Gebruiksaanwijzing
Handleiding
Roterende Rekenlineaal
Functie
Daniël Pichotstraat 17-33, 3115 JB Schiedam
Postbus 330, 3100 AH Schiedam
Gefeliciteerd
U bent nu de trotse eigenaar van een
horloge met roterende rekenlineaal.
Voor een plezierig gebruik raden wij u aan
om eerst dit instructieboekje zorgvuldig
door te lezen voordat u het horloge in
gebruik gaat nemen. Tevens raden wij u aan
om dit instructieboekje goed te bewaren.
2
Inhoudsopgave
1. Schalen ................................................................................................................................ 4
Namen van de onderdelen ................................................................................................ 5
Aanwijzing voor het berekenen van exponenten .............................................................. 7
2. Gewone berekeningen ....................................................................................................... 8
3. Berekeningen voor navigeren ............................................................................................ 12
4. Omrekeningen .................................................................................................................... 21
Beschrijving van de markeringen op de bezel .................................................................. 22
3
4
Dit horloge is uitgerust met een rekenliniaal voor het maken van snelle berekeningen en
omrekeningen voor essentiële vluchtgegevens die piloten nodig hebben. Met deze reken-
liniaal zijn verschillende berekeningen mogelijk, waaronder vermenigvuldigen, delen en
berekening van de vliegsnelheid, brandstofverbruik en verschillende omrekeningen.
Schalen
De rekenliniaal bestaat uit een liniaal op de bezel (bezel liniaal) en een liniaal op de wijzer-
plaat (wijzerplaat liniaal).
De buitenste omtrek van de bezel liniaal is verdeeld in graden met een interval van 3 graden
om een omrekenings kompas schaal te vormen. De binnenste omtrek is voorzien van een
logaritmische schaal verdeeld van 10 tot 100.
De buitenste omtrek van de wijzerplaat liniaal is gemarkeerd met dezelfde logaritmische
schaal als de bezel liniaal. De binnenste omtrek is gemarkeerd met een tijdschaal (minuten/
uur schaal … 80 min./1:20, 120 min./2:00, 300 min./5:00, etc.).
Er zijn 2 type bezel linialen afhankelijk van het model.
Type 1:
Het horloge heeft een roterende bezel liniaal. Draai de bezel om de waarde op de bezel
liniaal in lijn te brengen met de gewenste waarde op de wijzerplaat liniaal.
Type II:
Het horloge heeft een roterende wijzerplaat liniaal en een vaste bezel liniaal. Draai de kroon
op de 4 uur positie om de waarde op de wijzerplaat liniaal in lijn te brengen met de gewenste
waarde op de bezel liniaal.
Schalen
5
Namen van de onderdelen
Type I Tijd index
(referentiepunt voor het
omrekenen van tijd)
Omrekenings
kompas schaal
Logaritmische schaal
op draaiende ring
Logaritmische
schaal op vaste schaal
Tijdschaal
Omrekeningsschaal
Wijzerplaat liniaal
Bezel lineaal
(Rekenliniaal)
11
Wortel berekening
(vraagstuk) wortel van 576 = ?
(oplossing) Zoek 57,6 op de vaste schaal en 10 op de ring. Bekijk het getal op de positie
waar het getal tegenovergesteld aan 10 op de ring en tegenovergesteld aan 57,6 op de
vaste schaal hetzelfde is.
(antwoord) 24
Het getal wat zowel overeenkomt
met het cijfer op de vaste schaal
tegenover 10 op de ring als het
cijfer op de ring tegenover 57,6
op de vaste schaal is de uitkomst.
10
Regel van drieën berekening
(vraagstuk) 30 / 10 = ? / 40
(oplossing)
(1) Breng 30 op de ring gelijk met 10 op de vaste schaal.
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 40 op de vaste schaal.
Dat is 12 (=1,2 x 10
1
).
(3) Bereken het aantal cijfers aan de hand van de formule bij “Aanwijzing voor het
berekenen van exponenten”.
(antwoord) 120
9
Delen
(vraagstuk) 120 / 40 = ?
(oplossing)
(1) Breng 12 op de ring gelijk met 40 op de vaste schaal.
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 10 op de vaste schaal.
Dat is 30 (=3 x 10
1
).
(3) Bereken het aantal cijfers aan de hand van de formule bij “Aanwijzing voor het
berekenen van exponenten”.
(antwoord) 3
8
Vermenigvuldigen
(vraagstuk) 30 x 40 = ?
(oplossing)
(1) Breng 30 op de ring gelijk aan 10 op de vaste schaal.
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 40 op de vaste schaal.
Dat is 12 (=1,2 x 10
1
).
