Bouwsteen-
systeem
Wissenswertes für ElternWetenswaardigheden voor ouders
32
BESTE OUDERS,
Wilt u uw kleine wereldontdekkers graag
motiveren om zelf te bouwen of bent u op
zoek naar nieuwe uitdagingen voor uw er
-
varen stapelkunstenaars? Met Clever-Up! zit
u altijd goed, want dit bouwsteensysteem
fascineert zowel jong als oud!
De heldere, eenvoudige vormen maken
talloze combinaties mogelijk en inspireren
de fantasie en creativiteit. De bouwstenen,
panelen en lijsten zijn niet alleen voor
eerste bouwwerkjes geschikt, maar ook voor
overbruggingen, hellingen en verdiepingen.
De kleintjes zullen de bouwstenen eerst
verkennen en er eenvoudige rijen en stapels
mee vormen. Geleidelijk worden de creaties
en gebouwen echter groter en complexer.
Zo leren ze op een creatieve manier con -
structies te bouwen.
Echte bouwmeesters werken in alle rust aan
hun bouwstenen wereld in de kinderkamer
of knutselen een eiffeltoren in de woon
-
kamer. Ervaar hoe uw kind met zijn ideeën
en bouwwerken boven zichzelf uitstijgt en
bouw zelf ook mee – samen met vriendjes
en familie is het nóg leuker!
Zwaartekracht, evenwicht of impuls – wat
was dat nu ook alweer? Eenvoudige fysische
en wiskundige verbanden worden hier
duidelijk aan de kinderen uitgelegd. En
met speelse opdrachten krijgen ze een eer-
ste inleiding in digitaal denken.
Veel plezier bij het bouwen, experimente
-
ren, spelen en leren met het bouwsteen-
systeem Clever-Up!
Het HABA-team
INFO:
TALIG BEGELEIDEN
Praat met uw kind over zijn/haar ideeën, moedig het aan
en vier samen de kleine successen! Door de vragen van uw
kind te beantwoorden, ontstaat een constructieve interactie.
Zo voelt uw kind zich begrepen en waagt het zich vol ver-
trouwen aan nieuwe bouwpogingen.
Waarom is het voor kinderen goed
om met houten bouwstenen te spelen?
Bouwstenen combineren het plezier van bouwen en spelen
met waardevolle leereffecten. Het is eenvoudig maar tege-
lijkertijd complex speelgoed, dat de motoriek, het verstand
en de creativiteit bevordert.
Bouwen en begrijpen
Het bouwsteensysteem begeleidt uw kind van de eerste
verkenningen in de babytijd tot de complexe bouwwer
-
ken wanneer het al wat groter is. Hierbij wordt de ont-
wikkeling van uw kind al spelend bevorderd. De talrijke
bouwvoorbeelden in deze brochure stimuleren om ook
zelf te ontwerpen. Geef uw kind tijd en ruimte en het zal
enthousiast – zelfs dagenlang – in alle richtingen aan zijn/
haar ‘bouwplaats’ werken. Bovendien worden al spelend de
oog-handcoördi natie, fijne motoriek, concentratie en het
uithoudingsver mogen van uw kind getraind.
U zult versteld staan van wat uw kind allemaal leert: erva
-
ren stapelaars verkennen de lengte, hoogte en diepte van
de ruimte. Zo leren ze fundamentele natuurwetten zoals
statica, traagheid, oorzaak en gevolg en evenwicht.
Spelen en leren
In het vrije spel met het bouwsteensysteem kan uw kind
zelfstandig plannen en leert het op natuurlijke wijze
probleem oplossend te denken. Door de bouwstenen in
allerlei rollenspellen te gebruiken, traint het bewegings-
mechanismen en talig handelen. Uw kind leert gevoelens
te verwerken en te interageren, het verkent bepaalde
handelingspatronen en verzint eigen spelregels.
Waar wij voor staan
54
Onze stapel, leg- en opsteekspellen breiden
het bouw plezier uit met een speels-creatieve
factor.
Kwaliteit
Wist u al dat HABA echt van hout houdt?
Sinds de oprichting van het bedrijf in 1938 is
houten speelgoed een vanzelfsprekend deel
van ons assortiment. Hout is immers een van
de natuurlijkste en mooiste grondstoffen die
er bestaan.
Deze eigenschappen willen wij onvermin
-
derd bewaren. Daarom letten wij zowel bij
Verscheidenheid
Op HABA kunt u bouwen. Onze houten
bouwstenen worden in Duitsland gemaakt
en in alle mogelijke maten en vormen uit-
gevoerd, hetzij in natuurkleur of bont ge-
lakt. De kubussen, balken, prisma’s en zuilen
kunnen heel eenvoudig worden gestapeld
en altijd weer worden gecombineerd tot
nieuwe, indrukwekkende bouwwerken met
leuke details.
Heel bijzonder zijn de bouwstenen met
akoestische effecten: ze rinkelen, ratelen
en rammelen. Met de figuurbouwstenen
brengen kinderen hun eigen thema-
werelden tot leven. Daarin mogen de ont-
dekkings auto’s natuurlijk niet ontbreken!
Wanneer u HABA-bouwstenen koopt, doet
u niet alleen uw kinderen een plezier, maar
levert u ook een belangrijke bijdrage om de
bosexploitatie en het bosbeheer wereldwijd
duurzaam te verbeteren.
De HABA-bouwstenen – door en door veel-
zijdig speelgoed!
Veiligheid
Al het HABA-babyspeelgoed – of het nu
van hout, kunststof, textiel of ander mate-
rialen gemaakt is, wordt zowel aan onze
eigen strenge kwaliteitscontroles als aan
verschillende externe keuringen door TÜV
Rheinland onderworpen.
