aan de linker klavierhelft” (blz. 207). NEDERLANDS Om de Split-mode weer te verlaten, moet u nog een keer op de [Split]-knop drukken (de indicator dooft weer). Daarmee wijst u een andere klank toe aan de rechter helft. Bovendien kiest het instrument een passende klank voor de linker helft. NEDERLANDS 1 1. Druk op de Tone-knop. NEDERLANDS Andere klank voor de rechter helft kiezen Het splitpunt vertegenwoordigt de hoogste noot van de linker helft. In de Split-mode kunt u enkel de geluiden “1” en “2” van de Tone-groepen gebruiken. Als u de Split-mode activeert na klank “3” of “4” gekozen te hebben, wordt automatisch klank “1” van de betreffende groep geselecteerd. 197  HP103_e.book Page 198 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 2. Zelf spelen Metronoom gebruiken Overeenkomst tussen de maatsoort en de tempoweergave ■ Werken met de metronoom Maatsoort De HP103e/102e bevat een metronoom. Tempowaarde Indien nodig, tikt de metronoom tijdens de weergave van een stuk in de maat (Beat) en het tempo van dat stuk. Metronoom stoppen 3, 4 2, 4 1, 5 5. Druk nog een keer op de [Metronome/Count In]knop om te zorgen dat de indicator weer dooft. Werken met de metronoom De metronoom stopt. 1. Druk op de [Metronome/Count In]-knop. ■ Metronoomvolume wijzigen De metronoom begint te tellen. De indicator van deze knop knippert nu in de maat van het ingestelde tempo (rood en groen). Op de eerste tel van elke maat licht hij rood op, op de overige tellen groen. Tempo instellen 2. Druk op de [Song/Tempo]-knop (de indicator moet groen oplichten). 3. Druk op de [–]- of [+]-knop om een ander tempo te kiezen. Andere maatsoort kiezen Het volume van de metronoom kunt u wijzigen. Er zijn negen mogelijke waarden. Na inschakelen wordt automatisch de waarde “4” gekozen. Houd de [Metronome/Count In]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. Het display beeldt nu het momenteel gehanteerde volume af. Houd [Metronome/Count In] nog steeds ingedrukt, terwijl u met de [+]- of [–]-knop een andere volumewaarde instelt. 4. Houd de [Song/Tempo]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. Het display beeldt nu de momenteel gekozen maatsoort af. Houd de [Song/Tempo]-knop ingedrukt en kies met [+] of [–] een andere maatsoort. Houd de [Song/Tempo]-knop ingedrukt, terwijl u de [–]en [+]-knop samen indrukt om weer de eerder gekozen maatsoort te hanteren. Display Maatsoort Display Maatsoort 2.2 2/2 6.4 6/4 0.4 Enkel zachte tellen 7.4 7/4 2.4 2/4 3.8 3/8 3.4 3/4 6.8 6/8 4.4 4/4 9.8 9/8 5.4 5/4 12.8 12/8 Opm. 198 Tijdens de songweergave of -opname kunt u geen andere maatsoort kiezen. Opm. Als u de [Metronome/Count In]-knop ingedrukt houdt, wordt de momenteel gehanteerde volumewaarde in het display afgebeeld. Als u deze waarde op “0” zet, hoort u de metronoom niet meer.  HP103_e.book Page 199 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 2. Zelf spelen NEDERLANDS Splitsen van het klavier in twee helften voor quatremainsstukken (Twin-mode) Het klavier kan in twee aparte secties worden verdeeld, zodat twee pianisten tegelijk in hetzelfde register kunnen spelen. C2 C3 C4 C3 C4 C5 C6 De indicator van de [Split]-knop licht op en de Twin-mode is actief. 1 C3 C6 C4 C7 C5 C8 C6 ● In de Twin-mode worden de volgende dingen ingesteld: • Het klavier wordt in twee aparte secties verdeeld en de toonhoogte verandert. • Het rechter pedaal fungeert als demperpedaal voor de rechter helft, terwijl het linker pedaal als demper voor de linker helft dienst doet. • Het middelste pedaal fungeert als sostenutopedaal voor de rechter helft. Opm. In de Twin-mode is de demperresonantie niet beschikbaar. NEDERLANDS 2. Om deze mode weer te verlaten moet u op de [Split]-knop drukken. NEDERLANDS 1. Houd de [Split]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Piano]-knop drukt. C5 NEDERLANDS C1 NEDERLANDS NEDERLANDS 199  HP103_e.book Page 200 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 3. Meespelen met de interne stukken Hoofdstuk 3. Meespelen met de interne stukken Laten we nu kijken wat je moet doen om met de interne pianostukken mee te spelen. Indien nodig, kunt u aanvankelijk een lager tempo kiezen tot u de muziek helemaal onder de knie hebt. Verder zou u met één hand kunnen beginnen en daarna de andere hand kunnen instuderen. Wat u ook doet: het verdient altijd aanbeveling om het betreffende stuk eerst een paar keer aandachtig te beluisteren. Onder “Kiezen van het stuk dat u wilt beluisteren” (blz. 191) komt u te weten hoe u te werk moet gaan. Indien nodig, kunt u de metronoom inschakelen. Die telt dan in de maat en het tempo van het gekozen stuk. Bepaalde interne stukken bevatten tempowijzigingen. Tempo instellen Als u het gekozen stuk aanvankelijk wat aan de snelle kant vindt, kunt u het tempo verminderen. Dat is met name voor het instuderen van nieuw repertoire van belang. Voer het tempo dan geleidelijk aan op. 2 Kies eerst het stuk dat u wilt spelen (blz. 191). 1. Druk op de [Song/Tempo]-knop (indicator moet groen oplichten). Het display beeldt nu de gehanteerde tempowaarde af. Overeenkomst tussen de maatsoort en de tempoweergave Tempowaarde Door herhaaldelijk op de [Song/Tempo]-knop te drukken roept u afwisselend de tempowaarde en het nummer van het gekozen stuk (voorafgegaan door “S.”) op. Als de tempowaarde wordt afgebeeld, licht de indicator van de [Song/Tempo]-knop in het groen op. Hebt u het songnummer gekozen, dan licht de indicator in het rood op. 2. Druk op de [–]- of [+]-knop om een ander tempo te kiezen. Het instelbereik voor het tempo luidt = 20~250. U kunt het tempo ook tijdens de weergave wijzigen. 