Documenttranscriptie

MTA 4512 V MTA 4513 V I Frigocongelatore 2 porte 1 Istruzioni per l'installazione e l'uso NL 2 Deurs koel-vrieskombinatie 11 Gebruiksaanwijzingen voor plaatsing en gebruik Per garantire l’efficienza e la sicurezza di questo elettrodomestico: - rivolgetevi esclusivamente a centri di assistenza tecnica autorizzati - richiedete sempre l’utilizzo di parti di ricambio originali Om de doelmatigheid en veiligheid van dit toestel te garanderen raden wij u aan: - voor reparaties alleen de Service Centers te bellen die door de fabrikant gemachtigd zijn - altijd gebruik te maken van originele onderdelen  De veiligheid, een goede gewoonte BELANGRIJK Lees de inhoud van deze gebruiksaanwijzing aandachtig door aangezien hij belangrijke instructies bevat betreffende de veiligheid van installeren, gebruik en onderhoud. Deze combinatie is vervaardigd volgens de internationale veiligheidsnormen die gericht zijn op het beschermen van de gebruiker. Dit apparaat heeft het merkteken IMQ verworven, dat door het Italiaanse Instituut van Kwaliteit alleen wordt uitgereikt aan apparaten die voldoen aan de normen van de CEI, de Italiaanse Elektrotechnische Commissie. 1. Dit apparaat mag niet buiten worden geïnstalleerd, zelfs niet onder een dakje; het is uiterst gevaarlijk het bloot te stellen aan regen en onweer. 2. Het mag alleen door volwassenen worden gebruikt en alleen voor het bewaren van etenswaren, volgens de gebruiksaanwijzingen in dit handboekje. 3. Raak het apparaat nooit aan als u blootsvoets bent of met natte handen of voeten. 4. Wij raden het gebruik van verlengsnoeren en dubbelstekkers af. Als de koelkast tussen meubelen in wordt geïnstalleerd, controleer dan dat de kabel niet krom of onder gevaarlijke druk ligt. 5. Trek nooit aan de kabel of aan de koelkast zelf om de stekker uit het stopcontact te halen: dit is uiterst gevaarlijk. 6. Raak de verkoelingselementen binnen in de koelvriescombinatie nooit aan, vooral niet met natte handen; u kunt zich branden of verwonden. Stop geen ijsblokje in uw mond zodra het uit de freezer komt; u riskeert zich te branden. 7. Sluit altijd eerst de stroom af voordat u overgaat tot reinigen of onderhoud; het is namelijk niet voldoende de temperatuurknop op de positie te zetten om ieder electrisch contact te elimineren. 8. Voordat u uw oude koelkast weg laat halen, maak het slot onklaar om te vermijden dat spelende kinderen erin opgesloten worden. 9. Voordat u er de technische dienst bij haalt als er een storing optreedt, controleer eerst in het hoofdstuk “Is er een probleem?” of het mogelijk is dit probleem te verhelpen. Probeer niet zelf de reparatie uit te voeren door te trachten toegang te krijgen tot de interne onderdelen. 10. Als de voedingskabel van dit apparaat vanwege schade moet worden vervangen, dan moet dit door onze Technische Dienst worden uitgevoerd aangezien er speciale gereedschappen voor nodig zijn. 11. Gebruik geen elektrische apparaten in het bewaarvak van de etenswaren tenzij van het soort dat door de fabrikant wordt aangeraden. 12. Als het apparaat op is moet het veilig worden gemaakt voordat het definitief wordt weggedaan, aangezien het isolerende piepschuim cyclopentaangas bevat en zich eventueel R600a gas (isobutaan) in het koelcircuit bevindt. Wendt u zich voor deze ingreep tot uw handelaar of tot de betreffende plaatselijke authoriteit. Het installeren Voor het goed functioneren en zuinig energieverbruik is het belangrijk dat het installeren op de juiste wijze wordt uitgevoerd. Waterpas Ventilatie Electrische aansluiting en aarding De compressor en de condensator geven warmte af en vragen dus om een goede ventilatie. Het apparaat moet dus geplaatst worden in een vertrek met een raam of buitendeur, die