paar voor de laag/middeneenheid en één
paar voor de tweeter. De luidspreker is
hierdoor geschikt voor Bi-Wiring of Bi-
Amping. Af fabriek zijn de beide paren
doorverbonden met een verbindingsplaatje
van verguld koper, zodat de luidspreker
met een normale 2-aderige kabel kan
worden gebruikt. De beste verbinding krijgt
u door de blank gemaakte kabeluiteinden
onder de aansluitklemmen te bevestigen.
De positieve (+/rode) klem van de
versterker wordt verbonden met de
positieve (+/rode) klem van de luidspreker;
de negatieve (–/zwart) met de andere
luidsprekerklem. Let er op dat de juiste
polariteit gehandhaafd blijft bij het
aansluiten van een luidsprekerpaar.
Verkeerde fase veroorzaakt een vaag
stereobeeld en geeft verlies aan laag.
Bij toepassing van Bi-Wiring, eerst alle
klemmen losdraaien en de koperen
doorverbinding verwijderen. Verbind één
luidsprekeruitgang van de versterker nu met
twee afzonderlijke 2-aderige kabels met de
klemmen van de luidspreker: één kabel
voor het hoog en één voor laag/midden.
Hierbij is de juiste polariteit dubbel
belangrijk: zowel voor een juist
frequentieverloop van elke
luidsprekereenheid afzonderlijk, als voor de
juiste balans tussen de linker en rechter
luidspreker. Door de afzonderlijke kabels
verbetert de detailweergave juist bij lager
volume. De onderlinge beïnvloeding tussen
de verschillende delen van het wisselfilter
wordt hierdoor verminderd en bovendien
kan voor elk frequentiegebied de meest
optimale kabel worden gekozen.
De klemmen zijn geschikt voor 6 mm
spades, blanke draadeinden, of ronde
pennen tot 6 mm doorsnede en 4 mm
banaanstekkers. Bij gebruik van spades
deze onder de revet aanbrengen.
Veiligheid
In bepaalde landen, speciaal de Europese,
wordt het gebruik van 4 mm banaanstekkers
als potentieel gevaarlijk gezien, omdat deze
ook in de onbeschermde openingen van een
stopcontact kunnen worden gestoken. Om
aan de Europese CENELEC
veiligheidsvoorschriften te voldoen, worden
de uiteinden van de aansluitingen
geblokkeerd met plastic pennen. Verwijder
deze pennen niet wanneer u het product
gebruikt op een plaats waar deze
veiligheidsvoorschriften van kracht zijn.
Draai de kapjes van de klemmen altijd
stevig aan om een goede verbinding te
waarborgen en rammelen te voorkomen.
Gebruik tussen versterker en luidsprekers
kabels met een zo laag mogelijke
serieweerstand (het liefst minder dan 0,2
ohm heen en terug). De kabel naar de
hoogeenheid moet bovendien ook een lage
inductie hebben anders wordt het hoog
verzwakt. Uw B&W-leverancier kan u hierbij
adviseren: de beste kabel hangt namelijk af
van de te gebruiken lengte.
Opstelling (afb. 4)
De optimale opstelling vindt u door
uitgebreid te experimenteren.
Goede uitgangspunten zijn:
• Monteer de spikes pas nadat u de
definitieve opstelling heeft gevonden.
• De luidsprekers en de luisterpositie
dienen ongeveer een gelijkzijdige
driehoek te vormen.
• Zet de luidsprekers minimaal op een
onderlinge afstand van 1,5 meter daar er
anders nauwelijks stereoweergave
mogelijk is.
• Staan de luidsprekers te dicht bij een
wand, dan wordt het laag benadrukt en
dat kan een boemend effect geven; zet
de luidsprekers bij voorkeur rondom vrij
en minimaal 0,5 m van de wand.
Invloed op een TV scherm
LET OP: elke luidspreker heeft een
magnetisch strooiveld dat ook buiten de
behuizing aanwezig is. Houd de luidspreker
daarom op minimaal 0,5 m afstand van alle
apparatuur die door zo’n veld beïnvloed
kan worden, zoals bijvoorbeeld het
beeldscherm van TV en computer (flat
screens niet), floppy disks, videobanden,
credit cards, enzovoort.
Optimaliseren
Voordat u de installatie optimaliseert
nogmaals controleren of alle verbindingen
en de polariteit correct zijn.