200 Met de [–]-knop vermindert u het tempo. Ook deze knop kunt u ingedrukt houden om het tempo drastisch te verminderen. Druk de [+]- en [–]-knop samen in om weer het voorgeprogrammeerde tempo van het gekozen stuk op te roepen. Tempoaanduiding tijdens de weergave De afgebeelde tempowaarde verandert nooit tijdens de songweergave. Dat neemt echter niet weg dat het tempo af en toe verandert. Identificatie van de interne stukken USr (User) … Het geheugen dat het door u opgenomen stuk bevat. (→ blz. 202 voor details i.v.m. de opname.) Nummers met een “S.” … Interne stukken. ■ Weergave beginnen met een aftel Als u meteen vanaf het begin van het stuk moet/wilt meespelen, activeert u het best de aftelfunctie. Dan bent u er namelijk zeker van dat u op het juiste moment begint. Deze aftel is beschikbaar, wanneer u vóór het starten van de weergave de metronoom activeert. In dat geval telt de HP103e/102e twee maten af en start hij vervolgens de weergave. Weergave tijdens de aftel: “-2” (nog twee maten), “-1” (nog één maat en u bent aan de beurt). “Werken met de metronoom” (blz. 198) 1 Maat- Met de [+]-knop voert u het tempo in kleine stappen op. Houd hem ingedrukt om snel een beduidend hoger tempo te kiezen.  HP103_e.book Page 201 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 3. Meespelen met de interne stukken U kunt zelf bepalen welke partij(en) van de interne stukken moet(en) worden afgespeeld. Spoorknoppen 1. Druk op de [Left]- of [Right]-knop. De indicator van de ingedrukte knop dooft. Dat betekent dat de betreffende partij niet meer afgespeeld wordt. Als u bv. de partij van de rechterhand zelf wilt spelen, moet u op de [Right]-knop drukken (indicator moet doven). Die partij wordt nu niet meer weergeven. Weergave starten 2. Druk op de [Play]-knop (indicator moet oplichten). De weergave van het stuk begint. De partij, die u in stap 1 gekozen hebt, wordt niet afgespeeld. U moet ze dus zelf spelen, terwijl u door de partij van de linkerhand wordt begeleid. Partij van de Partij van de linker hand rechter hand En dan nu muziek… NEDERLANDS De partij van de linkerhand kan met de [Left]-knop in-/ uitgeschakeld worden. De partij van de rechterhand is aan de [Right]-knop toegewezen. Laten we de [Left]- en [Right]-knop in het volgende gewoon de “spoorknoppen” noemen. Keuze van de partij die u zelf wilt spelen NEDERLANDS Aparte weergave van de twee partijen Druk nog een keer op de knop, die u in stap 1 had uitgeschakeld. Nu hoort u de ontbrekende partij weer (en de indicator van de knop licht op). U kunt de spoorknoppen ook tijdens de weergave in- en uitschakelen. NEDERLANDS Stop de weergave 3. Druk op de [Play]-knop. 2, 3 1 De weergave van het stuk stopt. Kies eerst het stuk dat u wilt spelen (blz. 191). NEDERLANDS NEDERLANDS NEDERLANDS 201  HP103_e.book Page 202 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 4. Zelf iets opnemen Hoofdstuk 4. Zelf iets opnemen U kunt ook eigen muziek (of versies van bestaande stukken) opnemen. En natuurlijk kunt u uw spel beluisteren – en er zelfs een tweede partij aan toevoegen. Nieuw stuk opnemen Opnemen zonder begeleiding van een intern stuk De opnamefunctie van de HP103e/102e werkt als volgt: • Opname van uw eigen spel (→ “Nieuw stuk opnemen”, blz. 202) • Opnemen tijdens de weergave van een intern stuk (→ “Opnemen tijdens de weergave van een intern stuk”, blz. 203) • Apart opnemen van de linker- en rechterhand (→ “Aparte opname van de linker- en rechterhand”, blz. 204) ■ Opmerkingen i.v.m. de opname • Intern is er plaats voor één opname. • Die opname wordt gewist, wanneer u het instrument uitschakelt. Vergeet dus niet om ze met een cassettespeler e.d. op te nemen of de data naar een MIDI-apparaat door te seinen om ze naar diskette te kunnen wegschrijven. Zie hiervoor “Hoofdstuk 6. Werken met externe apparaten” (blz. 209). Als de volgende boodschap verschijnt… Als u probeert een nieuw stuk op te nemen, terwijl het interne geheugen nog een eerder gemaakte opname bevat, verschijnt de volgende boodschap. Bovendien knippert de indicator van de [Rec]- en [Play]-knop. 3 2 1 4 6,7,8 5,7 Instellingen voor de opname (kies “USr”) 1. Druk op de [Song/Tempo]-knop (indicator moet rood oplichten). Het nummer van het momenteel geselecteerde stuk wordt in het display afgebeeld. 2. Druk de [+]- en [–]-knop samen in om “USr” te kiezen. Klank kiezen en tempo instellen 3. Kies de klank die u voor de opname wilt gebruiken (blz. 193). 4. Schakel eventueel de metronoom in. Start de metronoom even om het tempo en de maatsoort te kunnen instellen (blz. 198). Opm. Als u een partij aan een bestaande opname toevoegt, hanteert die het tempo en de maatsoort van het eerder opgenomen materiaal. 5. Druk op de [Rec]-knop. Als de vorige opname mag worden gewist, moet u op de [Rec]-knop drukken. Wilt u de eerder gemaakte opname niet verliezen, dan moet u op de [Play]-knop drukken. Maar dan kunt u niet opnemen. De [Rec]-indicator licht op, terwijl de [Play]-indicator knippert. Dat betekent dat het instrument klaar is voor de opname. Start de opname 6. De opname begint zodra u op het klavier speelt of op de [Play]-knop drukt. Voor stukken, die met een opmaat (dus niet op de eerste tel) beginnen, moet u eerst op [Rec] drukken om de HP103e/102e klaar te maken voor de opname. Start de opname vervolgens door op [Play] te drukken. Nu wordt er eerst twee maten afgeteld. Daarna begint de opname. Nu wordt er eerst twee maten afgeteld. Daarna begint de opname. U kunt de opname ook starten door minstens één noot op het klavier te spelen (dan hoeft u namelijk niet op de [Play]-knop te drukken). In dat geval hoort u uiteraard geen aftel. Zodra de opname begint, lichten de [Play]- en [Rec]-indicator op. Speel het stuk dat u wilt opnemen. 202  HP103_e.book Page 203 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 4. Zelf iets opnemen 7. Druk op de [Play]- of [Rec]-knop. De [Play]- en [Rec]-indicator doven en de opname stopt. Weergave van “USr” Na de opname verandert de “ ”-boodschap in “ ”. Een “.” rechtsonder in het display betekent dat het User-geheugen al data bevat. Beluister uw opname Nu hoort u wat u zonet hebt opgenomen. Druk nog een keer op de [Play]-knop om de weergave weer te stoppen. Als u vóór de opname geen spoor kiest, wordt uw spel automatisch op het [Left]-spoor opgenomen. Zie “Aparte opname van de linker- en rechterhand” (blz. 204) om de linker- en rechterhand apart op te nemen. 