(3) Bereken het aantal cijfers aan de hand van de formule bij “Aanwijzing voor het
berekenen van exponenten”.
(antwoord) 1200
Gewone berekeningen
7
Aanwijzing voor het berekenen van exponenten
Iedere waarde op de logaritmische schaal is relatief, bijvoorbeeld “19” staat voor elke
waarde in de n-de macht van 10, vermenigvuldigd met zichzelf (1, 9, 190, 1900 …).
Ieder getal kan exponentieel worden uitgedrukt als volgt:
A=a x 10
x
, B = b x 10
y
, C = c x 10
z
(10> a, b, c
>
1)
Vermenigvuldiging
Aangenomen dat A x B = C, d.w.z. a x b x 10
x
x 10
y
= c x 10
z
z = x + y als c
>
a, b
z = x + y + 1 als c < a, b
Deling
Aangenomen dat A / B = C, d.w.z. a / b x 10
x
/ 10
y
= c x 10
z
z = x – y als a
>
b
z = x – y – 1 als a < b
* Als uw berekening moet worden uitgedrukt in uren, moeten de minuten omgerekend
worden in uren. Bijvoorbeeld:
30 min. = 0.5 uur = 5 x 10
-1
=
=
=
Namen van de onderdelen
Type II Tijd index
(referentiepunt voor het
omrekenen van tijd)
Kroon
Logaritmische schaal
op draaiende ring
Logaritmische
schaal op vaste schaal
Tijdschaal
Omrekeningsschaal
Wijzerplaat liniaal
Bezel lineaal
(Rekenliniaal)
6
17
(3) Bereken het antwoord door gebruik te maken van de regel uitgelegd bij
“Gewone berekeningen – delen”.
(antwoord) 300 minuten (5 uur)
Alle berekeningen gebruikt in deze voorbeelden
kunnen berekend worden door middel van de volgende formule:
Snelheid brandstofverbruik =
benodigde hoeveelheid brandstof /
resterende vliegtijd
16
(oplossing)
(1) Breng 35 op de ring gelijk aan de tijdindex (60 MPH) op de vaste schaal
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 30 (5:00) op de vaste schaal. Dat is 17,5
(3) Bereken het antwoord door gebruik te maken van de regel uitgelegd bij
“Gewone berekeningen – delen”.
(antwoord) 175 gallons
Berekening van de resterende vliegtijd
(vraagstuk)
Resterende vliegtijd : ?
Brandstofverbruik : 175 gallons
Snelheid van brandstofverbruik : 35 gallons per uur
(oplossing)
(1) Breng 35 op de ring gelijk aan de tijdindex (60 MPH) op de vaste schaal
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 17,5 op de vaste schaal. Dat is 30 (5:00)
15
Berekening van de snelheid van brandstofverbruik
(vraagstuk)
Resterende vliegtijd : 300 minuten (5 uur)
Brandstofverbruik : 175 gallons
Snelheid van brandstofverbruik : ?
(oplossing)
(1) Breng 17,5 op de ring gelijk aan 30 (5:00) op de vaste schaal.
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met de tijd index (60 MPH) op de
vaste schaal is 35.
(antwoord) 35 gallons per uur
Berekening van brandstofverbruik
Resterende vliegtijd : 300 minuten (5 uur)
Brandstofverbruik : ?
Snelheid van brandstofverbruik : 35 gallons per uur
Berekening van de snelheid van brandstofverbruik,
benodigde hoeveelheid brandstof en de resterende
vliegtijd
14
(oplossing)
(1) Breng 20 op de ring gelijk met de tijd index (60 MPH) op de vaste schaal
(2) Het getal op de ring wat correspondeert met 30 op de vaste schaal is 10.
(3) Bereken het antwoord door gebruik te maken van de regel uitgelegd bij
“Gewone berekeningen – delen”.
(antwoord) 100 miles
Alle berekeningen gebruikt in deze
voorbeelden kunnen berekend worden
door middel van de volgende formule:
Snelheid = afstand / tijd
13
Snelheid berekening
(vraagstuk)
Snelheid : ?
Nog af te leggen afstand : 100 miles
Resterende vliegtijd : 30 minuten
(oplossing)
(1) Breng 10 op de ring gelijk aan 30 op de vaste schaal.
(2) Het getal op de ring wat overeenkomt met de tijdindex (60 MPH) op de vaste schaal is 20.
(3) Bereken het antwoord door gebruik te maken van de regel uitgelegd bij
“Gewone berekeningen – delen”.
(antwoord) 200 MPH
Afstand berekening
Snelheid : 200 MPH
Nog af te leggen afstand : ?
