Documenttranscriptie

OBJ_DOKU-13735-002.fm Page 1 Monday, March 9, 2009 7:51 AM Robert Bosch GmbH Power Tools Division 70745 Leinfelden-Echterdingen Germany www.bosch-pt.com 2 609 140 656 (2009.03) O / 205 UNI GBM Professional 10 | 10 RE de en fr es pt it nl Originalbetriebsanleitung Original instructions Notice originale Manual original Manual original Istruzioni originali Oorspronkelijke gebruiksaanwijzing da Original brugsanvisning sv Bruksanvisning i original no Original driftsinstruks fi Alkuperäiset ohjeet el tr pl cs sk hu ru Πρωτότυπο οδηγιών χρήσης Orijinal işletme talimat Instrukcja oryginalna Původní návod k používání Pôvodný návod na použitie Eredeti használati utasítás Оригинальное руководство по эксплуатации uk Оригінальна інструкція з експлуатації ro Instrucţiuni originale bg Оригинална инструкция sr sl hr et lv lt ar fa Originalno uputstvo za rad Izvirna navodila Originalne upute za rad Algupärane kasutusjuhend Instrukcijas oriģinālvalodā Originali instrukcija ΔϴϠλϷ΍ ϞϴϐθΘϟ΍ ΕΎϤϴϠόΗ ̶Ϡλ΍ έΎ̯ ίήσ ̵ΎϤϨϫ΍έ  OBJ_BUCH-804-002.book Page 48 Monday, March 9, 2009 8:34 AM 48 | Nederlands Veiligheidsvoorschriften nl Algemene veiligheidswaarschuwingen voor elektrische gereedschappen WAARSCHUWING Lees alle veiligheidswaarschuwingen en alle voorschriften. Als de waarschuwingen en voorschriften niet worden opgevolgd, kan dit een elektrische schok, brand of ernstig letsel tot gevolg hebben. Bewaar alle waarschuwingen en voorschriften voor toekomstig gebruik. Het in de waarschuwingen gebruikte begrip „elektrisch gereedschap” heeft betrekking op elektrische gereedschappen voor gebruik op het stroomnet (met netsnoer) en op elektrische gereedschappen voor gebruik met een accu (zonder netsnoer). 1) Veiligheid van de werkomgeving a) Houd uw werkomgeving schoon en goed verlicht. Een rommelige of onverlichte werkomgeving kan tot ongevallen leiden. b) Werk met het elektrische gereedschap niet in een omgeving met explosiegevaar waarin zich brandbare vloeistoffen, brandbare gassen of brandbaar stof bevinden. Elektrische gereedschappen veroorzaken vonken die het stof of de dampen tot ontsteking kunnen brengen. c) Houd kinderen en andere personen tijdens het gebruik van het elektrische gereedschap uit de buurt. Wanneer u wordt afgeleid, kunt u de controle over het gereedschap verliezen. 2) Elektrische veiligheid a) De aansluitstekker van het elektrische gereedschap moet in het stopcontact passen. De stekker mag in geen geval worden veranderd. Gebruik geen adapterstekkers in combinatie met geaarde elektrische gereedschappen. Onveranderde stekkers en passende stopcontacten beperken het risico van een elektrische schok. 2 609 140 656 | (9.3.09) b) Voorkom aanraking van het lichaam met geaarde oppervlakken, bijvoorbeeld van buizen, verwarmingen, fornuizen en koelkasten. Er bestaat een verhoogd risico door een elektrische schok wanneer uw lichaam geaard is. c) Houd het gereedschap uit de buurt van regen en vocht. Het binnendringen van water in het elektrische gereedschap vergroot het risico van een elektrische schok. d) Gebruik de kabel niet voor een verkeerd doel, om het elektrische gereedschap te dragen of op te hangen of om de stekker uit het stopcontact te trekken. Houd de kabel uit de buurt van hitte, olie, scherpe randen en bewegende gereedschapdelen. Beschadigde of in de war geraakte kabels vergroten het risico van een elektrische schok. e) Wanneer u buitenshuis met elektrisch gereedschap werkt, dient u alleen verlengkabels te gebruiken die voor gebruik buitenshuis zijn goedgekeurd. Het gebruik van een voor gebruik buitenshuis geschikte verlengkabel beperkt het risico van een elektrische schok. f) Als het gebruik van het elektrische gereedschap in een vochtige omgeving onvermijdelijk is, dient u een aardlekschakelaar te gebruiken. Het gebruik van een aardlekschakelaar vermindert het risico van een elektrische schok. 