Voor ons houten HABA-speelgoed gebrui
-
ken wij uitsluitend oplosmiddelvrije lakken
en beitsen op waterbasis. Hierdoor is het
zweet- en speekselbestendig. Dat betekent
dat baby’s en kleine kinderen de houten
stukken ook met hun mondje altijd veilig
kunnen ontdekken.
Heel belangrijk zijn de mechanische vei
-
ligheidstests: daarmee verzekeren wij dat
er geen gevaar bestaat voor het inslikken
van kleine onderdelen. In slag- en valtests
worden onze producten zwaar op de proef
gesteld. Zo controleren wij of ze geschikt
zijn voor dagelijks gebruik.
Ons speelgoed moet dus het een en ander
doorstaan om te bewijzen dat er veilig mee
kan worden gespeeld bij onze kleine klan
-
ten thuis!
de productie in ons eigen bedrijf als bij onze
toeleveranciers altijd op de hoogste kwali-
teit. Omdat wij deze standaard voortdurend
controleren, blijven wij trouw aan ons be
-
langrijkste principe: speelgoed is maar zo
goed als het gebruikte materiaal en de ver-
werking ervan.
Dat wij geen ijdele beloften doen, wordt
sinds 2010 bevestigd door het PEFC-keur
-
merk. Dit bewijst dat wij hout uit duurzaam
beheerde Duitse bossen gebruiken. Het beu
-
ken- en berkenhout is afkomstig uit bossen
binnen een omtrek van 150 km rond ons
bedrijf. Het multiplex, dat uit het buitenland
wordt geïmporteerd, is eveneens uits luitend
van gecontroleerde duurzame herkomst.
Dit product komt uit
duurzaam beheerd bos en
gecontroleerde bronnen.
www.pefcnederland.nl
UIT HET JUISTE
HOUT GESNEDEN
Ontwikkelingsstadia
76
STEEN VOOR STEEN
KINDEREN ONTDEKKEN
HET BOUWEN
INFO:
NATUURLIJKE BOUW-
STENEN MET HELDERE
VORMEN
Voor de eerste verkenning
zijn vooral eenvoudige,
natuurlijke bouwstenen het
meest geschikt. Het natuurlijke
materiaal hout is zelfs voor de
kleinste kinderen gemakkelijk
te grijpen. Zo kunnen ze zich
volledig concentreren op het
ontdekken van de bouwsteen-
vormen.
Op 12 maanden
Uw kind test naar hartenlust wat het allemaal met de
bouw stenen kan doen. Ze worden geschud, op elkaar ge
-
klopt en tegen elkaar gewreven. Al spelend bereikt uw kind
het voorstadium van het bouwen: een steen wordt op de
grond geplaatst en een tweede wordt erop gezet, zonder
hem los te laten.
Op deze leeftijd worden kinderen het meeste aangetrokken
door bouwstenen met eenvoudige vormen. Die verkennen
ze graag en daarbij ontwikkelen ze spelenderwijs hun
oog-handcoördinatie en fijne motoriek.
Op 2 jaar
Uw kind stapelt de bouwstenen op elkaar en vormt er
lange, horizontale en verticale rijen mee. Bij het ‘lucht-
bouwen’ plaatst het de bouwstenen met beide handen in
de lucht tegen elkaar. Door het loslaten en geconcentreerd
bekijken van de bouwstenen krijgt uw kind de volgende
stappen op weg naar het bouwen onder de knie. Het
ontdekt de bouwstenen als afzonderlijke voorwerpen en
brengt ze met elkaar in verbinding. Tijdens het eerste
stapelen van de bouwstenen, panelen en lijsten leert het
een nieuwe bouw fase: de overbrugging.
Op 3 jaar
Uw kind begint enthousiast te bouwen. Bij het stapelen
ontstaan de eerste torens en huizen. Aanvankelijk nog
scheef en wankel, maar geleidelijk aan worden ze hoger
en stabieler. De eerste fantasievolle bouwwerken maakt
uw kind nog als massieve blokken, later met openingen en
bruggen. Door evenwicht in de constructies te brengen,
leert het de grondbeginselen van de statica.
De bouwstenen ondersteunen uw kind bij het nabootsen
van wat het in de grotemensenwereld ziet en bij het zelf
bedenken van constructies. In het vrije spel ontplooit het
kind zijn/haar creativiteit en kan het bouwen wat en hoe
het wil. Het zal de bouwstenen ook steeds vaker gaan
gebruiken in eenvoudige rollenspellen.
Van begin af aan
Zodra het ongeveer een half jaar oud is, verkent uw kind de
bouwstenen met al zijn zintuigen. Hoe smaken ze en welke
geluiden maken ze? Vorm, grootte, gewicht – alles wordt
grondig onderzocht. En plots ontdekt uw kind: de bouw-
steen kan staan!
Klinkt bloeiend en is goed voor de
oog-handcoördinatie: bouwstenen
tegen elkaar slaan.
Bij de typische ‘stapelbouw’
trekken kinderen met beide armen
de bouwstenen naar zich toe.
2
+
3
+
1
+
Ontwikkelingsstadia
98
VERDIEPING PER VERDIEPING
DE DERDE DIMENSIE
VEROVEREN
Op 3 - 6 jaar
Uw kind begint meer en meer vrij en in drie dimensies te bou-
wen. Met veel plezier ontwerpt het creatieve bouwsels en begint
het ruimtelijk te denken. Overbruggingen worden complexer, de
bouwwijze systematischer. Door voortdurend dingen te herhalen
en uit te proberen, raakt uw kind al spelend vertrouwd met stati
-
sche wetten en eenvoudige wiskundige en fysische verbanden.