6. Druk op de [Play]-knop. Het instrument telt nu eerst twee maten af en start vervolgens de opname. Speel mee met de interne partij. Stop de opname 7. Druk op de [Play]- of [Rec]-knop. De [Play]- en [Rec]-indicator doven en de opname stopt. Uw opname bevindt zich in het “USr (User)”-geheugen. Beluister uw opname 8. Druk op de [Play]-knop. Nu hoort u wat u zonet hebt opgenomen. Druk nog een keer op de [Play]-knop om de weergave weer te stoppen. NEDERLANDS Opnemen tijdens de weergave van een intern stuk NEDERLANDS 8. Druk op de [Play]-knop. Start de opname NEDERLANDS Stop de opname U kunt ook opnemen wat u bij één van de interne stukken speelt. Dat laat bv. toe om enkel de partij van de [Left]- of [Right]knop weer te geven (en op te nemen), terwijl u de partij van de andere hand zelf speelt en opneemt. NEDERLANDS 2 1 3 6,7,8 4,7 5 Stuk kiezen 1. Druk op de [Song/Tempo]-knop (indicator moet rood oplichten). Het display beeldt nu even het nummer van het gekozen stuk af. NEDERLANDS 2. Kies met de [+]- of [–]-knop het stuk dat u als basis wilt gebruiken. 3. Activeer eventueel de metronoom en stel het gewenste tempo in (blz. 198). 4. Druk op de [Rec]-knop. De indicator van de [Rec]-knop licht op. Kies het op te nemen spoor 5. Druk op de [Left]- of [Right]-knop. NEDERLANDS Om de partij van de linkerhand zelf op te nemen moet u op de [Left]-knop drukken; wilt u de partij van de rechterhand zelf spelen, dan moet u op de [Right]-knop drukken. De indicators van de ingedrukte knop en de [Play]-knop knipperen. De HP103e/102e is nu klaar voor de opname. Als de “dEL”-boodschap in het display verschijnt, zie dan blz. 202. 203  HP103_e.book Page 204 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 4. Zelf iets opnemen Aparte opname van de linker- en rechterhand We hadden het er al over dat de Recorder van de HP103e/ 102e twee sporen biedt. Daar zou u gebruik van kunnen maken om de partij van de linker- en rechterhand apart op te nemen. Kies met de [Left]- en [Right]-knop het spoor waarop u wilt opnemen. Het voordeel van deze aanpak is dat u maar één partij hoeft over te doen, als u zich tijdens de opname vergist. Als u een tweede partij opneemt zonder de eerste partij te wissen, hanteert de Recorder het tempo van de eerste partij. Stop de opname 5. Druk op de [Play]- of [Rec]-knop. De [Play]- en [Rec]-indicator doven en de opname stopt. Wat u zonet hebt gespeeld bevindt zich nu op het eerder gekozen spoor. Om een bijkomende partij op het resterende spoor op te nemen moet u met stap 2 vervolgen en die partij eveneens inspelen. Tijdens de tweede opname hoort u dan de daarnet opgenomen partij. Beluister uw opname 6. Druk op de [Play]-knop. Nu hoort u wat u zonet hebt opgenomen. Druk nog een keer op de [Play]-knop om de weergave weer te stoppen. 1 4,5,6 2,5 3 Zie stap 1 en 2 onder “Nieuw stuk opnemen” (blz. 202) voor het kiezen van “USr”. Als u zich tijdens de opname door een intern stuk wilt laten begeleiden, moet u dat selecteren (zie de stappen 1 en 2 onder “Kiezen van het stuk dat u wilt beluisteren” (blz. 191)). 1. Schakel eventueel de metronoom in (blz. 198). 2. Druk op de [Rec]-knop. De indicator van de [Rec]-knop licht op. Als één of beide sporen al data bevatten, licht de bijbehorende spoorknop eveneens op. De knop van het spoor, dat u voor de opname kiest, begint zo meteen te knipperen. Kies het op te nemen spoor 3. Druk op de [Left]- of [Right]-knop om het spoor te kiezen waarop u wilt opnemen. De indicator van die knop begint te knipperen. De HP103e/102e is nu klaar voor de opname. U kunt niet op beide sporen tegelijk opnemen (kies dus hetzij [Left], hetzij [Right]). Wissen van uw eigen opname Ziehier wat u moet doen om één of beide sporen van het “Usr”-geheugen te wissen: Wissen van één spoor Met het volgende wist u enkel de partij van het gekozen spoor. Houd de [Rec]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Left]- of [Right]-knop drukt. De indicator van de ingedrukte spoorknop dooft nu – en dat betekent dat de betreffende partij verdwenen is. Stuk wissen Om de volledige “Usr”-Song te wissen moet u als volgt te werk gaan: 1. Houd de [Song/Tempo]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Rec]-knop drukt. Het display beeldt nu de volgende boodschap af en de indicators van de [Rec]- en [Play]-knop knipperen. Start de opname 4. Druk op de [Play]-knop. Nu wordt er eerst twee maten afgeteld. Daarna begint de opname. Speel het stuk dat u wilt opnemen. U kunt de opname ook starten door minstens één noot op het klavier te spelen (dan hoeft u namelijk niet op de [Play]-knop te drukken). In dat geval hoort u uiteraard geen aftel. 204 Als u de opname toch niet wilt wissen, moet u op de [Play]-knop drukken. 2. Druk nog een keer op de [Rec]-knop. Het opgenomen stuk wordt nu gewist.  HP103_e.book Page 205 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 5. Andere handige functies NEDERLANDS Hoofdstuk 5. Andere handige functies Pedaalresonantie wijzigen Knop Functie blz. Stretch Tuning De resonantie-intensiteit kan in acht stappen worden ingesteld. Hoe groter de waarde, hoe luider de resonantie. blz. 206 [Harpsi] Toewijzen van het demperpedaal aan de linker klavierhelft blz. 207 [Organ] Na inschakelen wordt automatisch de waarde “5” gekozen. * Deze instelling is alleen beschikbaar voor pianoklanken. Bij andere klanken doet ze helemaal niets. Houd de [Brilliance]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. MIDI-zendkanaal blz. 211 [Strings] Local-functie fig.disp-reso blz. 211 [Variation] Verzenden van de opname via MIDI blz. 211 [Play] “Grand Space”-mode blz. 207 [Grand Space] Oproepen van de Function-mode 1. Houd de [Split]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Reverb]-knop drukt. [Right] De HP103e/102e activeert de gekozen mode. De indicators van de [Split]- en [Reverb]-knop evenals van de knop, die aan de gekozen functie is toegewezen, knipperen. Kiezen van de benodigde functie De indicators van de knop, die aan de gekozen functie is toegewezen, evenals van de [Split]- en [Reverb]-knop knipperen. Meer details over deze functies vindt u verderop. Functie blz. blz. 208 Meer details over deze functies vindt u verderop. 