de nodige luchtvervanging garanderen. Het vertrek mag niet vochtig zijn. Let erop gedurende het installeren dat de ventilatieroosters van het apparaat niet bedekt of verstopt worden. Voor goede ventilatie van het apparaat is het noodzakelijk te laten: - een afstand van minstens 10 cm tussen de bovenkant en een eventueel kastje erboven; - een afstand van minstens 5 cm tussen de zijkanten eventuele meubelen ernaast. Controleer om te beginnen of de gegevens op het typeplaatje, linksonder naast de groentenlade, overeenkomen met die van het electrische net van uw woning en of het stopcontact voorzien is van een aardleiding zoals voorgeschreven door de wet voor de veiligheid van installaties 46/90. Als de aardleiding ontbreekt wijst de Fabrikant iedere aansprakelijkheid af. Gebruik geen dubbelstekkers of adapters. Plaats het apparaat op zodanige wijze dat het stopcontact waarmee het is verbonden gemakkelijk bereikbaar is. Ver van de hitte Plaats het apparaat niet op een zonnige plek, naast het fornuis of dergelijke. Het apparaat moet goed horizontaal staan; als de vloer niet vlak is kunnen de stelschroeven vooraan het apparaat geregeld worden. Is het vermogen voldoende? Het stopcontact moet in staat zijn de maximum lading van het vermogen van het apparaat te verdragen; deze is aangegeven op het typeplaatje linksonder naast de groentenlade. Voor de electrische aansluiting Houd het apparaat vertikaal gedurende het vervoer en,voor het goed functioneren, wacht minstens 3 uren voordat u het aansluit. 11 NL  Van dichtbij gezien A I Stelvoeten J Flessenrek met flessenklem K Uitneembaar vak (Ariston Integrated Refrigeration) L Melkrekken D Uitneembare en regelbare rekken M Botervloot E Temperatuurknop N Uitneembaar rek met deksel O Ijsbakjess Afdeling diepvries, invriezen verse etenswaren en ijsblokjes B Rek vriesvak C "A.I.R. System" Deze knop regelt de temperatuur van de twee afdelingen op verschillende posities: 4 de koelkast is uit; 1 minder koud; 5 kouder F Doos voor vleeswaren en kaas G A MAX Klapdeksels groentenla MAX B O C N D M WATER LEVEL WATER LEVEL met vochtregelaar H Fruit en groentebakken E L F D K G J H I NL I 12  Het inschakelen van het apparaat BELANGRIJK Houd na het transport het apparaat vertikaal geplaatst en wacht, voor het goed functioneren, ongeveer 3 uren voordat u het aansluit. Voordat u etenswaren in de koelkast of freezer plaatst, moet de binnenkant met lauw water en soda gewassen worden. Nadat u de stekker in het stopcontact heeft gestoken moet de verlichting aan gaan en draait u de temperatuurknop “A” op de positie “3”. Na enkele uren kunt u de verse etenswaren in de koelkast plaatsen en de diepvriesproducten in de freezer. De beste gebruikmaking van de koelafdeling De thermostaatknop regelt automatisch de temperatuur in de apparaat: 1 = minder koud 5 = kouder Wij raden een gemiddelde stand aan. Voor het creëren van ruimte en voor het esthetische aspect bevindt het verkoelingselement zich in de achterwand van de koelafdeling. Deze wand wordt met ijs of waterdruppels bedekt gedurende het gebruik van het apparaat al naar gelang de compressor in functie is of in rust. Maakt u zich geen zorgen! De koelkast voert zijn normale taak uit. Als u de knop op een hoog nummer zet, met veel etenswaren in de koelkast en een hoge kamertemperatuur, dan kan het apparaat in werking blijven, hetgeen de vorming van ijs op de verkoelende achterwand begunstigt met hieruitvolgend hoger energieverbruik. Om dit te voorkomen kunt u de thermostaatknop op een lager nummer zetten, zodat het apparaat automatisch regelmatig de ijs ontdooit. De koelkast van uw apparaat is voorzien van een "A.I.R. System" (Ariston Integrated Refrigeration), dat optimale conservatie van de