Zo leert het aan de hand van de bouwstenen de wereld beter
kennen. Naargelang de leeftijd en creativiteit ontstaan met de
bouwstenen, panelen en lijsten complete speeldecors voor boei
-
ende rollenspellen.
Op 6 - 8 jaar
Uw kind kan nu al zelf complexe statische bouwwerken con-
strueren. Tijdens het bouwen en experimenteren met de eerste
eigen probeersels leert het spelenderwijs de basiswetten van de
fysica kennen.
Op deze leeftijd kunnen de bouwstenen perfect in educatieve
spellen worden geïntegreerd: wiskunde wordt aanschouwelijk
gemaakt en fysische relaties worden in bouwexperimenten door
het kind zelf ontdekt – zo wordt huiswerk gewoonweg leuk!
De bouwstenen bieden uw kind nog iets anders wat erg boeiend
is: ze introduceren het al spelend in de wereld van het digitale
denken. Zo kunt u uw kind motiveren om logisch en abstract te
leren denken en zijn/haar cognitieve capaciteiten uit te breiden.
3-6 6-8
De bouwstenensets
1110
CLEVER-UP! 1.0 TOT 4.0
BOUWEN MET SYSTEEM
Clever-Up! 1.0
Kubussen, panelen en lijsten maken niet alleen de eerste bouwwerkjes en overbruggingen
mogelijk, maar ook het bouwen van hellingen en verdiepingen. De kleintjes gaan de bouw-
stenen eerst verkennen en er eenvoudige rijen en stapels mee vormen. Later worden hun
creaties en gebouwen steeds complexer, tot uiteindelijk complete bouwwerken ontstaan.
Naarmate uw kleine architect groeit, worden ook zijn bouwwerken groter. Met ver-
schillende sets kunt u het aantal bouwstenen en vormen eenvoudig aan de leeftijd van
uw kind aanpassen.
Clever-Up! 3.0
De kubus wordt verdubbeld (grote balk), gehalveerd (kleine balk) en in vieren gedeeld
(staaf). Creatieve geesten bouwen gedifferentieerder, vergelijken de hoeveelheden en
grootten en oefenen hun rekenen ermee. Met deze bouwstenen kan ook het digitale
denken worden gestimuleerd – dat is creatief leren!
Clever-Up! 4.0
Geperforeerde lijsten en gekleurde knikkers inspireren tot nieuwe bouwideeën. Het driehoe-
kige prisma maakt een complexere bouwwijze mogelijk – zo krijgen ook daken een andere
interpretatie. Construeren, creatief leren en digitaal denken – er gaat een nieuw bouwsteen
-
universum open!
Clever-Up! 2.0
Echte stapelkunstenaars bouwen met kubussen, panelen, lijsten en balken steeds hoger en
groter. Hierbij denken ze vooruit en soms ook out of the box. Bij het ontwerpen van fanta
-
sierijke legpatronen en gebouwen verkennen ze de derde dimensie en nieuwe speelruimten.
BALK
KUBUS
PANEEL
LIJST
STAAF
KLEINE
BALK
GROTE
BALK
KNIKKER
GEPER
FOREERDE
LIJST
DRIEHOEKIG
PRISMA
1312
Bouwstenen ondersteunen twee natuurlijke be-
hoeften van uw kind: imiteren van wat het in de
grotemensenwereld ziet, en zelf construeren. Beide
maken het beter met de wereld vertrouwd.
Uw kind brengt met de bouwstenen al spelend
structuur in de ruimte en krijgt zo een idee van
de derde dimensie. Door voortdurend dingen
te herhalen en uit te proberen, leert het ook
statische wetten kennen.
DE GROTE WERELD IN HET KLEIN BEGRIJPEN
BOUWEN IS LEREN
Een steen op de grond plaatsen
en een tweede erop zetten, zonder
hem los te laten – dat is het voor-
stadium van het bouwen.
In het tweede
levensjaar begint
uw kind rijen te
vormen.
INFO:
FANTASIE HEEFT SPEELRUIMTE NODIG
Zitten, hurken, de armen strekken – tijdens het bouwen is uw kind
met het hele lichaam in beweging. Het ontwikkelt zijn/haar bouw-
kundige vaardigheden het beste met veel ruimte op de grond.
Lekker hoog, kleine stapelaars!
Natuurlijk staan de eerste torens niet meteen mooi recht.
En dat hoeft ook niet, want ‘al doende leert men’. Eerst
opbouwen, daarna omgooien – en dan nog een keer! Als
uw kind nog klein is, zal het zich vooral met afbreken en
verbouwen bezighouden. Bouwen is een belangrijk leer-
proces. Uw kind wil graag dingen testen: Welke stenen en
hoeveel stenen kan ik stapelen?
Met het eerste stapelen begint uw kind ook echt te bou
-
wen. Eerst is de toren nog wat wiebelig, maar al snel wordt
hij hoger en hoger. Kijk uit! De toren is weer omgevallen …
Hoe ouder uw kind wordt, hoe meer het ‘volgens plan’
bouwt. Het heeft vooraf een idee van wat en hoe het
wil bouwen. Uw kleine stapelaar is gewoonweg slim!
Eerste bouwwerkjes
1514
GEOMETRIE, VORMEN EN GETALLEN SPLITSEN
WISKUNDE? KINDERSPEL!