Plaats de luidsprekers in eerste instantie op
een behoorlijke plaats en beluister ze enige
dagen. Verschuif de luidsprekers telkens
een stukje om te horen of op die manier
verbeteringen te bereiken zijn. Wanneer het
laag overheerst, kunt u de luidsprekers
verder van de muur plaatsen. Omgekeerd,
is het laag te zwak, zet de luidsprekers dan
dichter bij de muur. Een hoek in de kamer
heeft dit effect nog sterker. Meer ruimte
achter de luidsprekers geeft overigens ook
een betere ‘dieptewerking’ vooral bij zeer
goed opgenomen muziek.
Om het laag te verminderen zonder de
luidsprekers verder van de muur te
schuiven plaatst u de schuimplastic doppen
in de poorten voor het laag. (afbeelding 6).
Onevenwichtige laagweergave wordt
meestal veroorzaakt door sterke resonanties
in de luisterruimte. Zelfs een kleine
verplaatsing van de luidsprekers heeft dan
een hoorbaar effect op de weergavekwaliteit
daar dan andere resonanties worden
geactiveerd. Het laag zal in het algemeen
gelijkmatiger zijn wanneer de afstanden tot
de twee dichtstbijzijnde muren ongelijk zijn.
Een verhouding in afstand van 1 : 3 voor die
twee muren kan uitstekende resultaten
geven. Plaats de luidsprekers ook eens voor
een andere muur. Zelfs het verschuiven van
enkele grotere meubels kan invloed hebben.
Wanneer het stereobeeld vaag is, zet de
luidsprekers dan minder ver uit elkaar of
richt ze meer naar binnen: precies op of net
vóór de luisterpositie (afbeelding 5).
Wanneer het geluid te ‘scherp’ is, kunt u de
luisterruimte dempen met bijvoorbeeld
dikkere gordijnen. Is het geluid echter te
donker, verwijder juist zachte materialen.
Controleer of er repeterende echo’s in de
kamer zijn: deze verminderen de definitie
aanzienlijk. Klap daarvoor één keer kort in
uw handen en luister of u snel
opeenvolgende echo’s hoort. U voorkomt
deze met behulp van onregelmatig
gevormde oppervlakken zoals bijvoorbeeld
boekenkasten en/of grote meubelstukken
en andere dempende maatregelen.
Controleer of de luidsprekerstands stevig
staan. Gebruik bij een tapijt zoveel mogelijk
de ‘spikes’. Deze prikken door het tapijt en
rusten op de vloer eronder. Draai eerst de
contramoeren op de spikes en draai deze
volledig in de onderkant van de luidspreker.
Staat de luidspreker niet stabiel draai dan
de spikes die de vloer niet raken naar
buiten. Draai tenslotte de contramoeren
vast om de spikes te borgen.
Heeft u geen tapijt en wilt u krassen op de
vloer voorkomen? Gebruik dan de rubber
voetjes of leg een muntstuk tussen de
spike en de vloer.
Controleer of er onder het tapijt kabels
liggen die door de spikes doorboord
kunnen worden.
Kantel de kast niet op de spikes omdat
deze dan uit het hout kunnen breken.
Laat de spikes ook niet op uw voet terecht
komen!
Inspelen
Aanvankelijk zal de weergave van de
luidspreker subtiel veranderen. Wanneer de
luidspreker bijvoorbeeld in een koude
omgeving opgeslagen is geweest, zullen de
dempende materialen en de
conusophanging pas na een tijdje hun
oorspronkelijke mechanische eigenschappen
terugkrijgen. Na enkele speeluren zullen de
conusophangingen ook soepeler worden.
Hoe lang het duurt voordat de luidspreker
zijn optimale prestaties levert, hangt af de
wijze van opslag en van het gebruik. Reken
op ongeveer een week voordat de
temperatuurinvloed is verdwenen en
ongeveer 15 uur gemiddeld gebruik voordat
alle mechanische onderdelen hun optimale
eigenschappen hebben.
Onderhoud
De fineer afwerking hoeft normaliter alleen
te worden afgestoft. De behuizing kan
worden behandeld als elk ander
meubelstuk. Voordat u de grille
schoonmaakt, deze eerst van de
luidspreker verwijderen: trek hem
voorzichtig aan de randen naar voren. Het
materiaal kan dan met een normale
kledingborstel of iets dergelijks worden
schoongemaakt. Gebruikt u een
reinigingsmiddel in een spuitbus, spuit dit
middel dan eerst op een doek. Doe dit
echter wel op enige afstand van de grille en
vooral van de luidsprekereenheden. Raak
de luidsprekereenheden nooit aan, vooral
de tweeter niet, daar anders onherstelbare
schade kan ontstaan.
12