3. Druk op de [–]- of [+]-knop om de waarde te wijzigen. Als u tegelijk op [+] en [–] drukt, wordt weer de oorspronkelijke instelling (waarde na het inschakelen) gekozen. ■ Functiemode verlaten 4. Druk op de [Split]- of [Reverb]-knop. NEDERLANDS 2. Druk op de knop die aan de benodigde functie is toegewezen. Knop V-LINK NEDERLANDS Er zijn nog een aantal verborgen functies die u als volgt instelt: NEDERLANDS Het display beeldt de nieuwe waarde af. Hoe groter de waarde, hoe opvallender de resonantie wordt. Geavanceerde instellingen (functies) NEDERLANDS Op akoestische piano’s zorgt het intrappen van het demperpedaal ervoor dat ook andere snaren met de gespeelde noten beginnen te trillen. Hierdoor wordt het geluid voller. Het demperpedaal van de HP103e/102e simuleert dit fenomeen. Dit noemen we de “demperresonantie”. De indicator van die knop werkt nu weer “normaal”. Algemene stemming blz. 206 [Piano] [E. Piano] NEDERLANDS Stemmingssysteem blz. 206 205  HP103_e.book Page 206 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 5. Andere handige functies Algemene stemming (Master Tune) Als u nauwelijks of helemaal niet te stemmen akoestische instrumenten moet begeleiden, kunt u de algemene stemming van de HP103e/102e wijzigen. Voor het stemmen maakt men in de regel gebruik van de noot “A4”. Meer bepaald worden alle instrumenten dan op een bepaalde toonhoogte afgestemd. Druk in stap 2 onder “Geavanceerde instellingen (functies)” (blz. 205) op de [Piano]-knop. Het display toont nu bv. de volgende waarde. Display Stemmingssysteem Verklaring Zelfde principe als de reine majeurstemming. Deze is echter bedoeld voor het spelen in mineur. 4 Rein (mineur) 5 Een gedeeltelijk compromis van de reine Middentoon stemming, die transposities/modulaties toelaat. 6 Werckmeister Deze stemming combineert de middentoonmet de Pythagorische stemming. Ze is voor alle toonaarden geschikt (eerste techniek, III). Kirnberger Deze stemming vormt een verbetering van de middentoon- en reine stemming en kan voor het spelen in nagenoeg elke toonaard worden gebruikt (III). 7 Waarde na het inschakelen1 C Het display kan maar drie cijfers weergeven. Daarom worden enkel de laatste drie cijfers van de gekozen stemming getoond. De afbeelding hierboven slaat dus op “440.0Hz”. 415.3Hz~440.0Hz~466.2Hz Waarde Waarde na het inschakelen440.0Hz Deze stemming wordt gehanteerd tot u het instrument weer uitschakelt. ■ Ander stemmingssysteem kiezen U kunt stemmingen kiezen, die in de klassieke periode (barokmuziek e.d.) werden gehanteerd. Vandaag de dag gaan we er eigenlijk van uit dat alle instrumenten volgens de gelijkzwevende temperatuur worden gestemd. In de klassieke periode werden echter verschillende stemmingen gehanteerd. Door die te kiezen beseft u pas goed hoe de betreffende stukken eigenlijk bedoeld waren. Druk in stap 2 onder “Geavanceerde instellingen (functies)” (blz. 205) op de [E.Piano]-knop. Het display toont nu bv. de volgende waarde. Tonica Voor andere stemmingen dan de gelijkzwevende temperatuur moet u ook de grondtoon (tonica voor majeur en sixt voor mineur) instellen om de juiste toonaard te kiezen. Houd de [E. Piano]-knop ingedrukt, terwijl u op de toets van de noot drukt, die als tonica moet fungeren. De tonica wordt als volgt in het display afgebeeld: Display Benaming C C d E_ E F F G A_ A b_ b C C D E E F F G A B B A Voor de gelijkzwevende stemming hoeft u de tonica niet in te stellen. * Als u tijdens de opname een andere stemming gebruikt dan de gelijkzwevende en wilt dat die tijdens de weergave eveneens wordt gehanteerd, moet u ze opnieuw kiezen. * Wanneer u met andere instrumenten samenspeelt, kan het gebeuren dat bepaalde noten vals klinken. Probeer dan de andere instrumenten op de HP103e/102e af te stemmen. ■ Stretch Tuning (andere stemmingscurve) Stemmingssysteem Tonica Kies nu één van de beschikbare stemmingen. Display 1 2 3 Stemmingssysteem Gelijkzwevend Verklaring Deze stemming verdeelt een octaaf in twaalf gelijk grote intervallen. Dit zorgt voor een minimum aan ambiguïteit. Deze instelling wordt na het inschakelen automatisch gekozen. Deze stemming wordt aan de filosoof Pythagoras toegeschreven. Hij zou de ambiguïteit tussen kwarten en kwinten Pythagorisch opgelost hebben. Is vooral geschikt voor melodieën, terwijl drieklanken ietwat vals klinken. Rein (majeur) Deze stemming lost de ambiguïteit van kwinten en tertsen op. Ze is niet geschikt voor melodieën, en transposities zijn helemaal uit den boze. Akkoorden klinken echter “mooier” dan normaal. Vleugels worden vaak zo gestemd dat de lage noten iets onder en de diskantnoten iets boven de toon staan gestemd – in verhouding tot de gelijkzwevende temperatuur. In het Engels noem je dit “Stretch Tuning” (uitgerokken stemming). Druk in stap 2 onder “Geavanceerde instellingen (functies)” (blz. 205) op de [Harpsi]-knop. Het display toont nu bv. de volgende waarde. Waarden OFF On Normale stemming. Een goede keuze, wanneer u twee klanken stapelt (blz. 196) of met andere instrumenten samenspeelt. Een stemmingscurve waarbij de bas lager en de diskant hoger staan gestemd dan bij de gelijkzwevende temperatuur. Vooral geschikt voor pianosolo’s. Deze instelling wordt na het inschakelen automatisch gekozen. Waarde na het inschakelenOn * Deze instelling is enkel beschikbaar voor pianoklanken. 206  HP103_e.book Page 207 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 5. Andere handige functies Voorkomen dat de instellingen veranderen In de Split-mode (blz. 197) kunt u er op de volgende manier voor zorgen dat het demperpedaal de links gespeelde noten beïnvloed. U kunt bijna alle knoppen en functies van de HP103e/102e vergrendelen en zorgen dat alleen de pianoklank beschikbaar is. Dat is bv. handig voor de muziekles, als u niet wilt dat de leerlingen tijdens de les andere klanken uitproberen of met de Recorder beginnen te spelen. Het demperpedaal heeft betrekking op de rechts en links gespeelde noten. Het demperpedaal heeft enkel betrekking op de rechts gespeelde noten (in de Split-mode). OFF Eens de bedieningsfuncties vergrendeld zijn, kunt u enkel nog de vleugelklank gebruiken. 