BASISVORM
KUBUS
KWART
KUBUS
4 KWARTEN
VAN EEN
KUBUS
=
=
2 HALVE
KUBUSSEN
1 KUBUS
1 DUBBELE
KUBUS
− − − − − − − − − − − −
8 KWARTEN
VAN EEN
KUBUS
4 HALVE
KUBUSSEN
2 KUBUSSEN
1 DUBBELE
KUBUS
1 GROTE
KUBUS
+
+
=
+
8
/
4
4
/
2
2 X 1
2
/
1
1 GROTE
KUBUS
++ =+
HALVE
KUBUS
DUBBELE
KUBUS
4 X 1
/
4
= 4
/
4
1
/
4
1
/
2
2
X 1
/
2
= 2
/
2
8 KWARTEN
VAN EEN
KUBUS
4 HALVE
KUBUSSEN
8 X 1
/
4
= 8
/
4
4
X 1
/
2
= 4
/
2
2
/
1
= 2
2 X 1
2 X 1 = 2
1
1
Hoe herken je een kubus of balk? Waarin verschillen de twee vormen en
wat hebben ze gemeen? Met deze bouwstenen kunt u uw kind geome-
trische figuren uitleggen en zijn/haar ruimtelijk inzicht bevorderen. Steen
voor steen kunt u wiskundige verbanden illustreren, zoals het splitsen van
getallen en vormen of het maken van vermenigvuldigingen.
De kubus is het basiselement. Hij wordt verdubbeld (dubbele kubus = grote
balk), gehalveerd (halve kubus = kleine balk) en in vieren gedeeld (kwart
kubus = staaf). Zo wordt wiskunde kinderspel!
De kubus wordt
gehalveerd en
in vieren gedeeld.
De kubus wordt
verdubbeld.
De dubbele kubus
wordt in vieren
en in achten
gedeeld.
Samen vormen
deze vormen
een grote kubus.
2 KUBUSSEN
=
=
Splitsen en vermenigvuldigen
1716
Geometrie en patronen
LOGISCH TOCH –
NIEUWE (DENK)PATRONEN
Met de bouwstenen en lijsten kan uw kind
symmetrisch bouwen. In de constructie van
kruis 1 is de kubus symmetrisch om de lijst
gespiegeld, zoals om een as. De symmetrische
constructie van kruis 2 is moeilijker. Uw kind
moet al wat handiger zijn om de kubussen
nauwkeurig te plaatsen. Maar met voldoende
concentratie en wat geduld lukt het wel.
Het bouwen ondersteunt zowel de fijne
motoriek als de cognitieve vaardigheden.
Doordat uw kind herhalingen en wetmatig
-
heden leert herkennen, traint het zijn/haar
logisch denken.
Kubus, balk, lijst – het vereist behendigheid,
maar het is leuk om deze reeks bouwstenen
naar believen voort te zetten. Om ervoor
te zorgen dat uw kind het patroon her
-
kent, moet dit ten minste één keer worden
herhaald. Wilt u de moeilijkheidsgraad
verhogen? ‘Smokkel’ dan eens een ‘verkeer
-
de steen’ in een patroon van minstens vier
herhalingen. Vraag uw kind vervolgens waar
de fout zit.
Boeiende leereffecten met
symmetrie en spiegeling
Ongelooflijk wat met de kubussen, balken,
staven, lijsten en panelen allemaal kan wor-
den gemaakt! Zodra uw kind het patroon
her kend heeft, zal het zeker proberen om
dit na te maken. Hierbij leert het ‘out of
the box’ te denken. Ook eigen structuren
tot zelfs artistieke mozaïeken kan het vrij
uitvoeren. Zo leert uw kind al spelend
patronen herkennen en zelf problemen op
te lossen.
KRUIS 1 – SPIEGELING
KRUIS 2 – SYMMETRIE
REEKS
PATRONEN EN MOZAÏEKEN
1918
Uw kind zal ongelooflijk veel plezier beleven aan het zo hoog mogelijk sta-
pelen van de bouwstenen, panelen, lijsten en knikkers. Maar het is niet zo
eenvoudig om de originele bouwsels onder invloed van het zwaartekrachts
-
veld (zwaartekracht + traagheid) in evenwicht te houden. Of toch?
Even diep ademhalen, de knikker, bouwsteen of paneel héél
voorzichtig plaatsen, en … joepie, de fragiele constructie
blijft staan! Spelenderwijs ontdekt uw kind de basis-
wetten van de fysica en wordt het behalve een bouw-
meester ook een echte evenwichtskunstenaar..
Om de eenvoudige kubus-weegschaal in evenwicht te
houden, moet uw kind tegelijk rechts en links een kubus
op de lijst leggen.
Bij het bouwen van de geavanceerde knikkerweegschaal,
moeten zelfs geoefende stapelaars goed nadenken. Met
voorzichtige, uitgebalanceerde bewegingen worden de
‘gewichten’ van de weegschaal bouwsteen na bouwsteen
gelijkmatig hoger. Hoeveel staven zijn er nodig om een
kubus in evenwicht te houden? En wie slaagt erin om er
telkens nog een kleine balk bovenop te zetten?
BOUWEN MET EEN FIJN GEVOEL
EEN ECHTE
EVENWICHTSOEFENING
INFO:
(UIT)BALANCEREN
KAN IEDEREEN, TOCH?
Probeer zelf maar eens om de
eenvoudige constructies steen
voor steen na te bouwen! U
zult snel de moeilijkheid ervan
inzien.