voedingswaren en vereenvoudigd gebruik van het apparaat mogelijk maakt: - Snelle temperatuursverlaging: nadat de deuren open zijn geweest worden de optimale temperaturen sneller bereikt, voor betere conservatie. - Gelijkmatige e verdeling van de temperatuur, die het mogelijk maakt de voedingswaren op ieder rek te plaatsen. - Hogere vochtigheidsgraad voor een langere conservatie van de voedingswaren. Volg onze aanwijzingen voor de maximum conservatietijd zorgvuldig: geen enkel type voedsel, hoe vers ook, blijft heel lang goed. In tegenstelling tot wat over het algemeen geloofd wordt, blijven gekookte etenswaren niet langer goed dan rauwe etenswaren. De praktische uittrekbare rekken (afb.1) kunnen ook in hoogte worden geregeld dankzij de gleuven aan de zijkanten, zodat ook grotere bakken, dozen enz. geplaatst kunnen worden. De nieuwe vormgeving van de rekken maakt het ook mogelijk de rekken in hoogte te verstellen zonder ze geheel eruit te trekken. Plaats alleen koude of heel lauwe etenswaren en nooit warme: dit zou meteen de binnentemperatuur laten stijgen met overwerk voor de compressor en energieverkwisting. Laat geen onafbedekte vloeistoffen in de koelkast staan aangezien deze de vochtigheid verhogen en dus ijsvorming bevorderen. De vleeswaren/kaas-doos moet uit het rek worden getrokken voor gebruik. Hij kan ook, om meer ruimte te scheppen, aan de zijkant worden geplaatst (afb.2). Afb. 1 B B A Afb. 2 B A A - Uitgeblazen lucht die afkoelt in contact met de koelingwand B - Opgezogen warmere lucht 13 NL  Groentela Blikjesrek De ruime inhoud van de groentela maakt het mogelijk gemakkelijk een behoorlijke hoeveelheid groenten en fruit erin te plaatsen. Dankzij het handige gebruik van de deksels (afb.3) kunt u groenten en fruit van verschillende vormen en afmetingen plaatsen. De groenteladen zijn ontworpen met het doel de beste conservering te garanderen. De regulatoren (afb. 4) kunnen de vochtigheidsgraad van de groentela verhogen (A) of verlagen (B). Op de bliksjesrekken in de deur van de koelkast (fig. 5) kunnen niet alleen blikjes worden geplaatst, maar ook yoghurt, boter enzovoorts. A Fig. 5 B Fig. 3 Wat niet in de koelkast gaat Knoflook (vanwege de reuk), uien en prei. Bananen (worden bruin). Citrusvruchten (beter buiten, op het balkon). Aardappelen en knollen (moeten donker en droog liggen). Fig. 4 Invriezen - Raadpleeg een gespecialiseerd boekje voor de voorbereiding van in te vriezen etenswaren. - reeds ontdooide etenswaren, ook al zijn ze slechts gedeeltelijk ontdooid, mogen niet meer ingevroren worden: u moet het koken en opeten (binnen 24 uren) of weer invriezen. - De verse etenswaren mogen niet in contact komen met reeds ingevroren producten; zij worden op het rek in de freezer gelegd, liefst tegen de zij- of achterwand aan. Vergeet niet dat goede conservering afhangt van de snelheid van invriezen. - Open de deur van de freezer niet gedurende het invriezen. - De maximum dagelijkse hoeveelheid die u kunt invriezen is aangegeven op het typeplaatje links van de groentenlade. - Voor de beste resultaten van invriezen en ontdooien raden wij aan de etenswaren in kleine porties te verdelen zodat ze snel en gelijkmatig bevriezen. Zet de datum en de inhoud op de verpakking. NL 14 - Mocht de stroom uitvallen, open dan de deur van de freezer niet teneinde de temperatuur binnenin niet te verhogen. Op deze manier blijven de diepvriesproducten voor ongeveer 12-14 uren zonder verandering geconserveerd. - Zet geen volle flessen in de freezer: alle vloeistoffen zetten uit bij het invriezen en de flessen kunnen dus breken. - Als de kamertemperatuur voor langere tijd lager dan 14°C blijft, worden de temperaturen die noodzakelijk zijn voor het langdurig conserveren in de freezer niet helemaal bereikt en de conservatieperiode wordt dus korter.  