3) Veiligheid van personen a) Wees alert, let goed op wat u doet en ga met verstand te werk bij het gebruik van het elektrische gereedschap. Gebruik geen elektrisch gereedschap wanneer u moe bent of onder invloed staat van drugs, alcohol of medicijnen. Een moment van onoplettendheid bij het gebruik van het elektrische gereedschap kan tot ernstige verwondingen leiden. Bosch Power Tools  OBJ_BUCH-804-002.book Page 49 Monday, March 9, 2009 8:34 AM Nederlands | 49 b) Draag persoonlijke beschermende uitrusting. Draag altijd een veiligheidsbril. Het dragen van persoonlijke beschermende uitrusting zoals een stofmasker, slipvaste werkschoenen, een veiligheidshelm of gehoorbescherming, afhankelijk van de aard en het gebruik van het elektrische gereedschap, vermindert het risico van verwondingen. c) Voorkom per ongeluk inschakelen. Controleer dat het elektrische gereedschap uitgeschakeld is voordat u de stekker in het stopcontact steekt of de accu aansluit en voordat u het gereedschap oppakt of draagt. Wanneer u bij het dragen van het elektrische gereedschap uw vinger aan de schakelaar hebt of wanneer u het gereedschap ingeschakeld op de stroomvoorziening aansluit, kan dit tot ongevallen leiden. d) Verwijder instelgereedschappen of schroefsleutels voordat u het elektrische gereedschap inschakelt. Een instelgereedschap of sleutel in een draaiend deel van het gereedschap kan tot verwondingen leiden. e) Voorkom een onevenwichtige lichaamshouding. Zorg ervoor dat u stevig staat en steeds in evenwicht blijft. Daardoor kunt u het elektrische gereedschap in onverwachte situaties beter onder controle houden. f) Draag geschikte kleding. Draag geen loshangende kleding of sieraden. Houd haren, kleding en handschoenen uit de buurt van bewegende delen. Loshangende kleding, lange haren en sieraden kunnen door bewegende delen worden meegenomen. g) Wanneer stofafzuigings- of stofopvangvoorzieningen kunnen worden gemonteerd, dient u zich ervan te verzekeren dat deze zijn aangesloten en juist worden gebruikt. Het gebruik van een stofafzuiging beperkt het gevaar door stof. Bosch Power Tools 4) Zorgvuldige omgang met en zorgvuldig gebruik van elektrische gereedschappen a) Overbelast het gereedschap niet. Gebruik voor uw werkzaamheden het daarvoor bestemde elektrische gereedschap. Met het passende elektrische gereedschap werkt u beter en veiliger binnen het aangegeven capaciteitsbereik. b) Gebruik geen elektrisch gereedschap waarvan de schakelaar defect is. Elektrisch gereedschap dat niet meer kan worden in- of uitgeschakeld, is gevaarlijk en moet worden gerepareerd. c) Trek de stekker uit het stopcontact of neem de accu uit het elektrische gereedschap voordat u het gereedschap instelt, toebehoren wisselt of het gereedschap weglegt. Deze voorzorgsmaatregel voorkomt onbedoeld starten van het elektrische gereedschap. d) Bewaar niet-gebruikte elektrische gereedschappen buiten bereik van kinderen. Laat het gereedschap niet gebruiken door personen die er niet mee vertrouwd zijn en deze aanwijzingen niet hebben gelezen. Elektrische gereedschappen zijn gevaarlijk wanneer deze door onervaren personen worden gebruikt. e) Verzorg het elektrische gereedschap zorgvuldig. Controleer of bewegende