EENVOUDIGE
KUBUS-
WEEGSCHAAL
GEAVANCEERDE
KNIKKERWEEGSCHAAL
EERSTE, WANKELE
STAPELPOGINGEN
RECHTE
CONSTRUCTIE
COMPLEXE
CONSTRUCTIE
MET KUBUS-
WEEGSCHALEN
Evenwicht
2120
DE VAARDIGHEDEN WORDEN BETER, DE GEBOUWEN GROTER
HET IS EEN KWESTIE
VAN STATICA
Met de tijd leert uw kind waar en hoe het
de bouwstenen kan ondersteunen. Het
neemt de wetten van de statica als vanzelf
in zijn/haar bouwwijze op. Met de lijsten
en panelen bouwt uw kind nu meerdere
verdiepingen. In een handomdraai maakt het
met de verschillende onderdelen een stabiele
vloer of een huis met meerdere verdiepingen
en een plat dak.
Meer dan alleen maar een
façade
Uw kind bouwt luchtiger, opener en doet
daarbij nieuwe ontdekkingen. Wat ge -
beurt er als de bouwstenen verspringend
en trapvormig worden opgestapeld?
Wow, er ontstaat een kleine piramide!
En wat als met de bouwstenen zuilen
worden gemaakt, waar een licht plat dak
op wordt gelegd? Het lijkt wel een in-
drukwekkende tempel!
Trap op, trap af
Krachten in evenwicht! De onderste trap
is met kubussen en een lijst verbonden. De
trap naar linksboven wordt gedragen door
een steunpilaar. En de trap naar rechtsboven
leidt vrij de ruimte in.
DOOR
INSPRONGEN
ONTSTAAN
MEERDERE
NIVEAUS.
Mooi schuin
De panelen en lijsten worden schuin gelegd
om opritten of eerste dakconstructies te bou
-
wen. Zo ontdekt uw kind het hellende vlak
en zal het dit steeds meer in zijn/haar gebou
-
wen integreren. Met elke poging wordt uw
kind beter in ruimtelijk en logisch denken.
LIJSTEN
WORDEN
DAKEN.
Hoe hoger, breder en complexer de bouw-
werken, hoe systematischer de bouwwijze
van uw kind wordt – een fantastische trai
-
ning voor de fijne motoriek!
Bouwen stelt ook het geduld op de proef.
De trap, het huis of de toren is bijna klaar
… en dan stort alles plots in. Ook dat is een
belangrijke ervaring: uw kind leert met
mislukkingen omgaan en versterkt zo zijn
frustratietolerantie.
Statica
2322
Overbruggen
EERST WANKEL, DAN STABIEL
VAN OPENING NAAR BRUG
Aan het begin van het bouwproces plaatst
uw kind de bouwstenen in gesloten rijen.
Dit wordt een compacte bouwwijze
genoemd.
Muur, open u!
Uw kind wordt moediger en de
afstand tussen de stenen wordt
geleidelijk aan groter. Zo ont-
staat een luchtigere bouwwijze.
Bruggen verbinden
Deur, raam of tunnel – wie in de muur een
doorgang plant, kan maar beter goed op
de afstand tussen beide zijden letten. Hoe
nauwkeuriger de bovenste steen wordt ge
-
plaatst, hoe beter het bouwwerk blijft staan.
Door goed na te denken en met fijn gevoel
leert uw kind met openingen en doorgan
-
gen bouwen. Later volgt het overbruggen
van twee bouwstenen met een derde of met
panelen en lijsten, zodat een complete con
-
structie ontstaat. Overbruggingen maken
de bouwwerken gestructureerder – maar
ook wankeler. En als de brug stabiel is? Dan
mogen alle bootjes er onderdoor varen.
INFO:
AL DOENDE LEERT MEN
Uw kind leert het beste zelfstandig bouwen.
Hierbij wordt het geleid door zijn/haar natuurlijke
nieuwsgierigheid en creativiteit. Het heeft slechts
voldoende tijd en ruimte nodig – en uw erken-
ning! Met de vrijheid om te bouwen zoals het zelf
wil, doet het belangrijke ervaringen op.
2524
Gebouwen bouwen
IN DE DERDE DIMENSIE
ALLES ONDER DAK
NIEUWE VORM:
HET DRIEHOEKIGE
PRISMA
ZO ONTSTAAN
PUNTDAKEN.
De lengte heeft uw kind al ontdekt en ook in de hoogte
heeft het al dapper gestapeld. In de volgende bouwfase
begint het verder en intensiever in de derde dimensie te
ontwerpen. En is het weer wat natuurkundige kennis rijker.
Daken maken huizen
Het driehoekige prisma maakt een complexere en comple-
tere bouwwijze mogelijk. In combinatie met de panelen en
lijsten kan uw kind ook daken construeren en telkens weer
anders interpreteren. Lessenaarsdak of puntdak – elke vorm
kan steen voor steen worden opgebouwd.
Nuttige bijgebouwen
Carport, garage en balkon – uw kind rea -
liseert nu interessante bijgebouwen. En
de nieuwe dakvormen, zoals puntgevels
en dakkapellen bij huizen met meerdere
verdiepingen, zijn gewoon top!
De bouwwijze wordt compleet en er ont-
staan nieuwe speelruimten – ook voor
creatieve rollenspellen. Zo bouwt uw kind
speelwerelden voor zichzelf. Hoe complexer
de details, hoe meer fijne motoriek en voo
-
ruitdenken bij het bouwen vereist zijn.