Resterende vliegtijd : 30 minuten
12
Tijd berekening
(vraagstuk)
Snelheid : 200 MPH
Nog af te leggen afstand : 100 miles
Resterende vliegtijd : ?
(oplossing)
(1) Breng 20 op de ring gelijk met de tijd index (60 MPH) op de vaste schaal.
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 10 op de vaste schaal. Dat is 30
(3) Bereken het antwoord door gebruik te maken van de regel uitgelegd bij
“Gewone berekeningen – delen”.
(antwoord) 30 (minuten)
Berekening voor navigatie
23
Classifi catie Markering Uitleg
Gewicht KG afkorting voor kilogram 1 KG = 2.22 pond
LBS afkorting voor pond 1 pound = 0.45 kg
FUEL LBS afkorting voor brandstof pond
1 brandstof pond = 0.167 US gallons
= 0.139 Engelse Gallons
OIL LBS afkorting voor olie pond
1 olie pond = 0.133 US gallons
= 0.111 Engelse pond
Snelheid MPH afkorting voor mijl per uur 1 MPH
= 1.609 km per uur
22
Beschrijving van markeringen op de roterende bezel
Classifi catie Markering Uitleg
Afstand NAUT afkorting voor zeemijl 1 NAUT = 1.852 km
STAT afkorting voor Engelse mijl 1 STAT = 1.609 km
KM afkorting voor kilometer 1 KM = 3,280 feet
FT afkorting voor feet
Brandstof LITERS 1 liter = 0.264 US gallons = 0.22 Engelse gallons
US GAL afkorting voor US gallons
1 US GAL = 0.833 Engelse gallons – 3.78 liters
IMP GAL afkorting voor Engelse gallons
1 IMP GAL = 1.2 US gallons = 4.545 liters
21
Omrekeningen
Voor piloten is de omrekening van afstand, brandstofverbruik, gewicht en verscheidene
andere cijfers erg belangrijk in de navigatie. De Seiko Pilot watch is uitgerust met een
handige omreken liniaal om dit mogelijk te maken. De volgende gegevens zijn typische
voorbeelden gebruikt door piloten:
(A) Afstand omrekening
(A) -1: Zeemijlen (NAUT) ¤ Engelse mijl (STAT) ¤ Kilometers (KM)
(A) -2: Feet (FT) ¤ Kilometers (KM)
(B) Brandstofhoeveelheid omrekening
(B) -1: US gallons (US GAL) ¤ Engelse gallon (IMP GAL) ¤ Liters (LIT)
(C) Gewicht omrekening
(C) -1: Pond (LBS) ¤ Kilogram (KG)
(D) Brandstof in verhouding tot gewicht omrekening
(D) -1: Brandstof pond (FUEL LBS) ¤ US gallons (US GAL) ¤ Engelse gallons (IMP GAL)
(D) -2: Oil ponden (OIL LBS) ¤ US gallons (US GAL) ¤ Engelse gallons (IMP GAL)
20
(oplossing)
(1) Breng 43 op de ring gelijk aan 10 op de vaste schaal
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 80 op de vaste schaal. Dat is 18,6
(antwoord) 18,6 minuten
19
Berekening van stijgsnelheid
(vraagstuk)
Stijgsnelheid : ?
Stijgtijd : 18,6 minuten
Stijghoogte : 8000 FT
(oplossing)
(1) Breng 80 op de ring gelijk aan 18,6 op de vaste schaal
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 10 op de vaste schaal. Dat is 43
(3) Bereken het antwoord door gebruik te maken van de regel uitgelegd bij
“Gewone berekeningen – delen”.
(antwoord) 430 FT per minuut
Berekening van de Stijgtijd
(vraagstuk)
Stijgsnelheid : 430 FT per minuut
Stijgtijd : ?
Stijghoogte : 8000 FT
18
Berekening van stijghoogte, stijgsnelheid en stijgtijd
Berekening van de stijghoogte
(vraagstuk)
Stijgsnelheid : 430 FT per minuut
Stijgtijd : 18,6 minuten
Stijghoogte : ?
(oplossing)
(1) Breng 43 op de ring gelijk aan 10 op de vaste schaal
(2) Lees de schaal op de ring die overeenkomt met 18,6 op de vaste schaal. Dat is 80
(3) Bereken het antwoord door gebruik te maken van de regel uitgelegd bij
“Gewone berekeningen – delen”.
(antwoord) 8000 FT
29
Omrekening van brandstof pond en olie pond naar US gallons
en Engelse gallons
Brandstof pond ¤US gallons/Engelse gallons
(problem)
13,1 brandstof pond ¤? US gallons ¤? Engelse gallons
(oplossing)
(1) Breng de FEUL LBS index op de draaischijf gelijk met 13,1 op de vaste schaal
(2) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de US GAL op de draaischijf.