delen van het gereedschap correct functioneren en niet vastklemmen en of onderdelen zodanig gebroken of beschadigd zijn dat de werking van het elektrische gereedschap nadelig wordt beïnvloed. Laat deze beschadigde onderdelen voor het gebruik repareren. Veel ongevallen hebben hun oorzaak in slecht onderhouden elektrische gereedschappen. f) Houd snijdende inzetgereedschappen scherp en schoon. Zorgvuldig onderhouden snijdende inzetgereedschappen met scherpe snijkanten klemmen minder snel vast en zijn gemakkelijker te geleiden. 2 609 140 656 | (9.3.09)  OBJ_BUCH-804-002.book Page 50 Monday, March 9, 2009 8:34 AM 50 | Nederlands g) Gebruik elektrisch gereedschap, toebehoren, inzetgereedschappen en dergelijke volgens deze aanwijzingen. Let daarbij op de arbeidsomstandigheden en de uit te voeren werkzaamheden. Het gebruik van elektrische gereedschappen voor andere dan de voorziene toepassingen kan tot gevaarlijke situaties leiden. 5) Service a) Laat het elektrische gereedschap alleen repareren door gekwalificeerd en vakkundig personeel en alleen met originele vervangingsonderdelen. Daarmee wordt gewaarborgd dat de veiligheid van het gereedschap in stand blijft. Veiligheidsvoorschriften voor boormachines f Houd het gereedschap aan de geïsoleerde greepvlakken vast als u werkzaamheden uitvoert waarbij het inzetgereedschap verborgen stroomleidingen of de eigen stroomkabel kan raken. Contact met een onder spanning staande leiding kan ook metalen delen van het gereedschap onder spanning zetten en tot een elektrische schok leiden. f Gebruik een geschikt detectieapparaat om verborgen stroom-, gas- of waterleidingen op te sporen of raadpleeg het plaatselijke energie- of waterleidingbedrijf. Contact met elektrische leidingen kan tot brand of een elektrische schok leiden. Beschadiging van een gasleiding kan tot een explosie leiden. Breuk van een waterleiding veroorzaakt materiële schade. f Schakel het elektrische gereedschap onmiddellijk uit als het inzetgereedschap blokkeert. Houd rekening met grote reactiemomenten die een terugslag veroorzaken. Het inzetgereedschap blokkeert als: — het elektrische gereedschap wordt overbelast of — het in het te bewerken werkstuk kantelt. f Zet het werkstuk vast. Een met spanvoorzieningen of een bankschroef vastgehouden werkstuk wordt beter vastgehouden dan u met uw hand kunt doen. f Houd uw werkplek schoon. Materiaalmengsels zijn bijzonder gevaarlijk. Stof van lichte metalen kan ontvlammen of exploderen. f Wacht tot het elektrische gereedschap tot stilstand is gekomen voordat u het neerlegt. Het inzetgereedschap kan vasthaken en dit kan tot het verlies van de controle over het elektrische gereedschap leiden. f Gebruik het elektrische gereedschap niet met een beschadigde kabel. Raak de beschadigde kabel niet aan en trek de stekker uit het stopcontact als de kabel tijdens de werkzaamheden wordt beschadigd. Beschadigde kabels vergroten het risico van een elektrische schok. Functiebeschrijving Lees alle veiligheidswaarschuwingen en alle voorschriften. Als de waarschuwingen en voorschriften niet worden opgevolgd, kan dit een elektrische schok, brand of ernstig letsel tot gevolg hebben. Vouw de uitvouwbare pagina met de afbeelding van het gereedschap open en laat deze pagina opengevouwen terwijl u de gebruiksaanwijzing leest. Gebruik volgens bestemming Het gereedschap is bestemd voor het boren in hout, metaal, keramiek en kunststof. Gereedschappen met elektronische regeling en rechts-/linksdraaien zijn ook geschikt voor het in- en uitdraaien van schroeven en het snijden van schroefdraad. f Houd het elektrische gereedschap goed vast. Bij het vast- of losdraaien van schroeven kunnen gedurende korte tijd grote reactiemomenten optreden. 