PRAKTISCH –
KLEINE CARPORT
SLIM –
BALKON EN
GARAGE
MOOI UITZICHT –
HUIS IN DE STAD
FRAAIE VORMEN –
DAKKAPELLEN EN PUNTGEVELS
2726
Wanneer uw kind zich waagt aan het na-
bouwen van beroemde bouwwerken, wordt
de kleine stapelkunstenaar stilaan een
ontluikende architect. Voorbeelden zijn er
genoeg: van de Empire State Building tot de
Brandenburger Tor – het zijn alles behalve
makkelijke bouwwerken! Ze vereisen een
vaste hand en een helder hoofd. Zo ont-
wikkelt uw kind zijn/haar vaardigheden in
het driedimensionale denken en ontwerpen.
Het resultaat mag gezien worden!
Gebouwen bouwen
FANTASIERIJKE GEBOUWEN WORDEN
BEROEMDE
BOUWWERKEN
Nu komt er kleur in het
bouwspel
Wow, in combinatie met andere kleurrijke
bouwstenen van HABA kan uw kind zijn/
haar fantasierijke bouwwerken nog indi
-
vidueler vormgeven! De vele kleuren en
vormen stimuleren de creativiteit. Vooral de
ontdekkingsstenen verrassen met amusante
akoestische effecten en zetten tot nieuwe
bouwexperimenten aan. Dankzij de uni
-
forme basis afmetingen zijn de stenen zeer
eenvoudig met elkaar te combineren.
Of het nu gaat om trappen, zuilen, borst-
weringen of balustrades – met de kleurrijke
stenen zal uw kind de details met nóg meer
plezier uitwerken. Zo krijgen de gebouwde
huizen een levendig, vrolijk karakter.
Elk gebouw is uniek en sommige zijn al
indrukwekkende kunstwerken.
INFO:
“ROME IS NIET IN
ÉÉN DAG GEBOUWD!”
Laat uw kleine bouwmeester even-
tueel meerdere dagen aan zijn/haar
gebouw werken. Dit stimuleert het
doorzettingsvermogen van uw kind
en zijn/haar vermogen om grotere
(bouw)projecten te plannen en te
realiseren. Met andere woorden:
niet opruimen, maar de bouw-
werken gewoon laten staan!
BRANDENBURGER TOR,
BERLIJN
EMPIRE STATE BUILDING,
NEW YORK
2928
BAUHAUS-
MEISTERHÄUSER,
DESSAU
Gebouwen bouwen
EIFFELTOREN,
PARIJS
De allerhoogste bouwkunst
Beter kan niet – de Eiffeltoren, de Vasco da
Gama-brug of de Bauhaus-Meisterhäuser –
deze wereldberoemde gebouwen worden
gewaardeerd en geprezen en hebben
(bouw)geschiedenis geschreven.
De complexe, meerlagige gebouwen
vereisen een geplande aanpak en gecon
-
centreerde bouwwijze. De panelen helpen
bij het realiseren van de luchtige, complete
bouwwerken. Als uw kind de uitdaging
aangaat, zal het met zijn/haar ideeën en
constructies boven zichzelf uitstijgen. Met
geduld en doorzettingsvermogen worden
de bouwstenen gestapeld en de lagen ge
-
vormd, tot hoge stabiele constructies.
U mag terecht trots zijn, want dit is een
sterk staaltje van de fijne motoriek en
cognitieve vaardigheden van uw kind! Het
constructieve denken en de creativiteit van
uw kind zullen nog lang van deze ervarin
-
gen profiteren.
VASCO DA GAMA-BRUG,
LISSABON
3130
LOGISCHE SPELLETJES EN DIGITAAL DENKEN
VAN DE HANDEN
NAAR HET HOOFD
Uw kind heeft met het bouwsteensysteem Clever-Up! al belangrijke cogni-
tieve ervaringen opgedaan. De speelse denk-, leg- en bouwopdrachten op
de volgende pagina’s bouwen hierop voort en breiden de kennis uit met
boeiende wiskundige en fysische verbanden.
Bij het uitwerken van eenvoudige algoritmen en ontcijferen van binaire en
3D-codes breidt uw kind zijn/haar cognitieve kennis uit met basisvaardig-
heden voor digitaal denken. Dat is leuk en goed voor de grijze cellen!
BOUWEXPERIMENTEN MET GEKLEURDE KNIKKERS
DE ZAAK IS ROND
De knikkers brengen kleur in het spel en inspireren tot nieuwe bouwideeën.
Ze passen makkelijk in de gaten van de geperforeerde lijsten. Deze helpen
bij het balanceren. Zo kan uw kind originele constructies bouwen, knikker-
weegschalen maken en verschillende bouwexperimenten uitproberen.
Bijzonder boeiend zijn experimenten op het hellende vlak. Hiermee leert uw
kind spelenderwijs het verband tussen afstand, helling en snelheid begrijpen.
Zo komt het er zelf achter: hoe steiler de helling, hoe sneller de knikker ‘de
berg af’ rolt. Als uw kind aan de voet van de helling een andere knikker legt,
botst de naar beneden rollende knikker ertegen en rolt ook de stilliggende
knikker verder. Zo ontdekt uw kind het beginsel van de impuls en het
domino-effect.
Denkopdrachten
3332
NIET GEMAKKELIJK!
WIE LOST DEZE
BREINBREKERS OP?
De volgende denkopdrachten, legoefeningen en bouwspelletjes hebben het allemaal!
Ze bevorderen op speelse wijze de cognitieve vaardigheden, maar er is ook fijn gevoel voor
nodig! Het beste is om de oefeningen samen met uw kind stap voor stap voor te bereiden
en uw kind vervolgens de oplossing te laten zoeken. In het groene kader ziet u telkens of
uw slimmerik het juist heeft! Laten we eraan beginnen!
Hoe kan de balk worden gesplitst?
Opdracht 1: De balk moet met alleen kubussen, kleine balken of staven worden nage-
bouwd. Hoeveel vormen heb je nodig en hoe moeten ze worden samengevoegd?