Dat is 21,8
(3) Volgens de regel voor “delen” (Gewone berekeningen) moet het getal 21,8 gelezen
worden als 2,18.
(4) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de IMP GAL op de draaischijf.
Dat is 18,2
(5) Volgens de regel voor “delen” (Gewone berekeningen) moet het getal 18,2 gelezen
worden als 1,82
(antwoord) 2,18 US gallons ¤ 1,82 Engelse gallons
28
Liters ¤ US gallons/Engelse gallons
(probleem)
15,9 Liters ¤ ? US gallons ¤? Engelse gallons
(oplossing)
(1) Breng de LITERS index op de draaischijf gelijk met 15,9 op de vaste schaal
(2) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de US GAL op de draaischijf.
Dat is 42
(3) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de IMP GAL op de draaischijf.
Dat is 35
(antwoord) 42 US gallons ¤ 35 Engelse gallons
27
(4) Volgens de regel voor “delen” (Gewone berekeningen) moet het getal 15,9
gelezen worden als 159
(antwoord) 35 Engelse gallons ¤ 159 Liter
Engelse gallons ¤ US gallons/Liters
(probleem)
35 Engelse gallons ¤? US gallons ¤? Liters
(oplossing)
(1) Breng de IMP GAL index op de draaischijf gelijk met 35 op de vaste schaal
(2) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de US GAL op de draaischijf.
Dat is 42
(3) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de LITERS op de draaischijf.
Dat is 15,9
(4) Volgens de regel voor “delen” (Gewone berekeningen) moet het getal 15,9
gelezen worden als 159
(antwoord) 42 US gallons ¤ 159 Liter
26
Omrekening tussen US gallons, Engelse gallons en Liters
US gallons ¤ Engelse gallons/Liters
(probleem)
42 US gallons ¤ ? Engelse gallons ¤? Liters
(oplossing)
(1) Breng de US GAL index op de draaischijf gelijk met 42 op de vaste schaal
(2) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de IMP GAL op de draaischijf.
Dat is 35
(3) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de LITERS index op de draaischijf.
Dat is 15,9
25
(oplossing)
(1) Breng de STAT index op de draaischijf gelijk met de 40,3 op de vaste schaal
(2) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de NAUT index op de draaischijf.
Dat is 35
(3) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de KM index op de draaischijf.
Dat is 64,8
(antwoord) 35 Zeemijl ¤ 64,8 Kilometer
Kilometer ¤ Zeemijl/Engelse mijl
(probleem) 64,8 Kilometer ¤ ? Zeemijl ¤? Engelse mijl
(oplossing)
(1) Breng de KM index op de draaischijf gelijk met 64,8 op de vaste schaal
(2) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de NAUT index op de draaischijf.
Dat is 35
(3) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de STAT index op de draaischijf.
Dat is 40,3
(antwoord) 35 Zeemijl ¤ 40,3 Engelse mijl
24
Omrekening tussen zeemijl, Engelse mijl en kilometers
Zeemijl ¤ Engelse mijl/kilometers
(probleem)
35 zeemijl ¤ ? Engelse mijl ¤ ? kilometers
(oplossing)
(1) Breng de NAUT index op de draaischijf gelijk met 35 op de vaste schaal
(2) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de STAT index op de draaischijf.
Dat is 40,3
(3) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de KM index op de draaischijf.
Dat is 64,8
(antwoord) 40,3 Engelse mijl ¤ 64,8 Kilometer
Engelse mijl ¤ Zeemijl/kilometers
(probleem)
40,3 Engelse mijl ¤ ? Zeemijl ¤ ? Kilometer
32
3130
Olie pond ¤ US gallons/Engelse gallons
(problem)
16,4 olie pond ¤ ? US gallons ¤? Engelse gallons
(oplossing)
(1) Breng de OIL LBS index op de draaischijf gelijk met 16,4 op de vaste schaal
(2) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de US GAL op de draaischijf.
Dat is 21,8
(3) Volgens de regel voor “delen” (Gewone berekeningen) moet het getal 21,8 gelezen
worden als 2,18
(4) Zoek de waarde op de vaste schaal die overeenkomt met de IMP GAL op de draaischijf.
Dat is 18,2
(5) Volgens de regel voor “delen” (Gewone berekeningen) moet het getal 18,2
gelezen worden als 1,82
(antwoord) 2,18 US gallons ¤ 1,82 Engelse gallons
-
1
-
2
-
3
-
4
-
5
-
6