2 609 140 656 | (9.3.09) Bosch Power Tools  OBJ_BUCH-804-002.book Page 51 Monday, March 9, 2009 8:34 AM Nederlands | 51 Afgebeelde componenten De componenten zijn genummerd zoals op de afbeelding van het elektrische gereedschap op de pagina met afbeeldingen. 1 Snelspanboorhouder* 2 Voorste huls 3 Achterste huls 4 Riemclip 5 Blokkeerknop voor aan/uit-schakelaar 6 Aan/uit-schakelaar 7 Draairichtingschakelaar (GBM 10 RE) 8 Bit* 9 Universeelbithouder* * Niet elk afgebeeld en beschreven toebehoren wordt standaard meegeleverd. Het volledige toebehoren vindt u in ons toebehorenprogramma. Technische gegevens Boormachine Zaaknummer Opgenomen vermogen W GBM 10 Professional GBM 10 RE Professional 3 601 D73 1.. 3 601 D73 6.. 600 600 W 360 360 Onbelast toerental min-1 2600 0 – 2600 Nominaal toerental min-1 1676 1676 Nominaal draaimoment Nm 20 20 Ashals-Ø mm 43 43 Toerentalregeling – z Rechts- en linksdraaien – z Afgegeven vermogen Max. boor-Ø – Staal – Hout – Aluminium mm mm mm 10 25 10 10 25 10 Boorhouderspanbereik mm 1 – 10 1 – 10 kg 1,7 1,7 /II /II Gewicht volgens EPTA-Procedure 01/2003 Isolatieklasse Gegevens gelden voor nominale spanningen [U] 230/240 V. Bij lagere spanningen en bij per land verschillende uitvoeringen kunnen deze gegevens afwijken. Let op het zaaknummer op het typeplaatje van het elektrische gereedschap. De handelsbenamingen van sommige elektrische gereedschappen kunnen afwijken. Informatie over geluid en trillingen Meetwaarden bepaald volgens EN 60745. Het A-gewogen geluidsniveau van het gereedschap bedraagt kenmerkend: geluidsdrukniveau 83 dB(A); geluidsvermogenniveau 94 dB(A). Onzekerheid K =3 dB. Draag een gehoorbescherming. Bosch Power Tools Totale trillingswaarden (vectorsom van drie richtingen) bepaald volgens EN 60745: boren in metaal: trillingsemissiewaarde ah =4,8 m/s2, onzekerheid K=1,5 m/s2, indraaien en losdraaien van schroeven: trillingsemissiewaarde ah =2,8 m/s2, onzekerheid K=1,5 m/s2. 2 609 140 656 | (9.3.09)  OBJ_BUCH-804-002.book Page 52 Monday, March 9, 2009 8:34 AM 52 | Nederlands Het in deze gebruiksaanwijzing vermelde trillingsniveau is gemeten met een volgens EN 60745 genormeerde meetmethode en kan worden gebruikt om elektrische gereedschappen met elkaar te vergelijken. Het is ook geschikt voor een voorlopige inschatting van de trillingsbelasting. Het aangegeven trillingsniveau representeert de voornaamste toepassingen van het elektrische gereedschap. Als echter het elektrische gereedschap wordt gebruikt voor andere toepassingen, met afwijkende inzetgereedschappen of onvoldoende onderhoud, kan het trillingsniveau afwijken. Dit kan de trillingsbelasting gedurende de gehele arbeidsperiode duidelijk verhogen. Voor een nauwkeurige schatting van de trillingsbelasting moet ook rekening worden gehouden met de tijd waarin het gereedschap uitgeschakeld is, of waarin het gereedschap wel loopt, maar niet werkelijk wordt gebruikt. Dit kan de trillingsbelasting gedurende de gehele arbeidsperiode duidelijk verminderen. Leg aanvullende veiligheidsmaatregelen ter bescherming van de bediener tegen het effect van trillingen vast, zoals: Onderhoud van elektrische gereedschappen en inzetgereedschappen, warm houden van de handen, organisatie van het arbeidsproces. Conformiteitsverklaring Wij verklaren als alleen verantwoordelijke dat het onder „Technische gegevens” beschreven product voldoet aan