Opdracht 2: Hoeveel stuks van elke vorm heb je nodig om de balk met kubussen, kleine
balken en staven na te bouwen?
Oplossing opdracht 1
De balk kan worden gesplitst in:
2 kubussen of 4 kleine balken
of 8 staven
Oplossing opdracht 2
De balk bestaat uit:
1 kubus + 1 kleine balk + 2 staven
Oplossing opdracht 3
Zo kunnen de twee weegschalen eruitzien:
Hoe bouw je deze twee weegschalen?
Zoek eerst voor beide weegschalen de juiste onderdelen bij elkaar, zoals afgebeeld! Met
2 lijsten en een knikker kan telkens de basisvorm van de weegschaal worden opgebouwd.
Opdracht 3: Hoe kunnen de bouwstenen voor de weegschalen 1 en 2 op elkaar worden
gestapeld, zodat de weegschalen in balans blijven?
Deze tussenstap helpt:
Neem de bovenste ge
-
perforeerde lijst van de
weegschaal en leg deze op
een vlakke ondergrond (bij
voorkeur een tafel).
Leg de bouwstenen juist op
deze geperforeerde lijst.
Plaats het geheel vervolgens
voorzichtig weer op het
onderste deel van de weeg-
schaal.
Nu wordt het spannend:
Blijft de weegschaal in
evenwicht? En kunnen de
bouw stenen ook anders
op de weegschalen worden
gelegd?
VOOR DE BALK
HEB JE NODIG …
HOEVEEL
KUBUSSEN?
ONDERDELEN
VOOR WEEG-
SCHAAL 1
HOEVEEL
KLEINE
BALKEN?
HOEVEEL
STAVEN?
HOEVEEL STUKS
VAN ELKE VORM?
Vormen splitsen en evenwicht
ONDERDELEN
VOOR WEEG-
SCHAAL 2-
INFO:
TRAINT:
• begrijpen van vormen, hoeveel
heden en aantallen
• fijne motoriek
Er zijn ook andere
combinaties mogelijk.
3534
LEGOPDRACHTEN OP HOOG NIVEAU
SPIEGELASSEN – AHHA!
Verticale
axiale symmetrie
Opdracht 1: Leg 8 kubussen klaar! Leg eerst 4 kubussen
zoals afgebeeld op het rooster. Dit patroon moet om de
verticale (blauwe) symmetrieas worden gespiegeld. Hoe
plaats je de overige vormen dan?
Spiegelen van verschillende vormen
om 2 symmetrieassen
Opdracht 3: Leg 4 kubussen en 8 kleine balken klaar! Leg
eerst een kubus en 2 kleine balken zoals afgebeeld op het
rooster. Dit patroon moet zowel om de verticale (blauwe)
als horizontale (rode) symmetrieas worden gespiegeld. Hoe
plaats je de overige vormen dan?
Maak voor de legopdrachten samen met uw kind een vier
-
kant van 16 x 16 cm uit papier of karton. Teken er een roos-
ter op van 4 x 4 cm grote vakjes. Trek in het midden, van
boven naar beneden een blauwe lijn (verticale spiegelas).
Trek in het midden, van links naar rechte een rode lijn (hori-
zontale spiegelas).
Verticale en horizontale
axiale symmetrie
Opdracht 2: Leg 8 kubussen klaar! Leg eerst 2 kubussen
zoals afgebeeld op het rooster. Dit patroon moet zowel om
de verticale (blauwe) als horizontale (rode) symmetrieas
worden gespiegeld. Hoe plaats je de overige vormen dan?
Spiegelen van driedimensionale patronen
om de verticale symmetrieas
Opdracht 4: Leg 2 grote balken en 8 staven klaar! Leg eerst
een grote balk en 2 staven zoals afgebeeld op het rooster.
Dit patroon moet om de verticale (blauwe) symmetrieas
worden gespiegeld. Hoe plaats je de overige vormen dan?
Symmetrie en spiegelen
ONDERDELEN
VOOR OPDRACHT 1
ONDERDELEN
VOOR OPDRACHT 2
ONDERDELEN
VOOR OPDRACHT 3
ONDERDELEN
VOOR OPDRACHT 4
INFO:
TRAINT:
• begrijpen van symmetrie
• ruimtelijke waarneming
• fijne motoriek
INFO:
WAT IS EEN SPIEGELAS EN WAT IS SYMMETRISCH?
De spiegelas verdeelt elk figuur in twee delen. Als je deze delen
omklapt, passen ze precies op elkaar. Ze zijn congruent of (axiaal)
symmetrisch. De spiegelas wordt ook wel de symmetrieas genoemd.
Oplossing
opdracht 1
Oplossing
opdracht 3
Oplossing
opdracht 2
Oplossing
opdracht 4
3D-WEERGAVE
VOOR OPDRACHT 4
3736
Algoritmen
COMPUTATIONEEL DENKEN
VAN ALGORITME
TOT ONTLEDING
Algoritmen beheersen ons dagelijkse leven. Met logische
spelletjes kunnen ze eenvoudig worden uitgelegd. Zo
ontwikkelt uw kind stap voor stap vaardigheden voor
computational thinking.
Leren denken als een computer is niet alleen nuttig om
digitale apparaten te bedienen of te programmeren.
Uw kind maakt zich ook waardevolle denkstrategieën
eigen, waarmee het later cognitieve uitdagingen kan
oppakken: zelfstandig problemen oplossen, informatie
analyseren, communiceren en samen creatieve ideeën
uitwerken – dit zijn belangrijke vaardigheden, die het
nodig heeft om te leren.