Ijsbakjes Dit nieuwe type ijsbakjes is een exclusief patent. Het feit dat ze in de deur van de freezer zitten zorgt voor een ergonomisch en hygiënisch gebruik: de ijsblokjes komen niet meer in contact met de etenswaren in de freezer: bovendien wordt water knoeien tijdens het opvullen vermeden (ook de deksel voor het afsluiten van het gat na het opvullen is bijgeleverd). Voor het verwijderen van de ijsbakjes moet u het bakje naar boven duwen en dan eruit trekken (Afb. 6). Voor het terugzetten schuift u de bovenkant in zijn behuizing en, eenmaal vertikaal gezet, laat het zakken. In het geval dat u de maximum hoeveelheid water heeft overschreden moet u wachten tot het ijs gesmolten is, het bakje leeg gieten en weer opnieuw opvullen. Als het bakje is bijgevuld draait u het 90°. Volgens het principe van communicerende vaten worden de vakjes gevuld, waarna het gat kan worden afgesloten met de deksel en het bakje kan in de deur van de freezer worden geplaatst. Als het ijs zich heeft gevormd slaat u het bakje op een harde oppervlakte zodat de ijsblokjes los komen en door het gat naar buiten komen. U kunt het bakje even onder de kraan houden voor het gemakkelijker loskomen van de ijsblokjes. BELANGRIJK: als u het bakje opvult met water moet u erop letten dat het helemaal leeg is en er geen ijsresten zijn achtergebleven. Het invriezen van ijsblokjes neemt ongeveer 8 uren. MAX Gebruik (Afb. 7) Vul het ijsbakje door het gat met water tot het aangegeven niveau (MAX WATER LEVEL) en let op dat u dit niet overschrijdt: teveel water kan een zodanige ijsvorming veroorzaken dat het naar buiten komen van de ijsblokjes erdoor belemmerd wordt. WATER LEVEL MAX WATER LEVEL Afb. 6 Fig. 7 Raadgevingen voor energiebesparing - Installeer op de juiste wijze Dat wil zeggen ver weg van warmtebronnen, van rechtstreeks zonlicht, in een goed geventileerd vertrek en op de afstanden aangegeven in de paragraaf “Het installeren/De ventilatie”. - De juiste koude Te koud verhoogt het energieverbruik. - Laad hem niet te vol Teneinde de etenswaren goed te conserveren moet de koude lucht vrijelijk circuleren binnen in de koelkast. Hem te vol laden betekent dat u de circulatie belemmert terwijl u de compressor voortdurend laat werken. - Let op de afdichtingen Houd ze schoon en efficiënt zodat ze goed aan de deur aansluiten; zo laten ze geen koude ontsnappen. - Geen warme gerechten Een warme pan in de koelkast verhoogt de temperatuur onmiddelijk met een paar graden; laat de pan afkoelen voordat u hem in de koelkast plaatst. - Ijs in de freezer Controleer de dikte van het ijslaagje op de wanden van de freezer en ontdooi hem meteen als het ijslaagje te dik is (zie verderop “Hoe onderhoud ik hem”). - Met dichte deuren Open uw koelkast zo min mogelijk omdat iedere keer een hoeveelheid koude lucht ontsnapt. De motor moet weer werken om de temperatuur op peil te brengen en dit kost energie. 15 NL  Gids voor het klaarmaken en invriezen Vlees en vis Besterven (dagen) Conservatie (in maanden) Gewikkeld in aluminium folie 2/3 9 / 10 Niet nodig Lamsvlees Gewikkeld in aluminium folie 1/2 6 Niet nodig Varkensbraadstuk Gewikkeld in aluminium folie 1 6 Niet nodig Kalfsbraadstuk Gewikkeld in aluminium folie 1 8 Niet nodig Biefstukjes en varkenslap Ieder afzonderlijk in plastic folie en dan 4-6 samen in aluminium folie 6 Niet nodig Lams- en varkenscoteletten Ieder afzonderlijk in plastic folie en dan 4-6 samen in aluminium folie 6 Niet nodig Gehaktvlees In aluminium met plastic er omheen 2 Langzaam in koelkast Hart en lever In plastic zakjes 3 Niet nodig Worstjes In plastic of aluminium folie 2 Volgens gebruik Kip en kalkoen Gewikkeld in aluminium folie 1/3 