de volgende normen en normatieve documenten: EN 60745 volgens de bepalingen van de richtlijnen 2004/108/EG, 98/37/EG (tot 28-12-2009) en 2006/42/EG (vanaf 29-12-2009). Technisch dossier bij: Robert Bosch GmbH, PT/ESC, D-70745 Leinfelden-Echterdingen Dr. Egbert Schneider Senior Vice President Engineering Dr. Eckerhard Strötgen Head of Product Certification Montage Inzetgereedschap wisselen f Trek altijd voor werkzaamheden aan het elektrische gereedschap de stekker uit het stopcontact. f Draag werkhandschoenen bij het wisselen van inzetgereedschap. De boorhouder kan tijdens langdurige werkzaamheden heet worden. Snelspanboorhouder (zie afbeelding A) Houd de achterste huls 3 van de snelspanboorhouder 1 vast en draai de voorste huls 2 in draairichting n tot het inzetgereedschap kan worden aangebracht. Zet het gereedschap in. Houd de achterste huls 3 van de snelspanboorhouder 1 vast en draai de voorste huls 2 in draairichting o met uw hand stevig dicht tot een klikgeluid hoorbaar is. De boorhouder wordt daardoor automatisch vergrendeld. De vergrendeling wordt weer opgeheven als u voor het verwijderen van het inzetgereedschap de voorste huls 2 in de tegengestelde richting draait. Schroeftoebehoren (zie afbeelding B) Bij het gebruik van bits 8 dient u altijd een universeelbithouder 9 te gebruiken. Gebruik alleen bits die bij de schroefkop passen. Boorhouder wisselen Bij elektrische gereedschappen zonder blokkering van de uitgaande as moet de boorhouder worden vervangen door erkende klantenservicewerkplaats voor Bosch elektrische gereedschappen. De boorhouder moet worden vastgedraaid met een aandraaimoment van ca. 31–35 Nm. Robert Bosch GmbH, Power Tools Division D-70745 Leinfelden-Echterdingen 05.02.2009 2 609 140 656 | (9.3.09) Bosch Power Tools  OBJ_BUCH-804-002.book Page 53 Monday, March 9, 2009 8:34 AM Nederlands | 53 Afzuiging van stof en spanen f Stof van materialen zoals loodhoudende verf, enkele houtsoorten, mineralen en metaal kunnen schadelijk voor de gezondheid zijn. Aanraking of inademing van stof kan leiden tot allergische reacties en/of ziekten van de ademwegen van de gebruiker of personen die zich in de omgeving bevinden. Bepaalde soorten stof, bijvoorbeeld van eiken- en beukenhout, gelden als kankerverwekkend, in het bijzonder in combinatie met toevoegingsstoffen voor houtbehandeling (chromaat en houtbeschermingsmiddelen). Asbesthoudend materiaal mag alleen door bepaalde vakmensen worden bewerkt. In- en uitschakelen Als u het elektrische gereedschap wilt inschakelen drukt u op de aan/uit-schakelaar 6 en houdt u deze ingedrukt. Als u de ingedrukte aan/uit-schakelaar 6 wilt vastzetten, druk u op de vastzetknop 5. Als u het elektrische gereedschap wilt uitschakelen laat u de aan/uit-schakelaar 6 los, of als deze met de blokkeerknop 5 vergrendeld is, drukt u de aan/uit-schakelaar 6 kort in en laat u deze vervolgens los. Toerental instellen (GBM 10 RE) U kunt het toerental van het ingeschakelde elektrische gereedschap traploos regelen naarmate u de aan/uit-schakelaar 6 indrukt. – Zorg voor een goede ventilatie van de werkplek. – Er wordt geadviseerd om een ademmasker met filterklasse P2 te dragen. Lichte druk op de aan/uit-schakelaar 6 heeft een lager toerental tot gevolg. Met toenemende druk wordt het toerental hoger. Neem de in uw land geldende voorschriften voor de te bewerken materialen in acht. Tips voor de werkzaamheden Gebruik Ingebruikneming f Let op de netspanning! De spanning van de stroombron moet overeenkomen met de gegevens op het typeplaatje van het elektrische