1. Zet het volume op de minimumwaarde en druk op de [Power On]-schakelaar om het instrument uit te schakelen. Waarden On ■ ‘Vergrendelen’ van de bedieningsfuncties 2. Houd de [Piano]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Power On]-knop drukt. Het display beeldt nu de volgende boodschap af: Druk in stap 2 onder “Geavanceerde instellingen (functies)” (blz. 205) op de [Grand Space]-knop. Het display toont nu bv. de volgende waarde. Nu zijn alle knoppen vergrendeld. Stel het gewenste volume in. U kunt enkel nog piano spelen en het volume instellen. NEDERLANDS Waarde na het inschakelenOFF Werking van het ‘Grand Space’-effect NEDERLANDS Druk in stap 2 onder “Geavanceerde instellingen (functies)” (blz. 205) op de [Organ]-knop. Het display toont nu bv. de volgende waarde. NEDERLANDS Toewijzen van het demperpedaal aan de linker klavierhelft Om deze grendelfunctie weer uit te schakelen moet u het volume op de minimumwaarde zetten en het instrument opnieuw inschakelen. ■ ‘Vergrendelen’ van het instrument met een andere klank Instelling Omschrijving 1 Na keuze van deze Grand Space-mode kunt u ook met een hoofdtelefoon werken, omdat het diepte-effect voor dit soort toepassingen wordt geoptimeerd. Gebruikt u geen hoofdtelefoon, dan wordt de diepte voor de luidsprekers aangepast. 3 Het instrument hanteert altijd de optimale instellingen voor de hoofdtelefoon (zelfs wanneer u geen hoofdtelefoon gebruikt). 1. Houd de [Demo]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Key Touch]-knop drukt. De songweergave en/of de metronoom stopt. Het display beeldt de volgende boodschap af: Nu zijn alle knoppen van het instrument vergrendeld. Om deze functie weer uit te schakelen moet u de [Demo]knop ingedrukt houden, terwijl u op [Key Touch] drukt. U zou het instrument echter ook kunnen uitschakelen (na eerst het volume op de minimumwaarde gezet te hebben). Schakel het daarna weer in. NEDERLANDS 2 Het instrument hanteert altijd de optimale instellingen voor de luidsprekers (zelfs wanneer u een hoofdtelefoon gebruikt). Het “Grand Space”-effect wordt zelfs aan de signalen toegevoegd, die via de Output-connectors naar de buitenwereld worden gestuurd. NEDERLANDS Waarden U kunt het instrument ook vergendelen na een andere klank gekozen te hebben (in dat geval worden alle op dat manier gehanteerde instellingen gebruikt). Dit is handig om te voorkomen dat de instellingen veranderen, wanneer u per ongeluk op de één of andere knop drukt. NEDERLANDS 207  HP103_e.book Page 208 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 5. Andere handige functies V-LINK-functie gebruiken Door de HP103e/102e op een V-LINK-compatibel videoapparaat aan te sluiten kunt u de beeldweergave vanop de HP103e/102e beïnvloeden. V-LINK V-LINK ( ) is een door Roland ontwikkelde functie voor de integratie van muziek met videobeelden. Met VLINK-compatibele videoapparaten kunt u beeldmateriaal bij uw spel betrekken en op die manier ook de visuele kant van uw optredens bepalen. V-LINK gebruiken 1. Houd de [Split]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Reverb]-knop drukt. De HP103e/102e activeert de gekozen mode. 2. Druk op de [Right]-knop. De indicator van die knop begint te knipperen. Het display beeldt de volgende boodschap af. Waarden OFF On De V-LINK-functie is uit. De V-LINK-functie is actief. Nu kunt u met de twaalf onderste toetsen (helemaal links) de beeldweergave beïnvloeden. Waarde na het inschakelenOFF 3. Schakel de V-LINK-functie met de [–]- of [+]-knop weer in. Nu kunt u met de twaalf onderste toetsen (helemaal links) de beeldweergave beïnvloeden. Als de V-LINK-functie actief is, beeldt het display de volgende boodschap af: * Zolang de V-LINK-functie actief is, hoort u niets, wanneer u de twaalf onderste toetsen indrukt. Functiemode verlaten 4. Druk op de [Split]- of [Reverb]-knop. De indicator van die knop keert terug naar zijn vorige stand. 208  HP103_e.book Page 209 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 6. Werken met externe apparaten NEDERLANDS Hoofdstuk 6. Werken met externe apparaten Aansluiten van audioapparaten Aansluitvoorbeelden * Om schade aan de luidsprekers en andere apparaten te voorkomen moet u het volume van alle apparaten op de minimumwaarde zetten en de betrokken apparaten uitschakelen alvorens ze op elkaar aan te sluiten. Input R/L (Line In, Aux In) 3. Regel het volume op het externe apparaat. * Op de HP103e/102e zelf kunt u het volume van het externe apparaat niet bijregelen. Uitschakelen 1. Zet het volume van de HP103e/102e en de externe apparaten op de minimumwaarde. 2. Schakel de HP103e/102e uit. 3. Schakel de externe apparaten uit. Aansluiten op een computer Voor de verbinding van de HP103e/102e met een computer moet u een (optionele) USB MIDI-interface gebruiken. Door de HP103e/102e op uw computer aan te sluiten en met een sequencerprogramma zoals “Visual MT” van Roland te werken kunt u de intern opgenomen song naar de computer doorseinen en op diens harde schijf opslaan. HP103e/102e NEDERLANDS Uitversterken van de HP103e/102e met een extern apparaat of opnemen van uw spel 2. Schakel de HP103e/102e in. NEDERLANDS Door de HP103e/102e op andere audio-apparaten aan te sluiten kunt u zijn geluid bv. via uw HiFi-keten of een PA versterken, of uw spel op cassette e.d. opnemen. Voor deze verbindingen hebt u kabels met zgn. “Jack”-stekkers nodig (optie). 