9 Langzaam in koelkast Eend en gans Gewikkeld in aluminium folie 1/4 6 Langzaam in koelkast Wilde eend, fazant en patrijs Gewikkeld in aluminium folie 1/3 9 Langzaam in koelkast Konijn en haas Gewikkeld in aluminium folie 3/4 6 Langzaam in koelkast Hert en ree In aluminium of plastic folie 5/6 9 Langzaam in koelkast Grote vissen In aluminium of plastic folie 4/6 Langzaam in koelkast Kleine vissen In plastic zakjes 2/3 Niet nodig Schaaldieren In plastic zakjes 3/6 Niet nodig Weekdieren In aluminium of plastic bakken met water en zout 3 Langzaam in koelkast Gekookte vis In aluminium of plastic folie 12 In warm water Gebakken vis In plastic zakjes Soorten Verpakken Runderbraadstuk NL Zeer vers 4/6 16 Ontdooien Rechtstreeks in pan  Fruit en groenten In heet water Preparatie Appel Schillen en in stukjes snijden 2’ In bakjes, in siroop 12 Langzaam in koelkast Abrikozen, perziken, kersen en pruimen Ontpitten en schillen 1’ / 2’ In bakjes, in siroop 12 Langzaam in koelkast In bakjes, met suiker bedekt 10 / 12 Langzaam in koelkast Aardbeien, moerbeien Wassen en laten en bosbessen drogen Voorbereiding Conservatie (in maanden) Soot Ondtooien Gekookt fruit Snijden, koken en zeven In bakjes, 10% suiker toevoegen 12 Langzaam in koelkast Vruchtensap Wassen, snijden en persen In bakjes, suiker naar smaak 10 / 12 Langzaam in koelkast Bloemkool In stukjes in water met citroen dompelen Kool en spruitjes 2’ In plastic zakjes 12 Reinigen en wassen (in stukjes) 1’ / 2’ In plastic zakjes 10 / 12 Erwtjes Doppen en wasser 2’ In plastic zakjes 12 Niet nodig Sperziebonen Wassen en in stukjes 2 In plastic zakjes 10 / 12 Niet nodig Wortels, paprika’s en knolraap In schijven, schillen en wasser 3’ / 4’ In plastic zakjes 12 Niet nodig Paddestoelen en asperges Wassen en snijden 3’ / 4’ In zakjes of bakjes 6 Kamertemperatuur Spinazie Wassen en fijn snijden 2’ In zakjes of bakjes 12 Kamertemperatuur Soepgroenten Wassen en in stukjes snijden 3’ In zakjes, in kleine porties 6/7 Kamertemperatuur Diversen Preparatie In heet water Niet nodig Kamertemperatuur Voorbereiding Conservatie (in maanden) Brood In plastic zakjes 4 Op kamertemperatuur en in de oven Taarten In plastic folie 6 Op kamertemperatuur en koken op 100/200°C Room In plastic bakjes 6 Op kamertemperatuur of in de koelkast Boter In de originele verpakking met aluminium eromheen 6 In de koelkast Gekookt voedsel en groentescep Onderverdeeld in plastic of glazen bakjes Eieren Invriezen zonder guscio in kleine bakjes 17 Ondooien 3/6 Op kamertemperatuur of in warm water 10 Op kamertemperatuur of in de koelkast NL  Hoe onderhoud ik hem Alvorens de reinigingswerkzaamheden uit te voeren, dient u de stroomtoevoer te verbreken (door de stekker uit het stopcontact te nemen of de hoofdschakelaar van uw woning uit te schakelen) Ontdooien BELANGRIJK: let erop dat u het koelcircuit niet beschadigt. Gebruik geen mechanische middelen of andere voorwerpen om het ontdooiingsproces te versnellen, maar alleen die door de fabrikant worden aanbevolen. Hoe ontdooi ik de koelkast. Dit apparaat ontdooit automatisch en het water wordt opgevangen en naar de afvoer aan de achterkant gevoerd (afb. 8) waar de warmte van de compressor het verdampt. Het enige dat u regelmatig moet doen is het afvoergat schoonmaken; dit bevindt zich achter de groentenlade. Hoe ontdooi ik de freezer - Verwijder regelmatig de ijs met het bijgeleverde schrapertje (geen messen of metalen voorwerpen). - Als de ijs dikker is dan 5mm moet er ontdooid worden. Ga als volgt te werk: zet de temperatuurknop A op de positie ; pak de inhoud van de freezer in kranten en leg het in de koelkast of op een koele plaats. Laat de deur open staan zodat alle ijs verdwijnt, ook met behulp van bakjes met lauw