gereedschap. Met 230 V aangeduide elektrische gereedschappen kunnen ook met 220 V worden gebruikt. f Plaats het elektrische gereedschap alleen uitgeschakeld op de moer of schroef. Draaiende inzetgereedschappen kunnen uitglijden. Gebruik bij boorwerkzaamheden in metaal alleen onbeschadigde en scherpe HSS-boren (HSS = hogecapaciteit-snelstaal). De vereiste kwaliteit wordt gewaarborgd door het Boschtoebehorenprogramma. Met het borenslijpapparaat (toebehoren) kunt u spiraalboren met een diameter van 2,5–10 mm moeiteloos slijpen. Draairichting instellen (GBM 10 RE) (zie afbeelding C) Gebruik voor bijzonder nauwkeurige werkzaamheden een boorstandaard (toebehoren). Met de draairichtingomschakelaar 7 kunt u de draairichting van het elektrische gereedschap veranderen. Als de aan/uit-schakelaar 6 is ingedrukt, is dit echter niet mogelijk. Met de als toebehoren verkrijgbare bankschroef kunt u het werkstuk stevig vastspannen. Dit voorkomt verdraaien van het werkstuk en daardoor veroorzaakte ongevallen. Rechtsdraaien: Als u wilt boren of schroeven wilt indraaien, drukt u de draairichtingschakelaar 7 naar links tot aan de aanslag door. Riemclip Linksdraaien: Als u schroeven of moeren wilt uit- of losdraaien, drukt u de draairichtingschakelaar 7 naar rechts tot aan de aanslag door. Bosch Power Tools Met de riemclip 4 kunt u het elektrische gereedschap vastmaken, bijvoorbeeld aan een riem. U heeft dan beide handen vrij en het gereedschap is altijd binnen handbereik. 2 609 140 656 | (9.3.09)  OBJ_BUCH-804-002.book Page 54 Monday, March 9, 2009 8:34 AM 54 | Nederlands Onderhoud en service Onderhoud en reiniging f Trek altijd voor werkzaamheden aan het elektrische gereedschap de stekker uit het stopcontact. f Houd het elektrische gereedschap en de ventilatieopeningen altijd schoon om goed en veilig te werken. Als de aansluitkabel moet worden vervangen, moeten deze werkzaamheden door Bosch of een erkende klantenservice voor Bosch elektrische gereedschappen worden uitgevoerd om veiligheidsrisico’s te voorkomen. Mocht het elektrische gereedschap ondanks zorgvuldige fabricage- en testmethoden toch defect raken, dient de reparatie te worden uitgevoerd door een erkende klantenservice voor Bosch elektrische gereedschappen. Afvalverwijdering Elektrische gereedschappen, toebehoren en verpakkingen moeten op een voor het milieu verantwoorde wijze worden hergebruikt. Alleen voor landen van de EU: Gooi elektrische gereedschappen niet bij het huisvuil. Volgens de Europese richtlijn 2002/96/EG over elektrische en elektronische oude apparaten en de omzetting van de richtlijn in nationaal recht moeten niet meer bruikbare elektrische gereedschappen apart worden ingezameld en op een voor het milieu verantwoorde wijze worden hergebruikt. Wijzigingen voorbehouden. Vermeld bij vragen en bestellingen van vervangingsonderdelen altijd het uit tien cijfers bestaande zaaknummer volgens het typeplaatje van het elektrische gereedschap. Klantenservice en advies Onze klantenservice beantwoordt uw vragen over reparatie en onderhoud van uw product en over vervangingsonderdelen. Explosietekeningen en informatie over vervangingsonderdelen vindt u ook op: www.bosch-pt.com De medewerkers van onze klantenservice adviseren u graag bij vragen over de aankoop, het gebruik en de instelling van producten en toebehoren. Nederland Tel.: +31 (076) 579 54 54 Fax: +31 (076) 579 54 94 E-mail: [email protected] België en Luxemburg Tel.: +32 (070) 22 55 65 Fax: +32 (070) 22 55 75 E-mail: [email protected] 2 609 140 656 | (9.3.09) Bosch Power Tools