1. Schakel het externe apparaat in. Aansluitvoorbeelden 1. Schakel de HP103e/102e in. 2. Schakel het externe apparaat in. 3. Regel het volume op het externe apparaat. * Stel het volume van de HP103e/102e in. Opname van de HP103e/102e-signalen NEDERLANDS ❍ Ziehier de volgorde waarin u de apparaten moet inschakelen, wanneer u met externe apparaten werkt: * Om schade aan de luidsprekers en andere apparaten te voorkomen moet u het volume van alle apparaten op de minimumwaarde zetten en de betrokken apparaten uitschakelen alvorens ze op elkaar aan te sluiten. * De communicatie met een computer werkt alleen, wanneer u de gepaste “MIDI-driver” op de computer installeert. Zie de handleiding bij de MIDI-interface voor meer details. Sluit de USB MIDI-kabel aan op de USB-poort van uw computer en verbind het andere einde met de MIDI-connectors van de HP103e/102e. USB-poort van de computer 4. Start de opname van het externe apparaat. 5. Speel op het klavier van de HP103e/102e. UM-1 enz. MIDI OUT Computer MIDI IN NEDERLANDS 6. Als u gedaan hebt met spelen, moet u de opname van het externe apparaat weer stoppen. HP103e/102e Externe audio-apparaten/instrumenten aansluiten op de HP103e/102e Output R/L (Line Out, Aux Out) HP103e/102e NEDERLANDS ❍ Ziehier de volgorde waarin u de apparaten moet inschakelen, wanneer u met externe apparaten werkt: 209  HP103_e.book Page 210 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Hoofdstuk 6. Werken met externe apparaten MIDI-apparaten aansluiten Spelen op de HP103e/102e en aansturen van een externe MIDI-klankbron Door dit instrument op een extern MIDI-apparaat aan te sluiten kunt u de klanken van dat apparaat aansturen (en dus op dezelfde manier bespelen als uw piano). U kunt uw spel bovendien direct (zonder de omweg via de Recorder) opnemen en dan op diskette e.d. opslaan. Geluidsmodule THRU MIDI OUT IN HP103e/102e ■ Wat is MIDI? MIDI is de afkorting van “Musical Instrument Digital Interface”. Meer bepaald gaat het om een standaard voor het uitwisselen van muziekdata tussen elektronische muziekinstrumenten en computers. De HP103e/102e is uitgerust met MIDI-aansluitingen en kan MIDI-data dus enerzijds zenden en anderzijds ontvangen. Op die manier beschikt u over tal van mogelijkheden voor nog meer muziekplezier. * Meer details over de mogelijkheden vind u in het apart verkrijgbare “MIDI Implementation”-boekje. Het bevat een opsomming van alle MIDI-functies, die dit instrument ondersteunt. Als u dit boekje nodig hebt, neemt u het best contact op met uw Roland-dealer of de distributeur in uw streek. Aansluitvoorbeelden * Om schade aan de luidsprekers en andere apparaten te voorkomen moet u het volume van alle apparaten op de minimumwaarde zetten en de betrokken apparaten uitschakelen alvorens ze op elkaar aan te sluiten. Aansturen van de HP103e/102e via een sequencer/opname van uw spel met een externe sequencer MT-serie De MT-90s heeft geen MIDI OUT-connector Out MIDI In HP103e/102e Instellen van de MIDI-functies Laten we nu kijken hoe je het zendkanaal en andere MIDIparameters instelt. Oproepen van de Function-mode 1. Houd de [Split]-knop ingedrukt, terwijl u op de [Reverb]-knop drukt. De HP103e/102e activeert de gekozen mode. De indicators van de [Split]- en [Reverb]-knop evenals van de knop, die aan de gekozen functie is toegewezen, knipperen. Instellen van de MIDI-functies 2. Druk op de knop die aan de benodigde functie is toegewezen. De indicators van de knop, die aan de gekozen functie is toegewezen, evenals van de [Split]- en [Reverb]-knop knipperen. Meer details over deze functies vindt u verderop. 3. Druk op de [–]- of [+]-knop om de waarde te wijzigen. Als u de [–]-knop ingedrukt houdt en tegelijk op [+] drukt, wordt weer de oorspronkelijke waarde gekozen. Functiemode verlaten 4. Druk op de [Reverb]- of [Split]-knop. * Schakel de Local-functie uit, wanneer u de HP103e/102e op een MIDI-sequencer aansluit. Zie ook “Local-functie: verbinding tussen het klavier en de klankbron” (blz. 211). Bovendien moet u de MIDI THRU-functie van de MIDI-sequencer inschakelen (om te zorgen dat de via MIDI IN ontvangen commando’s meteen weer naar de MIDI OUT-aansluiting van de sequencer worden uitgestuurd). Meer details hierover vindt u in de handleiding van de MIDI-sequencer. 210 De indicator van die knop werkt nu weer “normaal”.  HP103_e.book Page 211 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Hoofdstuk 6. Werken met externe apparaten MIDI laat de overdracht en ontvangst op 16 MIDI-kanalen (1~16) tegelijk toe. Het volstaat echter niet om gewoon een kabel aan te sluiten. De zender en ontvanger moeten namelijk op hetzelfde kanaal worden ingesteld. Anders worden de noten niet door het ontvangende instrument gespeeld c.q. kiest dit laatste geen klanken enz. 1~16 Waarde Waarde na het inschakelen1 ■ Local-functie: verbinding tussen het klavier en de klankbron Waarde On, OFF Waarde na het inschakelenOn ■ Verzenden van de opname via MIDI Als u deze functie activeert, worden de met de Recorder opgenomen data naar de MIDI OUT-connector van de HP103e/102e gestuurd en kunnen dus met een externe sequencer of computer worden opgenomen. Kiest u “OFF”, dan worden de data niet verzonden. NEDERLANDS * De HP103e/102e ontvangt op alle MIDI-kanalen (1~16). Druk in stap 2 onder “Instellen van de MIDI-functies” (blz. 210) op de [Strings]-knop. Het display beeldt dan bv. de volgende waarde af. Druk in stap 2 onder “Instellen van de MIDI-functies” (blz. 210) op de [Variation]-knop. Het display beeldt dan bv. de volgende waarde af. NEDERLANDS ■ MIDI-zendkanaal instellen Druk in stap 2 onder “Instellen van de MIDI-functies” (blz. 210) op de [Play]-knop. Het display beeldt dan bv. de volgende waarde af. Als u het instrument op een MIDI-sequencer aansluit, moet u de Local-functie uitschakelen (“OFF”). (1) Local-functie aan Sequencer MIDI IN Klankbron MIDI OUT Geheugen MIDI IN (2) Thru-functie aan Elke gespeelde noot weerklinkt dubbel Local-functie “ON”: Het klavier is met de interne klankbron verbonden. U hoort wat u speelt On, OFF Waarde na het inschakelenOFF Ziehier wat u moet doen om de songdata van de HP103e/102e naar de externe sequencer door te seinen. In dit geval moet u de MIDI Thru-functie van de sequencer uitschakelen. Meer details hierover vindt u in de handleiding van de MIDI-sequencer. 