water. Speciale reiniging en onderhoud Sluit altijd eerst de stroom af. - De materialen van de vries-koelkast zijn van hygiënisch materiaal gemaakt en geven geen geuren af, maar om dit zo te houden moeten de etenswaren altijd goed afgedekt zijn om eventuele vlekken of luchtjes te vermijden. - Alleen water en soda. Zowel voor de buitenkant als voor de binnenkant gebruikt u een spons met lauw water en soda, hetgeen bovendien een goede ontsmetter is. Als u dit niet in huis heeft kunt u een neutrale zeep gebruiken. - Het reinigen van buiten van de modellen met “Speciale afwerkingen” (vooral roestvrij staal en zwart) Voor het schoonmaken van de buitenkant van de kast en de deuren, uitgevoerd in speciale materialen, moet u een vochtige zachte doek gebruiken. - Wat niet te gebruiken. Nooit schuurmiddelen, nooit bleekwater, nooit ammoniak. Ten strengste verboden zijn oplosmiddelen. - Leg alle onderdelen die verwijderd kunnen worden in een lauw sop. Goed spoelen en afdrogen vòòr het weer op hun plaats zetten. - En de achterkant? Hier verzamelt zich stof, hetgeen de goede functionering van het apparaat kan belemmeren. Gebruik de slang van uw stofzuiger op midden-sterkte voor het verwijderen van de stof. Ga voorzichtig te werk! - Bij langdurig niet in gebruik zijn. Als u besluit de koelkast uit te schakelen, maak dan de binnenkant schoon en laat de deuren open staan, ander kunnen zich luchtjes en schimmel ontwikkelen. - Hoe vervang ik het lampje. Dit bevindt zich achter de thermostaatdoos. Sluit de stroom af, schroef het doorgebrande lampje los en vervang het met een nieuw lampje van niet meer dan 15 W, zoals aangegeven in afbeelding 9. Afb. 8 2 1 Afb. 9 NL 18  Er is een probleem De koelkast functioneert niet. Heeft u gecontroleerd of: • de zekering is doorgeslagen; • de stekker niet goed in het stopcontact zit; • het stopcontact niet werkt; probeer de stekker in een ander stopcontact. Als ondanks alle controles het apparaat niet functioneert en het door u geconstateerde gebrek er nog steeds is, wend u zich dan tot een erkende installateur met deze informatie: het soort gebrek, het codenummer van het model (Mod.) en de betreffende nummers (S/N) op het typeplaatje dat zich linksonder naast de groentenlade bevindt (zie de hiervolgende voorbeelden). De koelkast en de freezer zijn niet koud genoeg. Mod. RG 2330 220 - 240 V- Heeft u gecontroleerd of: • de deuren niet goed sluiten of de afdichtingen versleten zijn; • de deuren langdurig open zijn geweest; • de temperatuurknop niet op de juiste positie staat; • de koelkast of de freezer te vol zijn. TI 50 Hz Cod. 150 W 75 Total 340 Net Gross Gross Util Bruto Bruto Utile Brut Brut Compr. R 134 a Test Pressure HIGH-235 Syst. P.S-I. LOW 140 Kompr. kg 0,090 Made in Italy 13918 93139180000 W Fuse S/N 704211801 A Capac Class Poder de Cong Clase Freez. Gross Bruto Brut Max 15 w kg/24 h 4,0 N Classe De etenswaren in de koelkast bevriezen. Heeft u gecontroleerd of: • de temperatuurknop niet op de juiste positie staat; • de etenswaren tegen de achterwand aan staan, die het koudst is. Wend u zich nooit tot een niet-erkende installateur en weiger niet-originele onderdelen. De motor blijft functioneren. Heeft u gecontroleerd of: • de deuren niet goed gesloten zijn of lang opengelaten; • de buitentemperatuur hoog is; • de temperatuurknop niet op de juiste positie staat. Het apparaat maakt teveel lawaai. Het verkoelende gas produceert een licht geluid ook als de compressor stil staat (dit is geen gebrek). Heeft u gecontroleerd of: • de koelkast niet goed horizontaal staat; • naast meubelen of voorwerpen staat die trillen of geluid maken. Er is water op de bodem van de koelkast. Heeft u gecontroleerd of: • het afvoergat verstopt is (zie afb. 8). 19 NL