Oplossing opdracht 1
Er zijn 3 stappen rechtdoor.
Oplossing opdracht 2
Er zijn 6 stappen in deze volgorde:
INFO:
WAT IS EEN ALGORITME OF WAT ZIJN ALGORITMEN?
Computers werken met algoritmen. Dat zijn instructies voor het op-
lossen van taken. Deze instructies kunnen worden ontleed in af-
zonderlijke stappen, die in een bepaalde volgorde worden uitgevoerd.
VOORBEELD
VOOR OPDRACHT 1
VOORBEELD
VOOR OPDRACHT 2
Met logische spelletjes
de eerste algoritmen maken
Maak een rooster van 16 x 16 cm en verdeel dit in vakjes
van 4 x 4 cm! Leg 12 resp. 11 kubussen en twee figuurtjes
zoals afgebeeld op het rooster! Het doel is om de brand
-
weer zo snel mogelijk naar de brand te leiden. Uw kind
ontleedt deze actie heel eenvoudig in afzonderlijke stappen
door met pijlen een algoritme te maken.
Teken de benodigde pijlen op plakbriefjes! Elke pijl staat
voor een stap.
De pijl ‘omhoog’ betekent ‘een veld vooruit’. De pijl
‘naar links’ of ‘naar rechts’ betekent ‘draaien’. De pijl
‘omhoog’ is nodig om ‘uit te rukken’. Uw kind moet
de pijlen nu in de juiste volgorde leggen.
Opdracht 1 en 2: Welke stappen zet de brandweer in
welke volgorde? Hoeveel stappen zijn er?
Tip: Varieer het logische spel met andere paden en
figuren als begin- en eindpunt. Begin met korte, een-
voudige paden en maak deze telkens iets complexer!
Startveld
Startveld
INFO:
TRAINT:
• begrijpen van algoritmen en
ontleding structuration
• fijne motoriek
• probleemoplossend denken
• concentratie
3938
Binair denken en coderen
3D-coderen –
bouwkunst op een hoog niveau
Opdracht 3: Leg 20 kubussen klaar! Schrijf eerst de code
met de cijfers 0, 1, 2 en 3 in het rooster, zoals op de afbeel
-
ding. Om de code te ontcijferen, moet op elk veld van het
rooster telkens het aantal kubussen worden geplaatst dat
door het cijfer wordt aangegeven. Hoe ziet het ontcijferde
bouwsteenpatroon eruit?
3D-CODE
VOOR OPDRACHT 3
Binaire code met extra informatie –
met cijfers en bouwstenen jongleren
Opdracht 2: Leg 4 kubussen en een lijst (16 cm) klaar!
Schrijf eerst de binaire code met de cijfers 0, 1 en
1
in het
rooster, zoals op de afbeelding. Elk veld met een 0 blijft
leeg. Op elk veld met een 1 wordt een kubus geplaatst. De
bouwstenen op de velden met
1
moeten verhoogd op de
lijst staan. Hoe ziet het ontcijferde bouwsteenpatroon eruit?
BINAIRE CODE MET
EXTRA INFORMATIE
VOOR OPDRACHT 2
Oplossing
opdracht 1
Oplossing
opdracht 3
Oplossing
opdracht 2
3D-WEERGAVE
VAN OPDRACHT 2 EN 3
Laptops, tablets en smartphones werken met binaire ge-
tallen: 0 of 1, aan of uit. Informatie in apps, muziek of films
wordt omgezet in lange reeksen van nullen en enen.
De volgende legopdrachten illustreren de binaire code.
Hiervoor hebt u in totaal drie papieren of kartonnen roos
-
ters van 16 x 16 cm nodig, telkens verdeeld in vakjes van
4 x 4 cm.
INFO:
WAT IS EEN BINAIRE CODE?
Computers werken met codes, die door een programmeur worden
ingevoerd. Met deze codes wordt informatie versleuteld. ‘Binair’
komt van ‘bi’ en betekent ‘twee’. Een binaire code is dus een code
die uit twee cijfers bestaat, de binaire getallen, namelijk nullen en
enen.
Binaire code voor beginners –
het ‘geheimschrift’ ontcijferen
Opdracht 1: Leg 12 kubussen klaar! Schrijf eerst de binaire
code met de cijfers 0 en 1 in het rooster, zoals op de afbeel
-
ding. Deze binaire code versleutelt een bouwsteenpatroon.
Hoe ziet het gedecodeerde baksteenpatroon eruit, als elk
vakje met een 0 leeg blijft en op elk vakje met een 1 een
kubus wordt geplaatst?
BINAIRE CODE
VOOR OPDRACHT 1
INFO:
TRAINT:
• codes ontcijferen en
uitvoeren
• fijne motoriek
• probleemoplossend denken
LEUKE HERSENGYMNASTIEK
BINAIR DENKEN
EN CODEREN
40
w
HABA Sales GmbH & Co.KG
August-Grosch-Straße 28 - 38
96476 Bad Rodach, Germany
www.haba.de
1/21
SPEELPLEZIER IN 4 FORMATEN
VOOR ELK WAT WILS
306251
Bouwsteensysteem
Clever-Up! 4.0
306250
Bouwsteensysteem
Clever-Up! 3.0
306249
Bouwsteensysteem
Clever-Up! 2.0
306248
Bouwsteensysteem
Clever-Up! 1.0
-
1
-
2
-
3
-
4
-
5
-
6
-
7
-
8
-
9
-
10
-
11
-
12
-
13
-
14
-
15
-
16
-
17
-
18
-
19
-
20
-
21