1. Sluit een MIDI-sequencer (bv. van de MT-serie) aan (blz. 210). 2. Neem een stuk op met de HP103e/102e (blz. 202). 3. Zet deze parameter op “On”. 4. Start de opname van de externe sequencer. 5. Start de weergave van uw stuk op de HP103e/102e. 6. Als uw stuk afgelopen is, mag u de opname van de externe sequencer weer stoppen. 7. Sla de overgehevelde songdata op de harde schijf van de sequencer/computer of op een diskette op. NEDERLANDS MIDI OUT Waarde NEDERLANDS Zoals u hierna ziet, bereiken de bij het spelen op het klavier gegenereerde commando’s de interne klankbron anders via twee routes: (1) en (2). Daarom klinken de gespeelde noten dan vreemd of vallen ze gedeeltelijk weg. Om dat te voorkomen, moet u verbinding (1) verbreken door de Local-functie uit te schakelen (“Local Off”). Klankbron Local aan NEDERLANDS Local-functie “OFF”: Het klavier is niet meer met de interne klankbron verbonden. Daarom worden de gespeelde noten niet meer weergegeven. Noten worden niet weergegeven Klankbron Local uit NEDERLANDS * Als u een MT-sequencer van Roland aansluit, hoeft u de Local-functie niet handmatig uit te schakelen. Bij het inschakelen van een MT wordt de Local-functie immers automatisch geactiveerd. Dit gebeurt automatisch, als u eerst de HP103e/ 102e en vervolgens de MT inschakelt. 211  HP103_e.book Page 212 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Verhelpen van storingen Verhelpen van storingen Als u de indruk hebt dat het instrument niet naar behoren werkt, moet u eerst het volgende even doornemen. U kunt het instrument niet inschakelen Hebt u het netsnoer goed aangesloten (blz. 188)? De knoppen werken niet Hebt u de bedieningsfuncties vergrendeld (blz. 207)? Hebt u een klank vergrendeld (blz. 207)? Schakel het instrument even uit en weer in. U hoort niets Hebt u het volume van de HP103e/102e op de minimumwaarde gezet (blz. 189)? Hebt u een hoofdtelefoon aangesloten (blz. 189)? Is er misschien nog een stekker op een Phones-connector aangesloten? In dat geval worden de luidsprekers uitgeschakeld. Hebt u de Local-functie uitgeschakeld? Als dat het geval is, hoort u de op het klavier gespeelde noten namelijk niet. Zet Local op “On” (blz. 211). Is de V-LINK-functie actief? Zolang de V-LINK-functie actief is, hoort u niets, wanneer u de twaalf onderste toetsen indrukt (blz. 208). U hoort niets (na een MIDI-instrument aangesloten te hebben) Hebt u alle benodigde apparaten ingeschakeld? Kloppen de MIDI- en audioverbindingen met de externe apparaten? Hebt u het juiste MIDI-kanaal gekozen (blz. 211)? Tijdens het spelen hoort u een vreemde klank (dubbele noten) Hebt u de Dual-mode geselecteerd (blz. 196)? Wanneer de HP103e/102e op een externe sequencer aangesloten is, moet u de Local-functie op “OFF” zetten (blz. 211). Schakel anders de MIDI THRU-functie van de sequencer uit. In de Split- of Dual-mode wordt een andere klank gebruikt Als u de Dual- of Split-mode activeert na klank “3” of “4” gekozen te hebben, wordt automatisch klank “1” van de betreffende groep geselecteerd (blz. 193). In sommige gevallen wordt de klank, die u vóór het drukken op de [Split]-knop geselecteerd had, aan de linker helft toegewezen. Zie hiervoor “Tone List” (blz. 216). U kunt geen andere klanken kiezen Hebt u de bedieningsfuncties vergrendeld (blz. 207)? Hebt u een klank vergrendeld (blz. 207)? Schakel het instrument even uit en weer in. Knipperen de indicators van de [Split]- en [Reverb]-knop? Dan bevindt u zich in de functiemode. Druk op de [Split]- of [Reverb]-knop (blz. 205, blz. 210). Soms vallen er noten weg De HP103e/102e kan maximaal 64 noten tegelijk weergeven. Als u het demperpedaal de hele tijd indrukt en een intern stuk als begeleiding gebruikt, kan het gebeuren dat bepaalde noten wegvallen. Het pedaal doet namelijk eveneens een beroep op de beschikbare stemmen. De stemming van de zelf gespeelde of opgenomen noten klopt niet Hebt u de transpositie geactiveerd (blz. 195)? Hebt u het juiste stemmingssysteem en de goede “Stretch Tuning”-curve gekozen (blz. 206)? Klopt de algemene stemming (blz. 206)? Een opgenomen stuk wordt niet/maar gedeeltelijk weergegeven Kijk even of de indicators van beide spoorknoppen ([Left] en [Right]) oplichten (blz. 201). Als de indicator van één van deze knoppen niet oplicht, wordt de betreffende partij niet afgespeeld. Schakel die knop dus weer in. 212 Opname onmogelijk Weet u zeker dat u een spoorknop geactiveerd hebt (blz. 202~ blz. 204)? Het tempo van een opgenomen stuk/de metronoom varieert Als u een intern stuk afspeelt, verandert het tempo soms tijdens de weergave. De metronoom volgt dergelijke tempowijzigingen. Als u een tweede partij opneemt zonder de eerste partij te wissen, hanteert de Recorder het tempo van de eerste partij. Om een gelijkmatig tempo te kunnen hanteren moet u de eerste partij eerst wissen (blz. 204). De opname is verdwenen Zodra u de HP103e/102e uitschakelt, wordt de opname weer gewist. Een gewiste opname kunt u niet meer herstellen. De pedalen werken niet of gaan niet meer uit Hebt u de pedaalkabel goed aangesloten? Ga even na of u de pedaalkabel naar behoren hebt aangesloten (blz. 188). Vreemde geluiden bij het intrappen van een pedaal Draai de instelschroef van de pedalenbak zo ver uit tot ze de vloer raakt (blz. 190). De galm (Reverb) is uitgeschakeld, maar u hoort nog steeds galm De pianoklanken van de HP103e/102e bevatten dezelfde resonanties als een akoestische piano, die na inschakelen van de “Grand Space”-functie op galm kunnen lijken. Als u dat effect niet op prijs stelt, moet u de “Grand Space”-functie uitschakelen (blz. 194~194). In het hoge register verandert het geluid vanaf een bepaalde noot Op akoestische instrumenten worden de snaren van de hoogste 1,5 octaven niet gedempt en sterven ze dus ook natuurlijk uit, als u het demperpedaal niet gebruikt. Ook de klankkleur verschilt van die van de overige noten. Roland-piano’s simuleren dit fenomeen. Onthoud bovendien dat het “ongedempte” bereik varieert naar gelang de ingestelde transpositie. U hoort een fluittoon of piepen Als u met een hoofdtelefoon werkt: Sommige pianoklanken zijn bijzonder helder en vol. Dat betekent dat ze heel wat hoge frequenties bevatten, die iets “blikkerig” beginnen te klinken, wanneer u het Reverb-effect activeert. Probeer het eventueel eens met een lager Reverb-volume. Bij gebruik van de luidsprekers: In dat geval ligt het probleem bij de HP103e/102e zelf (met name bij de resonanties die eventueel door het meetrillen van bepaalde onderdelen optreden). Neem contact op met uw Roland-dealer.  HP103_e.book Page 213 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Verhelpen van storingen • Verminder het volume. • Zet het meetrillende voorwerp ergens anders. Als u met een hoofdtelefoon werkt: In dat geval ligt het probleem ergens anders. Neem contact op met uw Roland-dealer. Het volume van het op de ingangen aangesloten apparaat is veel te laag Misschien gebruikt u audiokabels met een weerstand. Probeer het eens met een andere kabel. NEDERLANDS Fout- en andere boodschappen Display NEDERLANDS De basnoten klinken vals of zorgen voor brom Bij gebruik van de luidsprekers: Bij een pittig volume kan het gebeuren dat de behuizing van de HP103e/102e of een voorwerp in de buurt begint mee te trillen. Dat kan bv. bij TL-buizen of glazen het geval zijn. Dit fenomeen doet zich vooral voor, wanneer u betrekkelijk lage noten speelt en bovendien een pittig volume instelt. Dit kunt u op de volgende manieren verhelpen: • Plaats het instrument minstens 10~15cm van de muur e.d. vandaan. Betekenis Stuk in het “Usr”-geheugen. Dit geheugen bevat het stuk dat u zelf opneemt (blz. 202). Usr. Een “.” in het display betekent dat het User-geheugen al data bevat (blz. 202). S. Slaat op een intern stuk (blz. 191). PU Deze boodschap betekent dat het stuk met een opmaat (onvolledige eerste maat) begint. dEL Deze boodschap verschijnt, wanneer u uw opname probeert te wissen (blz. 202, blz. 204). E.32 De capaciteit van het songgeheugen is uitgeput. U kunt niets meer opnemen. E.41 Er is een MIDI-probleem opgetreden (bv. het verbreken van een verbinding). Ga de aansluitingen even na. _._._. De V-LINK-functie is ingeschakeld (blz. 208). NEDERLANDS USr * Foutmeldingen zijn genummerd en worden voorafgegaan door een “E.”. Om een dergelijke boodschap weer te doen verdwijnen drukt u gewoon op een knop naar keuze. NEDERLANDS NEDERLANDS NEDERLANDS 213  HP103_e.book Page 214 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM HP103e/102e – Overzicht van de beschikbare functies Overzicht van de beschikbare functies 2 1 6 5 4 1 Nr. 3 4 5 6 7 8 3 2 U wilt… Knoppen 9 1 blz. Druk de [Split]- en [Reverb]-knop samen in en druk vervolgens op [●]. 1 “Grand Space”-mode [Split]+ [Reverb] → [Grand Space] blz. 207 2 Algemene stemming [Split]+ [Reverb] → [Piano] blz. 206 3 Stemmingssysteem kiezen Tonica instellen [Split]+ [Reverb] → [E. Piano] → [E. Piano] + toets blz. 206 4 Stretch Tuning [Split]+ [Reverb] → [Harpsi] blz. 206 5 Toewijzen van het demperpedaal aan de linker klavierhelft [Split]+ [Reverb] → [Organ] blz. 207 6 MIDI-zendkanaal instellen [Split]+ [Reverb] → [Strings] blz. 211 7 Local-functie [Split]+ [Reverb] → [Variation] blz. 211 8 Verzenden van de opname via MIDI [Split]+ [Reverb] → [Play] blz. 211 9 V-LINK [Split]+ [Reverb] → [Right] blz. 208 Houd de [ 1 ]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. Dual-balans Houd de [ [Transpose] + [Split] → [–][+] blz. 196 ]-knop ingedrukt, terwijl u op de [–]- of [+]-knop drukt. 1 Metronoomvolume [Metronome/Count In] + [–] [+] blz. 198 2 Maatsoort van de metronoom [Song/Tempo] + [–] [+] blz. 198 3 Galmaandeel (intensiteit) [Reverb] + [–] [+] blz. 195 4 Resonantie van het demperpedaal [Brilliance] + [–] [+] blz. 205 5 “Dynamic Emphasis”-instelling [Dynamics] + [–] [+] blz. 194 6 “Grand Space”-instelling [Grand Space] + [–] [+] blz. 194 blz. 194 Houd de [Split]- of [Transpose]-knop ingedrukt, terwijl u op een toets drukt. 214 Splitpunt [Split] + toets blz. 197 Transpositie [Transpose] + toets blz. 195  HP103_e.book Page 215 Sunday, September 12, 2004 1:37 PM Specificaties NEDERLANDS Specificaties Klavier 88 toetsen, “Progressive Hammer Action” (met hamertjes) Aanslaggevoeligheid Standen: Licht, medium, zwaar, vast Klaviermodes Whole, Dual (balans instelbaar), Split (splitpunt instelbaar) NEDERLANDS Klavier Klankbron Polyfonie 64 stemmen Klanken 5 groepen, 20 variaties Stemmingssysteem 7 typen, instelbare tonica Stretched Tuning 2 typen Algemene stemming 415.3Hz~466.2Hz (in stappen van 0.1Hz) Transpositie –6~+5 halve tonen Effecten ‘Grand Space’, ‘Dynamic Emphasis’, Reverb (8 niveaus), chorus (alleen voor E.Piano), demperresonantie (alleen voor piano, 8 standen) Metronoom 2/2, 0/4, 2/4, 3/4, 4/4, 5/4, 6/4, 7/4, 3/8, 6/8, 9/8, 12/8 Volume 9 standen NEDERLANDS Maatsoort Recorder Sporen 2 sporen Songgeheugen 1 stuk Geheugencapaciteit ±5000 noten Tempo Kwartnoot= 20~250 Resolutie 96 stappen per kwartnoot Bedieningsorganen Play/Stop, Rec, Tempo, All Song Play, Track Select Interne stukken 66 stukken + 9 klankdemo’s NEDERLANDS Varia 25W x2 Luidsprekers 12cm x2 Display Maatindicator LED: 7 segmenten, 3 tekens Hoofdtelefoonindicator Bedieningsorganen Volume, Brilliance (3 standen) Pedalen Demper, zacht, sostenuto Andere functies Grendelfuncties (alles, laatst gekozen klank) Aansluitingen Audio-uitgangen (L/Mono, R), audio-ingangen (L/Mono, R), hoofdtelefoon x2 (stereo), MIDI (IN, OUT) Voeding AC230V Opgenomen vermogen 55W Afmetingen (met pianostand) Met stand (lessenaar neergeklapt) HP103e: 1412 (B) x 530 (D) x 865,5 (H) mm HP102e: 1.402(B) x 476(D) x 874(H) mm Met pianostand (muziekstandaard omhoog) HP103e: 1.412 (B) x 530 (D) x 1.052,5 (H) mm HP102e: 1.402(B) x 476(D) x 1061(H) mm Gewicht (met pianostand) HP103e: 64kg/HP102e: 55kg Accessoires Handleiding, “60 Classical Piano Masterpieces”, netsnoer, haak voor hoofdtelefoon NEDERLANDS Uitgangsvermogen * Wijzigingen van de specificaties en de afwerking zonder voorafgaande kennisgeving voorbehouden. NEDERLANDS 215